Tíminn - 07.02.1971, Qupperneq 10

10
TÍMINN
SUNNUDAGUR 7. febrúar 1971
STAL BÍL OG
GJÖREYDILAGDI
OÓ—Reykjavík, föstudag.
Á öðrum tímanum s.l. nótt var
bíl ekið á liósastaur við veginn
sunnan í Öskjuhlíð. Var árekstur
inn svo harður, a'ð bíllinn er ónýt
ur eftir, en hann var af Jeepstar-
gerð. 17 ára piltur ók bílnum og
hafði hann stolið honum og boðið
nokkrum kunningjum sínum í öku-
ferð. Enginn þeirra sem í bflnum
var slasaðist alvarlega. Grunur
leikur á að pilturinn hafi veri'ð
undir áhrifum áfengis.
Piltrarkn var í gærkvöldi stadd-
uir í samia húsi og eigandi bílsims,
Hafði sá skiliS lyklana að bídn-
uim eftir í frtakkavasa sínram oig
þar tólk strákiur þá og snanaði
sér út í bflinn o,g ók burt á.n þess
að eigandinm yrði var við.
Bílþjófiurinin óik unn miðbo,rgina
oig tók fimm kU'nmi'ngja síma og vin
konur m'eð í ökuferðina. Meiddust
þau öll eitthváð, en ekkert alvar-
le,ga. Vonu þau ftott á Slysavarð-
stofuma.
í Öskjuhlíðiinim miissti strábur
vatd á bílnum og ók á stetoa, sem
þar era við gömgubraut. Laigði
haran fimirn steima að velli áður en
bxlimn bafnaði á staurniium, sem
stóð fastur fyrir. Lieniti hægra
Minningarskjöldur
Við fj'ölmennan aftansöng, sem
haldinn var á gamlárskvöld í
kirkjunni á Bíldudal, afhentu
nokkrir vinir skipverjanna, sem
fórust á v.b. Sæfara hinn 10. jan
ar 1970, kirkjunni veglegan silfur
skjöld að gjöf.
Á skjöldinn eru áletruð nöfn
hinna sex manna, er þá fórust.
Auk þess er getið á skildinum
fæðingardaga þeirra og dánar-
dags.
Skjöldurinn var gerður hjá
Skartgripagerð Jóns Sigmundsson
ar í Reykjavík. Þessi minningar
gripur er fagurlega gerður og
kirkjunni því dýrmæt eign.
Gefendurnir eru þessir menn,
allir frá Bíldudal: GuÓ*mundur
Bjarnason, Ingvi Friðriksson, Jens
H. Valdimarsson, Kristinn Þor-
stéinsson, Ottó Valdimarsson, Ótt
ar Ingimarsson, Theódór Bjarna
son, Steindór Halldórsson, Pétur
Elíasson og Jörundur Bjarnason.
Þannig hafa þessir menn heiðr
að minningu vina sinna og um
leið látið í Ijós góðhug sinn í
garð vandamanna og kirkju sinn-
ar.
TRÚLOFUNARHRINGAR
Fljót afgeriSsla.
« í
S< ndum gegn póstkröfu. i
GUÐM. ÞORSTEINSSON
gullsmiður.
Bankastræti 12.
Mengunarrannsóknir
Harastíð 1969 fól fnaimkvæmdia-
inefnd Ramsiniókniaráðs rffldstos
mefnd sérfræðtoga að athu,ga þau
vamdaimál, sem temgd eru m'emgrjn
í náttúru landsins, með sérstöku
til'liti til hlmtd'eiild'ar ranineókmar-
stofmaina í kiinnum og meðferð
silíkxia mália, Sérfræðiniganefndim
sfcilaði áliti í septamiber s.l. Er
þar m.a. gerð grein fyrir manigum
arramnisókniuim þeim, sem fram
hafa farið hér á laadi, oig þörf-
imni á frefcari rainmsókinrjm, svo og
rætt um fyrinkorauilag sMfcna ramm
sófcma og htotverk þeirna í þágu
stjórmvailda, sem um mengumar-
máliefni fjalilia.
Á gnumidvelli sfcýrslu sérfræð-
imganiefmdardinin'ar hefur fram-
kvæmd'amefnd Ranrnsókniaráðs rík-
isims nýlega liagt fyrir rikisstjórm
ina tillögur um samræmimgu rann
sóknia á sviði m'enigumar. Miða til-
lögurnar að því, að koimið verðd
á fót miefnd til að annast slíllra sarn-
ræmtoigrj og verði verkefnii hemniar
sem hér eegir:
1. Að vera tengffliður railli heil-
brigðisyfirvaldia og rainmsófcna- j
starfseiminmar varðandi menigumar ■
mál.
3. Að fylgjiast vamdlega með öll-'
um ram'nsófcnuim, sem fram fara i
hér á lanidi á sviði mieimgiuniair, vera :
tffl ráöumeytís Oig gera tii'lögur um '
breytingair, mý svið eða efilimgu
rannsótona.
3. Að láta beilbrigðiisyfirvölöuim
í lé ;jérfræðilega umsögn umi meng
uniarhættu í samlbamdi við fyrir-
hugaðar framikvæmdir.
Tillögur framkvæmdamefndar-
innar eru nú til athugunar hjá
ríkisstjórnítomi. Jafmframt er á
vegum memntamálaráðúnieytisimis
unnið að sammimigu fruimvarps til
laga uim m'engumiarmiáiL
Menn og málefnl
mikil, ef reiknað er á þennan
hátt. En þar sem fjármagn stoort
ir og tækni er af skornum
skaimmti, verður þetta oft á
annan veg. Þess ber einnig að
geta, að engin stétt í þjóðféiag I
inu mun leggja hlutfallslega eins
mikið fram af eigin tekjum og
með vinnu sinni til uppbygging-
ar í landinu og bændastéttin.
Óhætt mun að gera ráð fyrir,
að hagnýt þjóðarframleiðsla
minnki ekki, heldur vaxi við
aukið jafnvægi í byggð landsins."
Ens og áður segir liggur frum
varp Framsóknarmanna um
byggðajafnvægisstefnuna nú
fyrir Alþingi í níunda sinn. Hina
raunverulega afstöðu Sjálfstæóís
flokksins má rneira dæma af
því, hvort þingmenn hans svæfa
það einu sinni enn, en hinu, sem
ungir Sjálfstæðismenn kunna að
segja á yfirreið sinni um landið.
Þ.Þ.
framhorn bflsins á staurmMii. Fór
bíiliun svo illa, að hann mun ónýt-
ur eftiir. Meiira að segjta felgur á
framhjólunrjim skekiktust.
Var hópurinin á leið suður í
HafniairfjÖrð þegar billiinu fór út
af. Nokkru eftir að áreksturinn
varð, tilkynnti eigaudinn að bíln-
um hefði verið stolið. Var honum
tilkynnt aftuir að iögreglan væri
búin að finnia h'ann.
Nokikru síðiar í nótt varð árekst-
uir á mótum Nóatúns Oig Lauga-
vegs. Þar ótou samian leigubíll. og
eintoabíH. Leiiguibíllinn stanzaði á
nauðu Ij'ósd á Nóatúind og ók af
stað þeigar grænt ljós kom, en þá
bruniaði hinin bflilinu, sem ók á
móti rauðu á Laugavegi, á hann.
Hafði ror með bremisuvökva
sprangið og gat ökiuimaður ekki
stöðvað bílinn á gatnamótunum.
Skemmd'iir urðu á bítanuim og far-
þegi í öðrum þeirra var fluttur
á slysa'varðstofunia.
Fiskveiðilögsaga USA
Framhald af blis. 1
stefnu stjórnarinnar í Washington
í landhelgismálum.
Grein fiskimálastjórans í Alaska
er hann nefnir „Fiskveiðilandhelgi
— staða Alaska“ lýsir þessum
breyttu viðhorfum vel og birtist
grein hans því hér á eftir í laus-
egri þýðingu:
„Fiskimenn á aústur- og vestur-
ströndum Bandaríkjanna og Kan-
ada, einkum þó á vesturströndinni
og í Alaska, vinna nú ötulíega að
því að fiskveiðilandheigin verði
færð út.
Af hverju stafar allur þessi á-
hugi þeirra í þessu máli síðustu
ár og mánuði?
Fram til 1966 voru fiskveiðimörk
Bandaríkjanna 3 mílur eða hin
sömu og sjálf landhelgin (territor-
ial waters). Vegna hinnar miklu
fjölgunar eriendra fiskiskipa við
strendur okkar að viðbættri nýrri
tækni, er gerði kleift að afla gífur-
legs magns af fiski árið um kring
rétt við bæjardyrnar hjá okkur,
tók handaríska þingið þá ákvörð-
un 1966 að færa fiskveiðimörkin
út í 12 mílur.
Þessi lög banna öllum erlendum
fiskiskipum veiðar innan 12 mflna
fjarlægðarmarkanna, nema sér-
stakt samkomulag sé um slíkt milli
Bandaríkjanna og viðkomapdi er-
lends ríkis. Eyjar við strendurnar
marka einnig 12 mílna fiskveiði-
mörk.
Margar þjóðir, þar S meðal Kan-
ada, færðu fiskveiðimörkin út í
12 mílur.
Aðrar þjóðir, einkum í Suður-
Ameríku, hafa hins vegar einhliða
fært landhelgina út í 200 mílur og
vinna nú að því að knýja fram
viðurkenningu þeirrar útfærslu.
Þegar lögin um útfærslu fiskveiði-
lögsögunnar voru sett, héldu marg-
ir aðilar, tengdir fiskiðnaðinum,
að útfærslan væri ónóg til a® veita
þá vernd, sem þeir sóttust eftir,
og lögðu þá til, að fiskveiðimörkin
yrðu bundin við landgrunnið eða
200 mílna fjarlægð, eftir því hvor
þessara leiða tryggði víðari jt-
færslu. Hins vegar viðurkennsdu
þessir aðilar þau vandamál, sem
myndu fylgja í kjölfar viða' i át-
færsto en 12 mílna og samþykktu
að meira eða minna leyti, að 12
'urnar væru þau mörk, sem með
góðu nióti væri unnt að ná á þeim
tíma.
Sumir bandarískir aðilar í fiski-
málum eru hins vegar andvíg’ út-
færslu fiskveiðilögsögu strand-
ríkja, þar sem þessir aðilar stunda
hluta veiða sinna nærrj ströndum
annarra þjóða.
Á hafréttarráðstefnunni 1958
var samþykkt vernd fyrir hafs-
botninn á landgrunni út til marka,
svo langt sem auöæfi hafsbotnsins
væru nýtanleg. Þessi samþykkt
veittj strandríkjum einkarétt á efn-
um landgrunnsins, annað hvort
kyrrstæðum á eða undir hafsbotn-
inum eða ófærum til hreyfings án
stöðugrar snertingar við hafsbotn-
inn eða jarðveginn ofan á honum.
Allmargar krabbategundir á land-
grunninu hafa verið flokkaðar und-
ir þennan rétt til hafsbotnsins og
verið teknar til sérstakrar athug-
unar.
Á nokkrum síðustu árum hafa
erlend fiskiskip tekið æ stærri
aflafeng úr fiskstofnum við strend
ur Atoska.
Árið 1969 öfluðu fiskiskip, sem
voru við veiðar á landgrunni Al-
aska, um það bil þrjá milljarða
enskra punda af fiski, þar með tal-
inn skelfiskur og óverulegt magn
af hval. Þessar veiðar eru ekki
undir neinu eða mjög litto eftirliti
handarískra yfirvalda, þegar frá
eru taldir fáeinir tvíhliða samning-
ar. Afleiðing þess, að fullkomið eft
irlit er ekki haft, með þessum veið-
um, er sú, að nokkrar fisktegund-
ir kunna nú að vera nálægt marki
rányrkju (over-exploitation).
Þótt það sé rétt, að bandarískir
fiskimenn nýtj nú ekki marga þá
fiskistofna, sem erlend fiskiskip
hafa veitt úr, þá gerum við ráð
fyrir nýtingu þeirra í framtíðinni
og krefjumst þess, að nýtanlegt
magn þessara fiskistofna verði til
staðar, þegar við erám tilbúnir.
Til viðbótar þessum vandamál-
um, sem stafa af of þröngrj fisk-
veiðilögsögu, bætist svo hin „til-
viljunarkennda" vei'ði ýmissa fisk-
stofna. Erlendir togarar, sem toga
eftir ufsa og öðrum fisktegundum,
veiða í stórum stíl ókynþroska
lúðu. í samningi mifli Bandaríkj-
anna og Kanada, hefur þessi fisk-
teguhd-Tstrahga--V'ernd. En vegna
þessa skorts á eftírliti veiða fiski-
menn okkar nú minna magn af kyn.
þroska lúðu en áður.
Þegar við bætisit, ao' þjóðir, sem
áður voru vanþróaðar á sviði fisk-
veiða, hætast nú í hóp eiginlegra
fiskveiðiþjóða, dregur ekki úr
vandamálinu. Þegar Suður-Kóreu-
menn fóru að veiða Bristol Bay-
laxinn í úthafinu, olli það rýrnun
á þessum fiskistofni, sem er nærð-
ur og verndaður í Alaska. Enn-
fremur hefur þessi fiskistofn verið
rannsakaður af alþjóðlegu Norður-
Kyrrahafsfiskveiðanefndinni og
stofnunum sambandsstjórnarinnar
í Washtogton og stjórnum ?in-
stakra ríkja í Bandaríkjunum.
Það virðist því vera hezta lausn
þessa vandamáls, að færa út fisk-
veiðilögsögu strandríkja til marka
landgrunnsins eða til 200 mílna
fjarlægðarmarka, eftir því, hvor
leiðin gengur lengra, og að taka
upp sérstakt eftirlit með fiskstofn
um, sem fara út fyrir þessi rnörk
(migratory speeies); eins og lax.
Algjört bann við veiðj á laxi í út-
hafinu er möguleiki.
Erlendar þjóðir gætu haldið áfr-
am að veiðá þær fisktegundir, er
þær hefðu áhuga á, en a'ðeins und-
jr eftirliti strandríkisins. Með þess-,
um aðferðum gæti strandríkis, sem
hefði áhuga á þessum auðlindum,
tryggt og verndað nýtanlegt magn
þeirra til hagsmuna fyrir þegna
sína.“
Þungaskattur
Framhald af bls. 1
öðrum orðum að sex sinnum
m.eiri þungaskatt þyrfti að greiða
fyrir fóðurbætisflutninginn til
Víkur. Engin höfn er í Vestur-
Skaftafellssýslu. og því eru bænd
ut' þar nauðbeygðir til a& flytja
fóðurbætinn með bílum, og þá er
stytzt í Þorlákshöfn.
Borgarmál
Framhald af bls. 9.
fulltrúi Framsóknarflokksins kall
aði saman fund.
Þá sagðist Einar telja útilokað
aó' rikisvaldið leysti togaradeil-
una með því að ganga til lang
framia á hlut sjóma'nma. Þegar ti'l
verk'fal'ia hetfðá fccxmið 1969
hefði ríkisvaldið viðurfcennt bað,
að h'arkalega hefði verið farið að
sjómönnum, með lögunum frá
1968 og því lækkað skiptaprósent-
una úr 17% niður í 11%. Sagð
ist Einar vera sammála því að
endurskoða þyrfti togaraútgerðina
í landinu, hins vegar væri etoki
til langframa hægt að reka útgerð
á kostnað sjámanna.
Einar minnti á það, að togarar
Bæjarútgerðarinnar hefðu sumir
hverjir ár eftir ár skilað hagnaði,
og mestum sá etotj þeirra, Ing'lf-
ur Armarson. — En nú væri stað
reyndin sú, að yfirmenn á flotan
um vildu ekki vinna við þau kjör
er þeir hefðu búið við og þess
vegna þyrfti að bregðast við því
meó' sfcynsamlegum hætti. Það
væri ekki hægt að leysa vanda
málin með því að lækka í sífellu
kaupið.
Urðu síðan nokkrar umræður
enn um málið, en auk framan-
greindra töku til máls, Sigurlaug
Bjamadóttir, Steinunp Finnboga-
dóttir og Björgvin Guðmundsson.
Þær breytingatillögur, er Birgir
ísleifur Gunnarsson lagði fram og
samþykktar voru með 8 atkv.
gegn sjö eru svohljóðandi:
„Borgarstjórn skorar á deito-
aðila, að allt verði gert sem unnt
er til að leysa togaradeitona og
væntir þess ao' borgarstjórn og
'borgarráð, framtovæmdastjóri
Bæjarútgerðar Reykjavíkur og
útgerðiarráð, igetri það sem í þeirra
valdi stendur til að stuðla að lausn
deilu þessarar svo a&’ hin stór
virku atvinnufyrirtæki, sem tog
ariarnir eru, verði sem fyrst starf-
ræktir á ný.
Borgarstjórn tetor marj'ðsynlegt,
að ítarleg athugun fari fram á
vegum sjávamtvegsráðuneytisins
með aðild deiluaðila í yfirstand
andi vinnudeilu, hvaða ráo'stafan
ir unnt sé að gera til að treysta
rekstrargrundvöll togaraútgerðar
innar.“
Kjólklæddir á fjöll
Framihald af bls. 1
borðin. Varð ráðherra að brýna
raustina svo til hans heyrðist.
Óánægjan stafaði af því að
ráðherra lét að því liggja í
ræðu sinnj að íslendingar skyldu
una sér við „fjallavötnin fag
urblá“, því sýnilegt væri að
íslenzk náttúra yrði útlending
um einskonar lírukassi í fram
tíðinni og laxárnar þyrftu að
afla gjaldeyris. Orðrétt sagði
hann: Landið er stórt, vötnin
mörg og íslenzkir stangveiði
menn þurfa ekki að kvíða fram
tíðinni. Þessi huggunarorð
hittu ekki í mark. Háreistin f
salnum báru einmitt vott um
kvíða stangveiðimanna.
Hættuleg efni
Framhald af blis. 1
hættulegt, þá segir sænski yfir
dýralæknirinn að magnið af alfa-
toxin í mjólkinni sé sem stendur
ek'ki hættulegt — hver einstakur
þurfi aó‘- drekka a.m.k. 20 lítra
af mólk daglega um nokkurn tírna
til þess að efnið verði honum
skaðlegt.
Blaðið hafðj í dag samband við
Gísla Kristjánsson, ritstjóra
Freys, og taldi hann, aó' við þyrft
um ekki að óttast að þessi hætta
væri fyrir ncndi hér.