Mánudagsblaðið - 26.08.1974, Qupperneq 4

4
Mánudagsblaðið
Mánudagur 26. ágúst 1974
jBlað fyrir alla
Sími ntstjórnar: 134 96. — Aulýsingasími: I 34 96
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: AGNAR BOGASON.
Verð í lausasölu kr. 80,00. — Áskriftir ekki teknar.
Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
STERK STJÓRN
- VEIKT ÞING
Alþingi götunnar — „uppmælingar"
Þá er ný stjórn að hefja göngu sína og sýnist sitt hverjum
þegar rætt er um langlífi hcnnar og getu tii stjórnarathafna.
Rikisstjórn Sjálfstæðismanna og Framsóknarmanna hefur bak
við sig traustari þingmcirihluta en lengi hefur tíðkast, en hins
vegar mun hún mæta mikillí tortryggni í röðum verkalýðsins
og eru þar sumir forystumanna fyrirfram fullir heiftar og stað-
ráönir í að gera henni allt til bölvunar sem þeir geta.
Hin nýja stjórn hefur 42
þingmenn á bak við sig og að-
eins 18 á móti. Hún verður því
ekki í neinum vandræðum með
að koma málmn gegnum þing-
ið og ýmsir hópar stuðnings-
þingmanna hcnnar geta Ieyft
sér að sprclla og vera á móti
hinum og þcssum ráðstöfunum
án þess að stjórnin eigi neitt
á hættu. Þetta munu vafalaust
ýmsir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins, sem eiga fylgi sitt
og frama undir verkalýðshreyf-
ingunni, vafalaust nota sér,.
bændur úr báðum flokkum
geta verið á móti þeim ráð-
stöfunum, sem koma illa við
bændur, sjómenn og útgerðar-
menn geta líka sprellað, þegar
það á við, allt án þess að
stjórnin eigi neitt á hættu. En
í alþingi götunnar verður róð-
urinn erfiðari.
ALÞINGI VALDALÍTIÐ
Sannleikurinn er sá að al-
þingi sjálft er orðið harla
valdalítil stofnun. Þótt það
væri fráleit krafa hjá Gylfa Þ.
& Co. að stjórnmálaflokkarn-
ir ættu að fara að fá eitthvert
fyrirfram leyfi hjá Alþýðusam-
bandinu til að mynda stjóm
og taka við fyrirskipunum það-
an um það, hvernig stefnan
ætti að vera, þá verður ekki
framhjá því gcngið, að sú rík-
isstjórn, sem á fyrirfram vísan
fjandskap og jafnvel persónu-
lega heift forystumanna sam-
bandsins á ekki sjö dagana
sæla og þarf að halda vel á
spöðunum. Þá kcmur það enn
fremur til, að jafnvel þótt unnt
væri að ná einhverju viðunandi
samkomulagi við forystu AI-
þýðusambandsins, þá er sú for-
usta orðin svipur hjá sjón,
miðað við það sem áður var,
eftir að sérgreinasamböndin
urðu jafn sterk og nú er raun-
in á.
ASÍ RÆÐUR EKKI
FERÐINNI
Það kom glögglega í Ijós
í síðustu kjarasamningum að
stjórn Alþýðusambands íslands
réði ekki ferðinni. Eftir að rík-
isvaldið hafði samið við BSRB
og sú stefna hafði verið mörk-
uð að hækka laun láglauna-
fólks tók ASÍ forystan undir
þessa stcfnu og allir bjuggust
við að hún yrði ofan á í samn-
ingunum. En raunin varð allt
önnur, því það varð uppmæl-
ingaaðallinn sem, eins og
venjulcga, reið feitum hesti frá
samningaborðunum, en verka-
mennirnir sátu eftir með sárt
ennið. Áður fyrr var unnt að
semja við einn sterkan aðila,
miðstjórn ASl, um heildar-
stefnu í kjaramálum, nú virð-
ist. það .orðiö útilokað. Það er
því ckki cinu sinni nóg upp á
vinnufrið í landinu að stjórn
Alþýðusambandsins„yilji. skyn-.
samleg vinnubrögð, heldur
þurfa stjórnvöld einnig að kné-
krjúpa fyrir alls kyns sér-
greinasamböndum, ef ekki á
allt að fara í strand.
ENDURBÆTUR Á VINNU-
LÖGGJÖFINNI
Scnnilcga kemur þessi nýja
stjórn til með að gera einhverj-
ar cndurbætur á vinnulöggjöf-
inni, sem hamla gegn því að
fámennir hópar geti lamað allt
atvinnulíf í landinu. Það er ó-
þolundi ástand með öllu að
nokkrir tugir skipskokka geti
stöðvað stórar og voldugar at-
vinnugreinar. Víst er að yfir-
gnæfandi meiri hluti þjóðarinn-
ar, sem kaus hina 60 alþingis-
menn, er sammála því að lag-
færa þurfi vinnulöggjöfina, svo
við lendum ckki í sama feninu
og nágrannar okkar á Bret-
landscyjum. Það er jafn víst
að í verkalýðshreyfingunni
munu litlu kallarnir með miklu
völdin beita öllum tiltækum
ráðum til þess að koma í veg
fyrir endurbætur á vinnulög-
gjöfinni og hiklaust beita vcrk-
fallsvopni til þess. Vera kann
að það verði verk nýrrar rík-
isstjórnar, og þá jaínframt það
sem hennar verður Icngst
minnzt fyrir og með mestri
virðingu, að hefja völd alþing-
is og hins almcnna kjósanda
til vegs að nýju og draga ó-
cölilcg völd úr 'iöndum fá-
mcnnra klikuhópa, sem geta
raskað þjóðarafkomunni í
skjóli „helga“ verkfallsréttar-
ins, hvenær sem þeim finnst
burst drcgin úr nefi sínu.
!
!
I
KAKALI skrifar:
í HREINSKILNI SAGT
Þessi grein er aðsend og
efni hennar er talið svo sjálf
sagtog tímabært að það er
birt svolítið breytt og fært
í „stílinn”
Ritstj.
Vonleysi veitingamanna
er orðið mjög augljóst
þessa dagana, er þeir
verða varir við, að það er
ekki einhlítt að hækka
kaupverð von úr viti og
og halda að túristar haldi
áfram að streyma til land-
sins og fylla kassa þeirra
með silfri.
Við íslendingar höfum
lengi haldið að við gætum
notfært okkur fjarlægðina
og sett upp verðlagið og
í þokkabót gert öllum veit-
ingastöðum jafn hátt undir
höfði og kallað hverja búllu
á landinu 1. flokks og jafn-
vel í luxus flokki, þótt
raunverulega ekki einn ein-
asti þeirra nálgist lúxus. Við
eigum mjög gott hótel og
veitingastaði, en þeir eru
sóttir af svo miklum skríl að
útilokað er að bjóða sæmi-
lega siðuðum mönnum upp
á slikt.
Það hefur verið nógu
mikið talað um matarkost-
naðinn, vínið og veitingar,
og hátt verðlag yfirleitt. En
það er fjöldi annara hluta,
sem þarf að taka til endur-
skoðunnar, ef landið á að
hafa framtíð sem ferða-
mannaland. í þeim efnum
erum við langt á eftir.
í fyrsta lagi verður að
flokka niður staðina eftir
gæðum. Það þýðir ekki að
að bjóða upp á einhverja
unglingastaði og ætlasttil
þess að útlendir ferðamenn
fjölmenni þangað. Íslend-
ingar halda, að þeir séu
öðruvísi en annað fólk og
gá ekki að því, að slíkar
búllur eru til i kippum í
Svíar
Mánudagsblað .........
bæði sænska verði og banda-
ríska landgönguliða.
Það eru ágætar aðstæður fyr-
ir þessum öryggisráðstöfunum.
í apríl 1971 var júgóslavneski
sendiherrann myrtur af krótísk-
um öfgamönnum. (Utishi). Ann-
að „tiifeUi" átti sér stað, þegar
ruðst var inn í íranska sendi-
flestum borgum annars-
staðar, og þar er skortur
á fínum stöðum, nema þar
sem þeir eru sérstaklega
flokkaðir en það virðist
bannað á íslandi.Allir vita,
að sums staðar í borginni
flækjast menn milli saia og
borða, með vínglösin með
sér og halda, að það sé
frumlegt eða fínt. Þetta er
hvergi liðið á betri stöð-
um erlendis og sýnir ekki
nema fádæma fáfræði og
skort á háttvísi.
Þá eru þær kvöldlok-
anir, sem við verðum að
búa við, alger vitfirring.
Uppljómaðir salir, dúkuð
borð, þjónalið og hljóm-
sveitir, og síðan er skipað
að hætta framleiðslu klukk-
an hálftólf, en klukkan eitt
um helgar. Það er upphafið
af þeirri villimensku sem
kallast partý og eyðileggur
allan frið og svefn í fjöl-
býlishúsum. Fólk fer í þessi
partý eftir hálfgerða kapp-
dykkju á hótelinu (að keppa
við lokunina) kaupir vín á
„svörtum” drekkur sig hálf-
meðvitundarlaust eða alveg
dautt hingað og þangað
með tilheyrandi látum og
gauragangi. Útlendingar
hafa ritað um þettá margar
fuðulegar greinar og ofrægt
landið — og þá sérstaklega
kvenfólkið okkar á þennan
hátt. Þetta er skýringin sem
þeir fara eftir:við erum svo
naive að við hikum ekki við
að fara í partý út í bæ þar
sem innlendir og útlendir
blandast saman.
En við höfum um annað
að tala. Það voru prísar-
arnir og niðurflokkun veit-
ingastaðanna. Meðan ekki
er flokkað niður, verðum
við að horfast í augu við þá
staðreynd, að hver sem á
fyrir glasi, geti komist að.
Þetta mun vera hin lýð-
v jmr Æmrjmr æt æt jaræb
ráðið af sextán írönum, sem
kölluðu sig „stúdenta". Tveir
tyrkneskir menn með 18 Svía í
eftirdragi brutust ino í tyrk-
neska sendiráðið, og jafnvel ís-
lenska sendiráðið hefur ekki
síoppið við „hersetu".
Sænska stjórnin sá, að ekki
mátti lengur við svo búið standa
og setti lög í fyrra — sérstak-
lega gegin hermdarverkamönn-
um og þyngdu refsingar núver-
ræðislega hlið málsins. All-
ir jafnir — hvaða slordóni,
sem hefur nóg fyrir sjúss,
hvernig sem hann hegðar
sér, eða þótt hann verði
leiðinlega fullur og setjist
upp á fólk sem er þarna í
prívat samræðum og lætur
aðra í friði, og á heimtingu
á að það sé látið í friði. En
þetta er ójöfnuður, og
enginn hótelstjóri dirfist
að móðga lýðinn hvernig
sem hann brýtur af sér í
hegðan. Það skal tekið fram
að þetta er hin gilda regla
þótt til séu undantekningar.
Það verður að breyta
þessu. Höfn, Stokkhólm-
ur og allar aðrar borgir hafa
pláss fyrir sinn lýð. Honum
lýður betur þarna, getur
slept sér og hagað sér eins
og hann vill. Þessir staðir
eiga að selja ódýrara vín
og veita minni þjónustu.
Þeir eru til þess gerðir
og við íslendingar, sem fyr-
ir nokkrum árum grófum
okkur upp úr jörðinni, erum
ekki svo hátt hafnir yfir
aðrar þjóðir að við getum
ekki verið þeim samsiða.
Við höfum mikla mögu-
leika til þess að vera áfram
mikil ferðamannaþjóð. En
til þess verðum við að sýna
dálítið gæðamat. En
ekki er alveg útilokað’áð
halda þessu „kerfi” okkar
áfram. Mikill hluti útlend-
inga sem hingað koma, eru
raunar miðtekjumenn, sem
eru ef til vill að eyða spari-
fé margra ára. Þessu fólki
er ekki sama hvort það er
rúið inn að skyrtunni. Við
höldum áfram þeirri skoð-
un niðurlægingaáranna að
hver útlendingur sé ríkur
af því hann bar af okkur
aumingjunum.
Sú skoðun er löngu orðin
úrelt.
I
*
!
\
i
!
andi laga — og hafa þau verið
samþykkt fyrir næsta ár.
Þá hafa einnig mótmæli gegn
sænskri heimapólitík, sem hefur
leitt til óeirða.
Stjórnmálaóeirðir í öðrum
löndum kunna að sýnast ídealíst-
isk og rómantísk, en Svíar eru
nú að fiona simjörþefinn af
þeim, þegar ofbeldisrómantíkin
grípur niður heima hjá þeim.