Mánudagsblaðið - 06.08.1973, Blaðsíða 2

2
Mánudagsblaðið
Mánudagur 6. ágúst 1973
Einstakir galdramenn
Sæmundur
fróði
Sæmundur
felur sig
Einu sinni kom kölski til Sæ-
mundar og sagðist nú vilja fá
hann, s'agðist hafa nóg til hans
unnið og hann hefði nógu lengi
skotizt undan. Sæmundur sagði
að hann ætti raunar enga skuld
á að fá sig, en sagðist þó skyldu
gjöra honum kost á því. „Ég
ætla að fela mig," segir Sæmund-
ur ,;,og ef þú finnur mig í nótt,
þá máttu taka mig." ,Þú verður
að segja mér á hvaða sviði þú
verður helzt," sagði kölski. „Ég
ætla að verða í sjónum," segir
Sæmundur.
Kölski fór um nóttina um all-
an sjó til og frá og fann ekki
Sæmund. í dögun kom hann aft-
ur og var Sæmundur þá í bæjar-
dyrunum og stóð í keri sem sjór
var í. Hann segir við kölska:
„Ekki ertu fundvís, ekki f-erðu
mig." „Lofaðu mér að reyna í
annað sinn," segir kölski. „ð
skal vera," segir Sæmundur; „þú
mátt taka mig ef þú finnur mig
í nótt; ég ætla að verða í loft-
inu." Um nóttina fór kölski á
vængjum vindanna um allt loft,
en ekki fann hann Sæmund. Um
morguninn í dögun kom hann
aftur og var Sæmundur í bæjar-
dyraloftinu og sagði: „Ekki erm
fundvís enn, ekki þarftu að hugsa
hugsa til að fá mig." „Það er
ekki von," segir kölski, „þú get-
ur hæglega falið þig fyrir mér
með þessum undanbrögðum.
Leggðu heldur fyrir mig ein-
hvurja þraut svo ef ég get unn-
ið hana þá fái ég þig." „Ójá,"
segir Sæmundur, ,hér er skjóða.
Með hana skaltu fara ofan á
sjávarbotn og fylla hana af pen-
ingum í nótt og færa mér hana
fulla á morgu. í dögun. Ef þú
getur það þá færðu mig en ef
þú getur það ekki þá færðu mig
aldrei." Kölski gengur óhikað
að þessum kostum. Um kvöldið
fer hann með skjóðuna ofan á
sjávarbotn og fer að tína í hana.
Þegar þriðjungur var af nótt
gáir kölski í skjóðuna og er hún
þá orðin hálf, og hyggur kölski
nú gott til að sér muni ganga
þetta vel og herðir sig að tína.
Þegar þriðjungur vat eftir af
nótt gáir hann í hana aftur og
er hún þá enn hálf. Nú flýtir
hann sér það sem hann getur og
rótar stórum í skjóðuna og í
dögun Iítur hann enn í hana og
er hún enn ekki nema hálf. Þá
varð kölski hissa, skoðaði skjóð-
una og sagði: „Von var þó ekki
gengi betur. Þetta er þá bölvuð
prestaágirndin sem aldrei verður
fyllt." Hann færir þó Sæmundi
skjóðuna. Hann sló hendinni
móti og sagði: „Það er of lítið,
þfi færð mig aldrei og farðu
með það." Kölski sá þá að hon-
um mundi elcki takast að ná Sæ-
mundi og fór hann burtu svo
búinn.
Skollalaut
Þann vetur sem kölski var
fjósamaður Sæmundar sendi Sæ-
mundur hann einu sinni í skóg
upp að Skarfanesi. Kölski dró
drögur stórar suður að Odda og
kom laut í jörðina eftir hann
þar sem hann fór. Sú taut liggur
' ofan frá Skarfanesi suður um
Stóruvallabót og sést enn til
hennar víðast hvar suður að
Odda. Hún heitir síðan Skolla-
laut.
Nautabandið
Einu sinni slitnaði nautaband
hjá kölska um veturinn. Sæ-
mundur skipaði honurn ‘ að
sauma það saman aftur. Kölski
tók þá mjaðmabein úr hesti og
dró griðungssin í augað á bein-
inu og saumaði svo, hafði beinið
fyrir nál en griðungssinina fyrir
nálþráð. Sæmundur sá þetta og
hló að. Þá segir kölski: „Svona
sauma óg nú, Sæmundur, stórt
og sterkt." Sæmundur tók band-
ið og sleit það um sauminn og
sagði að hann þyrfti ekki að
hrósa hvað sterkt það væri.
Kölski gjörir
til sauði
Einu sinni átti Sæmundur
sauði marga ótilgjörða, kallar því
á kölska og bað hann að gjöra
nú til og flýta sér og lofar hon-
um ærnu kaupi. Kölski vill ekki
annað en Sæmund. Lofar Sæ-
mundur því ef hann gjörði svo
vel að ekki yrði að fundið.
Kölski fló undramikið og vel,
svo ekki vaíð að fundið, varð nú
hróðugur að leikslokum og
kvaðst nú eiga Sæmund. Því
játti Sæmundur, ef ekkert væri
vangjört. En er hann aðgætti inn
yflin vantaði krossana í hjarta
og lifur. Varð hann svo af kaup-
inu.
Óskastundin
Um óskastundir höfðu menn
miklar sögur og söknuðu fratði
að vita hvenær hún var á tím-
anum, þó þeir fullyrm að ein
þeirra væri í hverjum sólarhring.
En til vissu um tilveru hennar
var fært, að Sæmundur fr.
hafi boðið þernum sínum að
óska hvers þær vildu; hafi þá
ein óskað sér að eiga sjö sonu
við honum: „Með þessari bæn
óska ég mér alls góða að eiga
sjö syni með Sæmundi fróða;"
og átti þessi bæn að fullkomnast
og þeir verða prestar sem hefðu
allir brunnið inni í kirkju Skál-
holts og kirkjan líka. En þá átti
sú er ekki hreppti óskina að
segja:
„Mörgum þótti málug ég,"
mcelti kerling skrýtileg;
„þagað gat ég þó með sann
þegar Skálholtskirkja brann
— og sjö prestar inni þar."
Sæmundur fróði
yrkir Sólarljóð
Þegar Sæmundur fróði lá
banaleguna og mönnum virtist
hann andaður hreyfðust á hon-
um þrír fingurnir á hægri hend-
inni (þeir sem haldið er penna
með) sem vildu þeir taka um
eitthvað. Lengi voru menn í efa
hvað slíkt hefði að þýða; loksins
voru ýmsir hlutir bornir að fingr
unum, en þeir héldu áfram að
hreyfast þangað til þeim var
fenginn penni, þá beygði einn
fingurinn sig utan um hann; síð-
an var réttur pappír hinum fingr
unum, og beygði sig annar fing-
urinn að honum; þá var nú sjálf-
sagt að fá hinum þriðja blek-
byttuna. Eftir það skrifuðu fing-
urnir Sólarljóð og þegar þeim
var Iokið slepptu þeir ritfærun-
um og urðu máttvana og hreyfð-
ust aldrei síðan.
Síðustu skipti
Sæmundar og kölska
Þegar Sæmundur lá banaleig-
una lá kölski á fótum hans; það
þótti Sæmundi leitt og vildi Ios-
ast við hann áður en hann dæi,
því hann þóttist vita að hann
ætlaði að vera viðbúinn að ná
sálu sinni strax sem hún skildi
við líkamann. Þá sagði hann
við kölska að hann hafi ætíð
fylgt sér eins og fylgispakur
hundur og gjört allt fyrir sig
sem hann hafði sagt honum; nú
ætlaði hann að biðja hann í
seinasta sinni að biðja hann
þeirrar bónar sem sér riði mlkið
á að hann leysti vel af hendi. En
hann beiddi hann að sækja fyrir
sig blóðdropa af síðu Jesú
Krists. Þá fór kölski, en kom
ekki aftur.
Kúffur
prestur
Kálfur
og kölski
Kálfur Einarsson hét prestur;
hann var á Fellum í Sléttuhlíð.
Kálfur Iærði í Svartaskóla og
eru margar frásagnir til um vit-
urleika hans og kunnáttu og
hvernig hann lét kölska þjóna
sér til hvers sem hann vildi. Var
það í kaupmála þeirra prests og
kölska, að kölski ynni fyrir prest
allt sem hann legði fyrir hann,
en fengi Kálf að síðustu fyrir.
Stóð svo allan aldur Kálfs.
Þegar Kálfur var gamall mjög
tók hann sótt allþunga. En þeg-
ar hann kenndi sín, að sú sótt
mundi helsótt vera, bað hann
að nautkálfur einn væri látinn
undir rúm sitt þar sem hann lá.
Ekki sást að prestux bæri hræðslu
fyrir dauða sínum. Þegar prest-
ur sýndist Iangt Ieiddur kom
kölski til hans og kvaðst »-á
kominn þegar til að sækja hann
eins og skilmálar þeirra væru.
Prestur brást ókunnuglega við og
byrsti sig móti kölska. Tók
kölski pá upp handskrift prests
með blóði ritaða og bað hann
við kannast. Prestur kvaðst svo
gjöra mundi, Ieit á og mælti:
„Þar stendur t'dki Kálfur Ein-
arsson, en hér er nú kálfurinn
sem heitinn er," — og kippti
EINNAR MÍNUTU
GETRAUN:
Hve
slyngur
rannsóknari
ertuí
Jélahoð fyrir
nemendurna
Nemendur Fordneys prófessors sátu kringum jólaborð hans.
Þeir voru glaðir ag reifir og sýndi svipur þeirra glöggt, hversu
mikið þeir héldu upp á kennara sinn, og sú tilfinning var þó
ekki í neinu sambandi við þann ágæta jólamat, sem þeir
höfðu snæct.
„Hér er bréfmiði, sem ég fékk með jólakortinu mínu frá
Jack Gildhart, sem er gamall nemandi minn. Hann var feng-
inn til að koma honum x póstinn til mín."
Kccri þrófessor Fordney.
Ég efa ekki, að þú hafir lesið í blöðunum fyrir
tveim vikum, um ástceðwnar fyrir handtöku minni.
Ég leita til þín vegna þess, að ég veit að þú verður
fljótur að skilja og meta óréttlcetið í minn garð. í
fyrsta lagi er ég þess fullviss, að þú trúir því, að ég
skaut King Morrison í sjálfsvörn, þar sem ég var að
vorja -oign mína, sem er vissulega eitt af grundvallat
■'róttittdum hvers manns.
Þegar ég kom að honum vár hann að rceita 'mel-
ónugarð minn. Þá varð hann œstur og, án þess að
cetla sér það, skaut á mig. Þegar hann neitaði að
leggja niður byssu sína, hleypti ég af, og ef .bann
hefði ekki skyndilega stokkið til hcegri, þá hefði sár-
ið ekki verið banvcent.
Sumir hérna í nágrenninu trúa því fastlega, að
ég hafi myrt King með köldu blóði. Samt sem áður
er ég viss um að þú verðir mér sammála um að ég
gerði það í sjálfsvörn. Get ég treyst á hjálp þína?
Vinarkveðjur,
Lee Mason, Durand, Winconsin.
„Þið hafið fimmtán mínútur ,áður en María tekur af borð-
inu og færir okkur eftirmatinn. Þegar hann kemur á borðið,
þá verðið þið að segja mér hvaða skoðun þið hafið á bréfmið-
anum."
„Ég er of saddur til að hugleiða þetta meira en þú gerðir,
þrófessqr," sagði Howard Bell, hlæjandi .
Hvað finnst ykkur? Hvað er að miðanum?
— Svarið er á bls. 6.
kálfinum fram undan rúmi sínu.
Sneyptist þá kölski og hvarf frá
honum.
Gníputótt
Kálfur prestur bjó á Tindum
á Skarðströnd. Hann var skóla-
bróðir Sæmundar prests hins
fróða úr Svartaskóla. Skrattinn
þóttist eiga kröfu til Kálfs prests
og reyndi oft að ná hon-urn til
sín. Á Tindum var tún mjög
grýtt og seinunnið. Þar var tótt-
arbrot eitt í túninu er kölluð
var Gníputótt; þar var ómögu-
Iegt að slá svo ljáfar að ekki
kæmi í stein. Einhverju sinni
sagði Kálfur prestur við skratt-
ann að hann skyldi fá sig ef
hann gæti slegið túnið á einni
nóttu án þess í stein kæmi.
Skrattinn gekk að þessu og fór
að slá. En Kálfur Iét brýni liggja
í Gníputótt; var ómögulegt að
sjá það fyrir grasinu. Þegar Kálf-
ur kom á fætur um morguninn
átti hinn eftir Gníputótt; þá
spurði Kálfur hvers vegna hann
væri ekki búinn með túnið. —
Skrattinn kastaði þá fram vísu
þessari:
Þó túnið sé á Tindum mjótt
tefur það fyrir einum;
grjót er nóg í Gníputótt,
glymur járn í steinum.
Hafði hann rekið Ijáinn í
brýnið þar sem það Iá í tóttinni
og þess vegna varð hann af kaup
ina,