Morgunblaðið - 24.10.2005, Blaðsíða 8

8 MÁNUDAGUR 24. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Nei – nei – Geir minn, okkur framsóknarmönnum er orðið svo illt í bakinu.
Mannekla á leikskól-um er árleg aðsögn leikskóla-
stjóra en fulltrúar leik-
skóla sveitarfélaga sem
Morgunblaðið ræddi við
segja ástandið sérlega
slæmt þetta haust, en þó er
ástandið misjafnt eftir
sveitarfélögum. Kenna
þeir um þenslu í þjóðfélag-
inu og lausum kjarasamn-
ingum ófaglærðra sem nú
er unnið að að ljúka.
Ástandið á leikskólunum
virðist ekki eins slæmt og
það var fyrst í haust en
engu að síður þarf daglega að loka
deildum á tveimur leikskólum í
Kópavogi þar sem líklega vantar
starfsmenn í um fjórtán stöðugildi.
Enn er eftir að manna í 72 stöðu-
gildi hjá leikskólum Reykjavíkur,
þar af 60 stöðugildi leikskólakenn-
ara, 3,5 stöðugildi í sérkennslu og
2,5 stöðugildi deildarstjóra. 71
barn bíður eftir plássi vegna mann-
eklu. Fyrir tveimur vikum biðu 86
börn eftir leikskólaplássi og hefur
þeim því fækkað um fimmtán. 34
leikskólar eru fullmannaðir, í 19
leikskóla vantar eingöngu í eitt
stöðugildi og jafn marga leikskóla
vantar starfsfólk í 1–2 stöðugildi.
Fimm leikskóla vantar starfsfólk í
þrjú eða fleiri stöðugildi. Í Garða-
bæ vantar í um 2–3 stöður svo leik-
skólarnir séu fullmannaðir og vel
hefur tekist til að manna leikskóla
Hafnarfjarðar.
Enginn stöðugleiki
Dagrún Ársælsdóttir, formaður
faghóps leikskólastjóra, skrifar í
Morgunblaðið nýverið að starfs-
mannaekla sé nokkuð sem leik-
skólastjórar þurfa að takast á við
allt að þrisvar sinnum á leikskóla-
árinu; að hausti, um áramót og að
vori. Stöðugleiki í starfsmanna-
haldi hafi ekki verið til margra ára í
leikskólum. „Ástandið hefur margs
konar margfeldisáhrif. Þeir starfs-
menn sem halda starfinu uppi
verða örþreyttir og þá fer veik-
indadögum að fjölga en þeir eru
viðvarandi vandamál í leikskólum.
Neikvæð umræða hefur slæm áhrif
á sjálfsmynd starfsmanna og það
getur haft áhrif á allt leikskóla-
starfið. Skipuleggja verður hvern
dag fyrir sig, jafnvel fjóra tíma í
senn, til að faglegt starf gæti farið
fram og að öryggi barnanna sé
tryggt. Leikskólastjórar hafa ekk-
ert fjárhagslegt svigrúm til að
svara samkeppni og borga fólki
hærri laun en kjarasamningar
segja til um. Þetta er aðeins brot af
því sem leikskólastjórar þurfa að
fast við.“
Mönnun gengur hægt
Sesselja Hauksdóttir, leikskóla-
fulltrúi Kópavogsbæjar, segir
ganga hægt að manna í allar stöður
þeirra sextán leikskóla sem bærinn
rekur. Hún segir ástandið hafa
valdið alvarlegum röskunum í
starfinu. Leikskólar í nýjustu
hverfunum loki daglega deildum
og vísi börnum heim. Skólar í eldri
hverfum glíma þó sumir einnig við
mikinn vanda. Sesselja segir stöð-
una mjög viðkvæma, ekkert megi
út af bregða. Vandræði skapist ef
veikindi koma upp. Hún segir
ástandið verra nú en undanfarin ár
sem m.a. helgist af því að samn-
ingar við ófaglærða starfsmenn
hafa verið lausir. „Þetta hefur vald-
ið óróleika og erfiðleikum.“ Hún
segir þó þensluna á höfuðborgar-
svæðinu hafa mikið að segja. Hún
bendir á að ástandið á leikskólun-
um nú hafi mikil margfeldisáhrif út
í þjóðfélagið. Ef ekki tekst að ráða
starfsmenn þurfi að fresta því að
taka inn ný börn á leikskólana sem
skapi svo aftur vandræði fyrir for-
eldra þeirra. Þó börnin hafi fengið
úthlutað á réttum tíma og séu tekin
út af biðlistum, fái þau ekki pláss á
sínum leikskóla af þessum sökum.
„Ef tekst að ráða einn starfsmann
er hægt að taka inn fjögur til fimm
börn,“ tekur Sesselja sem dæmi.
„Þá er hægt að ráða fjóra til fimm
[foreldra] í störf annars staðar.“
Sesselja segir stöðuna mjög
flókna. Hún segir erfitt að meta
hversu mörg börn bíði eftir að
komast inn á leikskóla vegna
manneklu, t.d. vegna þess að í sum-
um tilvikum eru börn þegar á leik-
skóla en eru að bíða eftir að verða
færð á milli skóla. Þá hefur ekki
tekist að fullmanna nýjan leikskóla
sem á að opna í Vatnsendahverfinu
á næstunni. Sesselja segir að hend-
ur bæjaryfirvalda séu bundnar af
kjarasamningum og því erfitt að
lokka fólk til starfa með launaupp-
bótum. „Launanefnd sveitarfélaga
semur fyrir mörg sveitarfélög í
einu og það er erfitt fyrir eitt sveit-
arfélag að skera sig þar úr.“
Ástandið er mun betra í Hafn-
arfirði að sögn Magnúsar Baldurs-
sonar fræðslustjóra. Ekki hafi
þurft að loka deildum eða fresta því
að taka börn inn á leikskólana.
Hann segir þó hafa verið hreyfingu
á starfsfólkinu og því annað slagið
vantað í stöður en þau mál hafi tek-
ist að leysa. Hann segir erfitt að
átta sig á hvað valdi því að staða
Hafnarfjarðar er betri hvað þetta
varðar en í mörgum nágranna-
sveitarfélaganna. Ekki sé hægt að
sjá mun eftir hverfum hvað varðar
mönnun skólanna. Magnús segir
að nú séu um 40% þeirra sem
starfa á leikskólum faglærðir.
Hlutfallið hafi verið að aukast en að
stefnt sé enn hærra.
Fréttaskýring | Misjafnlega gengur að
manna leikskóla á höfuðborgarsvæðinu
Margföld áhrif
manneklunnar
Lausir samningar við ófaglærða starfs-
menn valda óróleika á leikskólunum
Mönnun gengur misvel á leikskólum.
Um 52% starfsmanna
leikskóla háskólamenntuð

Leikskólakennarar eru nú um
32,2% af starfsfólki í leikskólum
Reykjavíkur. Þetta eru 532 ein-
staklingar í 448 stöðugildum.
12% starfsfólksins eru með aðra
háskólamenntun. Stöðugildi
þeirra eru 154. Ófagmenntað
starfsfólk í Eflingu er í um 547
stöðugildum eða 48%. Eru þá
dregin frá stöðugildi afleys-
ingafólks. 1. október voru 1.655
starfsmenn í 1.269 stöðugildum í
leikskólunum fyrir utan starfs-
menn í mötuneytum og við ræst-
ingar.
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
Hvatning á baráttuhátíð kvenna
24. október 2005
Landsfundur Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs, haldinn í Reykjavík 21.-
23. október 2005, sendir konum baráttukveðjur í dag. Jafnframt hvetja
landsfundarmenn konur til að leggja niður störf klukkan 14:08 til að sýna með
táknrænum hætti mun á atvinnutekjum karla og kvenna, og sömuleiðis til
þátttöku í viðburðum dagsins um land allt. Þrátt fyrir að þrjátíu ár séu liðin frá
því að íslenskar konur vöktu heimsathygli fyrir baráttuhug og samstöðu, er enn
langt í land. Stórátak þarf til að rétta hlut kvenna hvort sem er á
vinnumarkaðinum, í stjórnmálum eða inni á heimilunum.
Þingmenn Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs hafa lagt fram fjölmörg mál á
síðustu árum til að þoka samfélaginu í átt til jafnréttis. Má þar nefna frumvarp um
vernd fórnarlamba og vitna til að vinna gegn mansali; frumvarp um brottvísun og
heimsóknarbann á ofbeldismenn til að vinna gegn heimilisofbeldi; frumvarp um
að kaup á vændi verði refsiverð; frumvarp um undanþágu á skilyrðingu
dvalarleyfis við maka þegar ofbeldi er undirrót skilnaðar; tillögu um bætt
starfsumhverfi fyrir kvennahreyfinguna á Íslandi og frumvarp sem veitti
Jafnréttisstofu heimild til að leita í gögnum fyrirtækja og beita refsingum ef
kynjunum er mismunað í launum.
Ein háværasta krafan á baráttufundum 24. október 2005 verður um að útrýma
kynbundnum launamun. Undir þessa kröfu tekur landsfundur Vinstri grænna og
leggur áherslu á nauðsyn þess að endurmeta og hækka laun þeirra sem gegna
umönnunarstörfum, en það eru nánast alfarið konur.
Landsfundurinn minnir á að í 65. gr. stjórnarskrárinnar er kveðið á um að allir
skuli vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda án tillits til kynferðis og að
konur og karlar skuli njóta jafns réttar í hvívetna. Engu að síður nemur
kynbundinn launamunur 14-18%. Sú staðreynd misbýður réttlætiskennd okkar.
Það er ekki hægt að sætta sig við að heildaratvinnutekjur kvenna séu aðeins 64,5%
af atvinnutekjum karla. Það er ekki hægt að sætta sig við að 30% einstæðra mæðra
hafi framfærslu af tekjum undir fátæktarmörkum. Það er ekki hægt að sætta sig
við að störf karla séu meira metin en störf kvenna. Ríkisstjórnir Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks hafa hundsað þessar staðreyndir og ekkert aðhafst þrátt
fyrir fjálglega orðaðar jafnréttisáætlanir og yfirlýsingar.
Landsfundur Vinstri grænna krefst beinskeyttra aðgerða gegn kynbundnum
launamun og kynbundnu ofbeldi.
Baráttunni má aldrei linna fyrr en fullu jafnrétti er náð.
Vinstri hreyfingin - grænt framboð