Tíminn - 31.01.1970, Side 7

LAUGAHDAGUR 31. janúar 1970.
TÍMINN
7
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framfcvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þóraimn
Þórarimsson (áb). Andés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason. Ritstjórnar-
sikrifstofur í Edduhúsinu, simar 18300—18306, Skrifstofur
Banfeastræti 7 — AfgreiSslusíml: 12323 Auglýsingasími: 19523.
ASrar sfcrifstofur sfmi 18300. Áskrifargjald kr. 165.00 á mán-
uSi, innanlands — f lausasölu kr. 10.00 eint. - Prentsm. Edda hf.
Skýr stefnumimur
í efnahagsmálum
Síðan Alþingi kom saman að nýju 12. þ. m. hefur að-
alstarf þess beinzt að tveimur málum, sem leitt hafa af
Efta-aðildinni, en það eru tollskrármálið og söluskatts-
málið. Samkv. Efta-aðildinni verður að lækka svökallaða
vemdartolla iðnaðarins um 30%, en jafnhliða verður að
sjálfsögðu að lækka tolla á efnum og vélum til iðnaðar-
ins. Þetta hefur í för með sér nokkra tekjurýmun fyrir
ríkissjóð. Það er tillaga ríkisstjómarinnar að bæta þessa
tekjurýmun með söluskattshækikun. En ríkisstjómin
lætur sér ekki nægja að hækka söluskattinn svo mikið,
að það hrökkvi til að bæta ríkinu tekjumissinn vegna
tollalækkunarinnar, heldur ætlar hún að afla ríkissjóði
nokkur hundruð milljónir króna til viðbótar.
Um þetta mál hafa orðið harðir árekstrar milli stjóm-
arflokkanna og Framsóknarmanna. Sú deila hefur snú-
izt um tvö meginatriði:
í fyrsta lagi hafa Framsóknarmenn talið það ranga
stefnubreytingu, að ætla að vinna upp lækkun tolla,
sem leggjast mishátt á vörur, með hækkun sölu-
skatts, sem leggst jafnt á allar vörur. Sérstaklega
bitni þetta ranglega á þeim, sem hafi lágar tekjur og
þunga framfærslu. Framsóknarmenn hafa lagt til,
að hér yrði dregið úr mestu rangindunum með því
að undanþiggja nokkrar helztu nauðsynjavörur sölu-
skatti og auka fjölskyldubætur um 20%. Þetta hefði
bætt nokkuð hlut þeirra launalægstu og þeirra, sem
hafa þyngsta framfærslu.
í öðru lagi hafa Framsóknarmenn varað við þeirri
dýrtíðaraukningu, sem hlýzt af söluskattshækkuninni,
og nýjum víxlhækkunum þar á eftir. Framangreindar
tillögur Framsóknarmanna hafa ekki aðeins
þann kost, að þær rétti hlut þeirra, sem efnaminni
eru heldur koma þær í veg fyrir þriggja stiga hækk-
un á vísitölunni, en hvert eitt vísitölustig eykur út-
gjöld atvinnurekstrarins í landinu um 110 millj. kr.
Þessar tillögur miða að því að draga úr verðbólg-
unni og bæta þannig stöðu atvinnuveganna. Þær
myndu gera atvinnuvegunum auðveldara að rísa
undir nokkurri grunnkaupshækkun á næsta vori, en
hún er að allra dómi óhjákvæmileg.
Stjórnarsmnar hafa nú fellt tillögur Framsóknarmanna
í báðum þingdeildum. Niðurstaðan verður því stórfelld
verðhæíkkun, án teljandi hliðarráðstafana. Kjör fátæk-
asta fólksins mun versna. í kjölfarið koma víxlhækkan-
ir kaupgjalds og verðlags. Hleypt hefur verið af srtokk-
unum nýrri verðbólguskriðu, sem á jafnt eftir að reynast
atvinnuvegunum og launafólki þung í skauti.
Hér hefur komið fram skýr stefnumunur í efnahags-
málum. Framsóknarmenn hafa borið fram raunhæf-
ar tillögur um að draga úr dýrtíðar- og verðbólguvext-
inum. Þeir telja það undirstöðu heilbrigðs atvinnurekstr-
ar og batnandi afkomu almennings. Stjómarflokkamir
halda áfram sömu verðbólgustefnunni, sem hefur leitt
til fjögurra gengisfellinga á áratug. Það styttist óðum til
fimmtu gengisfellingarinnar, ef þeir fá að ráða.
Það mun koma glöggt í ljós, þegar verkamenn og
atvinnurekendur semja um kaupið í vor, að ríMsstjómin
hefur enn valið ranga stefnu. Þess vegna neyðast laun-
þegar til að gera hærri kröfur en ella, og það hefur
sín áhrif fyrir atvinnuvegina. Þ.Þ.
f .................................... —
B ELLIOT L. RICHARDSON, aSstoðarutanríkisráðherra:
Brottför ameríska hersins frá
Evrópu er óæskileg að sinni
Hún myndi veikja stöðugleikann og auka óvissuna
Ýmsir þingmenn í ölð-
ungadeild Bandaríkjaþings
beita sér nú fyrir því, a3
Bandaríkin dragi úr herafla
sínum á meginlandi Evrópu.
f athyglisverðri ræðu, sem
EUiot L. Richardson aðstoð
arutanríkisráðherra flutti
nýlega á fundi í Chicago,
svaraði hann þessum þing-
mönnum óbeint og gerði
grein fyrir afstöðu stjómar
innar. Kaflar úr þessari
ræðu fara hér á eftir:
TVÆR hei'mstyrjaldir hafa
fært bandarísbu þj'óðinni heirn
sanninn um, að öryiggi Bainda-
ríkjanna er { beinum bengsl'um
við öryiggi Vestar-Evrópiu. Þessi
huigisiun lá til grundv'al'lar Ait-
lanitehaflssátbmálainrjm árið
1949 og samikivæmt henni hafa
Bandaríkj amenn hiafit mikinm
her á evrópskri grund síðan
upp úr 1950. Unnt er að grípa
til kjiamoiteuvopna engu siður
en venjulegra vopna og herafila
til þeæ að standa við sfcild-
bindingar, samfevæmt Atlants-
hafistíáittmálLainuin.
Bvrópa er það mMu öfiliugri
niú en hún var þegar sáttmMLren
var gerðiur, að þar kemiur eng-
inn samanlbuxður tiil greina.
Öryiggi áifunnar er eragu að
siður nálbemgt afila ofekar og
kjiamorbutiindrunum, alveg
eins og öryggi ofebar er í bein
um teogslum við öryggi hennar.
Með orðiniu Júndrun" í þessu
samlbandi er eiofcum átt við
áhrifin á hugi þeirra, sem ef
til vffll befðu árásir í hyggju.
„Hindrunin“ er því aðeins virlk,
að þeir komist að þeirri niður
stöðu, að hmgsanlegur áivinn-
ingur árásar sé minoi en svo,
að hann svari boSbnaðinum og
áhætJtanni, sem henni væri sam
fiara.
SÚ stefna AlfflamlfSlhafsþanda
lagsins að hafia möguleilka tii
breytíllegra andsvara við árás,
er við það miðuð, að hugsanileg
ur árásaraðili teHji áhætbuaa
efeki borga sig.
Vemjullegar hersveiltir ofekar
eru hafðar í Evrópu th þess
að sbanda gegn hugsanlegri
árás herja Varsjárbandalagsins.
Þeirn er einnig æfflað að hindra
smáárásir, sem andstæðingar
ofebar gaeita freistazt til að
álfita, að þeir kæmust áfram
með, ef við hefðum aðeins um
það tvennit að vellja að haldia að
oktour höndum eða hleypa af
stað kjarnorfcustyrjöld að öðr-
um kosti. Hersveitir ofckar geita
notið staðnings öfiliugra fcjamrt-
orfeuvopna, sem gripa má til,
ef árás magnast.
Noltín af stefniummi um mte-
miunandi viðhrögð við árásnim
eru undir því bomin, að sú
sannfæring rifei í báðum Mut-
um Evrópu, að Bamdarikjamenn
gegni því hlutverfei, sem áfeveð
ið hefiur verið. Hemaðarleg
nœrvera ofekar í Evrópu er
og verður álitin áþreifianlegur
vottar skuMbindiniga okikar,
hvort sem ofekur lílkar það bet-
ur eða verr.
EUiot L. Richardson
VIÐ hitjlótam þvi að verða
að horíast í aiuigu við þá stað-
reyod, að veruleg og skyndiileg
minnikun á hernaðarlegri nœr-
veru Bandaríkjanina í Evrópu
hefði tvenns bonar óæskileg
áhriff. Fyrst er á það að lílba,
að vonjulegar hervarnir Atlamts
hafisbandalagsios veiktast veru-
lega. Önnur aðiádarrífei að
Afflantehafsbandalaginu kyonu
að freistast tiH þess að fara að
dæcni ofefear og minnfca varn-
irnar enn. Ef úr árás yrði og
Afflan'bsh afisb a ndal agi ð væri orð
ið að mun veilkara en áður,
kynni það að meyðast til að
grípa til kjairnortouivopna fyrr
en ella.
f öðru lagi hlyti verulegt
brottlhvarí bandarisfera her-
sveita alilt í einu, að skerðia
mjög verulega stöðugleikann
f Evrópu yfirieiltt, og þar væri
senniLega um mun alvariegri
afileiðingiar að ræða. Notin af
Afflante'hafsbandal a-ginu, eins
og raunar allri reglu, sem við
h'öfium bjálpað tíl að feoma á
í heimsm álunum, — veJlta þeg-
ar affllt fcemmr tii aJls á gagn-
tovæmri sanmfærinigu um að
við virðum stouldlbindimgar
ofekiar.
Biii þetta trausf getar af
þvi leitt öra afiburför. Af þess
um ásltæðum höfium við skuld-
bundið ofcnr tii að haida núver
andi henstyrk í Evrópu fram
yfir fjárhagsárið 1971. Leyfið
mér að leggja á það áherriu,
að þetta þýðir efeki, að bamdia-
rístoar hersveitir verði að haida
áfram að eiiífiu að vera jafn
öflugiar í Evrópu. Við gerum
ofefeur vissulega vonir um að
ásbandið verði þaenig í fram-
tíðimmi, að ofefeur Ieyfist að
dnaga úr Muibverid ofekar.
LIÐSTVRKUR ofekar í Ev-
nópu nemur nú 310 þús. mamms
og er það miun. minna en
á meðan það var í hámariki.
Þe'gar taugastríð Sovétmanna
út af Berlin stóð sem hæst
1962 nam liðstyrfeurinn 408 þús
und manins. Þá erum við einn-
ig sitöðugt að reyna að aiuka
möguleiíka til að fcoma hersveit
um frá B-andarfkjunum tii
Evrópu með sem sfejótastum
hætti, ef í harðbafckamm slær.
Althugamir ofcfear sýna samt
sam áður, að eins og niú standa
saikir gætu hersveitir, sem ailt
í eimu væru fliuittar tíl Evrópu,
ef á reymdi, etofei skilað jafin 1
góðuim árangri og hensveitir,
sem væru þar fyrir. Skyndileg
ur tilflutninigur tatomarkaðs her -
styrks er vel firamtovæmanieg-
ur, en ftatminigur mikiils herafla
veidur homum nofekurri álhætita
og ef tál vill vissri tnuftan.
ENNPREMUR ber þess að
geta, að fjárhagslegur ávinn-
inigur yrði óverulegur. Til dæm
is yrði um lítímm sem engan
sparnað að ræða, þó að þær
hersveitir ofekar, sem oú eru
í Bvrópu, væru fitatbar heirn
os feomið fyrir þar. Þetta gœti
jafnivel orðið ofckur ofiurlítið
dýrara, þar sem við yrðum á
bak að sjá veruiegum fijáriiags
legum ívitaiuaum.
Stjórn Vestur-Þýzkalands laet
ur her okfear í té land, húsnæði,
aðsitöðu og ýmsa þjómustu fyr-
ir efefei neiltt eða gegn lágu
gjaldi. Ef við ættum að útvega
hemum sömu aðstöðu hér í
Bandaríkjunum ylli það miH-
um og varanlegum feostnaði,
sem næmi fyiMlega sparoaðin-
um við Styttri aðflutninga og
ódýrari en ttl Bvrópu.
Óhagstæður greiðstajöfnuður
vegma herfeostnaðar ofekar í Bv
rópu nemur nú um bálfum
miiljarð doilara á ári. Þessi
vandi er að mesta leystar með
ýmsum ráðstöfunum, sem gerð
ar eru í samráði við Evrópu-
rífcin, einkum Vestur-I>ýztoa-
lamd, og verið er að athuga
enn bagstæðari samnimga. •
ÞEIR, sem vilja skjóta og
verulega fæfekun berja ofekar
í Bvrópu, bera fram þá spurn-
imgu •meðail anmars, hvort her- ,
vörnum Afflantehafislbaindial'agB-
ins sé róttilega skipt. Þeim
finmst að hin vel stæðu ríki j
í Evrópu ætbu að axla miun j
þyngri byrði en þau nú bera !
veigma meginlaadsios. Við erum í
á sama máli, að vissu marki. 'j
Við erum þeirrar skoðunar, að ,
evrópskir bandamenn ofekar '
geti tefeið og eigi að taltoa á (
sig þyngri skref en þeir nú
gera. Við höfum ofit saigff for-
ustamönnum þeirra að o'tókur
myndi veitast auðveldara að j
inna ofekiar hlut af hendi ef
þeir leggðu meira á sig en
þeir nú gera.
Skyndileg sfeerðing herafla
okfear í Evrópu yrði síðar en
svo til þess að auka vamaátök
Evrópumanna sjálfra. Senni-
lega hefði hún þveröfug áhrif.
Vestur-Þj óðverjiar eru fjöl-
mennari og auðugri en aðrir
vestux-evrópskir bandaraenn
ofckar í Atlaotsh afsba ndal aginu
oj í þeirra hlut fcæmi þvi að
bæta að mestu upp þá skerð-
imgu, sem yrði á herafla Banda
ríkj atma í Evrópu. En þýzku
þjóðinni geðjast ekki að því
að stæfeka her landsins. Sovét-
mienn eru enn mæsta minnugir
Framhaid á bls. 8.