Tíminn - 19.01.1973, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Föstudagur 19. janúar 1973
Föstudagur 19. janúar 1973
TÍMINN
11
Mario Puzo, „faðir" Guðföðurins segir frá
Mcst lesna bók i heiminum um
þcssar mundir er án efa ,,Guft-
faftirinn” cftir Mario Fuz.o. Kvik-
myndin um sama efni er þcgar
orftin ein frægasta mynd, sem
sýnd hefur verið, en þegar hafa
vcrift skrifuft öll ósköp um hana. I
þcssari grcin er ætlunin aö
kynnasl manninum á hak viö
þetta allt saman, höfundi bókar-
innar, rithöfundinum Mario Puzo.
Ilann segir sjálfur frá og fær hér
meft oröift:
—Égskrifaði Guðfööurinn til að
eignast peninga. Ég hef skrifað 3.
bækur, en Guðfaöirinn er ekki
eins góð og hinar tvær.
Fyrsta bók min,,The dark
Arena” fékk eingöngu jákvæða
gagnrýni. Sagt var, að þarna væri
á ferðinni rithöfundur, sem vert
væri að fylgjast með. Auðvitað
hélt ég, að ég yrði rikur og
l'rægur. Ég hafði um 340 þús. (isl)
krónur upp úr henni i allt.
önnur bókin, ,,The fortunate
Pilgrim’,’ var gefin út tiu árum
siðar, árið 1965.og tekjurnar af
henni voru um 300 þúsund, En hún
lékk aldeilis stórkostlega góða
gagnrýni i mörgum blöðum og
var jafnvel likt við sigillr verk.
Ég spurði útgefanda minn,
Atheneum, hvort ég gæti fengið
greitt fyrirfram, þvi ég ætlaði að
byrja á nýrri bók, sem ætti að
verða mjög merkileg. Ég var
rekinn á dyr, en einn forstjóranna
sagði, að ef svolitið meira hefði
um Mafiuna i „The Fortunate
Pilgrim" hefði hún áreiðanlega
orðið mér drjúg tekjulind.
Ég var 45 ára og orðinn
þreyttur á að vera listamaður.
Auk þess skuldaði ég vinum
minum, tryggingafélögum,
bönkum og hinum og þessum
samtals hált á aðra milljón
króna. Þá sagði ég viö ritstjóra
mina: — Allt i lagi, ég skyldi
skrifa fyrir ykkur bók um
Mafiuna, ef þið vilduð láta mig
hafa peninga tii að ég gæti byrjað.
Þeir voru harðir og sögðu: —
Enga peninga, fyrr en við erum
búniraðsjá lOOsiður. Ég skrifaði
10 siður og var rekinn aftur á dyr.
Það er varla hægt að lýsa,
hvaða áhrif svona meðhöndlun
getur haft á rithöfund. En þetta
varpaði einnig ljósi á nokkuð
annað. Ég hafði verið svo barna-
legur að halda. að útgefendur
kærðu sig um.list. Það gera beir
sem sé ekki. Þeir hugsa bara um
að græða peninga.
Ég hafði aldrei verið i vafa um
að geta skrifað metsölubók
hvenær sem væri. Stéttarbræður
minir, fjölskyldan, börnin min og
lánardrottnar sannfærðu mig um,
að nú væri stundin komin til þess.
Eða gera ekkert.
Ég var reiðubúinn og háfði
skrifað úrdrátt, en enginn vildi
sjá þaö. Mánuðirnir liðu,og ég
lifði á þvi aö skrifa smásögur og
alls kyns rusl fyrir blöð og tima-
rit. Helzt vildi ég gleyma öllu um
skáldsögur — nema ef til vill sem
dægrastyttingu i ellinni.
Dag nokkurn kom einn vinur
minn, sem einnig skrifaði. Að
loknu samtali okkar gaf ég
honum bók mina „The fortunate
Pilgrim”.
Nokkrum vikum siðar kom
hann aftur og fannst ég þá vera
mikill rithöfundur. Ég bauð
honum i mikinn hádegisverð.
Yfir matnum sagði ég honum
nokkrar gamansögur um
Mafiuna og nefndi,að ég væri
búinn að skrifa úrdrátt úr Mafiu-
sögu. Hann varð óður og upp-
vægur og kom á fundi minum og
ritstjórum útgáfufyrirtækisins
G.P. Putnam og synir. Þeir sátu
og hlustuðu á Mafiu-tal mitt i
klukkustund og sögðu mér svo að
hefjast handa.
Ég fékk tæp 400 þúsund greidd
fyrirfram og þá var ég hálf-
naður... Það lá við að mér
fyndusl þessir útgefendur mann-
legir.
Þegar ég hafði peningana undir
höndum, datt mér auðvitað ekki i
hug að setjast niöur og skrifa.
Sem betur fór átti ég ekki að fá
alla greiðsluna fyrren bókin væri
búin, annars heföi hún aldrei
orðið til.
Sannleikurinn er sá, að innst
inni langaði mig aldrei til að
skrifa Guðföðurinn. Mig langaði
til að skrifa aðra sögu.
Allir starfsbræður minir sögðu
mér að ljúka þessu af i hvelli; þeir
þóttust vissir um,að bókin myndi
gera mig vellauðugan. Að lokum
sagði ég mig frá öllum störfum
og byrjaði.
Verkið tók þrjú ár. Meðfram
skrifaði ég smásögur fyrir hina
og þessa og eina barnabók. Hún
fékk veglegar móttökur. Mér
l'annst ég skyndilega vera mikill
maður og tók að skrifa fjölda rit-
dóma og greina. A þessum
þremur árum skrifaði ég meira
en ég hafði gert öll árin á undan.
Ég skammast min fyrir að
viðurkenna,að ég skrifaði Guð-
föðurinn eingöngu á grundvelli
bóka og blaöaskrifa um Mafiuna.
Ég hef aldrei hitt raunveru-
legan stórglæpamann.
En þeir urðu allir yl'ir sig
hrifnir af bókinni. Heyrt hef ég á
mörgum stöðum, að Mafian hefði
viljað borga mér 100 milljónir
lyrir að skrifa Guðföðurinn sem
auglýsingu fyrir hana. Ég er ekki
mikill maður i heimi bók-
menntanna, en þó hef ég heyrt
nokkra rithöfunda lýsa þvi yfir,
að ég hljóti að vera Mafiu-maður,
þvi svona bók væri ekki hægt að
skrifa upp úr skrifum annarra.
Allir þessir gullhamrar eru mér
fjársjóður.
Ég neyddist til að ljúka við
Guðföðurinn i júli 1968, þvi ég
varð að fá þau 125 þúsund.sem ég
átti eftir að fá greidd fyrir hana,
ef ég átti að geta farið með konu
mina og börn til Evrópu. Konan
min hafði ekki séð fjölskyldu sina
i 20 ár og ég var búinn að lofa
henni þessu, svo ég afhenti hand-
ritið.
Aður en ég fór til Evrópu, bað
ég útgefandann að sýna engum
þetta; það yrði að ganga betur frá
þvi fyrst.
Við höfðum þaö gott i Evrópu
og nutum lifsins. Skrifstofur
America Express greiddu mér 45
þúsund króna ávisanir, ef ég
sýndi kreditkortið mitt. Ég
notaði mér skrifstofur þeirra i
London, Cannes, Nice,
Wiesbaden og á fleiri stöðum. Ég
og börnin fórum i stóru spilavitin
á Miðjarðarhafsströndinni,og ef
aðeins eitt okkar hefði verið
heppiö, hefði ég getað greitt
ávisanirnar, sem American
Express sendi i flugpósti til
Bandarikjanna. En við töpuðum
öll og ég hafði brugðizt verr en
nokkru sinni.
Þegar við loksins komum heim,
skuldaði ég fyrirtækinu, sem
hafði gefið út kreditkortið mitt,
um 300 þúsund krónur. Ég var
ekki hræddur. El' þetta yrði slæmt
gæti ég alltaf selt húsið. Eða farið
i fangelsi.
Ég fór til New York til að hitta
umboðsmann minn, Candida
Donadio. Ég vonaði.að hún gæti
fundið upp á einhverju svo ég
slyppi við vandræði. Það,sem hún
hafði að segja, var, að útgefandi
minn hefði nýverið neitað 37
milljón króna tilboði i réttinn til
að gefa Guðfaðirinn út i vasa-
brotsformi.
Þó að ég hefði gefið ströng
fyrirmæli um,að ekki mætti sýna
neinum bókina, var ég ekki i
þeirri aðstöðu, að ég gæti rifið
mig yfir þvi. Ég hringdi i Bill
Targ hjá Putnam og hann sagðist
vera að biða eftir 40 milljóna til-
boði, þvi 37 milljónir væri metið
fram að þessu og réttast væri að
slá það. Hann spurði, hvort ég
vildi tala við manninn, sem
stjórnaði samningaumræðunum.
Nei. Ég kvaðst hafa óskorað
traust á manni, sem gæti neitað
37 milljóna tilboði. Siðdegis sama
dag, þegar Bill Targ var að
borða, var hringt til hans. Til-
boðinu hafði verið tekið.
Aftur fór ég og sagði af mér
öllum smástörfunum og sagði
vinum minirgóöu fréttirnar. Við
fengum okkur i nokkur glös.og
svo ákvað ég að fara heim til
Long Island. Meðan ég beiö eftir
bilnum minum, hringdi ég til
bróður mins og sagði honum frá.
Þessi bróðir minn átti 10% af
Guðföðurnum, vegna þess að
hann hafði stutt mig alla mina
æfi. Það var hann, sem lét mig
hafa peninga að lokum til að ég
gæti lokið bókinni.
Þegar hann hafði lofað að lána
mér peningana,tók ég leigubil til
hans til að sækja þá. Sjálfur ók
hann aidrei i leigubil.
Þó að bróðir minn se sú
manngerð, sem alltaf er heima,
þegar ég þarf á peningum að
halda, var hann ekki við i þetta
sinn, þegar ég var með peninga
handa honum.
Umferðin var óvenju erfið og
það tók mig meira en tvær
klukkustundir að komast heim til
min. Þegar ég kom inn, sat konan
min við sjónvarpið, börnin voru
úti að leika sér.
Ég gekk til hennar, kyssti hana
á vangann og sagði:
— Elskan, við þurfum ekki
framar að velta peningunum
fyrir okkur. Ég var að selja
bókina mina fyrir 40 milljónir.
Hún brosti og hélt áfram að
horfa íi sjónvarpiö.
Ég fór niður i vinnuherbergi
mitt og hringdi til systkina
minna. I hverri italskri fjölskyldu
er svartur sauður, sem allir eru
Jæja, þetta var hamingjusam-
legur endir, en ekkert þeirra trúði
mér raunverulega, svo ég hringdi
til Bill Targ og bað hann um tiu
milljónir fyrirfram. Ég borgaði
skuldir minar, Candidu umboðs-
laun hennar, bróður minum 10
prósentin hans, og þremur
mánuðum siðar vantaði mig aftur
peninga.
'CÚtgefendurnir urðu furðu
lostnir. Hvað hafði ég gert við
risastóru ávisunina þeirra? Ég
stóðst ekki freistinguna að segja
við þá eins og ég haföi sagt við
fjölskyldu mina i fjölda ára: —
Peningar endast ekki að eilifu. Ég
gæti þá orðiö svarti sauðurinn hjá
forlaginu.ef ekki annað.
Fram til þessa hefur Guð-
faðirinn fært mér 100 milljónir i
aðra hönd, en ég er enn ekki orðinn
rikur maður. Hluti peninganna
hefur farið i sjóði handa börn-
unum, umboðsmenn minir urðu
að fá sinn skammt. lögfræöingar
sinn. og svo þurfti að greiða
skatt. Hinar upprunalegu 100
milljónir hafa ekki orðið að nema
50 i höndunum á mér.
En áður en ég gerði mér þá
staðreynd ljósa, átti ég dýrðar-
daga; á meðan ég eyddi pen-
ingunum næstum jafnóöum og ég
fékk þá. Það eina.sem ég hugsaði
um, var að mér fannst það óeðli-
leg tilfinning að vera skuldlaus.
Ég skuldaði ekki einn eyri.
Mér þótti mjög vænt um pen-
ingana, en mér likaði illa að vera
frægur. Það var skelfilega erfitt
að vera alltaf að fara i veizlur,
þvi ég hef aldrei getað talað við
fleiri en tvær, þrjár manneskjur i
einu. Þá er mér illa við að láta
taka við mig viötöl og af góðum
og gildum ástæðum að láta
mynda mig.
Nú hafði ég gert hlut, sem siðar
kom i Ijós, að voru algjör mistök.
Skömmu áður en Guðfaðirinn var
fullgerður, seldi ég vasabrots-
réttinn af „The Fortuna Pilgrim”
fyrir 150 þúsund á borðið og af-
salaði mér frekari réttindum til
þessi,sem hún kynni að gefa af sér.
En til að gera langa sögu
stutta: Guðfaðirinn varð met-
sölubók númer eitt i Banda-
rikjunum; hún var i efsta sæti
lista New York Times i 67 vikur.
Hún varð efst i Englandi, Frakk-
landi, Þýzkalandi og fleiri Iönd-
um. Hún hefur verið þýdd á 17 eða
20 tungumál; ég er hættur að
fylgjast með þvi.
Mér er sagt, að þetta sé sú bók,
sem selzt heíur hraðast og bezt af
öllum bókum frá upphafi vega —
eða muni að minnsta kosti verða
það, þegar kvikmyndaútgáfan af
henni kemur út. Hins vegar á
maður ekki að trúa öllu.sem út-
gefendur manns segja manni.
Allt i lagi. Þetta er frami. Og ég
ler að hugsa um einn dag, þegar
ég var að vinna að bókinni. Dóttir
min bað mig að aka sér til vin-
konu sinnar, sonur minn þurfti að
komast á knattspyrnuvöllinn og
konan min sendi mig til að kaupa
i matinn. Ég sprakk af gremju og
hrópaði: — Vitið þið þarna, að ég
er að vinna að bók sem á eftir að
færa okkur hundruð þúsunda af
dollurum.
Þau störðu forviða á mig og
skellihlógu svo öll.
(ÞýttSB)
vissir um,að muni aldrei geta séð
fyrir sér og verði að fá hjálp, þó
enginn álíti hann verri mann
fyrir.
Ég var fjölskyldusauðurinn og
ég ætlaði bara að segja þeim, að
ég ætlaði mér að yfirgefa þá
stöðu.
Þegar öllum hringingum var
lokið og ég fór upp, var konan min
háttuð og sofnuð og börnin sömu-
leiðis svo ekkert annað var fyrir
mig að gera. Ég svaf eins og
steinn. Þegar ég vaknaði um
morguninn, komu þau öll að
rúminu minu og konan spurði: —
Hvaö var þetta.sem þú varst að
segja i gærkvöldi? Fyrst núna var
hún að skilja málið.