Tíminn - 07.03.1974, Síða 9

Fimmtudagur 7. marz 1974.
TÍMINN
9
(Jtgefandi Framscknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gfslason. Rit-
stjórnarskrifstofur I Edduhúsinu við Lindargötu, slmar
18300-18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, simi 26500 — af-
greiðslusimi 12323 — auglýsingasími 19523. Askriftagjald
420. kr. á mánuði innan Iands, i lausasölu 25 kr. eintakið.
Blaðaprent h.f.
Verðlagning land-
búnaðarvara
Blöð stjórnarandstæðinga láta i ljós mikla
hneykslun yfir verðhækkun landbúnaðarvara.
Það er ekki nýtt, að þeir flokkar, sem nú eru i
stjórnarandstöðu, vilji skammta bændum
annan og minni hlut en öðrum stéttum. Alla
valdatið viðreisnarstjórnarinnar voru bændur
tekjulægsta stétt landsins. Slik var afleiðingin
af landbúnaðarstjórn þeirra Ingólfs Jónssonar
og Gylfa Þ. Gislasonar.
Enginn sanngjarn maður mun mæla gegn
þvi, að bændur sitji við sama borð og aðrir. Hitt
er svo annað mál, að það verðlagningarkerfi,
sem nú er búið við, er löngu orðið úrelt og
þarfnast gagngerðra endurbóta. Það er eins og
margt fleira arfur frá viðreisnarstjórninni.
Það var eitt af fyrstu verkum núverandi land-
búnaðarráðherra, Halldórs E. Sigurðssonar,
að skipa niu manna nefnd til að endurskoða
lögin um framleiðsluráð landbúnaðarins, en
þau geyma ákvæðin um verðlagningu land-
búnaðarvara. Nefnd þessi var skipuð i sam-
ræmi við þau ákvæði stjórnarsáttmálans, að
„lögin um framleiðsluráð landbúnaðarins
verði endurskoðuð i samráði við stjórn
Stéttarsambands bænda og að þvi stefnt, að
Stéttarsambandið semji við rikisstjórnina um
kjaramál bændastéttarinnar og verðlagningu
búvara. Miða skal jafnan við það, að kjör
bænda verði sambærileg við launakjör vinn-
andi stétta”.
Nefndin vann störf sin fljótt og hafði fulllokið
i ársbyrjun 1972 samningu nýs frumvarps um
framleiðsluráð landbúnaðarins, verð-
ákvarðanir, verðmiðlun, sölu á land-
búnaðarvörum o.fl. Frv. þetta lagði land-
búnaðarráðherra fyrir framhaldsþingið 1972.
Eitt meginefni þessa frumvarps var, að sex-
mannanefndin yrði skipuð þremur fulltrúum
frá bændum og þremur fulltrúum frá rikis-
stjórninni, og yrði verðlagningin þannig
samningsmál bændasamtakanna og verka-
lýðssamtakanna. Verkefni nefndarinnar skyldi
vera að reyna að ná samkomulagi um
verðlagninguna og skyldi i þvi sambandi vera
heimilt að semja um sérstök fjárframlög til
landbúnaðarins, niðurgreiðslur vöruverðs á
innlendum markaði, svo og framleiðslustyrki
til þeirra byggðarlaga, sem erfiðust skilyrði
hafa. Þetta ákvæði átti m.a. að stuðla að þvi,
að hægt væri að semja um að tryggja hlut
bænda með ýmsum öðrum aðgerðum en
verðhækkunum, sem kæmu beint inn i útsölu-
verðið. Þá var lagt til, að framleiðsluráð fengi
mun meira svigrúm til verðmiðlunar og
annarra aðgera, sem væru jafnt i hag bændum
sem neytendum.
Sökum þess að ágreiningur var um nokkur
önnur atriði frumvarpsins, tókst ekki að koma
þvi fram á framhaldsþinginu 1972. Meðal
annars var nokkur ágreiningur innan bænda-
samtakanna, sem nú mun að mestu eða öllu
jafnaður. Vegna þessa ágreinings var ekki
reynt að fá frumvarpið samþykkt á siðasta
þingi. Nú virðast hins vegar öll skilyrði fyrir
hendi til að hægt sé að koma þessu frumvarpi
fram. Með þvi væri verðlagningu landbúnaðar-
vöru tvimælalaust komið i miklu heppilegri
farveg en nú og aukin skilyrði til að leysa þessi
mál á þann veg, sem jafnt bændum og neytend-
um kæmi bezt. -Þ.Þ.
Ramsey Clark, fyrrv. dómsmálaráðherra:
Dómarnir yfir verka
lýðssinnum á Spáni
Almenn fordæming getur áorkað miklu
Francisco Franco ein ræóishcrra
llöfundur þessarar greinar,
Ramsey Clark, var dóms-
málaráðherra Bandaríkjanna
i stjórnartið Johnsons forseta
og er nú framarlega i forustu-
sveit demokrata. Margt bend-
ir nú til, að enn aukin harka sé
að særast i stjórnarhættina á
Spáni. Eitt dæmi þess er það,
að nýlega hefur einn þekktasti
biskúp jandsins verið dæmdur
til úllegðar sökum þess að
hann lýsti samúð með Bösk-
um.
ENGINN dró i efa, hver út-
koman yrði úr réttarhöldun-
um á Spáni yfir ,,timenn-
ingunum frá Carabancel".
Þeir hafa nú verið dæmdir til
tólf til tuttugu ára fangelsis-
vistar. Mönnum þessum voru
gefin að sök afskipti af verka-
lýðsmálum, tilraunir til að
skipuleggja baráttu verka-
manna fyrir hækkuðum laun-
um og bættum vinnuskilyrö-
um, en sú starfsemi nýtur
verndar i flestum rikjum.
Niu þessara manna hafa
setið átján mánuði inni i Cara-
banchel-fangelsinu i útjaðri
Madrid, meðan þeir biöu
réttarrannsóknar og dóms, og
þess vegna hafa þeir einu
nafni verið nefndir „timenn-
ingarnir frá Carabanchel".
Mikil spenna rikti þegar
réttarhöldin hófust, en það var
sama daginn og hermdar-
verkamenn úr írelsis-
hreyfingu Baska myrtu Luis
Carrera Blanco, forsætisráð-
herra. og þeim lauk daginn,
sem hann var borinn til graf-
ar.
Við réttarhöldin komu ekki
fram neinar likur á þvi. að
sakborningarnir hefðu framið
glæpina, sem þeir voru sakað-
ir um.
TÍMENNINGUNUM var
gefið að sök að hafa haldið
ólöglegan fund 24. júni 1972, er
þeir voru teknir höndum i
ídaustri utan viö Madrid eöa i
námunda við þaö. Þegar búið
var að handtaka þá, voru þeir
allir geymdir i Carabanchel-
fangelsinu nema séra Fran-
cisco Garcia Salve, en hann
var fluttur i sérstakt fangelsi
presta i Zamora. Sú ráðstöfun
sætti mikilli gagnrýni.
Enginn sakborninganna var
ákærður fyrir ofbeldisverk,
heldur aðeins „baráttu fyrir
þvi, að orðið yrði við félags-
legum og efnahagslegum
kröfum verkamanna”. Ekki
voru færðar neinar likur fyrir
þvi, að sakborningarnir hefðu
drýgt þann „hræðilega glæp"
að halda fund eða aðhafast
yfirleitt neitt þvilikt, hver sem
áhugi þeirra á kjörum verka-
manna kann að hafa verið.
MÁLIÐ kom fyrir hinn nafn-
togaða „dómstól opinberrar
reglu", en hann var stofnaður
til þess að fjalla um stjórn-
málaglæpi. Rikisstjórnin lét
ekki leiða nein vitni og lagöi
ekki fram eitt einasta skjal i
réttinum. Ákæra lögreglunnar
var látin nægja ásamt afstöðu
sakborninganna. Lögreglan
kom þó ekki sýnilega við sögu
og var þvi ekki unnt að rengja
hana né yfirheyra.
Sakborningar neituöu allir
að hafa brotiö af sér. Flestir
töluðu þeir af einlægni, skipu-
lega og sýndu virðulega af-
stöðu, unz rétturinn stöðvaði
þá og krafðist þess, að þeir
svöruðu einungis meö já eða
nci. Verjendur reyndu að fá aö
leiða fjölda vitna, þar á meðal
Kardinálann i Madrid. en
rétturinn heimilaði aðeins
yfirheyrslu þriggja vitna, og
fyrir þau voru fáar spurningar
lagðar.
Fæstir timenninganna
þekktust og höfðu jafnvel ekki
hugmynd hver um annan
nema af orðspori,fyrr en þeir
hittust i fangelsinu. Flestir
höfðu þeir þó haft náin kynni
af fangelsum, áður en þeir
voru teknir höndum i þetta
sinn.
MARCELINO Camacho,
sem er 55 ára að aldri. er
kunnur verkalýðsleiðtogi á
Spáni og hefir verið lormaður
málmiðnaðarmannadeildar
spönsku verkalýðssamtak-
anna. Á árunum 1966 til 1972
var hann tekinn höndum tólf
sinnum og ákærður og dæmd-
ur þrisvar fyrir afskipti af
verkalýðsmálum, afskipti,
sem lögleyfö eru i öllum lýö-
ræðisrikjum hins vestræna
hcims. Hann hefir dvaliö
fimm ár i fangelsi og rikis-
stjórnin setti hann á svartan
lista, svo aö hann gæti ekki
fengið vinnu, þegar hann var
látinn laus. Rétturinn dæmdi
hann i tuttugu ára fangelsi, en
það er hámarksrefsing viö
réttinn.
Faðir Garcia Salve er 43
ára. llann er verkamanna-
prestur og hefir verið hneppt-
ur i fangelsi tiu sinnum siðan
1968, án þess að mál hans
kæmi fyrir rétt. Hann segist
hafa verið pyntaður hroða-
lega. t þetta sinn hlaut hann 19
ára dóm eins og Nicolas Sar-
torius Alvarez, sem er 35 ára,
lögfræðingur og blaöamaður
að atvinnu.
RÉTTURINN kvaö upp dóm
sinn, daginn sem rikisleiðtog-
inn tilnefndi Carlos Arias Na-
varro sem forsætisráöherra.
Hann var áður opinber ákær-
andi. lögreglustjóri i Madrid,
yfirmaður öryggislögreglu
Spánar i átta ár, svo og innan-
rikisráðherra, en hann er yfir-
maður lögreglunnar og
fangelsanna.
Stjórn Spánar synjar verka-
mönnum um rétt til samtaka
og skipulags. rétt til að semja
sameiginlega um kaup og kjör
og gera verkföll. Eins var far-
ið að i Þýzkalandi undir st jórn
Hitlers og á ítaliu undir stjórn
Mussolinis. Þetta eru brot á
m.annréttindaskrá Sameinuðu
þjóðanna. sem stjórn Spánar
hcfir þó staðfest.
Almenningsálitið i heimin-
um er cini rétturinn. sem unnt
er að áfrýja til. Almenn for-
dæming kynni að knýja fas-
istastjórnina á Spáni til mann-
legrar framkomu. Hún fékk
þvi áorkað, að dauöarefsing
var ekki á lögð við rétlarhöld-
in i Leningrad 1969. þegar ver-
ið var að fjalla um mál Gyð-
inga. sem vildu flytjast úr
landi. Sama er að segja um
dóma yfir þjóðernissinnuðum
Böskum i Burgos árið 1970.
SIÐFERÐILEGRAR for-
ustu er ekki að vænta frá
Bandarikjamönnum. Henrv
A. Kissinger var á ferð i Mad-
rid til „skyndiviðræðna” við
Franco hershöfðingja. Juan
Carlos de Borbon prins og
aðra forustumenn. þar á
meðal Carrero Blanco
aðmirál, kvöldið, sem morðið
var framið og réttarhöldin
hófust.
Daginn. sem réttarhöldin
hófust. sögðu blöðin frá um-
mælum utanrikisráðherra
Bandarikjanna um ný „sam-
skipti" rikja Atlantshafs-
bandalagsins. og áttu þau að
ná til Spánverja. sem „hafa i
mörgu efni svipaöar skoðanir
og Bandarikjamenn". og
heimila fjórar. öflugar og
mikilvægar herstöðvar
Bandarikjamanna i landi sinu.
Andmæli voru uppi gegn
réttarhöldunum hvarvetna
um heim.og á vettvang komu
sendinefndir frá Englandi.
Frakklandi. ítaliu. Kanada og
Bandarikjunum. Þess er þó
ekki getið. að utanrikisráð-
herra Bandarikjanna hafi leitt
mál timenninganna frá Cara-
banchel i tal i viðræðum sinum
við spánska ráðamenn.
Hvenær gera bandariskir
stefnumótendur i utanrikis-
málum sér ljóst. að friðurinn
verður ekki trvggöur með her-
flugvöllum nærri Madrid eða
alþjóðlegum arði af ódýru
vinnuafli á Spáni. heldur meö
einlægri umhyggju fyrir
grundvallarréttindum allra
manna og viðurkenningu
þeirra.