Lesbók Morgunblaðsins - 05.11.2005, Page 1

H
eimur ljóðsins nefnist
rit sem kom út nýlega
hjá Bókmennta-
fræðistofnun Háskóla
Íslands en það inni-
heldur 26 greinar
byggðar á erindum
sem flutt voru á ráð-
stefnunni „Heimur ljóðsins“ sem stofnunin
hélt með liðsinni Hugvísindastofnunar skólans
í apríl síðastliðnum. Greinarnar fjalla um ljóð
út frá ýmsum sjónarhornum, yngri jafnt sem
eldri, innlend og útlend. Í tilefni af útkomu
bókarinnar hitti blaðamaður ritstjóra hennar,
Ástráð Eysteinsson, Dagnýju Kristjánsdóttur
og Svein Yngva Egilsson, sem öll kenna bók-
menntir við Háskóla Íslands, til að ræða um
stöðu ljóðsins í samtímanum. Úr varð áhuga-
verð samræða sem fer hér á eftir.
Ástráður gerir stöðu ljóðsins að umræðuefni
í inngangi sínum að bókinni. Hann er ekki á
því að ljóðið hafi látið undan síga sem bók-
menntaform og segir að það sé ekki skortur á
góðum ljóðum á íslensku. Hins vegar sé ljóst
að sagnalistin hafi fengið meiri athygli fræði-
manna á undanförnum áratugum.
„Stundum er sagt að á tímum nýrýninnar
hafi ljóðið verið aðalrannsóknarefnið en síðan
hafi komið fram nýjar kenningar sem miðist
frekar við sagnaskáldskap,“ segir Ástráður.
„Þetta er ákveðin einföldun en líklega höfum
við ekki verið nægilega dugleg að yrkja nýja
þætti í fræðunum gagnvart ljóðum. Auðvitað
er margt ágætlega skrifað um ljóð hérlendis
en þó alltof lítið. Sjálfur hef ég mest verið að
fást við sagnagerð og auðvitað höfum við átt
frábæra sagnamenn en á nítjándu öld og langt
fram eftir þeirri tuttugustu er ljóðið það form
sem ber hæst.“
Blm.: „Þú heldur því beinlínis fram í inn-
ganginum að ljóð hafi staðið „með breiðustum
blóma allra bókmenntagreina á Íslandi á síð-
ustu tveimur öldum.“
Ástráður: „Já, maður fullyrðir kannski síð-
ur um síðustu tvo áratugi því það er erfiðara
þegar dregur nær manni í tíma en að mínu
mati áttum við fleiri góð ljóðskáld en sagna-
skáld á síðustu tveimur öldum.“
Dagný: „Ég held að það sé óumdeilt að gull-
öld ljóðsins var nítjánda öldin.
Síðustu fimmtíu árin hafa verið róstu-
samari. Þegar ljóðskáld gátu farið að gefa út
ljóðabækur sínar á áttunda áratugnum jókst
útgáfan mjög og hópar skálda eins og „lista-
skáldin vondu“ fylltu Háskólabíó. Ljóðið náði
nýjum hæðum í vinsældum. Það kom ákveðið
bakslag á tíunda áratugnum en núna finnst
mér ljóðið aftur hafa náð sér á strik. En það
endurspeglast kannski ekki í fræðunum.“
Blm.: „Er einhverjar skýringar að
finna á litlum ljóðaáhuga fræðimanna
Ljóðið er lífseigt
Eftir Þröst Helgason | throstur@mbl.is
Fjölmargar ljóðabækur koma út í haust en
nýlega var gefin út bók með 26 greinum
fræðimanna um ljóð sem nefnist Heimur
ljóðsins. Í tilefni af þessu var efnt til sam-
ræðna um stöðu ljóðsins með ritstjórum bók-
arinnar, Ástráði Eysteinssyni, Dagnýju Krist-
jánsdóttur og Sveini Yngva Egilssyni sem öll
kenna bókmenntir við Háskóla Íslands.

4
Morgunblaðið/Kristinn
Laugardagur 5.11. | 2005
[ ]Ljóð | Ort af Dan Masterson, Steinunni Sigurðardóttur og Sölva Birni Sigurðssyni | 3–5Uppruni tegundanna | Eigingjarnir erfðavísar og andmæli vitshönnunartilgátunnar | 6–7Søren Ulrik Thomsen | Danska skáldið sem afneitar neitunarhugsuninni | 10
LesbókMorgunblaðsins 80ára19252005
edda.is
Ný ljóðabók frá Þórarni Eldjárn
Hagmælisgrey um ljóðið
Víst er það löngu ljóst og bert
að ljóðið ratar til sinna.
Samt finnst mér ekki einskisvert
að ýta því líka til hinna.
Ný og fjölbreytileg
ljóðabók eftir eitt
vinsælasta skáld
þjóðarinnar,
Þórarinn Eldjárn.