Mánudagsblaðið - 11.01.1954, Qupperneq 1

7. árgangur Mánudagur 11. janúar 1954 1. tölubladr
SÍS kralðist þess að Fram-
sókn tæki að sér utanrikismál
Tilgangurinn: befri fækifæri fil varnariiðsgróða
; Það hefur mörgiun verið ráðgáta hversvegna Fram-
sókn sótti svo fast að fá embætti utanríkisráðherra, eftir
stjórnarskiptin.
Voru menn lengi hugsandi um hver ástæðan til að
flokkurinn vildi, eftir lítt glæsileg kosningaúrslit, taka
að sér þetta embætti, sem var óvinsælt í margar áttir.
Nú er loksins \itað að það var Samband tslenzkra sam-
vinnufélaga, sem krafðist þess, að Framsókn tæki að sér
utanrQdsráðherraembættið.
SlS vildi fá einhvem möguleika til gróða á Kefla-
víkurvelli og taldi að utanríkísráðherraembættið væri
lykillinn að þvi.
■Framsókn varð að hlýða. SlS gat vísað tU þess að það
hefði um áratugi haldið flokknum uppi og þó kosning-
arnar hefðu ekki farið vel og embættið væri óvinsælt, þá
væri Framsókn ekki of góð til þjónustunnar í þetta skipti.
SÍS viU, sem kunnugt er, aldrei taka þátt í neinum
samtökum eða félögum annarra. Þessi gyðingaaðferð á
sér langa sögu. Þessvegna vildi SlS ekki gerast aðiU að
Sameinuðiun verktökum enda lágu hagsmunir þeirra og
SÍS ekki algerlega saman, eins og síðar kom á daginn.
Hver áffl að verða ufanríkisráðherra!
Næst lá að sjálfur Vilhjálmur Þór forstjóri yrði utan-
ríkisráðherra, sem þó mun ekki hafa vérið taUð ráðlegt af
ýmsum ástæðum. Meðal annars var eitt af fyrirtækjum
Vilhjálms ný dæmt af sakarétti og kann það að hafa þótt
viðsjált gagnvart erlendum diplomötum.
í: Þessvegna var leitað og leitað meðal hixmar mann-
fátæku Framsóknar og var farið norður á Akureyri og
skattstjórinn sóttur og settur í embættið.
Nefndir
■ i
iíí Síðan mun hafa verið sett eitthvað af nefndxun varð-
andi Keflavík. Sumar eiga að vera til viðtals og aðrar að
gera eitthvað. Eru Tómas Ámason frá Akureyri og
Hallgrímur Dalberg fulltrúi þar með æðstu mönnum.
I
SfS byrjar að græða
Síðan kemur það sem alltaf mátti vænta að SÍS
vildi fara að græða og varð það með miklrnn atburðum.
SÍS tók að flytja inn þessi svonefndu hollénzku hús, sem
eru lík þeim ensku „pre-fabs“, sem notuð voru mjög til
að koma skjótlega upp húsum þó léleg væru, vegna
skortsins.
Það gefur að skilja að innflutningur húsanna tekur
geysimikla vinn.u frá íslenzkum mönnum en 1 það er ekki
horft. SÍS þarf að koma fingrunum í jólakökuna og það
sem út er dregið er stór rúsína og feit.
Allri gagnrýni á því, að léleg hús skuli flutt inn og
vinna tekin af innlendum mönnum, er svarað með þvi
að ekki megi taka fólk frá atvinnuvegunum. En á sama
tíma er f jölda manns sagt upp vinnu syðra. Það þarf ekki
að efa að SÍS fær mikinn milliliðagróða af hinu hollenzka
umboði.
Þó Framsókn gjaldi fyrir það nokkurt pólitískt af-
hroð er ekki í það horft.
En eitt er víst:
Kristinn ráðherra er ekki öfundsverður maður. Hann
er heiðarlegur og góðgjani og ef til vill skilur hami ekki
fyllilega hvílíka ofjarla hann hefur yfir sér. Trúlega mun
Kleppsundrin
Sem við var að búast vöktu aðfinnslur „Mánu-
dagsblaðsins“, um ástandið á Kleppi hina mestu athygli
um land allt. Hafa blaðinu borizt hinn mesti sægur
fyrirspurna þessu viðvíkjandi. Hnu sltal ekki leynt,
að mörgum mun svo hafa farið, að erfitt væri að trúa
því, að tíl væri sá spítali í landinu, sem ekki reyndi
af fremsta megni, að láta sjúklingum sínum í té þá
læknisaðstoð sem bezta raun gæfi. Grein Mánudags-
blaðsins var stíluð sem bréf tíl f ormanns Læknafélags
fslands, þar eð blaðið taldi hann, vegna stöðu sinnar
þann, sem máske gæti lagt þunga nokkurn í vogarskál-
ina, þviliku máli tíl stuðnings.
Og sennilega hefur þetta verkað vel, enda þótt ekk-
ert hafi heyrst frá Iir. lækni Valtý Albertssyni. Margir
læknar hafa upp á síðkastið ritað um málið, og á einn
veg, að ástandið á Kleppi sé gjörsamlega óviðunandi,
eins og það er nú. Allir sammála um að hinar nýju að-
ferðir tíl lækninga geðveikra gefi oftast mjög góða
raun, svo ekld sé meira sagt.
Dr. Helgi Tómasson
Vitanlega snýst máliS eingöngu
um yfirlæknirinn dr. Helga, sem
einn þykist þess umkominn að
fordæma heilaaðgerðir, og raflost
til lækninga geðveikum. Dr.
Helgi kom hingað til lahds árið
1929. Gerði hann þá, án rann-
sóknar það meistarabragð, að
telja þáverandi dómsinálaráð-
herra Jónas Jónsson geðbilað-
an. Lík mál hafa verið dæmd
ytra, og venjulega þungur refsi-
dómur við slíku athæfi. Vægast
sagt verður það vart varið, að
enda þá orrahríð, með því að
gera dr. Helga aftur að yfirlækni,
því sem kunnugt er vék Jónas
Jónsson manninum úr hinni
ábyl-gðarmiklu stöðu. Allur al-
menningur í landinu dæmdi fram
komu Helga mjög þungt, og taldi
að annaðhvort væri maðurinn bil-
aður, eða þá með kunnáttu og
skapbresti sem vart ættu sinn
líka. Og má sem dæmi nefna
að landlæknir Vilmundur Jóns-
son, vítti Helga opinberlega. En
nóg um það.
Árin hafa liðið síðan. Nýjir
ungir isérfrasðipgar í geðsjúk-
dómum hafa sezt hér að, og
nýjar aðferðir • til lækninga
hinum erfiðu geðsjúkdómum
tundist. "Allir aðrir hérlendir sér-
fræðingar eru á þessu sviði á
öndverðum meið við dr. Helga
og fordæma hans atferli, og
stífni, en hingað til ekkert dugað
þrátt fyrir það að súmir hinna
læknanna, hafi á Iæknafundum,
doktorinn einnig hlotið fyrir
margar sínar sjúkdóma aðgrein-
ingár, bæði hjá ahnenningi og
stéttarbræðrum, og ér -ekki unnt
annað, en minnast á það, þegar
á annað borð er gerð tilraun til
hreinsunar á Kleppi, hinu eina
geðveikras j úkrahúsi landsins.
Mætti spyrja dr. Helga hvort rétt
sé að hann hafi gefið sitt sam-
þykki til þess að geðsjúkur lyfja-
fræðingur fengi starfsleyfi í
Reykjavíkurapóteki. Eða hver bar
á því athæfi ábyrgð. Slíkur
lyfjafræðingur hefði vel getað
fundið upp á því, að setja blásýru
í lyfjaglös fjölda sjúklinga, eða
nokkra lítra áf sama efni i okkar
góðu Gvendarbrunna. Þetta er
ekki sagt til að ryfja upp harma
og harmleik, heldur verður að
segjast til aðvörunar læknum
sem ekki eru starfi sínu vaxnir,
og geta með því valdið hryllileg-
um slysum,
Og þetta er einnig sagt til þess
að hin alltof hljóðlátu heilbrigð-
isyfirvöld taki nú rögg á sig til
rannsóknar fyrgreindu máli, sem
virðist svo alvarlegt í eðli sínu,
að vart muni dæmi slíks finn-
ast.
Kannast líka dr. Helgi við merk-
an Reykvíking sem var bandóður
og le'ngi undir umsjón Helga án
árangurs, og fékk þá fyrst bata
er prófessor Jóhann Sæmundsson
skarst í leikinn, og sendi mann-
inn til Danmerkur, en þaðan kom
harm skömmu síðar, alheill eftir
raflost? Kannast dr. Helgi við
hinn íslenzka Hæstarétt sem ekki
ir séu, tekið mark á álitsgjörðumC
hans.
Og svo mætti lengi telja.
Þungamiðja málsins
Geðveikralækningum hefur
farið mjög mikið fram hin síðari
árin. Nýjar rannsóknaraðferðir
haf lyft márgri hulunni er yfir
þessum voðasjúkdómum hefur
hvilt til þessa, og margskonar að-
gerðir eru nú gerðar með hinum
ágætasta árangri. Allt þetta þýðir
það, að það er gjörsamlega ókleift
einum manni, jafnvel vel mennt-
uðum og heilbrigðum á geðsmun-
unum, að ráða við slíkt, og mun
nú á dögum erlendis, enginn geð-
veikralæknir taka á sig þá ábyrgð
að ráða einn í slikum móium.
Hinsvegar er ekkert leyndarmál
að dr. Helgi starfar á Kleppi án
faglegrar hjálpar, sem nolckurt
vit ’ér í. Svo e rvitað að nú upp
á síðkastið eftir að óhugnanlegur
berklafaraldur kom þar upp atí
sögn, að þá hafa farið fram rann-
sóknir á Kleppi af öðrum læknum
héðan úr Reykjavik, en ekki er
vitað að dr. Helgi hafi lotið svo
lágt að kalla til sin, hvorki dr.
Bjarna Oddsson meðan hann lifði
og starfaði, né fagkollega sína, og
heldur ekki svo vitað sé barizt
fyrir því að heilaaðgerðarstöð
yrði komið upp í sambandi við
Klepp. Og svo það sem kórónar
allt: Talið hinar nýju aðgerðir á
þessu sviði einskis verðar, þrátt
fyrir reynslu, innlenda sem er-
lenda. Þar cr hundurinn grafinn,
Til heilbrigðisyfirvalda
landsins ‘
Á nokkur ykkar kæran ættingjá.
eða vin undir handleiðslu dr.
Helga Tómassonar, t. d. vanda-
mann er þjáist af þunglyndi?, _
Framhald á 3. síðu.
Jean Holden, kvlkmyndadís. !
að sögn, tekið duglega ofan í
Helga. Mikla gagnrýni hefur hefur ávalt, enda þótt ólæknisfróð
hann halda sér að Sjálfstæðismönnum til trausts og halds,
enda mun nokkuð hafa á því borið þeim æstustu í Fram-
sókn til lítillar gleði.