Morgunblaðið - 03.03.2005, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. MARS 2005 13
FRÉTTIR
800 7000 - siminn.is
Nú getur þú sent SMS úr heimasíma
Stundum er betra að senda SMS!
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
15
4
14
Hægt er að senda og taka á móti SMS. Númerabirting fyrir allt að 30 númer. Símaskrá fyrir 200 símanúmer
og nöfn. Innbyggður hátalari fyrir handfrjálsa notkun. Dagsetning og tími og raddstýring á 20 númerum.
25% afsláttur
úr heimasíma
í 6 númer
Skráðu þig á siminn.is
SMS heimasími
Panasonic KX-TCD300
Tilboð í vefverslun: 8.980 kr.
siminn.is/vefverslun
980
Léttkaupsútborgun:
og 750 kr. á mán. í 12 mán.
kr.
Tiboðsverð: 9.980 kr.
KONUR ráku um fimmtung fyr-
irtækja á Íslandi á árinu 2003. Á
fyrstu sex mánuðum ársins 2004
jókst þetta hlutfall um eitt pró-
sentustig og var 21%. Valgerður
Sverrisdóttir, iðnaðar- og við-
skiptaráðherra, segir að finna
verði leiðir framhjá hindrunum í
vegi kvenna sem vilji stofna fyr-
irtæki. Ætlar hún að beita sér
fyrir tilteknum aðgerðum til að
efla þátttöku kvenna í atvinnulíf-
inu. Betur megi virkja þekkingu
og hæfni þeirra til sóknar í ís-
lensku efnahagslífi.
Valgerður kynnti í gær skýrslu
um stöðu kvenna í fyrirtækja-
rekstri og landbúnaði. Byggist
hún á samanburðarrannsókn sem
framkvæmd var í fimm löndum;
Noregi, Svíþjóð, Lettlandi,
Grikklandi og Íslandi.
Iðnaðar- og viðskiptaráðherra
minnti á að hún sendi stærstu
fyrirtækjum á Íslandi bréf og
hvatti þau til að velja konur í
stjórnir fyrirtækjanna. Það væri
einn þáttur í því að auka vægi
kvenna í atvinnulífinu. Vill hún
að fyrirtækin standi sjálf fyrir
þessum aðgerðum í stað þess að
Alþingi grípi til lagasetningar.
Það væri algjört neyðarúrræði.
Ríkið ynni jafnframt að því að
jafna hlut kynjanna í nefndum og
ráðum á þess vegum.
Hlutur kvenna ekki vaxið
Sigríður Elín Þórðardóttir,
sem vann að verkefninu, sagði á
fundinum að árið 1998 hefði hlut-
fall kvenna í atvinnurekstri verið
rétt tæp 20%. Fyrirtækjarekstur
kvenna hefði því ekkert aukist
síðan þá. Árið 1993 hefði þetta
hlutfall verið um 14% samkvæmt
tölum Hagstofunnar. Töluvert
hefði því áunnist á sl. tíu árum.
Herdís Sæmundardóttir,
stjórnarformaður Byggðastofn-
unar, sagði að veita þyrfti stoð-
kerfi atvinnulífsins sérstaka at-
hygli. Konur hefðu til dæmis ekki
eins greiðan aðgang að fjármagni
til að hefja fyrirtækjarekstur og
karlar. Fjárfestar hefðu síður
áhuga á að leggja fjármagn í fyr-
irtæki í verslunar- og þjónustu-
greinum þar sem konur væru
fjölmennari. Í máli Sigríðar El-
ínar kom fram að 26% karla
fengu fjármagn til fyrirtækj-
areksturs með sölu hlutabréfa
eða aðkomu fjárfesta. Þetta hlut-
fall væri aðeins 7% hjá konum.
Hið opinbera
fyrirferðarmikið
Dr. Stefanía Óskarsdóttir, sem
einnig vann að verkefninu, benti
á að sérhæfing margra kvenna
lægi á sviði menntunar og
umönnunar. Þetta svið atvinnu-
lífsins væri að mestu rekið af
hinu opinbera og því lítið svig-
rúm fyrir konur til að nýta þekk-
ingu sína í eigin rekstri. Ef hlut-
ur ríkisins minnkaði í þessum
greinum gæti það gjörbreytt
sóknarfærum kvenna í atvinnulíf-
inu.
Stefanía benti jafnframt á að
atvinnuráðgjöf og bankakerfið
væru frekar sniðin að þörfum
hefðbundinna karlagreina. Efla
þyrfti frumkvöðlafræðslu í hópi
kvenna og skoða kynbundið
náms- og starfsval.
Bjarnheiður Jóhannsdóttir,
jafnréttis- og atvinnuráðgjafi hjá
Byggðastofnun, sagði að konur
vildu síður missa yfirsýn og ítök í
sínum rekstri. Fyrirtæki þeirra
stækkuðu því síður með innkomu
nýs hlutafjár. Á fundinum kom
einnig fram að fyrirtæki í eigu
kvenna færu síður í gjaldþrot og
vanskil væru minni.
Valgerður Sverrisdóttir sagði
einn lið í því að gera konum auð-
veldara að stofna fyrirtæki að
efla starf jafnréttis- og atvinnu-
ráðgjafa Byggðastofnunar. Það
væri til skoðunar hvort breyta
ætti forminu á þeirri þjónustu.
Hátt hlutfall í
Bandaríkjunum
Í skýrslunni kemur fram að
fyrirtæki í eigu íslenskra kvenna
eru flest á sviði þjónustu, eða
47%, og verslunar, 30%. Fyrir-
tæki í eigu karla eru einnig flest
á sviði þjónustu, 37%, og iðnaðar,
29%.
Í Svíþjóð eru 25% fyrirtækja í
eigu kvenna, 24% í Noregi, 14% í
Grikklandi en engar tölur eru til
fyrir Lettland. Athygli vekur að
38% fyrirætkja í Bandaríkjunum
eru í eigu kvenna og 36% í Finn-
landi.
Auk ofangreindra kvenna unnu
Helga Björg Ragnarsdóttir,
Kristín Karlsdóttir og Erna
Bjarnadóttir að verkefninu.
Evrópsk skýrsla um hlutdeild kvenna í atvinnurekstri kynnt í gær
Í kringum 21% fyrirtækja
á Íslandi er í eigu kvenna
Ryðja þarf
hindrunum úr
vegi kvenna
Morgunblaðið/Þorkell
Herdís Sæmundardóttir, stjórnarformaður Byggðastofnunar, Val-
gerður Sverrisdóttir viðskiptaráðherra og Stefanía Óskarsdóttir, sem
vann að verkefninu, á fundi í gær þar sem skýrslan var kynnt.
„FÉLAG eldri borgara í Reykjavík telur
að lög um málefni aldraðra séu byggð á úr-
eltum sjónarmiðum sem ekki séu í takt við
nútímaleg viðhorf og eru dragbítur á eðli-
lega og nauðsynlega framþróun í þessum
málaflokki.“ Þetta segir í ályktun sem að-
alfundur félagsins samþykkti nýverið. Á
fundinum lét Ólafur Ólafsson, sem verið
hefur formaður félagsins í sex ár, af for-
mennsku en Margrét Margeirsdóttir fé-
lagsráðgjafi var kjörin formaður.
Lögin um málefni aldraðra eru að stofni
til frá árinu 1982. Margrét segir að margt í
lögunum þarfnist breytinga. Ábyrgð á
málaflokknum sé ákaflega óskýr í lögun-
um, þ.e. hvað sveitarfélögin eigi að gera og
hvað ríkið eigi að gera. Það hljóti enn-
fremur að vera mikið álitamál að málefni
aldraðra skuli heyra undir heilbrigðisráðu-
neytið. Þetta sé fyrst og fremst félagsmál
og eigi að heyra undir félagsmálaráðu-
neytið. Þá vanti inn í lögin ákvæði um rétt-
argæslu aldraðra.
Margrét segir að Félag aldraðra telji því
tímabært að lögin verði endurskoðuð frá
grunni.
Grunnlífeyrir fylgi
kaupmáttaraukningu
Félagið gagnrýnir að skattleysismörk
skuli ekki hafa haldið raungildi sínu. Fé-
lagið „gerir kröfur um að grunnlífeyrir og
tekjutrygging hækki þannig að kaupmátt-
araukning ráðstöfunartekna lægstlaunaða
þriðjungs ellilífeyrisþega verði í samræmi
við kaupmáttaraukningu almennra laun-
þega í landinu“.
Félagið telur einnig nauðsynlegt að
fjölga hjúkrunarrýmum svo að biðtími eftir
plássi verði í samræmi við samkomulag
sem gert var við ríkisstjórnina 19. nóv-
ember 2002 og heilbrigðisáætlun til ársins
2010. Gerð er krafa um að hver einstak-
lingur hafi sitt einkarými. Félagið vill enn-
fremur að gerð verði könnun á fæðufram-
boði fyrir aldraða m.a. á þjónusturýmum,
dvalar- og hjúkrunarheimilum með tilliti til
næringargildis fæðunnar, fjölbreytileika
og valmöguleika.
Þá vill félagið að ráðstöfunarfé fólks á
öldrunarheimilum (vasapeningar) hækki úr
21.993 kr. í að minnsta kosti 30.000 kr. á
mánuði.
Vilja að lög
um málefni
aldraðra verði
endurskoðuð
 Meira á mbl.is/itarefni
Í SKÝRSLUNNI eru settar fram
ýmsar tillögur sem miða að því að
eyða þeim hindrunum sem konur,
sem tóku þátt í viðtölum og
spurningakönnun, töldu vera í
umhverfinu. Meðal annars eru
settar fram eftirfarandi tillögur:
 að kannað verði hvort innra
skipulag og starfshættir stofnana,
sem vinna að stuðningi við at-
vinnulífið, þarfnist endur-
skipulagningar sem miði að því að
laða að konur sem viðskiptavini;
 að unnið verði að því að fjölga
konum í hópi æðstu stjórnenda í
viðskiptalífinu;
 að kynjahlutfallið í nefndum og
stjórnum á vegum opinberra aðila
verði jafnað;
 að menntun og ráðgjöf sem
miðar að því að fjölga frum-
kvöðlaverkefnum og auka at-
vinnusköpun kvenna verði efld.
Tillögur skýrsluhöfunda