Eintak - 02.08.1994, Blaðsíða 18

Þegar Gunnar Smári Egilsson var ungur maður vann hann í Súlnasalnum á Hótel Sögu,
sem er einskonar musteri hinna óhamingjusömu og miðaldra.
Hann rifjar hér upp nokkrar sögur frá þessum tíma.
Þrefaldur Southem Comfort í
appelsíni og tveir grænir Salem
egar ég var eitthvað átján, ní-
tján ára vann ég sem hjálp í
Súlnasalnum á Hótel Sögu.
Eitt sinn var ég að bardúsa við bar-
inn, horfði niður fyrir mig og tók
ekki eftir því að það var viðskipta-
vinur við barinn fyrr en ég heyrði
kvenmannsrödd segja: „Þrefaldan
Soutern Comfort í appelsíni og tvo
græna Salem.“ Ég leit upp og sá
smávaxna konu komna af miðjum
aldri standa framan við barinn.
Hún var klædd eiturgrænum pall-
íettukjól með skífum á stærð við
túkalla og með eldrautt túperað hár
sem stóð upp úr hausnum á henni
eins og skakki turninn í Piza. Þegar
ég sá hana áttaði ég mig á að svona
kona gat ekki pantað annað en þre-
faldan Southern Comfort í appels-
íni og tvo græna Salem og sagði:
„Að sjálfsögðu."
Þetta var glæsilegasta konan sem
ég sá á þessum árum þegar ég var
að bera brennivín og mat í mið-
aldra fólk sem fór út að „skemmta
sér“. Ég set gæsalappir utan um að
skemmta sér vegna þess að maður
varð tiltöiulega lítið var við gleði og
kátínu hjá þessu fólki. Það kom
inn, settist, pantaði sér drykk og fór
að rífast. Ekki opinskátt heldur
með eitruðum glósum sem þau
sendu yfir borðið. Ef til vill er það
vegna þess að ég er karl en mér
fannst eins og konurnar sendu
heidur hatrammari pillur. Það var
eins og þær finndu sig öruggar
þarna í margmenninu. Og ég var
líka viss um að karlarnir lemdu þær
í buff þegar þau færu heim.
En ekki konuna I græna kjólnum
með eldrauðu túperinguna. Hún
kom ein. Til þess að drekka Sout-
hern Comfort í appelsíni.
ér leiddist þarna S Súlnasaln-
um. Mér fannst þetta hálfgert
helvíti. Víti þar sem aliir voru
miðaldra, ósáttir við hvað hefði
orðið úr þeim og ósáttir við hverj-
um þeir giftust. Og ef það er satt að
brennivín geti hlýjað fólki um
hjartarætur þá hafði þetta fólk ekki
heyrt um það. Eftir því sem það
drakk meira varð það ósáttara,
skapstyggara og minna ástleitið. Og
að því mér fannst - unglingnum -
kjánalegra.
Ég man til dæmis eftir Anker
Jörgensen, þá forsætisráðherra
Dana, sitjandi með krosslagðar
lappir úti á miðju gólfi í Norður-
landaþingsveislu á tali við einhverja
sænska skvísu í hippamussu. Þau
hafa ábyggilega talið sig þó nokkuð
svöl. Mér fannst þau idíótísk.
Einu mennirnir sem hegðuðu sér
eins og rnenn í þessari veislu voru
Grænlendingarnir. Þeir sátu átta
saman við borð á stillingunni
minni og drukku viskí — svo mikið
að það tók sig ekki að afgreiða það í
glasavís heldur lét ég þá fá flösku á
borðið. Og skipti reglulega um. £g
tók eftir því að þeir voru ekki að
tala saman heldur að segja sögur.
Hver þeirra talaði aldrei styttra en
hálftíma í senn. Það var eins og
þeim fyndist ekki taka því að opna
munninn fyrir minna. Þegar veisl-
an var búin tóku þeir fjórar viskí
með sér upp á herbergi og héldu
áfram að segja sögur.
Aðrir voru eins og fífl í þessari
veislu. Þegar ég var að skenkja
rauðvíni tók ég eftir því að gestirnir
fylgdust með mér út undan sér og
þegar ég var að skenkja í glasið hjá
þriðja manni frá þeim þá tóku þeir
glasið sitt út í einum teig. Þetta var
fólk sem var vant því að drekka á
kostnað ríkisins. Svo vant að einn
Svíinn meig utan í eina súluna í
Súlnasalnum undir lokin. Þetta var
á tímum leðurbindanna og pastell-
ituðu jakkafatanna og mér fannst
hann taka sig nokkuð vel út þarna
við súluna. Orðinn alruglaður á
ókeypis brennivíni.
Frá þessari veislu hefur mér alltaf
fundist Grænlendingar almennilegt
fólk. Og Skandinavar hálfgert
drasl-fólk.
En fyrst ég er að tala um Súlna-
salinn verð ég að segja eina
hetjusögu af honum bróður
mínuni sem tók það að sér að
kenna mér undirstöðuatriðin í því
að þjóna fólki. Ég byrjaði að vinna á
árshátíð íslenskra aðalverktaka.
Það voru stórar veislur. Hluti af
fólkinu sat niðri í Átthagasal og
þurfti að ganga í gegnum tvö eld-
hús til að hitta félaga sína sem var
vísað ti) sætis í Súlnasalnum. Og
það var misjafn sauður í þessu fé.
Og við bræðurnir lentum á þeim
misjöfnustu, kornungu fólki sem
var varla eldra en sextán ára og var
örugglega að fara út að borða í
fyrsta skipti á ævinni. Einn þeirra
dó um leið og hann settist til borðs
og missti hausinn beint fram á
borðið.
En bróðir minn var að kenna
mér að þjóna tii borðs og vildi ekki
slá af kröfunum þótt gestirnir væru
ekki hæfir til að greina muninn.
Hann lagði mikla áherslu á að við
skenkjuðum víninu í takt — hann
öðru megin við borðið og ég hin-
um megin. Og þegar við lögðum
forréttinn fyrir gestina gerðum við
það í takt.
Þessi dauði var á þeirri hlið sem
bróðir minn sá um. Þegar við kom-
um með forréttinn reif hann í hárið
á honum, renndi disknum undir
andlitið og sleppti. Og þegar við
tókum forréttadiskana þá reif hann
aftur í hárið á honum, tók diskinn
undan og sleppti. Og svona gekk
þetta alla máltíðina. Dauði maður-
inn fékk forrétt, aðalrétt og desert
eins og hinir. Og aldrei missti bróð-
ir minn úr takt.
Siggi Hall - kokkurinn á Stöð 2
- sagði mér einu sinni sögu af
árshátíð íslenskra aðalverk-
taka. Þá var kokkur að skera iauk í
rauðvínssósuna þegar einhver kall-
aði til hans með þeim afleiðingum
að hann leit upp og skar framan af
fmgri. Hann var frekar hissa á því
að honum væri illt og stóð bara og
horfði á blóðið gusast út um sárið.
Félagar hans ruku til, vöfðu tusku
utan um puttann og drógu mann-
inn með sér niður í kjallara til að
skjóta honum út um starfsmanna-
innganginn. Á leiðinni stoppaði
einn þeirra og spurði hvort það
væri ekki réttast að taka stubbinn
með. Hann hafði lesið einhvers
staðar að læknarnir gætu grætt
svona stubba aftur á. Þeir ruku aft-
ur upp og komu í þann mund að
ungkokkurinn sem hafði verið sett-
ur í að klára sósuna sturtaði laukn-
um út í pottinn. Og líklega stubbn-
um líka. Kokkarnir stóðu þarna yf-
ir pottinum og horfðu ofan í sós-
una. Einn þeirra sagði stundarhátt:
„Ætli hann fljóti?“ og annar reyndi
að hræra upp í sósunni í von um að
stubburinn kæmi í ljós. Eftir
smástund áttuðu þeir sig á að þetta
var tilgangslaust og héldu aftur nið-
ur í kjallara til að koma kokkinum á
spítala. Og einhver gestur á árshátíð
Islenskra aðalverktaka hefur sjálf-
sagt fundist bitinn sinn heldur seig-
ur.
að var aldrei mannát í Súlna-
salnum á meðan ég var þar við
vinnu. Einu sinni munaði
reyndar litlu að eiginkona eins
þjónsins kveikti í honum en það
bjargaðist allt fyrir horn.
Það var á annarri stórri árshátíð.
Það var ísbomba surprice í desert.
Það er bara venjulegur ís sem er
frystur í stóru formi og surpricið
felst held ég fyrst og fremst í því að
þjónarnir áttu að bera hann inn á
fötum. Og ofan á ísnum átti að loga
í litlum koníakpollum. Gallinn var
sá í þetta skiptið að kokkarnir
höfðu gleymt að hita koníakið svo
það skipti engu máli hversu mikið
var reynt að kveikja í því að það
logaði alls ekki. Þá datt einhverjum
í hug að hella pínulitlu spritti út í
koníakspollana og stökk fram í eld-
hús að sækja það. Þegar hann kom
til baka rétti han konu fremsta
þjónsins brúsann og sagði henni að
kveikja í ísbombunni hans. Ein-
hverra hluta vegna þá bar hún eld
að um leið og hún sprautaði spritt-
inu þannig að það kveiknaði að
sjálfsögðu í bununni. Og við það
brá henni. Svo mjög að hún kreisti
brúsann þannig að það stóð eld-
strókurinn yfir alla þjónaröðina, en
mest af henni fór samt yfir fremsta
þjóninn. Ég stóð þarna hjá og
reyndi að slökkva mestan eldinn á
grey þjóninum en tókst ekki að
ljúka verkinu því honum varð svo
mikið um að hann rauk af stað út í
sal með ísbombuna sína. Þegar ég
sá á eftir honum sá ég tvo elda stíga
upp úr hausnum á honum. Þeir
voru eins og horn í laginu þar sem
þeir loguðu sitt hvorum megin á
hausnum á honum. Þannig hvarf
hann út í salinn. Eins og skrattinn
sjálfur. ©
18
ÞRIÐJUDAGUR 2. ÁGÚST 1994