Tíminn - 19.03.1971, Síða 5

FÖ5TUDAGCR 19. marz 1971
TÍMINN
17
LANDFAR!

Sauðfjárböðun og
búnaða rsambönd
Kaeri Landfari.
Er nokkur leið að þú sjáir
þér fært að taka eftirfarandi
línur og þeysa með þær á flest
býli á landinu, öllu velhugs-
andi fólki til umhugsunar eða
virkrar þátttöku í þeim um-
bótaleiðum sem hér verður vik-
ið að, út úr ógöngunum sem
við hefur verið að glíma.
Ég vil ekki þreyta bændur
með því að rekja sögu sauð-
fjái'böðunar hér á landi, enda
flestum meira og minna kunn,
en aðeins minnast á sumt sem
óumflýjanlegt er, svo ljóst
verði hverju breyta verður.
Ég ætla að nefna lýs og
kláðamaur „óþrif“ (þótt fleira
geti falizt í því orði) til að
spara orð, og á ég við þær
tegundir einar sem hafa ónáð-
að fé hér á lanui.
Á meðan baðið var ekki virk
ara gegn óþrifum en svo, að
hægt var að halda þeim í
skefjum með árlegri böðun, án
þess að útrýma þeim, áttu bað-
lögin við, eða voru viðunandi.
En langt er orðið síðan svo
virkt bað hefur fengizt, og ver
ið notað, að auðvelt var að út-
rýma óþrifunum á stuttum
tíma af öllu landinu í eitt
skipti fyrir öll.
Þetta er staðreynd, sem ekki
BERGUR LÁRUSSON HF.
ARMULA 32 — SÍMI 81050
verður hnekkt með haldgóð-
um rökum.
En fram hjá þessu, sem hér
var sagt, hafa margir gengið
viljandi eða óviljandi til
skamms tíma. En vilja nokkr-
ir raunverulega gera það leng-
ur?
Nú virðast sumir hneykslast
á því að ekki er alls staðar bú-
ið að útrýma óþrifunum, og
þeim helzt verið kennt um,
sem hafa verið forsvarsmenn
baðlaganna.
En þegar nánar er athugað
reynist þar oft skotið fram hjá
marki ,og verður hér nánar
bent á hvað ég á við.
Sá háttur hefur verið hafð-
ur hér á, að sauðfjáreigendur
hafa ekki yfirumsjón með böð-
un, heldur dýralæknar, en þeir
voru til skamms tíma mjög fá-
ir, og varð því á stundum að
skipa aðra í þeirra stað bað-
stjóra.
Þetta fyrirkomulag gat eftir
atvikum verið vandræðalaust.
En þegar nánar er athugað,
var afstaða þeirra, sem áttu að
hafa yfirumsjón með böðun og
baðlagasimíði þannig, a® sauð-
fjáreigendur væru samábyrgir,
fyrir að halda óþrifunum í
skefjum og jafnvel útrýma
þeim, og þess vegna skyldi allt
fé baðað, ef einhvers staðar
væru til óþrif, og af þessu
leiddi að alveg var óþarft að
ransaka hvort óþrif væru á
fénu eða ekki, til að miða
böðun við það.
En hingað til eru víst til
dæmi um það að svikizt hafi
verið um að útrýma óþrifun-
um, og reyndar þarf ekki ann-
að til, þótt blöndun á baðlyfi
hafi verið samkvæmt settum
reglum en að böðun hafi verið
flaustrað svo af, að féð hafi
ekki blotnað nægilega vel, og
þess vegna einhver óþrif lifað
af böðun, eða nægilega til þess
að gera baðlögin ekki óþörf í
þessu formi að dómi forsvars-
manna þeirra.
Nú vil ég víkja að kjama
málsins, en fyrst ætla ég að
segja smásögu til gaman;
Fyrir nokkrum árum hét ég
200 krónum í fundarlaun fyr-
ir hverja færilús sem fyndist
þegar verið var að rýja aðal
safnið.
Þetta varð til þess að leitað
var vandlega, af mikilli eftir-
væntingu um auðfenginn gróða,
endi leitin framkvæmd af langt
aðkomnum gesti.
Síðan þetta var, hafa orðið
fjórar gengisfellingar, og get-

ur hver sem vill reiknað út
hver upphæð fundarlaunanna
væri með núverandi gengi
Þess má geta að ég tapaði
ekki neinu!
Ef allir fjáreigendur þora að
hafa þennan hát1 á, með því að
bjóða rífleg fundarlaun fyrir
hverja lús sem fyndist við rún-
ingu, væri kannski hægt að fá
sjálfboðaliða til að rannsaka
hvort ástæða sé að baða vet-
urinn eftir að féð er rúið, án
þess að fjáreigendur kosti á
annan hátt til.
Nú kem ég að alvarlegum
þætti þessa böðunarmáls.
Ef öllum er gert ljóst að
keppa beri að því að útrýma
óþrifunum á stuttum tíma, og
þar með verði böðun óþörf, er
alveg víst að almennur áhugi
manna verður meiri til að
vinna markvisst að þcssum mál
um sem stefna ber að.
En til þess að svo verði,
þarf að taka upp gagngerða
breytingu.
Það verður að rannsaka svo
að víst sé um útbreiðslu óþrif-
anna. Ekki um leið og baðað
er, því það er óhentugasti tím-
inn til þess á flestan hátt, sem
er svo augljóst að ekki ætti að
vera þörf á að rökstyðja það.
Að sjálfsögðu verður þessi
böðun — í hvaða formi sem
hún er, að fara fram, ekki síð-
ar en á hausti, áður en fyrir-
hugað er að baða. En leiði
rannsóknin í ljós að engin
óþrif eru á fénu, sem gengur
þar sem ekki er hætta á að
óþrif berist á það, frá fé sem
er með því í sumarhögum, á
ekki að baða það.
En til þess að koma þessu í
kring, liggur beinast við og
reynist að líkindum bezt, eftir
því sem málið er krufið betur
til mergjar, að stjómir búnað-
arsambandanna beiti sér fyrir
að koma þessum málum í þetta
horf, með því að taka málið í
sínar hendur, og sjái þar með
um útrýmingu á lús.
En hins vegar sjái dýralækn-
ar um að útrýma kláðamaur.
En þó þannig að reynt sé að
samræma herferðina gegn þess
um tegundum óþrifa.
Ég held að öllum ætti að
vera svona tilhögun í aðal-
atriðum svo ljós að ekki sé
þörf að raða hér rökum að.
Fjáreigendur hafa betri að-
stöðu til að vita hvort lús er
á fé eða ekki. Sérstaklega þeg-
ar það er rúið.
En dýralæknar hafa aðgang
að smásjá, sem mun nauð-
synleg til þess að sjá kláða-
maur, sérstaklega ef hans gæt-
ir lítið.
Ég fer nú að ljúka þessum
ábendingum, og ef þeir aðilar,
sem helzt ættu um þetta að
fjalla reyndu að kryfja þessi
mál til mergjar, og reyndu að
leysa þau á sem auðveldastan
og jákvæðastan hátt, þá eru
þessar línur ekki til einskis
skrifaðar.
Þið verið að reyna að fá út-
gefendur Freys til að taka
greinar um þetta í blaðið á
meðan þið eruð að skipuleggja
og samræma vinnubrögðin.
(Og jafnvel láta fjölmiðlana fá
fréttir). Og þið, sem eruð í
stjóm búnaðarsambandanna
verðið að semja við dýralækn-
ana um, að þeir gefi eftir þann
hlut í þessu, sem ykkur ber.
Og síðast en ekki sízt, að koma
því í kring, að lögin verði ekki
mótsnúin þeirri stefnu sem þið
mótið.
Að lokum þetta: Ekki er úti-
lokað að dýralæknar vantreysti
ykkur í þessu, og jafnvel að
þingmennimir, þó einkum ráð-
herramir telji sig röggsamasta
og herskáasta til að taka þetta
mál að sér, — og jafnvel að
þeir telji bezt að fá erlenda
herforingja til þess að vasast
í þessum málum vegna þess
hvað þeir em lærðir í „réttlát-
um hernaði"! en þetta er hem
aður, því takmarkið er að
drepa öll fyrmefnd óþrif. En
þó að ekki sé nema allt gott
um þessa starfshópa að segja,
þá er ykkur stjómendum bún-
aðarsambandanna miklu betur
treystandi í þessu stríði með
tilstyrk ykkar þjálfuðu undir-
deilda.
Með vinsemd til væntanlegra
lesenda þáttarins. A.B.

— Díana, þú gleymdir tennisspaðanum
þínum. — Mamma, ég er ekki að fara í
frí, hcldur að vinna. Slúðursögurnar...
Fallega S.Þ.-hjúkrunarkonan Díana Palm-
er, er að fara til Bulana, þar sem Bular Dreki og forsetinn... — Ef þú skildir
prins á heima... — Mundu, Díana, að sjá Díönu Palimer, þá skilaðu kveðju...
það er elns auðvelt að clska ríkan mann — Skal gert.
og fátækan. — Eins og ég viti það ekki.
15.00
16.15
17.00
17.40
18.00
18.45
19.00
19.30
19.55
21.30
Föstudagur 19. marz
7.00 Morgunútvarp.
Veðurfregnir. Tónleikar.
7.30 Fréttir. Tónleikar.
7.55 Bæn. 8.00 Morgunleik-
fimi. Tónleikar. 8.30 Fréttir
og veðurfregnir. Tónleikar.
8.55 Spjallað við bændur.
9.00 Fréttaágrip og útdrátt-
ur úr forustugreinum dag-
\ blaðanna. 9.15 Morgunstund
barnanna: Geir Christensen
byrjar lestur á „Ævintýrum
Trítils" eftir Dick Laan í
þýðingu Hildar Kalman.
9.30 Tilkynningar. Tónleik-
ar. 10.00 Fréttir. Tónleikar.
10.10 Veðurfregnir. Tónleik-
ar. 11.00 Fréttir. Tónleikar.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.15 Húsmæðraþáttur.
Sigríður Thorlacius talar.
22.00
22.15
22.25
22.45
23..20
Fréttir. Tilkynningar.
Lesin dagskrá næstu viku.
Barokktónlist.
Veðurfregnir. Létt lög.
Fréttir. Tónleikar.
Útvarpssaga barnannæ
„Tommi“ eftir Berit
Brænne.
Sigurður Gunnarsson les
(2).
Tónleikar. Tilkynningar.
Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
Fréttir. Tilkynningar.
ABC.
Ásdís Skúladóttir og Inga
Huld Hákonardóttir sjá um
þátt úr daglega lífinu.
Kvöidvaka.
a. fslenzk einsöngslög.
Guðrún Tómasdóttir syngur
lög eftir Maríu Brynjólfs-
dóttur, Bodil Guðjónsson
og Kolbrúnu á Árbakka;
Ólafur Vignir Albertsson
leikur á píanó.
b Spjallað við Mýrdæling.
Jón R. Hjálmarsson skóla-
stjóri talar við Sigurjón
Árnason bónda í Pétursey.
c. Skaufahalabálkur.
Sveinbjörn Beinteinsson
flytur kvæði frá 15. öld.
d. Sekkjapípur og blásarar.
Gunnar Valdimarsson
rifjar upp sitthvað um kynni
sín af Skotum og þjóðlegri
tónlist þeirra.
e) Hólamannahögg.
Sigrfður Schiöth flytur
þjóðsögn og kvæði.
f. Alþýðulög.
Sinfónfuhljómsveit fslands
lelkur lagaútsetningar Þor-
kels Sigurbjömssonar, sem
stjómar hljómsveitinni.
Útvarpssagan:
„Mátturinn og dýrðin"
eftir Graham Greene.
Sigurður Hjartarson is-
lenzkaði. Þorsteinn Hannes-
son les (3).
Fréttir.
Veðurfregnir.
Lestur Passíusálma (34).
Kvöldsagan: Úr endurminn
ingum Páls Melsteðs.
Einar Laxness les (3).
Kvöidhljómar.
Fréttir í stuttu máli.
Föstudagur 19. marz.
20.00 Fréttir.
20.25 Veður og auglýsingar.
20.30 Munir og minjar.
Fornminjar f Reykjavfk.
Umsjónarmaður: Þorleifur
Einarsson, jarðfræðingur.
21.00 Músík á Mainau.
5. þáttur dagskrár, sem
sænska sjónvarpið gerði í
eynni Mainau í Boden-
vatni.
Kammermúsíkflokkur frá
Salzburg leikur Diverti-
mento í B-dúr, nr. 9 efti
Mozart
Rudolf Klepac stjómar.
(Nordvision — Sænska
sjónvarpið).
21.10 Mannix. Morðgátan.
Þýðandi:
Kristmann Eiðsson.
22.00 Erlend málefnL
Umsjónarmaður:
Ásgeir Ingólfsson.
22.30 Dagskrárlok.
Keflavfk — Suðurnes
Sfminn er
2778
PrentsmiSja
0 Baldurs Hólmgeirssonar,
Hrannargötu 7 — Kefiavfk ''