Tíminn - 12.08.1970, Síða 9

MIÐVIKUDAGUR 12. ágúst 1970.
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNAKFLOKKURINN
Pramfevæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason Ritstjómar-
skrifstofur I Edduhúsinu. simar 18300—18306 Skrifstofur
Banikastræti 7 — Afgreiðslusimi 12323. Auglýsingasimi 19523
Aðrar skrifstofur síml 18300. Áskriftargjald kr. 165.00 á mánuðl.
innanlands — f lausasöiu kr. 10,00 eint Prentsm Edda hi
i Lánamál iðnaðarins
; og Efta-vörurnar
J Hinar erlendu iðnaSarvörur, sem njóta tollalækkun-
; ar, samkvæmt EFTA-samningnum, eru nú óðum að koma
; á markaðinn. Enn er ekki fullreynt á, hvernig íslenzkur
t iðnaður stenzt þá auknu samkeppni, sem af þessu hlýzt.
i Mikilvægt er, að stjórnarvöldin geri sér far um að fylgj-
; ast vel með því, og láti ekkert það ógert, sem með eðli-
, legum hætti getur styrkt samkeppnishæfni íslenzkra
; iðnfyrirtækja.
* Það er þegar ljóst, að í mörgum tilfellum styrkir það/-
mjög samkeppnisaðstöðu erlendu varanna, að framleið-
v endur þeirra geta látið fylgja þeim lengri og hagstæðari
' greiðslufresti en innlendum framleiðendum er yfirleitt
• unnt að veita. Þetta verður vitanlega til þess, að verzlanir
; freistast frekar til að hafa hinar erlendu vörur meira á
' boðstólum en hinar innlendu.
, Því var lofað af stjórnarvöldunum, þegar ísland gekk
í EFTA, að ráðstafanir yrðu gerðar til þess að auka
< rekstrarlán til iðnfyrirtækja, svo að þau stæðu ekki lakar
erlendum keppinautum að þessu leyti. Þetta hefur ekki
* verið efnt. Iðnaðarfyrirtækin hafa ekki fengið aukin
rekstrarlán, svo að heitið geti, enda þótt kauphækkanirn-
' ar í sumar auki verulega lánsþörfina. Þessu til viðbótar
' kemur nú, að Seðlabankinn gengur ríkt eftir því, að
, viðskiptabankarnir auki ekki útlán sín og mun hann
: ætlast til, að það gangi ekki síður yfir iðnfyrirtæki en
aðra aðila.
Verði engin breyting á þessu, getur það haft hinar
alvarlegustu afleiðingar fyrir iðnaðinn næstu misserin.
Þess verður því að krefjast, að ríkisstjórnin efni það
fyrirheit sitt tafarlaust, að iðnaðarfyrirtækjunum verði
• séð fyrir nægu rekstrarfé, svo að þau þurfi ekki að fara
halloka fyrir erlendum keppinautum af þeim ástæðum.
Að öðnim kosti vofir yfir samdráttur í iðnaðinum, sem
. fljótt gæti reynzt hið alvarlegasta vandamál.
Atvinnuhorfur
Það eru ánægjuleg tíðindi, að atvinnuleysi hefur
farið verulega minnkandi undanfarnar vikur og má nú
heita sáralítið. Yfirleitt virðist þvi spáð, að þetta muni
haldast fram á haustið. Hins vegar eru horfur hvergi
nærri taldar eins góðar, þegar kemur fram á vetur. T.d.
ríkir sá uggur meðal byggingariðnaðarmanna, að skort-
' ur geti orðið á verkefnum, þegar kemur fram á haustið.
Þetta er mál, sem ríkisvaldið verður að gefa fullar
gætur, þótt atvinnuástandið sé sæmilegt þessa stundina.
Ríkisvaldið verður að vera tilbúið með ráðstafanir, ef
atvinnuhorfur versna að nýju. Það má ekki koma fyrir,
að hér skapist að nýju svipað atvinnuleysi eins og tvo
undanfarna vetur.
Ástæðan til þess að dregið hefur úr atvinnuleysinu
er fyrst og fremst sú, að aflabrögð hafa verið sæmileg
og verð Áækkandi á útflutningsvörum. fslendingar þekkja
það af raun, að þetta getur breytzt
Þess verða menn líka að vera minnugir. að atvinnu-
ástandið gæti fljótt breytzt, ef tekin yrði upp sam-
dráttarstefna í útlánum tii atvinnuveganna, eins og
ýmsa háttsetta stjórnarsinna mun dreyma um. Menn
mega ekki verða glámskyggnir vegna stundargengis’
Þ.Þ.
ERLENT YFIRJ.IT
Jarring nýtur fuiis trausts
bæði Araba og ísraelsmanna
Það mun hjálpa til að greiða fyrir lausn deilunnar.
Gunnar Jarring
AF ÞEIM Norðurlandabúum,
sem ég hefi haft aðstöðu til
að fylgjast með á þingum Sam
einuðu þjóðanna, fianst mér
engin geðþekkari og komast
nær því að vera hinn fullkomni
diplómat en Gunnar Jarring,
en hann var aðalfulltrúi Svía
hjá Sameinuðu þjóðunum á ár-
unum 1956—58. Hann var hæg-
ur og hljóðlátur í framgöagu
en jafnframt hlýr og viðfeld-
inn, hlustaði manna bezt, var
yfirleitt ekki orðmargur, hafði
einstakt lag á að vekja tiltrú og
traust. Hann lét ekki bera mik
* ið á sér og ýtti sér aldrei fram,
en auðfundið var samt, að hann
naut mikils álits, sem óx því
meira, sem menn kynntust hon
um betur.
í sjón er Jarring virðulegur .
maður, ekki sérlega fríður, há-
vaxinn og ber sig vel, en mesta
athygli vekur hin hæverska og
hógværa framganga hans.
ÞAÐ VAR tilviljun ein, sem
réði því, að Jarring gekk í utan
ríkisþjónustuna. Að menntun
er hann málfræðingur os er
með meiri málagörpum, sem
nú eru uppi. Hann er vel fær
í 12 tungumálum, en skilur og
talar sex mál til viðbótar.
Hann gegndi herskyldu ucn það
leyti er Finnar og Rússar háðu
vetrarstríðið árið 1939—1940,
og leitaði þá á náðir Svía,
rússneskur flóttamaður frá
Mið-Asíu, sem ekki gat talað
nema tyrknesku. Jarring hafði
þá nýlokið málanámi og haft
tyrknesku og arabisku sem að-
almál. Hann var fenginn til að
túlka og tókst það að sjálf-
sögðu vel. Þetta barst utanríkis
ráðuneytinu til eyrna. en það
var þá að leita eftir manni,
sem talaði tyrknesku, en slík-
an mann vantaði að sendi-
ráði Svía í Ankara. Jarring
tók boðinu, þegar honum var
boðin þessi staða. Ætlun hans
mun ekki hafa verið að ílengj-
ast í utanríkisþjónustunni,
heldur að nota þetta tækifæri
tii að æfast betur í tyrknesku
Niðurstaðan varð hins vegar
sú, að hann hefur verið í ut.ar-
ríkisþjónustunni æ síðan, því
að yfirmenn hans hafa ekki
viljað missa hann, heldur fa'ií
honum stbðugl þýðingarmeir
störf.
Að uppruna er Jarring
bóndasonur frá Suður-Svíþjóð,
fæddur 1907. Hann heldur enn
tryggð við heimabyggð sína og
dvelur þar oft í leyfum. Upp-
runalegt ættarnafn hans er
Jönsson, en hann tók upp Jarr
ing-nafnið, þegar hann stund-
aði málanám við háskólann í
Lundi, Jönsson er álíka algengt
í Svíþjóð og Jóasson á
íslandi.
FRA ANKARA lá leið
Jarrings á vegum utanríkis
ráðuneytisins til írans, síðan
til Ethiopíu, Indlands og aftur
til írans. Á árunum 1951—56
var hann yfirmaður pólitísku
deildarinnar í sænska utanríkis
ráðuneytinu og þótti þá koma
vel í ljós, hve góður samniaga
maður hann var. Undén, sem
þá var utanríkisráðherra, fékk
mikið álit á honum og gerði
hann því að aðalfulltrúa Svis
hjá Sameinuðu þjóðunum 1956
—58. Þá varð hann sendiherra
Svía i Washington, en síðar
sendiherra í Moskvu og gegnir
hann þvf starfi enn.
Álit það, sem Jarring vann
sér hjá Sameinuðu þjóðunum
má ráða af því, að honum var
m.a. falið að vinna að sáttum
í Kashmírdeilunni. Það tókst
honum ekki. Pakistan féllst á
tillögum hans, en Indland ekki.
Greinargerð sú, secn haan
samdi um málið, þegar hann
lét af starfi, þótti frábærlega
góð.
í HINNI frægu ályktun. sem
Öryggisráðið gerði um deilu
ísraels oe Arabaríkjanna i nóv
1967 var framkvæmdastjóra
Sameinuðu þjóðanna m.a. falið
að tilnefna sérstakan fulltrúa
er ynni að sáttum milli deilu-
aðila. Vafasamt er, að sam-
komulag hefði náðst um þetta
atriði ályktunarinnar, ef U
Thant hefði ekki látið það
kvisast áður, að hana myndi,
ef til kæmi, fela Jarrinn þetta
starf. Þótt Gyðingar og Arabar
væru þá ósammála um allt,
gátu þeir samt sætt sig við að
Jarring yrði sáttasemjari.
Hann hafði unnið sér traust
beggja, ei hann var aðalfull-
trúi Svia hjá Sameinuðu þjóð-
unum. Hann hófst fljótt handa
um sáttaumleitanir og var
næstu mánuðina á sífelldum
ferðalögum milli höfuðborga
Arabalandanna og ísraels og tii
höfuðstöðva Sameinuðu þjóð-
anna í New York. Sagan segir,
að hann se nú búinn að fara
í meira en 130 flugferðir vegna
þessa starfs Hingað til hafa
aðilar ekki viljað fallast á bein
ar viðræður og hefur því
Jarring orðið að ræða við
hvern þeirra sérstaklega. Fyrir
meira en ári tilkynnti Jarring,
að þýðingarlaust væri að
halda þessu sta»fi áfram fyrr
en stórveldin hefðu orðið sam
mála um að stuðla að ákveð-
inni lausr. Margt bendir til, að
sá grundvöllur sé nú fenginn.
og því hefur U Thant gefið
Jarring fyrirmæii um að hefja
sáttaumleitanir að nýju. Þótt
Jarring hafi litlu fengið áorkað |
til þessa, hefur honum þó orðið I
Framhald á bls. 14. *