Morgunblaðið - 30.11.2005, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - 30.11.2005, Blaðsíða 4
 Lifandi kirkja Hvernig kom það til að þið hófuð þetta starf? Kirkjan og prestar hafa unnið gott starf fyrir syrgjendur á undanförnum árum. Stofnaðir hafa verið sorgarhópar og fræðsla átt sér stað um sorg og sorgarferli. Sorgarhópar hafa hist í tiltekinn tíma og svo hefur því ferðalagi lokið. Þá halda samtökin Ný dögun úti góðu starfi yfir vetrarmánuðina. Stjórnarmenn þar hafa hvatt presta til að stofna hópa eða hefja annað starf með syrgjendum. Ég vildi stofna opinn vettvang þar sem fólk getur komið, tjáð sorg sína og hlustað á aðra. Ég hafði gengið með þessa hugmynd nokkuð lengi þegar Kristjana Nanna kom að máli við mig og var að leita að vettvangi til að vinna með sorg sína. Hún taldi slíka sorgarfundi vera einmitt það hún væri að leita að svo við ákváðum að setja slíkt starf á fót. Hvernig fara fundirnir fram? Form fundanna er ekki ólíkt því sem tíðkast innan sjálfshjálparhópa og hreyfinga á borð við AA-samtökin. Fundirnir standa í 55 mínútur og hefjast með því að sá sem stjórnar býður fólk velkomið. Í vetur munum við dr. Sigurður Árni Þórðarson stjórna fundunum til skiptis. Eftir að fólk er boðið velkomið er farið með bæn og svo hugvekju. Að þessu loknu tjáir sá sem leiðir fundinn sig um sorg og gefur næsta aðila svo orðið. Fólk segir til nafns og tjáir sig svo um sorg sína. Fólk þarf þó ekki að tjá sig heldur getur það einnig gefið til kynna að það vilji aðeins hlusta. Fólk kemur á þessa fundi á sínum forsendum og ræðir það sem það vill út frá sínu eigin hjarta. Þegar allir hafa tjáð sig er opnað fyrir umræður. Sá sem leiðir fundinn dregur svo saman í lokin og farið er með bæn. Að loknum fundi getur fólk fengið sér að snæða á kaffistofunni í safnaðarheimilinu og spjallað saman. Hver hafa viðbrögðin verið hjá sóknarbörnum? Aðsóknin hefur verið með ýmsu móti. Fólk hefur komið hvaðanæva að úr borginni til að sækja þessa fundi. Sorgin hefur engin sóknarmörk en þessir fundir verða hugsanlega settir á dagskrá í öðrum kirkjum í framtíðinni. Allt fer það eftir þörf á hverjumtíma,húngetursveiflastupp og niður en sorgin er alltaf til staðar í þjóðfélaginu. Það virðist einnig vera svo að fólk telji að syrgjendur ættu að vera útskrifaðir úr sorginni eftir tiltekinn tíma. Hérna er enginn útskrifaður úr sorginni. Á meðan fólk hefur þörf fyrir að koma þá er það velkomið. Það er mjög algengt að nokkur tími þurfi að líða frá missi áður en fólk er tilbúið að vinna úr sorginni. Það er ekki hægt að komast fram hjá sorginni, fólk verður að komast í gegnum hana með því að tjá líðan sína og þess vegna er mikilvægt að fólk hafi aðgang fundum eins og Samtali um sorg. Eitthvað að lokum? Samtal um sorg er vettvangur þeirra sem glíma við sorg og missi og vilja vinna úr áföllum sínum. Missir á sér ekki aðeins stað við dauðsfall heldur getur hann verið fólginn í fleiru eins og t.d. skilnaði, atvinnumissi, heilsubresti o.fl. Fundirnir eru haldnir í hádeginu á fimmtudögum í Neskirkju og hefjast klukkan 12. Hvernig kom það til að þú byrjaðir að sækja Samtal um sorg? Ég kynntist séra Erni Bárði þegar hann sá um jarðarför dóttur minnar í fyrra. Í febrúar síðastliðnum fór ég svo til hans í viðtal og var þá tilbúin að vinna í sorg minni. Mig langaði til að kanna hvort það væri einhver vettvangur til staðar til að ræða þessa hluti og þá sagði hann mér frá þessari hugmynd sem hann hafð fengið og langaði að hrinda í framkvæmd. Í kjölfarið ákváðum við að setja á fót sorgarfundi sem yrðu opnir öllum. Við höfðum samband við lítinn hóp fólks til að byrja með og svo þróaðist þetta áfram. Hvernig finnst þér fundirnir? Mér finnst þessir fundir hjálpa mér mikið. Þarna hittist fólk sem hefur sameiginlega reynslu, missinn, en samt með mismunandi og oft ólíka reynslu að baki. Þó það hljómi undarlega þá kom það mér svolítið á óvart hversu mikla samleið mér fannst ég finna með öðrum í svipuðum sporum. Auðvitað eru misjafnar aðstæður hjá fólki og mismunandi ástæður fyrir komu þeirra á fundinn. Mér hefur fundist algengt hversu seint fólk tekst á við sorgina því það hefur kannski ávallt hugsað um aðra eins og maka, foreldra eða börn. Þetta fólk hefur kannski hugsað um alla aðra en sjálfa sig en svo kemur að því að það verður að vinna í eigin sorg. Það hefur opnað augu mín fyrir ýmsu í sorgarferlinu að hlusta á aðra tjá sig um sorgina og ég hef lært ýmislegt. Það er líka læknandi að geta grátið með öðrum vegna þeirra sorgar og það gerir manni gott að sjá og finna að maður er ekki einn að ganga í gegnum eins erfiða hluti og missir er.” Er ekkert erfitt að tjá sig fyrir framan aðra um sorg sína? „Á fundunum ríkir fullur trúnaður á milli þátttakenda. Þar myndast líka mikil samkennd sem gerir það að verkum að manni finnst auðveldara að tjá sig. Hins vegar á fólk auðvitað misjafnlega auðvelt með að tjá sig og við höfum því haft þann háttinn á að fólk er ekki skyldugt til að segja neitt. Öllum er frjálst að koma og bara hlusta. Á þessum fundum nær fólk þó oft að losa um eitthvað og tjá sig, þótt það sé erfitt. Það virðist mjög algengt að þegar ár er liðið frá missi telur samfélagið að fólk eigi að vera útskrifað úr sorginni. Það er bara alls ekki svo. Slíkri upplifun og viðbrögðum frá umhverfinu getur fólk deilt með öðrum á fundunum. Ég vil leggja áherslu á það að fólk eigi ekki að láta það aftra sér að koma á fundina af því að það telur sig ekki geta tjáð líðan sína. Það getur líka hjálpað að bara mæta og hlusta og jafnvel gráta saman.” Verður fólk að vera trúað til að geta mætt á sorgarfundina? „Trúarlegi þátturinn er alls ekki skilyrði fyrir þáttöku og fundirnir eru öllum opnir. Trúin er vissulega hluti af samverunni, við förum t.d. með bæn fyrir og eftir fundinn. Sjálf hef ég alltaf verið trúuð, ég bað t.d. alltaf kvöldbænirnar með dóttur minni. Það hjálpar líka tvímælalaust í sorginni að trúa því að eitthvað taki við eftir að jarðvistinni lýkur – ef við trúum því að við öðlumst eilíft líf eins og kristin trú boðar hljótum við að trúa því að ástvinir okkar lifi áfram í betri tilveru þar sem þeim líður vel. Aftur á móti er líka mjög algengt að það fari fram ákveðið uppgjör hjá fólki varðandi trúna þegar það verður fyrir missi. Það vakna að sjálfsögðu ýmsar spurningar eins og af hverju ég? Það er ekki óeðlilegt að það komi upp reiði í manni gagnvart trúnni. Sorgarfundundirnir eru einmitt góður vettvangur til að ræða slíkt. En að mínu mati er það mjög gott að leita í trúna. Þar er vonin og ég vil trúa því að dóttur minni líði vel þar sem hún er núna. Ég veit ekki hvernig mér liði ef ég hefði ekki þá von.” Telurðu að þú komir til með að halda áfram að sækja þessa fundi? Já, ég stefni að því að halda áfram starfinu í vetur. Þegar maður mætir reglulega þá er gott að nota tímann til að ræða líðanina í dag. Yfirleitt kemur eitthvað fram á fundunum sem maður hefur getað nýtt sér í sorginni. Að vinna úr sorginni er endalaust verkefni og þó að mér sé farið að líða mikið betur í dag en fyrir ári þá á ég ennþá langt í land. Samkenndin er góð Kristjana Nanna Jónsdóttir hefur sótt sorgarfundina Samtal um sorg sem farið hafa fram í Neskirkju undanfarna mánuði. Kristjana missti níu ára dóttur sína, Sunnevu, í fyrra af slysförum. Samtal um sorg Síðastliðinn vetur hófst nýtt starf í Neskirkju sem ber yfirskriftina Samtal um sorg. Samtal um sorg eru fundir sem haldnir eru í hádeginu á hverjum fimmtudegi nema þegar þann dag ber upp á almennan frídag og eru fundirnir opinn vettvangur fyrir fólk til að tjá sorg sína eða hlusta á aðra. Það er sr. Örn Bárður Jónsson sem hefur stýrt þessu starfi.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.