Mánudagsblaðið - 31.01.1949, Síða 1

Hemaðarbandalag myrsdi tortsnraa
• r
ar
Mánudagar 31. janáar' 1949. ’
4. tölublað.
BlaSfyrir alla
2. árgangur.
Ríkig&tjórhin verður uð
skýrm misíiiðu sína sirux
Mikið hefur verið rætt um hernaðarbandalag, Atlauts-
hafsbandalag og önnur bandalög, sem ísland yrði þátttak-
andi í, þessa dagana.
Meðal okkar hafa risið upp tiltölulega óþekktir menn
og haldið málfundi um þessi mál .Þjónar Þjóðkirkjunnar
hafa gert þetta að umtals- og deiluefni með stólræðum og
prófessorar, stúdentar, kvenfrelsishetjur og kennarar hafa
lýst skoðunum sínum í ræðu og riti.
Blaðið Þjóðvörn, sem aðeins lifnar við eftir að landið
er komið í einhverja hættuna, hefur enn á ný hafið góngu
sína. "
Utanríkisráðuneytið hefuf lesið ræðurnar og samþykkt
irnar, en ekki ennþá, fremur en fyrri daginn, skýrt afstöðu
sína á opinberum vettvangi, ef farið yrði fram á siíkan
samning við okkur.
Það verður ekki um það deiiu, að þegar slík mál sem
þessi eru rædd, verður að gæta ýtrustu varfærni og vega
og meta alla möguleika, sem risið gætu, ef landið yrði fyrir
þeirri ógæfu, að Stófþjóðirnar æsktu eftir okkur sem
samningsbundnum aðilum í deilum þeirra.
Hverjar yrðu kvaðir þær, sem lagðar yrðu á land og
þjóð, ef við gerðumst aðilar að hernaðarbandalagi ? Hvert
yrði viðhorf okkar við hefþjónustu? Hver yrðu útgjöldin,
og hve mikið herlið myndi að staðaldri hafa setu hér?
Hvar yrðu herstöðvarnar, og í hve mikla hættu yrði lands-
lýð stofnað?
Þetta eru ekki nema fáar og ófullkomnar spurningar
um eðli slíks bandalags. En bæði þeim og enn fleiri spurn-
ingum verður ríkisstjórnin að svara, áður en hún gerir
nokkrar samþykktir, sem varða sjálfstæði þjóðarinnar.
Við skulum því lítillega athuga þessar spurningar og
reyna rólega að komast að einliverjum niðurstöðum.
Þegar þjóðir semja um það sín á milli, að samningar
liernaðarlegs eðlis séu þeirn fyrir beztu, þá hljóta að liggja
til þess margar ástæður um gagnkvæman liag. Venjulega
ræður herafli hverrar fyrir sig og lega landsins og mögu-
leikar á hergagnaframleiðslu mestu um tilefni slíks samn-
ings. Samningur þessi, ef af honum verður, yrði því aðal-
lega byggður á legu landsins við Bandaríkin og Vestur-
Evrópu. Engum dylst að liér er um stórfellda hagsmur.:
fyrir þessi lönd að ræða og þá sérstakl. Ameríku, en öllum
er kunnugt, að einmitt Bandaríkin styðja — og sennilega
stjórna sumum þeirra að nokkru Leyti — liernaðarlega.
Þar sem Island er herlaust land, hlyti bandarískt 3ið að
Iiafa liér hersetu. ísland er lítils virði, ef það er ekki víg-
girt. Meðan styrjöldin stóð yfir, var Iiér um 80 þús. manna
lier, enda þótt þegar árið 1942 væri öll liætta raunverulega
hjá liðin á því að Þýzkaland gæti hernumið Island. Nú er
það öllum Ijóst, að ef styrjöld brýzt út, verður liún milli
Rússa og fylgisþjóða þeirra annarsvegar og Bandaríkjanna
og lýðræðisþjóðanna liins vegar, og annarra þjóða, sem
þeim fylgja að málum. ísland yrði því, vegna legu sinnar,
að staðaldri í hættu, og hvað yrði um þessa þjóð í stríði,
þar sem ein sprengja getur strádrepið megnið af landslýðn-
um. Nú segja margir, að liættan sé söm, livort sem við
göngum í bandalag við stórveldin eða höldum fast við hlut-
leysið, því að ef til stríf'-i komi, þá verði Vtr.dið hernumið.
Frairrhald á 1. siðu
NEW YORK, 3. nóv. — ís-
land með hinum geysistóra
verzlunarflugvelli, sem Ame-
ríkumenn hafa gert við
Keflavík, gæti vel orðið eins
konar Pearl Harbour í fram-
tíðinni.
Frétir frá flugmönnum,
sem koma við á hinum geysi-
stóra alþjóðaflugvelli. bera
það mjög með sér, að augu
útlendinga — eins og átti
sér stað um nazista, en út-
varpsstöðvar þeirra á Is-
landi voru teknar í síðasta
stríði — hafa lengi horft á
eyju þessa. Og það enda þótt
enginn herbúnaður og engar
herflugvélar séu á Keflavík-
urflugvelli.
Hagkvæmur staður
Keflavíkurflugvöllur, sem
er hér um bil þrisvar sinnum
stærri en hinn stóri Idlewild
flugvöllur í New York, er um
700 mílur frá suðurodda
Grænlands og aðeins 1579
mílur frá Gander á Ný-
fundnalandi. Á það er bent
að þetta væri tilvalin fylling-j
arstöð fyrir óvinasprengju-|
flugvélar, sem kynnu að vera
á leið hingað. Berlín er að-
eins 1810 mílur frá íslandi.
Nýjar fréttir frá sumum
flugvélaáhöfnunum, sem
komið hafa á flugvöll upp í
landi á íslandi, segja að slags
mál við Ameríkumenn hafi
þeir byrjað sem kallaðir eru
rauðir. Jafnframt benda þeir
á það, að íslendingar sjálfir,
séu mjög vinveittir.
Bandaríkin eyða
milljónnm
Einn flugmaðurinn sagði,
að þótt hann gæti ekki bent
á neina sérstaka ástæðu fyr-
ir minniháttar slagsmálum.
sem viljað, hafa til upp í
landi, þá liggur það í loft-
inu að hinir radikölu starfi
vitandi vits að því að vekja
andúð Bandaríkjamanna.
Bandaríkin eyða milljón-
>um í að auka og bæta Kefla-
víkurflugvöllinn, sem er sá
viðkomustaður á N..-Atlants
hafsleiðinni, sem fljótast
vex, en aðeins sem verzlunar
flugstöð, en ekki sem her-
stöð. Um 600 amerískir verka
menn hafa unnið á flugvell-
inum síðan í júlí s.l.. Nýtt
hótel fyrir flugferðamenn
hefur verið reist. Flugvöilur-
inn er kostaður af Banda-
ríkjastjórn samkvæmt samn-
ingi við ísland og er opinn
öllum borgaralegum alþjóða-
flugferðum yfir Atlantshaf.
Þar sem þýðingar á grein-
um hafa oft verið véfengdar
þykir rétt að birta þessa
grein einnig á frummálinu.
As a Fntare
U.S. Develops
Commercial Airport
By Max B, Cook
Soripps-Howard Aviation Edltor
I NEW YORK, Nov. 3.—Ice-
land, with its huge Ameri-
1 Framh. á 2. síðu.
Mvndin er af bandarískn fingvélinni, s* m íorst a Græiaantisjökli.
var bjargað þrátt fyrir mikla erfiðleika.
Öllum um boriV