Tíminn - 07.04.1970, Blaðsíða 6

18
TIMINN
ÞRID.TUDAGUK 7. aprfl 1970.
Síðari hluti ræðu Ólafs Jóhannes-
sonar, formanns Framsóknarflokks-
ins, á aðalfundi miðstjórnar
Vlenntamál
í þessunn efnum vill Framsókn-
irtfWdcuriim marka aýj'a, víðsýna
«g naunsæa stefnu. Sú sbefna
í'öfur birzt í ýmsum þmgmálum,
»æði að undanfömu og á þessu
»ingi. Ég nefni t. d. tillögu um
mdiunskoðun fræðslutoerfisins, til-
öigur um íþróttamál og fþrótta-
tarfsemi, tillögur um áætlim um
rflingu Hástoólans, tillögu um stór-
tuikið fé til rannsófcnarstarfsemi
’>g síðast en etotoi sízit nýllega flutt
'rumiviarp um námskostnað arsg óð,
;n þar er mörkuð sú stefna að
afna aðstöðumran barna og ung-
nenna til að afla sér menntunar.
Það er epor í þá átt að viðurkenna
íð fjárstoortur eigi efcki að standa
>ví í vegi að bver og einn geti
engið menntun við sitt hæfi.
Stefna stjórnartfloktoanna í þess-
im efnum má kalla sinnuleyais-
•tefnu. Hún eintoemnist af því að
áta allt drasla meðaa unnt er
— sletta síðan bót á slitið fat, þeg-
ir sér í gegn og etoki verður leng-
ar undan komiat.
Skattamái
Ég ætla nœst að nefna stoatta-
nái. Það er sýnilega sitefna stjlóm
irflotokanna að ná sem mestu af
rfkistekjunum með almennum
íeyzlusköttum. Sú stefna sýnir sig
bætokun Söluskatts, jöfnun inn-
’lutningsgjalda og vanreiknun per-
,-óniifrádráttar. Er nú svo komið
ið stoattabyrði alknennings er orð-
n ólh’æfilega þung. Þesisari stoatt-
itefnu er Framsóknarfloktourinn al
íerlega andvígur. Hann vill hafa
íðfflutningsgjöld mjög mismran-
mdi há eftix því um hvers konar
rörur er að tefla, lág á nauðsynja-
vörum en há á hinum ónauðsyn-
égri. Framsóknarflotokurmn vill
'ella niður söluskatt af brýnustu
ífsnauðsynjum. Hann vill að per-
■ónufrádrátturinn breytist í sam-
•æmi við framfærslutoostnað,
lannig að gildi hans haldist ó-
meytt þrátt fyrir verðbólgu. Við
/iljum bæta skattaeftirlitið, svo
íð komið verði í veg fyrir þau
tórfelldu stoattsvik, sem almanna-
’ómur £C"ir að eigi sér Stað. Það
úljum við t. d. gera með útdrætti
i svo sem tíunda hverj” -1' rra:u-
ali til sérstakrar ram.sóknar.
iannleitourinn er sá, að það er
>rðið óþolandi að horfa upp á
>au skattsvito, sem augljóslega
íiga sér stað. Við viljum enn frem
ir lagfæra skattagreiðslur fyrir-
ækja, þannig að þau geti afskrif-
ið með eðlilegum hætti og safnað
íokfcruim varasjóðum. Þeðsa stefnu
tokar í skattamálum höfum við
mdirstritoað með tillögu- og frum-
rarpaflutningi á þessu þingi. Ég
íeld að þær tillögur tatoi til alira
veirra atriða, sem hér voru nefnd.
Húsnæðismál
Næst vil ég nefna hésnæðismál-
n. Ein af frumþörfum mannsins
ír húsaskjél. Eitt höfuðskilyrði
yrir þvi að fólk geti lifað mann-
æmandi og ánægjulegu lífi ór að
>að hafi sæmilegt íbúðarhúsnæði
g þurfi etoki að greiða fyrir það,
etna eðlilegt hlutfall af tekjurn
ínum. Þessi mál eru fcomin hér
nirmrnr ógöngur og sjálfheldu.
>að má teljast ótoleift fyrir venju-
legt ungt fóik að eignast þak yfir
höfuðið. Ráðizt menn í það nær
óviðráðanlega viðfangsefni að
byggjia sér íbúð, eru þeir velflest-
ir þar með orðnir eins toonar
skuldaþrælar. Öll þeirra hugsun
og viðleitni verður að beinast að
því að afla sér tekna til að standa
undir skuldaböggunum. Þeir verða
að vinna myrkranna á milli, ef
toostur er. Allt annað verður að
sitja á Ihakanum. Bregðist vinna er
voðinn vís, vanskil og nauðungar-
uppboð á næsba leiti. Hér eru
mörg ljén á veginum: byggingar
of dýrar, skortur á lárasfé og vext-
ir of háir. Þetta er fyrst og fremst
vandamál hinna ungu. Þetta skap-
ar óhæfilegan aðstöðumun á milli
kynslóða. Hinn óhóflegi húsnæðis-
kostnaður ýtir undir verðbólgana
og hlýtur að knýja á með kaup-
hætotoanir. Hér verður að finna ein
hverj'a lausn. Framsóknarmenn
hafa bent á ný úrræði í þessum
efnum. Stefnu sína þar hafa þeir
m. a. sýnt með flutningi frum-
varps um nýja leið til fj'ármögn-
unar bygginigarsjéðs, lengingu
lánstíma, að lán séu afborgjnar-
laus 3 fyrstu árin, og niðurfell-
ingu á vísitölubindingu á vaxta-
greiðslum, svo og með frumvarpi
um byggingarsamvinnufélög. Þá
þaif og að fella niður eða lækka
tolla af byggingarefni. Þessum til
lögum sinnir stjörnarliðið ektoi. f
þessum málum sýna stjérnarflokto-
arnir nánast sagt algert ráðaleysi.
Kjaramál
Um kjaramálin vil ég segja það,
að hóflegar kauphasíkkanir eru að
mínu viti óhjákvæmilegar eins og
nú stendur. Það er alveg óhugsandi
að þeir lægst launuðu geti séð sér
og sínum farborða af því kaupi,
sem þeim er ætlað fyrir venjuleg-
"n og eðlilegan vinnuifcíma. Launa-
greiðslur hér eru oiðnar langtum:
íægri en í nágrannalöndunum. Á
undianförnum árum hefur kaup-
geta launa á fslandi farið minnto-
andi, og er það sennilega nær eins-
dæmi. Það er óhugsandi, að laun-
þegar geti sætt tíig við þá stór-j
felldu skerðinu fcaupgetrjnnar,;
sem hér hefur átt sér stað. Sem
betur fer hefux hagur margra at-
vinnufyrirtækja batnað verulega
upp á síðkastið ve'gnia stórhækkaðs
verðs á útflutningsafurðum, svo að
líklegt má telja að þeir geti stað-
ið umdir nauðsynlegam kauphækk-
unum. En það er auðvitað frum-
stoilyrði fyrir kjarabótum laun-
þega, að þannig sé búið að atvinnu
vegunum, að þeim sé gert fært að
greiða viðunandi laun. Það má
ekki gleymast.
Vísitala
Framsótonarflokkurinn telur að
afnema eigi lögim um bann við
verkfalli opinberra starfsmanna.
Ég tel, að lögumum um kjara-
samninga ríkisstarfsmanna þurfi
að fenginni reynslu að breyta
mjiög verulega. Framsóknarfloikto-
urinn telur verðtryggingu launa
óihjáikvæmilega eins og nú standa
satoir. í viðtali við Tímann s.L
vetur sagði ég, að ég teldi, að
skert vísitala hærri launa gæti
verið rétfcl'ætanleg um tíma, þegar
Ólafur Jóhannesson
sérstaklega stæði á, en benti jafn
framt á að slífct gæti ómögjlega
staðizt til framibúðar. Stjérnar-
blöðin gerðu hróp að mér og það
var ausið yfir mig svívirðingum og
sagt, að ég væri talsmaður þess
að hækka laun hinna hæstlaun-
uðu. Hvað hafa svo ráðherrarnir
gert? Þeir hafa heimildarlau'st á
bato við alla og eftir eiginn geð-
þótta slett í toppembættismenn 60
þúis. kr. aukaþóknun á ári. Þar sjá
menn spegilimynd af heiðarleitoa
ríkiisstjómarinnar. Og launakerfið
er raunverulega alveg komið úr
böndunum. Það á að hætta öll-
um feluleik í þessum efnum. Það
á að mínum dómi að viðurkenna
eðlilegan launamismun. Það á hik
laust að greiða forstöðumönnum
ríkisstofnana og æðstu emhættis-
mönnum góð laun í samræmi við
stöðu þeirra, en það á að gera
fyrir opnum tjöldum og án þess
að það sé nototourt feimnismál.
Ferðamál
Það væri auðvitað ástæða til að
minnast hér á marga aðra mikil-
væga málaflokka, eins og t. d. sam-
göngamál, og þá ekki bvað sízt
vegamálin, heilbrigðismálin og
tryggingarmálin. Framsótonar-
flotokurinn hefur einnig lagt stefnu
sína í þeim málum á borðið, en
hér yrði of langt mál að gera grein
fyrir því. Á einn málaflokk vii ég
þó aðeins minnast til viðbótar. Það
eru ferðamannamálin. Þeim mál-
um á að gefa meiri gaum en
gert hefur verið. Við eigum að
vinna markvisst að því að laða
hingað aukinn ferðamannastraum.
ísland hefur upp á svo margt að
bjóða sem ferðamannaland. heil-
næmt loft ósnortna náttúra,
lax- og silungsveiðar, heilsu-
liadir o.s.frv. Það er sannfæring
mín, að á því sviði gefcum við
byggt upp þýðingarmikinin afcvinnu
veg. En það þarf að vinna að því
markvisst og skipulega.
Það er hlufcverk þesisa fundar
að fjaila um þau mál, sem ég hefi
hér nefnt og se'gja til um það,
hvort hann vill fallast á þau sjón-
arrnið, sem hér hafa verið sett
fram, og á þá stefnu, sem þimg-
fldkkurinn hefur mótað í þeim
með flutningi þingmólia.
Það má segja, að hér hafi nokk-
uð verið dvalið við máiefni líð-
andi stundar, þó að jafnframt hafi
verið skyggnzt fram á veginn. Til
fretoairi skýrimgar laingar mig til
að jirepa á nototour grundivallar-
atriði í þeimi þjóðfélagsmynd,
sem Framséknarflotokiurinai vill
stefna að.
Skipulagshyggja
Framisóknarfldkkurian er flokk-
ur félagishyggju Oig skipulags-
hyggju. Þess vegna vill hann eiktoi
byggja þjóðarbúskapinn á handa-
hófsliegum gróðasjónaoniðum,
heldur á sfcipulegum áœtl-
unarlbúskap. Framséfcnarfliokk-
urinn vill vinna að efna-
legu sjálfstæði sem allra flestra
einstakiinga á grundvelli einfca-
framtaks og samivinnu. Hann bygg
ir á hugsjénum samvinnustefnunn
ar og leggur álherzlu á samstarf
og samhjálp. Þess vegna vill
hann vinna með og í samstarfi
við stéttasamfcökin í landinu. Hann
vill stuðla að sem mestu félags-
legu öryggi og góðri og jafnri
aðstöðu fyrir alla til mienntunar.
Framsóknarmenn telja vinnuna,
jafnt með huga og hönd, hina eig-
inlegu uppsprettu manndóms og
framfara. Þess vegaa vilja þeir
skipa vinnunni ofar fjármagninu,
sem á að vera þjónn en ekM herra.
En í hönd vinnunnai- verður þekk
ingi.i að halda.
Framsóknarflotokurina vill
Stefna að réttlátu þjóðfélagi, sem
byggir á jafnræði þegnanna, hvar
sveit, sem þeir eru sefctir og hvar í
í stétt sem þeir standa, og trygg-
ir svo sem kostur er, að hver og
einn beri frá borði réttan hlut af
hjéðartekjunum. Hann vill ekki
þola neins konar fjármiálaspillingu
né sviksemi.
Efndirnar
Ég hefi hingað til rætt um mál-
efni, sem vita að framtíðinni. Ég
hefi dregið þar upp framitíðar
myndir en þó ekki byggt neina
loftfcastala. Ég tel tii lítils gagns
að ræða hér um það, sem liðið
er. Þar með er etoki sagt, að mis-
tök misviturra valdamanna okkar
eigi aS gleyrr.ast. Við gleymum
þv' að sjáifsögðu ektoi, hverjar
efndirnar hafa orðið á þvi að
stöðva verðbólgu, tryggja krón-
una. koma atvinnuvegum á traust-
sn og heilbrijðí-- ernndvöll, iækfca
sk a ttana, af n em a nef ndirn ar,
lætoka erlendu sfcuMirmar, bæta
lífskjörin, draga úr eyðslu hins
opinbera o.sfrv. Eða þá allar geng-
irfellingamar, gierðardémiamir,
verðStöðvuniarsjónarspilið o.s.frv.
Nei ektoert iaf þessu má gleymr
ast Ég veit, að allt það er yfckur,
sem hér eruð í fersku minni og
eyði því ekki fcíma að tíunda öll
glöp.
í áramótagrein minni véfc ég að
Efta-miálinu og gerði girein fyrir
afstöðu ofckar Framsóknarmanna ,
til þess. En vegna sífelldxar og
endurtekmnar rangfcúlkunar á
henni, kemst ég lfklega etoki hjá
því að vífcja að henni nokkrum
orðium, enda þótt það verði að
verulegu leyti enduítekning á því,
sem ég sagði í áramótahugleiðing-
um mínumi.
EFTA
Afstaða Framdófcnarfldbksins
til Efta-aðildar var sú, að hann
taldi hana ekfl tímabæra, fýrst
og fremst vegua vanrækslu á nauð
synlegum aðgerðum hér innan-
lands, en einuig vegna óvissu um
framtíð Efita. Þess vegna Ðuttu
Framisóknarmenn rökstudda dag-
skrá um frestun málsins og þess
vegna greiddu þeir attovæði með
tillögu Alþýðubamdalagsmanna
1 um þjóðaratkvæðagreiðslu um
málið. Afstaða Framsóknarfldkks-
ias til málsins, eins og það lá
fyrir, birtist alve.g sfcýxt í hinni
rökstuddu frcstunartillögrj. Hann
vildi etoki samþykkja málið á
þessu stigi og eins og það hafði
verið umdirbúið. Skilyrðum þeim,
sem FramsófcnarflO'kfcuriim setti
fram I fyrravetur varðandi inn-
lendan iðnað, var eklki fullnægt.
Eftir að Framsóknarmenn höfðu
þannig greinilega lýst afstöðu
sinni í 2 attovæðagreiðslum, var
engin þörf á því að þeir væru að
greiða atkvæði við þriðju at-
kvæðagreið'Sluna, enda gátu at-
kvæði þeirra engu ráðið um nið-
urstöðu málsins. Úrslit í því voru
þegar ráðin í atkvæðagreiðSlu um
hina rölkstuddu dagsfcrá. Það fóru
sem sagt fram þrjár at&væða-
greiðslur um þetta mál, e® sjón-
varpið hafði þann hátt á að sjón-
varpa aðeins einni — þeirri síð-
ustu, þar sem Framsóknarmenu
greiddu ekki atkvæði, ou sfcal ég
láta ósagt, hvað ráðið hefur
þeim vinnu'brögðum sjiónvarps-
manna. Síðan hefur verið hamrað
á því í stjórnarblöðunum, að Fram
sóknarmenn hafi eaga sfcoðan
haft á málinu, og þau hafa í
þeirri rógsiðju áreiðanlega haft
noktourn stuðning af sjómvarps-
myndinni. En Framsótonarmenn
höfðu þá sýnt stooðun sína í tveim
atkvæðagreiðslum, auto þess sem
þeir höfðu lýst henni í ræðu og
ritL
Atkvæðagreiðslan
um frestunartillöguna
Menn verfn að átti sig á því,
að afstaða Framsóknarmanna birt
ist ektoi í atkvæðagreiðslunmi, sem
sjónvarpað var, heldur í attovæða-
greiðslu um þá frestunartillöga,
sem þeir höfðu sjálfir flutt. Eftir
að þeir höfðu greitt henni at-
kvæði svo og þjóðaratkvæði, var
í raun og veru aðeins um tvær
leiðir að ræða í þriðja atkvæða-
I