Tíminn - 20.10.1970, Blaðsíða 6

6
TIMINN
ÞRIÐJUDAGUR 20. oktðber W70.
’A
r
MNGFRÉTTIR
FISKVEIÐASJÓÐUR ÍSLANDS
VERÐI SJÁLFSTÆÐ STOFNUN
EB—Reykjavík.
Björn Pálsson hefur lagt fyrir
Alþingi frumvarp til laga um
breytingu á lögum nr. 75 frá 13.
maí 1966, um FiskveiðasjóS Is-
lands. Miöar þetta frumvarp a3
því að breyta lögunum um Fisk-
veiðasjó'ð íslands, þannig að hann
verði sjálfstæð stofnun og for-
stjóri hans eða forstjórar hafi
hliðstæða aðstöðu við afgreiðslu
lána og innheimtu og bankastjór
ar ríkisbankanna hafa nú. — I
hcild hljóðar frumvarpið svo:
1. gr. — 1. gr. laganna orðist
svo:
Fiskveiðasjóður Islands er sjálf
st;rjð stofnun í eigu ríkisins. Sjóð
urinn lýtur sérstakri stjórn, setn
ræður 1—2 framkvæmdastjóra.
2, gr. — 7. gr. laganna orðist
svo:
Fiskveiðasjóður heyi'ir undir
ráðherra þann, sem fer með sjáv
arútvegsmál. Stjórn hans skal
vera í höndum fimm manna, sem
kosnir eru til tveggja ára í senn.
þannig að Alþingi kýs tvo með
hlutfallskosningu, stjórn Seðla
bankans einn, Landssamband ísl.
útvegsmanna einn og Sjómanna
samband íslands einn. Varamenn
skal kjósa jafnmarga á sama hátt
og til sama tfma. Stjómin kýs
sér formann og varaformann. Til
þess að fundur sjóðsstjórnar sé
lögmætur, þarf meirihluti stjórn
ar að sitja hann, og ræður ein-
Olíuhreins-
unarstöð á
dagskrá í gær
Stuttir fundir voru í báðum
deildum Alþingis í gær. í neðri
deild fylgdi Jóhann Hafstein,
forsætisráðherra, úr hlaði frum
varpi til laga frá ríkisstjórninni
um olíuhreinsunarstöð á íslandi.
Áleit Jóhann tímabært að frum-
varpið fengi afgreiðslu. Sagði
hann iðnaðarráðuneytið lítið
meira geta gert í málinu og
Iagði til, að undirbúningsfélagi
yrði komið á laggimar til að
koma olíuhreinsunarstöðinni á
stofn.
Magnús Kjartansson tók næst
ur til máls. Sagði hann, að ríkið
ætti sjálff að eiga 51% hluta-
f járins, en ekki að hluta til inn-
lendir einkaaðilar. Þá minntist
Magnús á mengunarhættu í sam
bandi við olíuhreinsunarstöð,
olíudreifinguna í landinu, og að
ekki væri reiknað með í frum-
varpinu að upphitun húsa með
raforku færi vaxandi í landinu.
Jóhann Hafstein kvaddi sér
hljóðs á nýjan leik, og gerði
kki mikið úr mengunarhættu,
sem af olíuhreinsunarstöð staf-
aði. Sagði hann, að hér væri
ekki um fyrirtæki að ræða, sem
mikil mengun fylgdl. — Málinu
var síðan vísað til 2. umræðu og
iðnaðarnefndar.
faldur meiirihluti fundarins ákvörð
un stjórnarjnnar.
3. gr. — 8. gr. laganna orðist
svo:
Verkefni stjórnar Fiskveiða-
sjóðs eru bessi:
a. — ákvarðanir um lántökur
og aðra fjáröflun til starfsemi
sjóðsins og útgáfu skjala í því
sambandi.
b. — Ákvarðanir um útlán Sjóðs
ir.s og lánakjör.
c. — Ákvarðanir um rekstrar-
áætlun Fiskveiðasjóðs, er gerð
skal fyrirfram fyrir eitt ár í
senn.
d. — Úrskurður reiknings sjóðs
ins og ákvörðun um ráðstöfun
tekjuafgangs, svo og ákvörðun um
afskriftir af kröfum hans.
Björn Pálsson
e. — Ráðning eins eða tveggja
framkvæmdastjóra sjóðsins, sem
annist alla daglega stjórnsýslu hlið
stætt því setn bankastjórar gera.
f. — Skipun matsnefndar.
Framkvæmdastjóri Fiskveiða-
sjóðs eða framkvæmdastjórar, ef
tveir eru, ráða starfsmenn sjóðs
ins og segja þeim upp starfi í
samráði við stjóm sjóðsins. Um
Iaun, kjör og réttarstöðu fram
kvæmdastjóra og staæfsmanna
gilda sömu ákvæði og um starfs-
menn rikisbankanna.
4 gr. — 10 gr. laganna orðist
svo:
Starfsár Fiskveiðasjóðs er
almanaksárið. Af tekjum hvers
árs skal gireiða kostnað við rekst
ur sjóðsins, svo og töp vegna af-
skrifaðra lána. Forstjóri sjóðsins
eða forstjórar skulu sjá um að
ganga frá reikningum sjóðsins fyr
itr 1. marz ár hvert og hafa af-
hent þá stjórn sjóðsins. Reikning
ar sjóðsins skulu endurskoðaðir
af tveknur mönnum, sem Alþingi
kýs hlutbundinni kosningu til
tveggja ára. Ráðherra staðfestir
reikninga sjóðsins að fengnum úr-
skurði stjórnar og endurskoðenda.
Ársreikninga skal birta í Stjórnar
tíðindum.
Hækkun vaxta og stytting
lánstíma afleiSing viðreisnar-
stefnunnar
í greinargerð segir, að til 1966
hafi Fiskveiðasjóður verið sjálf-
stæð lánastofnun undir yfirstjórn
Útvegsbankans. Þó að máTum hafi
verið þannig hagað, hafi þess
orðið vart, að forstjóri Fisk-
veiðasjóðs væri borinn, ráðum eða
viðskiptamenn sjóðsins þurft til
annarra að leita um úrskurð mála.
1966 hafi lögum um sjóðinn verið
breytt, þannig að hann var settur
undir yfirstjórn þriggja banka. Við
umræður um málið hafi lítil rök
komið fram um nauðsyn á þess
ari breytingu. Sjóðnum hafi verið
vel stjórnað. Ákvarðanir sem gerð
ar höfðu verið 1960 um hækkun
vaxta og styttingu lánstíma til
mikils óhagræðis fyrir útvegs-
menn og sjómenn væru ekki sök
sjóðsstjórnarinnar. Þar hafi ráð
ið hin svonefnda viðreisnarstefna,
sem ríkisstjórnin hafi skapað og
fóstrað.
Útvegsmenn og sjómenn fái
fulltrúa í stjórn sjóðsins
Að lokum segir svo i greinar
gerðinni: — „Eignir Fiskveiða-
sjóðs eru nú rútnur milljarður kr.
Vera má, að það fé sé ekki all't
.innheimtanlegt, en sviþað má vafá
jaust seiía um fleiri lánastofn-
'ír. Þessi sjoður nemur viðlífia upp
hæð og allir bankar eiga til sam
ans í hreinni eign. Að nokkru er
sjóður þessi myndaður með fram
lögum úr ríkissjóði, en meginhluti
hans er til orðinn með beinum
eða óbeinum framlögum útvegs
manna og sjómanna. Það er því
ekki óéðlilegt, að útvegsmenn og
sjómenn fái ihlutunarrétt um
stjórn þessa sjóðs, sem þeir hafa
Tagt stórfé í og hefur veruleg
áhrif á lifsafkomu þeirra. Lagt
er þvi til í þessu frv., að samtök
þessara aðila fái fulltrúa í stjórn
sjóðsins, þeir fái þar eigi meiri
hlutaaðstöðu, en geti komið á fram
færi skoðunum sínum og tillögum.
Sjávarútvegur hefur meiri og
margþættari áhrif á peningamál
okkar en aðrir atvinnuvegir, að
minnsta kosti enn sem komið er.
Iðnaður, verzlun og landbúnaður
hafa fengið sjálfstæðar lánastofn
anir til að skipta við. Enginn dreg-
ur í efa, að það er hagkvæmt. Því
á sjávarútvegurinn að búa við önn
ur og óaðgengilegri kjör? Nauð-
syn ber til, að útvegsmenn geti
fengið fljóta og ákveðna áfgreiðslu
sinna mála í einum sta'ð, en
þurfi eigi að hlaupa milli margra
aðila í ýmsum stofnunum til að
skýra sín mál. Þess ber að gæta,
að bankastjórar viðskiptabankanna
hafa næg venkefni, þó að þeir
þurfi ekki að stjórna Fiskvei'ða-
sjóðnum. Erfiðleikar útvegsmanna
eru og nægilega miklir, þó að
þeir þurfi eigi að eyða mörgum
dögum til að ná tali af hinum
ýmsu stjórnendum sjóðsins. sem
eru uppteknir í störfum í þrem
ur bönkum. Það ætti því að vera
lágmarkskrafa, að framkvæmda-
stjóri eða framkvæmdastjórar
Fiskveiðasjóðs hafi hliðstæða
starfsaðstöðu og vald eins og
bankastjórar viðskiptabankanna. Á
þann eina hátt geta útvegsmenn
fengið mál sín afgreidd án óþarfa
vafninga."
f gær lögðu þingmenn AI-
þýðubandalagsins fram á Al-
þingi þingsályktunartillögu
uim úrsögn ísands úr Atlants
hafsbandalaginu og uppsögn
varnarsamnings milli fslands
og Bandaríkjanna.
Lagt var fram í gær á Al-
þingi frumvarp til laga um
breytingu á siglingalögnm,
nr. 66 frá 31. des. 1963. Flutn
ingsmenn tillögunnar eru
Sverrir Júlíusson og Matt-
hías Bjaraason. Er kveðið
svo á í frumvarpinu, að öll
íslenzk fiskiskip, svo og skip,
sem ríkissjóður eða ríkis-
stofnanir gera út, séu skyld-
ug til að hjálpa hvert öðru
úr hættu, án þess, að út-
gerðarmenn eða áhöfn eigi
rétt til björgunarlauna.
★ Þá lagði Steingrímur Páls-
son fram í gær þingsálykt-
unartillögu um að ríkisstjórn
in láti fara fram vísindalega
fiskileit og nákvæmar fisM-
rannsóknir í Húnaflóa, und-
ir stjórn Haf rannsóknar-
stofnunarinnar og Fiskifé-
lags íslands.
Þingsályktunartillaga Framsóknarmanna
Áætlun gerð um smíði
strandferiaskips til
farijegaflutninga
EB—Reykjavík.
Lögð hefur verið fram á Al-
þingi þingsályktunartillaga um
strandferðir, þess pfnis að ríkis
stjórnin láti gera áætlanir um
smiði og rekstur strandferðaskips
til farþegaflut'ninga. — Flutnings
menn eru Vilhjálmur Hjálmars-
son, Eysteinn Jónsson, Sigurvin
Einarsson, Páll Þorsteinsson og
Bjami Guðbjörnsson. Segja þeir
í greinargerð með frumvarpinu,
að þarfir nútímaþjóðfélags fyrir
góðar og greiðar samgöngur séu
margvíslegar. Að því er fólksflutn-
inga varði, séu verkefnin mjög
breytUeg og sum þannig að þau
verði trau'ðla leyst mcð fluginu
einu saman. Benda flutningsmenn
á, að með sölu Esju og Heklu megi
telja, að farþegaflutningar á sió
á lengri leiðum séu niður lagðir.
Hafi meginþungi fólksflutninga á
langleiðum innanlands færzt yfir
á flugið. Ýmsir telji að þar með
séu fólksflutningar á sjó orðnir
úreltir og eigi að hverfa úr sög
unni. Eru flutningsmenn annarrar
skoðunar.
Segja þeir, m. a. að þrátt fyrir
að Esja og Hekla hafi verið vöru
flutninigaskip, og hentuðu ekki
vel sem farþegaskip við gerbreytt
aæ aðstæður, hafi þau engu að
síður veitt íbúum fjarðanna eystra
og vestra mikilvæga farþegaþjón
ustu og öryggi, einkum á vetrum,
þegar aðrar samgöngur séu örðug
astair. Og með þessutr skipum
hafi verið byggðar upp að sumar
lagi hringferðir fyrir farþega, inn
lenda og erlenda. Ferðir með
Esju og Heklu hafi notið vin-
sælda sem og einstakar hópferðir
með þessum skipum, en æskilegt
sé að greiða fyrir bví, að fólk
geti ferðazt innanlands í orlofi
sínu. — Talað sé um, að þrefalda
megi gestakomur erlendra á fá-
um árum. Hringferðiir ríkisskipa
hafi verið einn þátturinn í fyrir
greiðslu við erlenda ferðamenn.
Þennan þátt beo-i að efla en ekki
að afnema. — Að lokum segja
flutningsmenn í greinargerðinni:
„Allt þetta þarf að skoða /and
lega, áður en því er slegið föstu,
að útgerð farþegaskips til siglinga
með ströndum fram sé úrelt ~>e
heyri fortíðinni til. Þyki á ein
hverjum árstíma of lítið að gera
fyrir farþegaskip á ströndinni, ber
að athuga um önnur verkefni. Og
minna má á það, að engin þjóð
með líka landshætti og íslendingar,
langa stirönd með, dreifðri by.ggð
og ágætum höfnum, hefur horfið
frá farþegaflutnifigum á sjó.
Flutningsmenn tillögunnar
telja því auðsætt, að nú þegar
beri að hefjast handa um undir
búning og byggingu farþegaskips
í stað Esju og Heklu. En þá verð
ur fyrst að gera nauðsynlegar áætl-
anir um byggingakostnað og rekst
ur skips. Ve.’dur það vissulega
óþægindum við slíka áætlimar-
gerð, að einhliða farþegasMp af
þeirri stærð, sem til greina kæmi,
hefur ekki verið gert hér út áð-
ur. Verður þá að sjálfsögðu fyrst
og fremst að byggja á þeiirri þekk
ingu, sem forsjármenn strandferð
anna hafa á þessum málum, enda
þótt hagkvæmt kynni a'ð þykja að
leita einnig til erlendra kunnáttu-
manna“.
Tekyr sæti
a
Magnús H. Gíslason, bóndi
á Frostastöðum, tók í gær
sæti á Alþingi í stað Björns
Pálssonar alþingismanns,
sem verða mun frá þing-
störfum um nokkurt skeið.
Magnús H. Císlason