Mánudagsblaðið - 05.08.1974, Síða 2

2
Mánudagsblaðið
Mánudagur 5. ágúst 1974
AJAX skrífar:
Hreint land — lagurt land
Það vantar ekki núna síð-
ustu árin, að rekinn hefur
verið heilmikil áróðursstarf-
semi fyrir náttúruvernd og
góðri umgengni við náttúr-
una. Þetta er auðvitað góðra
gjalda vert þó að þessi áróð-
ursherferð hafi ekki alltaf
verið laus við hálfrómantíska
væmni. Það veitir svo sann-
arlega ekki af því að brýna
fyrir Islendingum hreinlæti
og góða umgengni við land-
ið. En hér er við ramman
reip að draga. Við erum flest
ir íslendingar, þvi miður,
bæði trassar og erkisóðar.
Þetta kemur fram á öllum
sviðum. — Það vantar ekki
að við kaupum fín föt af nýj-
ustu tísku, því að barnalegir
snobbar erum við. En fínu
fötin eru ekki lengi að ganga
úr sér, eftir fáa daga eru þau
oft orðin skítug og rifin.
Þetta er bara einn þáttur í
aimennum sóðaskap okkar
íslendinga. Það líður ekki sú
vika, að menn sjái ekki fólk
hér á götum Reykavíkur
snýta sér með fingrunum og
stundum þurrka sér á eftir
á fötum sínum. Og það virð-
ist vera íslensk þóðaríþrótt,
jafnt hjá ungum sem göml-
um að bora udd i nefið á sér
og stundum éta svo horinn
á eftir. Þetta gerir fólkið eins
og það sé sjálfsagður hlutur,
oft á almannafæri. Það er
ekki að furða, þótt fólk, sem
stendur á þessu stigi þrifn-
aðar, umgangist ekki landið
og náttúruna af neinum sér-
stökum glæsibrag Og það er
heidur ekki svo. Hérna fyrir
fáum árum þegar auglýsinga-
spjöldin Hreint land —- fag-
urt land — voru í hverjum
búðarglugga — var raun-
veruleikinn allur annar, og
svo er enn. Að vísu er til
talsvert af fólki í Reykjavík,
sem brífur vel í krinaum hús-
in sín, hér kemur til persónu-
legur metnaður. En þegar
kemur út fyrir lóðina er heim
urinn á enda og þrifnaðurinn
einnig. Þetta sama fólk er
víst til að henda öllu rusli á
flötina, flöskum, umbúðum
og hverju sem er. Og margir
gera sér að skyldu að brjóta
flöskurnar um leið og þeir
henda þeim frá sér. Flösku-
brot má sjá eins og hráviði
um allar götur Reykjavíkur.
Og jafnvel þegar fólk er að
flikka upp á húsin sin kemur
skrælingjahátturinn í Ijós.
Margir húseigendur hafa lát-
ið mála húsin sín núna síð-
ustu tvö árin og reyndar
veitti ekki af því. En það má
heita segin saga, að á þeim
húsum, þar sem standa skilti
með götunöfnum hefur verið
málað yffir skiltin eða máln-
ingarklessum slett um þau
öil, svo að götunöfnin eru
lítt eða ekki læsileg. Það má
heita svo að allir skurðir og
kvosir í landi Reykjavíkur
séu fullir af rotnandi drasli.
Ég gekk einu sinni í fyrra
rétt hjá tjaldstæðum útlend-
inga hérna i Laugardalnum.
skurðirnir þar voru allir fullir
af óþverra, sem áreiðanlega
stafaði frá íslendingum, en
ekki útlendingunum. Þeim
hefur gefist á að líta að sjá
þrifnaðarmenningu hinnar
miklu menningarþjóðar. —
Reyndar er Reykjavík síst
verri en aðrir bæir hér í ná-
grenninu um þetta. í hraun-
gjótum Hafnarfjarðar er allt
fullt af ryðguðu járnarusli og
úldnandi pappírsdrasli TOg
svipað er víða á Suðurnesj-
um. Það er til dæmis ekkert
failegt að horfa ofan í gjárnar
við akveginn frá Grindavík
út að Reykjanesvita. Sumar
þeirra eru fullar upp á barma
af rusli. Akureyringar mega
eiga það, að þrifnaður er þar
miklu meiri og umgengni
betri en hér sunnanlands.
Þegar maður sér rusl og úr-
gang á Akureyri hugsa ég,
að það stafi meira frá sunn-
fenskum túristum en Akureyr
ingum sjálfum.
Umgengnin við sumarbú-
staðina er kapituli fyrir sig.
Sumarbústaðahreyfingin hér
á iandi hefur verið einn óslit-
inn skrípaleikur. Að baki
hennar býr annars vegar
barnaleg sveitarómantík á la
Rousseau hins vegar snobb-
erí, það er fínt að eiga sum-
arbústað. Svo eru sumarbú-
staðirnir oft byggðir í hverf-
um, svo að það er styttra á
milli þeirra en húsa i Reykja-
vík, fólkið er aftur komið í
borg, og þá virðist ti! lítils
barist. Sumarbú;staðadellan
er komin vel á veg með að
eyðileggja sumar fallegustu
sveitir landsins, svo sem
Laugardal og Skorradal. Og
áhugi sumarbústaðafólksins
á „lífi úti í náttúrunni“ stend-
ur sjaldan lengi. Fyrstu tvö
þrjú árin er það fullt af á-
huga, en svo tekur hann að
dvína. Og oft fer þá svo, að
það hættir með öllu að koma
í sumarbústaðinn og lætur
hann eiga sig og grotna nið-
ur, og það er ófögur sjón.
Hér í nágrenni Reykjavíkur
má sjá heilar draugaborgir,
sumarbústaðahverfi, sem
eru hálfhrunin og opin fyrir
veðri og vindum. Svona
draugaborgir má sjá við Ell-
iðavatn, Rauðavatn, á Hólms-
heiði, uppi við Olfarsfell og
miklu víðar. Það er ekki einu
sinni haft fyrir því að rífa
sumarbústaðinn eftir að
hætt er að nota hann, nátt-
úran er látin um það, og það
getur tekið langan tíma. Úr
því að fólkið er svona trassa
fengið, ættu yfirvöldin að
skerast í leikinn og jafna
draugaborgirnar við jörðu,
en þau virðast ekkert skipta
sér af þeim.
Það er sagt að öllu sorpi
úr Reykjavík eigi að aka
upp í Gufunes. En margir
fara bara ekkert eftir þessum
reglum. Þvi er það, að stór
sorphaugasvæði, full af járna
rusli, ónýtum bílum og plast
drasli er að finna á allt öðr-
um stöðum i borgarlandinu
eða nágrenni þess, og á
þeim svæðum er ekki hreint
land — fagurt land. Slík
prívat sorphaugasvæði er að
finna víða á Hólmsheiði og
við veginn austan Rjúpna-
hæðar og sennilega miklu
víðar. Sorphaugar á þessum
stöðum brjóta áreiðanlega í
bág við lögin, en enginn ger-
ir neitt í þessu, og skræl-
ingjarnir halda því áfram ár
eftir ár að henda rusil í þessa
hauga, þar sem engir sorp-
haugar eiga að vera.'n' 1 'w
Ein er sú manntegund,
sem hefur sérstakt yndi af
að feyðileggja gróður með
því að aka bílum sínum yfir
grasflatir fram og aftur. Sár-
in, sem hið viðkvæma land
hlýtur af þessu eru í marga
áratugi að gróa, ef þau þá
gróa nokkurn tíma og landið
blæs ekki bara upp. Það er
erfitt að skilja hugarfar
svona þokkapilta, er virðast
hafa það eitt yndi í lifinu að
skemma og eyðileggja. Þess
ir fuglar hafa annað veifið
verið að æfa sig á grasflöt-
unum við Miklubrautina, en
það hefur oftast verið lagað.
Verra er að sjá, hvernig skrii
mennin hafa farið með Kag-
aðarhól undir Ingólfsfjalli.
Fyrir um það bil tíu ár-
um voru einhverjir skítakar-
akterar að æfa sig á að aka
upp grasbrekkurnar í hóln-
um, og hann hefur ekki verið
samur síðan, Allur sundur-
tættur af bílförum. Vafalaust
hlakkar í óþokkunum enn i
dag, þegar þeir aka þarna
fram hjá og sjá merki afreka
sinna.
Þeir menn, sem berjast
fyrir náttúruvernd og góðri
umgengni við landið, eiga
allt gott skilið. En þeir verða
að gera sér Ijóst, að róðurinn
verður þungur. Við íslending
ar erum allflestir trassar,
skemmdarvargar og erki-
sóðar. Og á meðan svo er,
er hætt við að hugsjónin
Hreint land — fagurt land
eigi langt í land. AJAX.

ALLI GENGUR
(hvar sem er og hvenær sem er
- við leik og störf - úti og inni
og á góðra vina fundum -)

BETUR MEÐ COCA-COLA
drykkurinn sem hressir bezt, léttir skapið
og gerir lífið ánægjulegra.
VrAMUEITT AF VERKSMIOJUNNI VÍFILFELL. í UMBnOI THE CDCA-COLíi EXPURT CCRPORATIOJSI