Atuagagdliutit - 16.05.1941, Blaðsíða 5

nr. 20
ATUAGAGDLIUTIT
161
dlutik nalunaenuitaussordlo tåuna tunårtaralugo
ornigsimavdlugo.
erKumitdlufnarpoK eskimut Amérfkamut
ingerdlaorKårnerata åssinganik misigissaiiardlune.
— angalanei< Leif Eriksønip Columbusivdlumt nu-
naviup kangimut sineriånut pinerånit ukiunik
untritiligpagssuarnik sujorKutdlugo pisimassoK.
nauk umiarput isigkatut 25-tut takitigissoK
Kissungnit Kfssianit saunertaiiardlune aorfup amia-
nit amigaussoK eskimut sujugdlerpåt atorsima-
ssanit plssusia avdlåussuteuångfkaluardlune mo-
torlnguamit fkutamit ingerdlåneKarpoK.
kalåtdlit anguartima umiap motoreKarnera
erKumftsutut isumaKartlngivigpåt. KeKertånguaK
Beringsstrædip uerKamtoK najorérdlugo Alaskap
nunavigtånut uternivUne kilomiterit 50 nalu-
naei'Kutap akunerine pingasune ingerdlavugut,
sujulisut ipugtuguvta uvdloK nåvdlugo ingerdla-
ssagssaraluarput.
avKUtilOKarssuaK silarssuartne angalassut pårdla-
kauvfig issål.
ingerdlavigårput avaut aangarssuardle anga-
lassut pårdlakauvtigissåt. iman »puiaussap tor-
dluatut« issfkoKartoK Asiap Ainén'kavdlo avang-
nardliup kilomiteritut 110-tuinai< ingmingnut
ungasigtigalutik akunerissåt. tåuna avautigalugo
inuit ukiune untritiligpagssuarne Asiamit Amérl-
kamut ikårartuarsirhåput.
Amerikap indiånerisa sujulé Kularnångitsu-
mik nunåkuinardlutik Asiamit Amérfkamut ikår-
tarsimassut sermerssup angnertussusia pissutauv-
dlune ikerasak månåkutut pfssuseKaruuångingmat.
tåukutut eskimut umianik mikissunik uva-
gut atugkavtitut ltunik angatdlateKarlarsimåput
ikårniarnermingnilo Kei<ertånguit ikerasaup Ker-
Kanftut akiinivfigissarsimavdlugit.
angalassut umianik angatdlateriartut Kap
Prince of Walesikut tåussumalunit eiKåtigut nu-
nitarsimåsåput, tåuname tåssaungmat ikerasåkut
ikårniartunut kikunutdlunit Amerikap avangnar-
dliup sineriåne takugssaulen<årtartoK. nunasiar-
tortut sujugdlit »nuna ikårtartiussoK« avi<utiga-
lugo ingerdlasimassut Beringshavip eniåtigut Amé-
rlkamut nunitarsimagunarput.
taimåitumik nuna tamåna pingårtorujugssu-
vok tamane avangnarpasigsorssuarme inuit su-
jugdllt påsissaKarfiginiarnigssånut amalo eskimut
kingusinguerussukut Amerikap avanguånut pisi-
massut autdlaniautånit ilisimassaKarfiginiåsavdlu-
git. taima erKortumik påsissaiiarnigssaK neriuti-
galugo National Geogralic Societj' åma Smitli-
sonian Institution peKatigigdlutik tamaunga ilisi-
massagssarsiortlsimavåtigut.
„inuit Kerissul“ naluiiarluat.
eskimut nunarssuarme avangnarpasingner-
ssauvdlutik najugaKartut inuiåuput kajungernar-
tut påsiuminaitsutdlo. naugdlo manåkut 40.000-
nik amerdlåssuseKaraluardlutik nunarssup ilå
14000 km-nik angnertussuseKartoK siåmarfigisi-
mavåt, tåssa Sibiriap avangnå’kangia Amérlkav-
dlo nunavigtåta avangnamut sineriå Alaska, Ca-
nadamlngamtdlo Labradorimut amalo kalåtdlit
nunåta tunua.
eskimut tåssaugunarput ajornartorsiuteKa-
ngårdlutik inugaluardlutik akfuslnåussuseKarner-
mik erssersitsissut. najugauarput nuname angni-
kitsulnarmik pigssarsivfiuslnaussune. ukiorssuaK
tårsiulnangajagtarput Issisiulnangajagtardlutigdlo.
taimåitordle inuit tåuko plkoreKalutik nav-
ssårnialdlarKeKalutigdlo pigssarsi vfigislnaussalik
angnikeKissut pigssarsivfigislnaussarpait pigigsår-
dlutik atugarigsårdlutigdlo agdlåt inuslnauvdlutik
nunarssup ilåne inuvfigiuminåinerpaussut ilåine.
mingnerungitsumigdlo ilumortoK måna tai-
ssariaiiarpoK, nuname taima angnertutigissume
siåmarfigisimassane eskimut nunaKarligissait sia-
masei<alutik ikigtungugaluardlutik åssigfgsumik
oKauseiiarmata, inutigssarsiutitigut pigssaKarner-
mlkutdlo åssigingmik ingerdlassuvdlutik. agdlål-
dlo tåutumlkut — amimik Kalipautåtigut — åssi-
gipalugdlutik. assigissuse« taimåitoK siåmarsi-
mavfingme taima agtigissume silarssup ilaine av-
dlane takuneii ajornaKaoK.
eskimut sumlngåmt pissupat? sujornagut isu-
maKartarsimagaluarput Amérlkame unlngaveKar-
dlutik nunaKartflsoralugit, tamånilo narssarujug-
ssuarnfngånTt Hudson Bugtip avangnåne kitånl-
tunit klmut Alaskamut, kangimutdlo kalåtdlit
nunanut siåmarsimasoralugit. kisiåne itsarnitsa-
nik ilisimatut eskimut igdloKarfikuine inueruner-
ne agssåissalermata pivfigissånik avdlamik tlkuai-
slnangorpugut.
Therkel Mathiassenip, Kavdlunåp itsarnit-
sanik misigssuissartup, kalåtdlit itsaK plssu-
siat navsuiarpå 1922—24-me Hudson Bugtip ki-
tåne avangnånilo eskimut igdloKartikuinik inue-