Mánudagsblaðið - 27.01.1952, Qupperneq 4

MÁNUDAGSBL.AÐIÐ
Mánudagur 27. janúar 1951.
j MÁNUDAGSBLAÐIÐ
BLAÐ FYRIR ALLA
!; Ritatjóri og ábyrgðarmaður: Agnar Bogason. ;
;j Blaðið kemur út á mánudögum. — Verð 2 kr. í lausá- '•
;; sölu, en árgangurinn 100 kr. ;i
;; Afgreiðsla: Tjarnargötu 39. — Simar ritstjórnar: 3498 og 3978.
;j Auglýsingasímar: 6530 og 6947.
; i Prentsmiðja I>jóðviljan3. ;
FararstjórafarganiS
KABL ISFELD, rithöf.:
Stúdent rykugra vega
Frá því var nýlega skýrt
hér í blöðunum, að einn bezti
skíðamaður íslendinga mundi
ekki fá að taka þátt í vetrar-
olympíuleikunum í Noregi,
vegna þess að íslenzka sveitin
væri skipuð svo mörgum far-
arstjórum, að fleiri íþrótta-
menn kæmust ekki í hana.
Þetta vakti megna gremju,
enda mun nú svo hafa ráðizt,
að þessi skíðamaður fái að
keppa í Osló. En þetta atvik
vekur menn til umhugsunar
um það, hvílík óþolandi plága
alls konar framhleypnir far-
arstjórar hafa vei’ið hér um
mörg undanfarin ár. Sjaldan
eða aldrei hefur nokkur ís-
lenzkur flokkur eða nefnd
farið svo úr landi, að fleiri eða
færri frekir og sjálfsglaðir
fararstjórar þyrftu ekki að
vera með í förinni. Ofttist
munu þessir menn hafa verið
kostaðir að mestu eða öllu
leyti af einhverjum félags-
samtökum, og alltaf hefur ver
ið nóguf gjaldeyrir handa
þess háttar herramönnum,
jafnvel þegar gjaldeyrisskort-
urinn hefur kreppt hvað harð-
ast að þjóðinni, og aðrir gátu
ekki fengið gjaldeyri til ut-
anlandsferða, þó að brýn
nauðsyn lægi við. Líklega hef-
ur þetta fararstjórafargan
hvergi náð sér eins niðri og í
íþróttahreyfingunni. I hvert
skipti, sem íslenzkir íþrótta-
flokkar hafa farið til útlanda,
jafnvel þótt um örfáa menn
væri að ræða, hafa allskonar
yfir- og undirfararstjórar
þurft að slást í förina og
stjórna öllu saman.
Þessi plága byrjaði fyrir
alvöru á Olympíuleikunum í
Berlín 1936, en þá munu far-
arstjórarnir og aðstoðarmenn
þeirra hafa verið eins margir
eða fleiri en keppendurnir. Og
síðan hefur verið haldið á-
fram á sömu braut. Það
mætti kannski segja, að þess-
um fuglum sé ekki ofgott að
spóka sig á útlendum luxus-
hótelum, ef þeir hefðu sig
hæga og yrðu ekki landi og
þjóð til skammar. En það er
nú rétt svo sem, fararstjór-
arnir eru ekki alveg á því, að
setja ljós sitt undir mæliker.
Það eru yfirleitt framhleypn-
ir, rígmontnir og vitgrannir
menn, sem trana sér fram til
þess konar starfa, og þeir
þurfa að láta Ijós sitt skína
við öll möguleg og ómöguleg
tækifæri. Hvergi má bjóða
Joeim svo til bqrðs, að þeir séu
ekki farnir að halda ræður.
Márgir þessara mælsku farar-
stjóra eru alkunn plága í ís-
lenzkum samkvæmum, og það
gerir kannski ekki svo mikið
til, þó þeir ætli að pína lífið
úr okkur hér heima með ræðu-
höldum, ef þeir gætu setið á
sér að skandalisera, þegar til
útlanda kemur. En þeir halda
uppteknum hætti, þó að þeir
komi út fyrir landsteinana, og
færast jafnvel allir í aukana.
Tungumálakunnátta þessara
manna er með þeim hætti, að
útlendingar skilja að jafnaði
ekki stakt orð í ræðum þeim,
sem fararstjórarnir flytja
með svo miklum umsigslætti
og sjálfsgleði. Og kunnátta
þeirra í almenmim mannasið-
um er víst að öllum jafnaði
eftir þessu. Það hefur verið
sagt um suma fararstjóra ís-
lenzkra íþróttamanna, að þeir
sleiktu hnifinn og drykkju
kaffið úr undirskálinni eða þá,
að þeir blésu af miklum móði
á kaffið, ef það er of heitt. IJt-
lendingar hafa að vísu
skemmt sér dátt við að horfa
á tilburði og framkomu þess-
ara íþróttafararstjóra, en hitt
er spurning, hvort íslenzka
þjóðin græðir mikið á þess
konar landkynningu. Þetta er
því leiðinlegra, sem íþrótta-
mennirnir sjálfir eru yfirleitt
prúðmenni og hafa verið þjóð
sinni til sóma á erlendum vett
vangi. En af einhverju mein-
leysi eða misskilinni góð-
mennsku hafa þeir ekki tekið
í taumana heldur leyft farar-
stjórum sínum að skandali-
sera æ ofan í æ. Mönnum eru
enn i fersku minni regin-
hneykslin í London: „How do
you do Mr. King“ og annað
álíka. Eftir Olympíuleikana
1948 skemmtu menn sér um
hnöttinn þveran og endilang-
an við að segja sögur af
skandala framkomu ís-
lenzku fararstjóranna í Lon-
don. Og ekkert bendir til, að
neitt eigi að gera til að koma
í veg fyrir, að hið sama end-
urtaki sig í Osló og Helsinki.
Þangað fara víst áreiðanlega
sömu fararstjórarnir, halda
ræður á hrognamáli, sem eng-
inn skilur og skandalisera í
hverju spori með sömu sjálfs-
gleðinnni og í London.
En í alvöru talað, er ekki
kominn tími til fyrir íslenzka
íþróttamenn að taka hér í
taumana ?
.. - - Ajax, .
AÐ SPA I SPIL
Mörgum' þykir gaman að
spá í spil, en til þess að geta
spáð, þarf að vita, hvað hvert
spil merkir. Hér kemur gömul
og góð aðferð, hvernig á að
spá i spil:
Spilin, 52, eru stokkuð vel
og vandlega. Sá, sem spáð er
fyrir, dregur 5 spil, og er les-
inn út úr þeim spádómurinn,
ef tir því sem hér segir:
HJARTA: Ásinn þýðir hús;
tvisturinn giftingu, þristurinn
friðsemi; > f jarkinn einhvern
geðþekkan atburð, fimmið, ó-
vænta fregn; sexið, að mikil
gæfa sé í vændum; sjöið,
veizlu; áttan, innilega vin-
áttu; nían, heita ást, triian
unnusta eða unnustu; gosinn,
ungur laglegur maður leitar
ráðahags við þig; drottning-
in, falleg væn stúlka hefur
lagzt á hugi við þig; lióngur-
inn, einlægan vih.
Tígull: Ásinn, þýðir bréf;
tvisturinn, ánægjuefni, þrist-
urinn, nýjan vin; f jarkinn, á-
batasama verzlun; fimmið, að
peningar séu í vændum; sex-
ið, hamingjuvon; sjöið þýðir,
að von sé á einhverju þægi-
legu; áttan, að fyrirætlan eða
fyrirtæki ráðist vel; nían,
gjöf, ekki stóra; tían, mikla
peninga; gosinn, gleðileg tíð-
indi; drottningin, heldri kona
gjörir þér eitthvað til gagns
eða gleði; kóngurinn, heldri
maður er þér innan handar.
LAUF: Ásinn, þýðir stór-
eflisgjöf; tvisturinn leyndar-
mál; þristurinn, að ósk
manns rætist; f jarkinn, frétt-
ir; fimmið, ferð, ekki langa;
sexið, gott embætti eða góðan
hag yfir höfuð»; sjöið, að illa
sé talað um mann; áttan, að
maður verður fyrir álygum;
nían, langferð, tían, sorgleg-
an atburð; gosinn, þú bíður
tjón af undirferli annarra f
drottningin, ekkju eða gamla
konu; kóngurinn, heimsókn,
sem ekki er búizt við.
SPAÐI: Ásinn, þýðir dán-
arfregn; tvisturinn, að eitt-
hvað mistakist; þristurinn,
örðugleika, en ekki þó mikla;
fjarkinn, að maður verði fyr-
ir þjófnaði; fimmið, vesöld
eða lasleik; Sexið, slæm tíð-
indi; sjöið, að fals og flærð sé
í vændum; áttan, hryggð;
nían, öfund; tían, sótt eða
mikil veikindi ;gosinn, vífinn
mann; drotningin, óvandaða
konu, kóngurinn, ágjarnan
mann.
Þar sem hvert spil hefur
sína þýðingu, þá er hægt að f á
talsverðan fróðleik með að
skeyta það saman, sem þessi
fimm spil segja. Spilin merkja
það sama, þó aðrar aðferðir
séu notaðar.
Svo er hér ein aðferð fyrir
pilt, að spyrja spilin, hvort
stúlkan, sena hann hefur hug
Bichard Halliburton:
Furðuvegir ferðalangs.
Hersteinn Pálsson ís-
lenzkaði. Bókaútgáfan
Setberg. Reykjavík.
STÚDENT þeirra rykugu
vega, sem liggja um veröld-
ina, maður, sem hóf ferð sína
út í heiminn með því að lesa
blóm við klauftroðna kvía-
götu heimahagans, mætti ef
til vill, að ósekju, skreppa
snöggvast með grasatínu sína
inn í heim hugans og bótaní-
sera stundarkorn á víðlendum
gresjum sálarinnar. Honum
er ljóst, að hugartún manns-
ins er sprottið margvíslegum
gróðri, og að þar eru til fög-
ur blóm, ræktuð við yl heitra
tilfinhinga, sólskin háleitra
hugsjóna, eða vökvuð himin-
dögg vængjaðs ímyndunarafls
og frjórrar listsköpunar. En
enginn rós er án þyrna og svo
er um sum þessara. Þau valda
sársauka, sífelldum óróleika
og stöðugri þrá. Eitt þessara
sálarblóma heitir Farþrá og
hefur staðið föstum rótum i
brjósti mannkindarinnar allt
frá dögum Sindbaðs, hins
mikla sæfara úr bók ævin-
týranna, Þúsund og einni
nótt.
Þessi eirðarlausa farþrá
veldur því, að við opnum með
eftirvæntingu allar ferðabæk-
ur, sem berast okkur í hend-
ur. Ein slík kom út á íslenzku
rétt fyrir jólin, „Furðuvegir
ferðalangs,“ eftir Richard
á, vill hann, ef hann biður
hennar; hún er svona:
Hann tekur spil, leggur þau
á borð, hvert eftir annað, og
hefur yfir vissan formála,
hverja línu við sitt spil, en for
málinn breytist, eftir því
hvort spilin, sem verða fyrir
honum, eru hjarta, tígull,
spaði eða lauf, því þá er tígul-
leg(ur), hjartanleg(ur), lyg-
in(n) og spotzk(ur) skeytt
framan við állar Íínurnar í
forrnálanum, nema þá fyrstu.
Formálinn er þessi.
Fyrst leggur hann af stað,
kemur hann að.
ber hann að dyrum,
kemur hún til dyra,
býður hún honum til sætis,
ber hann upp bónorðið,
svarar hún honum.
En svarið er já eða nei, eftir
því hvort seinasta spilið er
rautt eða svart. Ef það er
rautt, þá fellur all í Ijúfa löð
með hjónaleysunum, en ef það
er svart, þá má búast við
hryggbroti. Aðrir segja, að
svarið fari a.lvcg eftir því,
hvort hún svarar biðlinum
hjartanleg, tíguleg, spotzk
eða lýgin. Ef hún svari lygih
þá sé öll von úti, en aftur geti
svarið brugðist til beggja
vona, ef hún svari spotzkt o.
s. frv„
Halliburton, í ágætrí þýðingu
Hersteins Pálssonari’--'
Richard Halliburton var
frægur ferðalangur, haldinn
sams konar eirðarleysi og
Sindbað. Hann var einnig
frægur ferðasöguhöfundur,
og hefur áður komið út eftir
hann á íslenzku ferðabókin
„Sjö mílna skórnir,“ en þessi,
sem hér verður lítillega getíð,
heitir. á frummálinu, „Thé
Flying Carpet,“ eða „Klæðið
fljúgandi.“
I bók þessari fer höfundur-
inn með lesandann á „klæðinu
fljúgandi,“ sem raunar er flug
vél, suður um hin sólbrenndu
lönd Afríku, á vit sérkenni-
legra, þeldökkra þjóðflokka,
undarlegra í háttum, sem ald-
ir eru upp við óm af ljóns-
öskri og tígrisorgi út úr leynd
ardómsfullum fenskógum á
húmuðum síðkvöldum. Af
„Klæðinu fljúgandi,“ fáum við
að líta hrikaleik Atlasfjalla,
válega örfoksauðn Sah^ra-
eyðimerkurinnar og gistum í
einni af frumstæðustu borg-
um heimsins, Timbuktu. Það-
an bregður höfundurinn sér
til hinnar frægu gimsteina-
smyglaraborgar, Oran, hnýs-
ist í leyndardóma Tyrkjaveld-
is, lítur inn í gröfina helgu, en
þar er löngu búið að velta
steininum frá, reikar um götur
ævintýraborgar Harun-al-
Raschids, kalífa af Bagdad,
gistir persneskt fangelsi,
þræðir slóð Alexanders mikla,
stingur stafni við á Borneo
og gistir hörundsgula ská-
eygða Kinabúa með tvírætt
mandarínbros á þykkum
vörum.
Richard Halliburton er á-
gætur ferðasöguhöfundm’. Og
þótt honum takist ekki það,
sem einungis snillingum er
léð: að ná eilífðinni út úr
augnablikinu, er svo mikið
ferðafjör í stíl hans, að hann
töfrar lesandann með sér yfir
fjöll og firnindi á sjö mílna
skóm stílhraðans og seiðir
hann með sér yfir láð og lög á
fljúgandi klæði svífandi hug-
myndaflugs. Þessi mikli stúd-
ent hinna rykugu vega, á í
hugartúni sínu sálarblómið
Farþrá, ræktað við yl heitra
tilfinninga hins eirðarlausa
leitanda og vökváð himindögg
frjórrar frásagnarlistar og
vfengjaðs ímyndunarafls.
En nú er þessari eirðar-
lausu leit lokið. Richard Halli-
burton hafði líkt og Sindbad,
skolazt lengi um ygldan sjá,
en síðasta skipbrotið beið
liann einhvers staðar á hafinu
milli Honkong og San Fran-
cisco. Maðurinn, sem hafði
hlúð að sálarblómi sínu, fékk
engan krans að lokum, ekki
svo mikið sem fátæklegt blóm,
lesið við klauftroðna kvíaslóð
heimahagans. I votri maq
sæng blakir honum þari of
hnakka. ; .