Mánudagsblaðið - 07.04.1975, Side 1

27. árgangur Mánudagur 7. april 1975__9. tölublað
Klofningur innan framsóknar
vegna niðurskurðar fjárlaga
Barist um
bitling
Efrir hið skyndilega fráfall
Jnhanncsar Eiíassonar banka
stjóra Útvegsbankans, hafa
mcnn veit vöngum yfir því,
hvcr muni taka sæti hans í
bankanum. Það er Fram-
sóknarflokkurinn sem „á“
þessa stöðu og ýmsir innan
flokksins munu hafa fullan
hug á að krækja sér í hnoss-
ið.
Þeir sem helst eru taldir
koma til greina eru Kristínn
Finnbogason, fjármálaséní
flokksins, Jón Skaftason al-
þingismaður, Hannes Pálsson
Framhald á 7: síðu,-
Miklar sviptingar eru nú í þingliði Framsóknarflokks-
ins vegna þeirrar ákvörðunar ríkisstjórnarinnar að
skera niður opinberar framkvæmdir um 3,5 milljarða
króna. Dreifbýlisþingmenn flokksins hafa lagst gegn
þessari ráðstöfun og er búist við hörðum umræðum
um þessi mál á Alþingi næstu daga.
..1 páskafríinu hafa þingmenn
yfirleitt dvalið heima í kjör-
dæmum sínum og hafa ekki
átt náðuga daga. Forráðamenn
hreppa og sveitarfclaga hafa
setið um þá og beðið þá
iengst allra orða að sjá til þess
að fyrirhugaður niðurskurður
komi ekki niður á fyrirhuguð-
um framkvæmdum í þeirra
heimahéraði. Á þetta við um
þingmenn allra flokka.
F ramsóknarmenn
hræddir
Þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins eru sagðir hafa haldið fast
við þá ákvörðun stjórnarinnar
að skera niður framkvæmdir
og bent á, að hjá því verði
ekki komist að niðurskurður-
inn kom niður á öllum kjör-
dæmum landsins. Þingmenn
framsóknarmanna hafa reynst
öllu deigari og er sagt að sum-
ir hverjir hafi gefið kjósendum'5'
sínum ákveðin loforð um að
þeir muni berjast gegn öllum
áætlunum um frestun fram-
kvæmda í þeirra kjördæmi.
Þingmenn framsóknar virð-
ast logandi hræddir um að fyr-
irhugaðar ráðstafanir muni
fyrst og fremst bitna á þeirra
flokki, enda margir kjósendur
flokksins úti á landi mjög á
móti stjórnarsamstarfinu við
Sjálfstæðisflokkinn. Framsókn-
arþingmenn hafa hins vegar
engin önnur ráð sem þeir geta
bent á til þess að rétta við hag
þjóðarinnar, en þrátt fyrir það
er vitað mál, að sumir af þing
mönnunum munu standa í vegi
Framhald á bls. 7.
íslenskir námsmenn fylla er-
lenda hanka af hundraðköllum
íslensk ungmcnni sem stunda nám erlendis eru
mjög óánægð með hvað þau fá „Iitla“ gjaldeyrisyfir-
færslu og er það raunar ekki ný bóla. Hins vegar virð-
ast margir námsmenn sem eru á skólum á Norður-
löndum hafa óhemju ntagn af íslenskunt hundrað-
krónaseðlum, sem þeir reyna að selja í bönkum þar.
fyrir
Prentarar
óttast at-
vinnuleysi
Margir prcntarar eru nú
uggandi um sinn hag og ótt-
ast að atvinnuleysi sé frain-
undan hjá stéttinni.
Útgáfustarfsenii er farin að
dragast verulega saman sak-
ir sívaxandi kostnaðar á öll-
um sviðum er viðkemur
blaða- og tímaritaútgáíu.
Þá hafa prentarar verið ó-
vgir í lauakröfum sínum og
hafa kauphækkanir til þeirra
átt sinn þátt i þcim erfiðleik-
um sem stéttin á nú viö að
etja. Offsetfjölritun er stöð-
ugt að færast í víxt og sömu-
leiðis eru margir útgcfendur
farnir að láta vinna mikið
fyrir sig erlendis. Þetta tekur
vinnu frá prenturum og nú
er svo komið að sumar prent
smiöjur hafa orðið mjög lítil
verkefni og ef svo fcr fram
sem horfir fer prentsmiðjum
fækkandi áður en langt um
líður.
Ferðamaðut sem er
skömmu kominn frá Kaup-
að þeir sem lifa á styrkjum og
lánum erlendis vegna skóla-
náms stundi þar raunverulega
nám eða ekki. Krafan um stór-
hækkun á yfirfærslu til náms-
manna erlendis er algjörlega ó-
raunhæf eins og gjaldeyrismál-
um þjóðarinnar er nú háttað.
Leggja ber niður innheimtu-
kerfí Ríkisútvarpsins
— Oþarfa kostnaður er nemur
tugum milljóna á ári
Fram hefur komið í frétt-
um, að Ríkisútvarpið eigi við
mikla fjárhagsörðugleika að
etja, þótt þess verði litt vart
í rekstri stofnunarinnar. En
það er svo sannarlega hægt
að spara á annan hátt en að
draga saman seglin í dag-
skrárgerð, þótt þar megi ef-
laust einnig spara drjúgan
skilding.
Innheimmkerfi Ríkisútvarps-
ins er orðin mikil stofnun þar
sem starfa um eða yfir 30
manns. Aðalstarf er að senda
út reikninga til eigenda útvarps
og sjónvarps, færa inn greiðsl-
ur, halda bókhald yfir notendur
og eltast við þá sem ekki standa
í skilum.
Reksmr þessarar deildar er
orðinn svo umfangsmikill og
kostnaðarsamur að engu tali
tekur.
Auðvitað væri einfaldast að
útvarps- og sjónvarpsgjald yrði
sameinað í eitt gjald sem inn-
heimt yrði með opinberum
gjöldum . Það er hvort sem er
vitað mál, að öll þjóðin notar
þessi tæki fyrir utan nokkra út-
kjálka sem enn em ekki komn-
ir í sjónvarpssamband, en þeim
mætti auðveldlega kippa út úr
kerfinu. Þessi tilhögun myndi
án nokkurs vafa spara Ríkisút-
varpinu útgjöld upp á mgi
milljóna á ári hverju og væri
mun skynsamlegri heldur en að
heimta í sífellu hækkun afnota
gjalda.
Þá kemur einnig til greina að
þessi gjöld til útvarpsins yrðu
nefskatmr sem lagður yrði á
fólk frá 16 ára til sjötugs, en
þegar fólk væri komið yfir þann
aldur yrði því sleppt við að
greiða þennan skatt. A þessum
sparðnartímum er nauðsynlegt
að taka ákvörðun í þessu máli
nú þegar og stefna að því að
leggja innheimtudeildina niður
fyrir næsm áramót.
mannahöfn hafði þá
segja, að íslenskir
að
sogu
námsmenr.
væru orðnir hrein plága í bönk-
um þar í borg. Þeir kæmu með
úttroðin veski af íslenskum
hundraðköllum sem þeir vildu
skipta og lém sig litlu varða
þótt afföll væru geysimikiL
Bankar þar í landi, eins ogg
bankar erlendis yfirleitt, eru lítt
hrifnir af þessum bleðlum og
vilja helst ekki skipta þeim
nema í mjög takmörkuðum
mæli og þá á verði sem er langt
fyrir neðan skráð gengi.
Þá hefur það færst mjög í
aukana að Islendingar sæki
skóla erlendis undir því yfir-
skyni að þeir ætli að nema hin
og þessi fræði, en stunda þess
t stað allskyns brask og verzl-
un. Hafa sumir meira að segja
gengið svo langt að leggja fyrir
sig eimrlyfjasölu og einhverjir
landar munu vera í fangelsi í
Kaupmannahöfn af þesum sök-
um.
Það er greinilegt, eins og
blaðið hefur raunar margbent
á, að brýna nauðsyn ber til þess
að fysfgjast-betwr með'iþvfslwort
Kreppan í framkvæmd:
Fjórir nýir taptogarar fyrir
einn og hálfan milljarð
Fresta framkvæmdum og draga úr fjárfestingum
eru slagorð sem dynja í eyrum landsmanna frá þing-
mönnum þjóðarinnar. Vonlaust að reka skuttogara
með hagnaði þótt við fengjum þá gefins segja útgerð-
armenn.
Það kemur því eins og skrattinn úr sauðarleggnum
þegar allt í einu er upplýst, að búið sé að ganga frá
samningum um fjóra nýja skuttogara sem smíðaðir
verða í Póllandi. Hver togari á að kosta litlar 320
milljónir króna án siglingatækja og spila og er þá
miðað við gengið eins og það er í dag.
Meðal þeirra er hafa nú hug
á að fá sér skuttogara eru stór-
útgerðarbæir á borð við Selfoss
og Kópavog og er það fagnað-
arefni þegar menn vilja enn efla
þá miklu útgerð sem fyrir er á
þessum stöðum.
Næst má búast við að Egils-
staðir, Hvölsvöllur og aðrir slík-
ir staðir sem staðsettir eru fast
við bestu fiskimið landsins vilji
fá sína skuttogara einnig. Enda
mikil þörf á að þessi útgerðar-
staðir haldi áfram að vaxa og
dafna.
En hvernig „eigendur" togar-
anna ætla sér að greiða verð
þeirra með þessum gífurlega tap
rekstri er erfiðara dæmi en svo,
að við leggjum á okkur að
reyna útreikninga á því. Og síst
af öllu ættum við að leggja
trúnað á orð erlendra sérfræð-
inga sem hingað hafa komið og
sagt að íslenskar skipasmíða-
stöðvar séu fyllilega samkeppn-
isfærar við erlendar. Það er orð-
in hrein lífsnauðsyn að kaupa
gallaða togara erlendis frá, því
að hver dagur sem þeir liggja
bundnir vegna bilana verður til
aAminnka tap útgerðarinnat.