Atuagagdliutit - 01.09.1934, Blaðsíða 2

18
ATUAGAGDLIUTIT
Nr. 3
nerdlugit isorartussuseKarpoK 160 sivnilårdlugit
nunaKarfeKardlune. nunanarfit 114 100 inordlu-
git inoKarput, 38 100-nit 300-nut inonardlutik
kisalo 8 300-nit 700-nut inoKardlutik. nunaKar-
fit ingmingnut ungasigsuput taimaingmatdlo
ardlalingnit atautsfkut niuverniarfigineKarnig-
ssåt ilimanangårane, nålagauvfigdlo mono-
poleKarnermik soraerussigaluarpat inuinaussut
monopoleKartutut niuvernialernigssåt ilimanar-
neruvdlune. erKaimassariaKarujordlo nunaKarfit
akornåne amalo Danmarkimit kalåtdlit nunå-
nut niorKutit angatdlånerisa akigssaiautåussusiat
ptssutauvdlune niuvertoKarfit tamarmik nuna-
Karfigtaisalo niorKutinik pissariaaartunik peaar-
tiniarnigssåt ptngitsoranile pajungneKartarnigssåt
nålagauvfiup monopoleKarnermigut isumagingig-
pago Kularnaitsumik isumangnaitdlisarneKarst-
nåungitsoK.
2) kalåtdlit nunåta inutigssarsiorfiginiåsav-
dlugo pitsussusia. sineriak nunagineKartoa Kåaanit
aagdlersimavoK sermerssuarmit imånitdlo ungu-
simaneKardlune. silå nigdleaingmat sumilunit
karrinik inerisitsivdlune nautitsissoaarsfnåungi-
laa. ivigkanik nautitsiviginiardlugit naggorigsar-
neaarsfnaussut nerssutautitdlo ukiumut nerissag-
ssåinik pivfiusinaussut tamane angnikitsufnåuput
amerdlasorssuarnigdlo savauteKarniarnigssamut
akornutauvdlutik. taimaingmat kalåtdlit måna-
mut imaK infltigssarsiorfigineruvåt sulilo mana-
mut puisstniarneK inutigivdluarneruvdlugo. uki-
une kingugdliussune puisstniarneK angniktneru-
lersimavoK, tmavdle ktssarnerulernerata sårug-
dlinigtttorujugssusimavå aulisarneK pigssarsiviu-
ngårstnaulersitdlugo. tmavdle ktssarnerulernera
taimalo sårugdleKardlualernera atåinåsanersut
nalorninardlutnarpoK. danskinitdlo kigsautigi-
neKarpoK infltigssarsiuteKarfiustnaussut ardlaaå-
ngeKissut angnertungitsutdlo kalåtdlit [nangming-
neK iluanårniarfigissagssåitut nautsorssuneKå-
sassut.
3) Danmarkip kalåtdlinik isumagingnigtug-
ssaussutut pissugssauttnera. ukiut 200 sujorna-
gut kalåtdlit itsånit ptssusitoncatik atordlugit
inuput. Kajaa Kamutitdlo pigssarsiornermingne
kisingajaisa isumavdlåtigait piniagagssatdlo av-
dlångorartuartut infltigssaKautigalugit. inuiait
avdlat ptssuslnik KautusimassaKångitdlutnaramik
iluanårniåinardlutik niuverniartunit ajortumér-
neKardlutnarstnaugaluarput. monopoleKardlune
niuverntkut kalåtdlit niuvertunit nangminerssut-
nartunit iluanårniarfigineKåinarnigssåt pitsailine-
KarpoK kalåtdlitdlo Evrupamiunut nagdlersust-
nangorttniåsavdlugit perorsåsavdlugit pivfigssa-
Karsimavdlune.
monopoleKardlune niuverneK 1900-Kalerne-
rane inatsissartunit ardlaleriardlune oKaloKatigl-
ssutigineKartarsimavoK. taima 1900 autdlartitsi-
arnerane niuvernerup ingerdlånera issornartor-
siorfigineKarsimavoK inutnaitdlo niuvernerånut
migssiliunerussumik ingerdlåneKarnigsså kigsau-
tigineKardlune. tamåna ptssutigalugo niuverner-
mik påsisimangnigdluartunik 1906-me atautsimi-
titaKarpoK. atautsimititat sujunersflteKarput niu-
verfigissat ikiorniarnigssåt isumagivatdlårnago
niuverneK iluanårfiustnaussutut ingerdlåneKaler-
Kuvdlugo; sujunersåtigissaitdle namagineKångt-
namik atulerstneKångitdlat. 1920-me atautsimi-
titaKarKigpoK danskinik kalåtdlinigdlo kalåtdlit
nunane ptssutsinik påsisimassaKarnersiugkanik.
alautsimlssutimingnik 1921-me saraumiussait ka-
låtdlit nunane ingerdlatitsiniarnerup iluarsarniar-
neKarneranut ukiune tugdliussune tungaviuput
1925-milo kalåtdlit nunåta nålagkersorneKarnera
pivdlugo inatsistngortunik kinguneaardlutik. inat-
sisine tungaviussutut sujunertarineKarpoK kalåt-
dlit nunane iluanårniarfiustnaussut kalåtdlit
nangmingneK pigssarsiorfigtsagait, monopoleKar-
nerdlo atattneKaratdlåsaoK. tamåna inatsisit §
21-åne ersserstneKarpoK: »kalåtdlit nunane niu-
vernerme tamatigut sujunertarineKåsaoK kalåtdlit
pigssarigsåleriartorttniardlugit, indenrigsministé-
riamitdlo sujulerssorneKardlune niuverneK nåla-
gauvfingmit ingerdlåneKåsaoK. kalåtdlitdle aku-
nermingne nangminerssordlutik niuveKatigigst-
nauttneKåsåput.«
II. kalåtdlit nunane monopoleKardlune niuverne-
rup ingerdlåneKarnera.
danskinik nunasissoKångtkatdlarmat puisse
kalåtdlinut tamatigut atåssutauvoK. neaå erdla-
vilo nerineKartarput, amia atissanut, kamingnut
tupernutdlo atorneKartarpoK piniutinutdlo ator-
tugssiaralugo ptngitsorneKarneK saperdlune. or-
ssua KåumarKutigalugulo kiagsautigåt. monopo-
leKardlune niuverneKalermat kalåtdlit orssoK siv-
nerussåt pisiortugarineKalerpoK niorKutitdlo ator-
figssaKarttnerussait taorsiutdlugit tunineKartar-
dlutik, niorKutitdlo Evrupamit pissut ukiut inger-