Atuagagdliutit - 31.07.1958, Qupperneq 25

MERARTAVTINUT
Maner agssuarme
silar,ssup nunarssuartaine — imavig-
ssuarme Maneragssuarme KeKertar-
pagssuit — nunarpagssuarnit kingug-
dlersauvdlutik inunigtusimagunarput
— agsorujugssuaK soKutigineKardlu-
tik påsiniarneKartorujugssuput. ilisi-
matutdle ajomartorsiutigissorujugssu-
våt inuiait sukordlutik sumitdlo piv-
dlutik — KeKertarpagssuamut tåuku-
nunga nunasisimanersut.
ilisimatut åssigigdluinangajagtumik
isumaKartarput Maneragssup inue A-
siamit pisimassusoralugit. norgimiuv-
dle Thor Heyerdahlip umiardlusiami-
nik Kon-Tikimik angatdlateKardlune,
ilisimassagssarsiorneragut Kularna-
rungnaersineKarpoK Maneragssup i-
nue Amerikamit kujatdlermit pissusi-
måsassut. påsissavdlo tamatuma Ke-
Kertarpagssuamik misigssuinerit ta-
maviårtut pilersilersimavai.
pingårtumik norgemiup tåussuma
Porskip KeKertånut ilisimassagssarsi-
ornerata atuagkiaminilo „Aku-Aku“-
me agdlautigissåta isuma inuiait Ame-
rikamit igdluamerånik nakussagtisi-
mavå.
Porskip KeKertå, imalunit Rapanui
— silarssup Kalasia, imalunit isse Ki-
laup iluanut issigissoK — sordlo inui-
sa nangmingneK taima taissaråt — nu-
nauvoK ilisimatunut ajornakusuvig-
sumik påsiniagagssartaKartoK inuiait
KanoK KeKertånut tamåkununga ig-
dluarsimanerånik.
ujaragssuit inussiarssuit KeKertame
takugssaussut påsiuminaeKutaussut
pingåmerit ilagait. angnerssåime 22
meterit anguvdlugit portussuseKarput;
igdlorssuartutdlunit Kuleringnik arfi-
neK mardlungnik iniligtut portutigalu-
tik. inussiarssuitdlo taimåitut 600 Ke-
Kertame iput, ujaravigssuarnit sanau-
ssut.
inussiarssuarnik taima sanaussunik
Asiame navssågssaKångilaK. Kanorme
ilivdlutik inuit ujaråinarnik såkoKa-
ratdlarnerup nalåne inussut taima i-
torssuit sanassarsimanerpait? KanoK
ilivdlugit nåpartarsimåsanerpait, mr-
skinanigdlo atortugssaKaratik?
Porskip KeKertarmiut inussiarss lit
ujaragssuamit sanassarpait. KeKertat-
die kipasingnerussut inuisa mikissu-
nguit — amalo Kissuit atordlugit inu-
ssiårénguit avdlålunguitdlunit sana-
ssarpait. pissutausimåsaordlugoK silap
pissusia pissariussunik sananiamig-
ssamut pitsausimångingmat. Heyer-
dahlilo isumaKarpoK, påsissutigssat
pitsaunerussut KeKertame avdlame
navssågssaujumårtut.
Porskip KeKertå norgemiumut påsi-
ssuteKarfiugunarpoK nåmaginartumik
1947 Kon-Tikimik ilisimassagssarsior-
nermine tusåmassångåtigissamine ku-
larutigiungnaerpå Amerika kujatdler-
miut angatdlatipalånguamingnik balsa
træ (orpit balsanik taineKartartut Ki-
ssuinit sanaussunik) Maneragssuarme
KeKertarpagssuamut igdluartitersima-
ssut. ilisimatutdle avdlat isumaKartar-
put balsa træ imavingme atugaussar-
simagunångitsut, sinerssutauginartar-
dlutigdle. tåssagOK Kissuit masaja-
vatdlåKigamik imerdlo erninaK mit-
dlugtardlugo KaKituartariaKartarma-
ta panerserniardlugit. Heyerdahliv-
dle Kissuit tåukorpiait atordlugit, Kéu-
matit pingasut imavigssuåkut umiar-
dlugsimavoK Marquesap KeKertai tiki-
simavdlugit, tåssa Københavnimingå-
nit New Yorkimut avKutånit sivisune-
russoK atorsimavdlugo.
inuiaitdle Amerikame kujatdlerme
itut Inka-folkinik taineKartartut suju-
lé Maneragssuarmut ikårtarsimassut
nalunångilaK — nauk KularineKarta-
raluartoK. ilisimatflt OKartuåinartar-
put taimåinaviångitsoK. tåssagOK Ga-
lapagop KeKertai Amerikamit kujat-
dlermit kilometerit hundredit ardla-
Kångikaluartut, angatdlavigineKartar-
simanerinik påsissutigssanik nav-
ssågssaKångivingmata. Heyerdalilo
KeKertånut tåukununga angalagame
itsarnisarsiortut mardluk ilagisimavai,
nalunartut
uteramigdlo Kumuatat taimaeKataitdlo
tusintigdlit ardlagdlit navssårisimav-
dlugit nagsarpait. asulo sanåt tamåko
Inka-folkit nalåta sujornanit pissugiv-
dlutik. ... navssårtoKartarsimångika-
luarneranut pissutauginarsimavoK Ke-
Kertane tåukunane agssaissoKartarsi-
månginera.
Heyerdahlivdlo Porskip KeKertånut
ilisimassagssarsiornera aitsåt åma ag-
ssainernik ilaKarsimavoK. påsineKarsi-
mavordlo KeKertaK Kitencutingajag-
dlugo iterssaliugarssuarnik akerKanut
igdlersorfiliorneKarsimassoK Kuvner-
Kat iluagtitårdlugit KorKutdlunit, iku-
matitarssuitdlo takeKissut Karmarssu-
artut pitarneK ajornartut pilersitar-
dlugit.
ilisimassagssarsiortut sujugdliarssu-
it isumaKarKåraluarput nunap pissu-
sia oKalugtuaralugo taigdliarineKarsi-
massut, suliaungitsunigdle iterssarssu-
aKartOK. Heyerdahlile agssaivoK, iter-
ssaliarssuitdlo sileKissut itisutdlo niv-
fakorpagssuitdlo navssåriortomeKar-
put. kisalo iterssarssuame Kissuit au-
måmikorpagssuit navssåriortorneKar-
put, ikumatitsivigssusimanerinut påsi-
ssutauvdluartut. taimailiorneKartarsi-
massordlo akerKat akiorneKardluarni-
alerångata. iterssanut tamåkununga
atassumik OKalualåruteKarpoK inuiait
KeKertanik tiguaisimassut sorssugsi-
manerånik kingugdliussumik. inuiait
tåuko taineKartarsimåput „takisunik
siutilingnik", tåssa siutitik tagdliniar-
dlugit uiguliortarsimangmatigik. sor-
ssungnerat inersimavoK siuterKortut
ingnermut iterssarssuame ikumatita-
nut erKarneKarsimangmata, tåssanilo
toKuvdlutik nangmingneK kukuta-
mingne. ilånigoK atausinaK, Ororoina,
umatineKarsimavoK.
Porskip KeKertåne måna nålagauti-
taussoK oKartarpoK, Ororoinap kingu-
aisa tugdleringnerisa Kulerigåne. fima-
goK naggueKatigissatik sujulimik timi-
mikut ilisamautåinik pigissaKardluar-
tut, sordlo inorujugssugajugdlutik me-
terit mardluk anguvdlugit angissuse-
Kartardlutik. amé Kaumassuvdlutik,
ilaitdlo augpalugtunik nujaKartardlu-
tik. tamåko Heyerdahlip navssåmigut
påsissai erKortusomeKardluinarput.
(danskit atuagagssiånit nugt. A. Kr.)
umassut nipait inuitdlo
oxausé
(nr. sujugdl. nangitaK)
navguaitsoK narssarssuane pissari-
neKarsimassoK umatitdlugo, oKauser-
pånguanik ilikagaKarsinaussarpoK. —
nålagarissame indiamiup OKausinik.
mauna ilånguneKåsåput OKautsit in-
diamiutut navguaitsup ilikarsimassai:
mall, mall, sujumut autdlarit.
dett, dett, kingumut.
tshoro, uninganiarit.
aiste, kigaitsumik ingerdlagit.
delai, delai, siggugssuit kiviguk.
delai bertchap, imemiarit.
tschap, tschap, nåtit atautdlugit sig-
gugssuangnik imeK tigssalugtiguk.
derr, derr, kivigdlugo nangmaguk.
ssi wotschi, arKaruk.
toker, toker, tukaruk. (éssigipajussu-
sé! nugt.)
bait, bait, aKupigit.
tol, tol, isigkat kiviguk.
dhum, pamiut unigtitdlugo.
derr, marr, Kissuk napiuk.
perKuneKarnine tamaisa nålagtar-
pai. nauk orpigpagssuarne sisamat er-
Kéine ukioKalerérsoK tiguneKargima-
galuardlune.
umassut milumassussut Karatsa-
mingne inungnut KanissuseKarsiméput
nipip pissusé påsissutigigisinångordlu-
git namagsissagssamingnut.
åpakåt atautsimortitdlutik navianar-
toKalerångat sujulerssortåt kalerri-
ssarpoK mianerssorKussumik: „iku“.—
misigssuiuartitdlunilo inuk autdlaisi-
ssartoK takuguniuk suaortaraoK: —
„ika“.ta uvalo ilaisa påsissaråt Kimår-
Kugåtik taimailiordlutigdlo. piancatdlo
ilåt angumangneK ajulerpat pissortåt
suaortarpoK: „fyh“, tauvalo piaraK ai-
neKararaoK tiguvdlugulo Kimarngu-
neKardlune.
åpakåtdle oKalungnigssamut nerilig-
tåt pitsåungilaK, Karasåtdlo taima it-
dlune. inungmut KanigkaluaKaoK aku-
neKuteKardlunile.
papikujuk ilikagaKartaKaoK. — God
morgen, god aften, god dag, farvel a-
torfigssavine atortarpai. ilane pauiai-
ssartOK igdlumut isermat papikujuk:
„pauiaissartoK iserpoK", tåssa angut
KernertuinaK iserångat arnap igassup
OKauserissartagå ilikarsimagamiuk. —
umassutdlo amerdlasåt taima iput.
BMmit. nugt A. Kr.
Igimarasugssuk
KangarssuaroK Igimarasugssuk nu-
liarångame nuliaKalertutsiakavsat-
dlardlune ikasik nuléraraoK méraKå-
sananilo. sunauvfamigOK nuliaralua-
rångame nuliartåne puatdlarsertarai,
puatdlariarångata toKoriardlugit neri-
ssaramigit.
angutit avdlat ikiortigssamingnik
méraKarfigssamingnik sulissugssa-
mingnik nuliartaraluit, Igimarasug-
ssuk avdla pinago, neKiserinardlugit
nuliarniartarpoK inugtumassorssuga-
me.
ilaniåsit nulérame, nulé toKutdlugo
nerissaralugo nungukamiuk, nunaKar-
fingmut Kaningnerussumut nuliag-
ssarsiorame, Åkånåt nuliagssiartårå.
Åkånåp Igimarasugssuk angerdla-
lermat ilaginialeramiuk, arKaluéngua-
ne sule mérångussoK åiparå, uvine pi-
niamiardlune angalalerångat ilagi-
ssarniardlugo.
Åkånåt sulisaerdlune sumutdlo ni-
kisaerdlune inulerpoK, uverssuarme
sulerKunanilo angalarKungingmane.
tåssa puatdlarsemiaramiuk puatdlar-
pat nerigssamårdlugo, uverssuata åma
Åkånåt angisumik imertarKungilå;
taimågdlåt imertitarpå uilunguamut,
angisumik imertångikune puatdlarne-
rusangmat.
taima tåssa Åkånåp nerineK sining-
nerdlo kisisa pilerpai. taimailerame
puatdlariartuinalerpoK.
uvdlut ilåne Igimarasugssuk nerav-
kainialerame sakiatsiånguaminut u-
ngorKUVOK, Kingmit avdlat ungorKuv-
dlugit.
Igimarasugssup Kingmine nerisiler-
magit, nuliame igalåp issåiniviatigut
issåinissårugtuleråne, Åkånåp arKa-
luångua tunoriarmat, Igimarasugssup
kangmiumik anautaminik niaKungua-
tigut tunuanit anauvå, avårdlugo Ki-
låingardlugo. taména Åkånåp takugå-
lo uverssuata igalakut Katitorssuarmik
nulé tordloKå: Åkånåt, KingminguaK
anauniariardlugo kukuvdlugo arKa-
luånguit avårpara.
tarKama isilerame nagsardlugo er-
Kutdlugulo nulé pivå: Åkånåt, arKa-
luånguit uguk, neriniarpara. Åkånåp
uverssuane ersigigamiuk ancaluångua-
ne pilangniardlugo tiguvå, nipaKara-
nilo upitigalugo ugdlinialerdlugo.
uverssuata nulé upissuteKå Katitor-
ssuarmik: Åkånåt Kiångarmé!
nulia: issipagtungauna, Kuvdlingiar-
tordlunilo, uverssuanime ersiginermit.
uverssuarme silamut anitsiarnerane
Kuliv,siune iterorssuarmik Kajulera-
miuk, arKaluånguame timå ulerpå u-
pitdlugulo.
Kalangmat Kulivsiut tunuarmago,
uverssuata niussivdlune neriniara-
luardlugo iterorningnermit nerineK
ajornartoK oKardlunilo taimaitinaKå,
nerinagulo.
Åkånåt inuit avdlat oKalugtungmå-
ne, Igimarasugssugssup nuliane neri-
ssaramigit puatdlarsertarai suliaKar-
tinagit, angalaortinagit méraKarfigi-
nagit, inugtortarssugame uverisi-
mangmat; nuliane puatdlarugtorånga-
ta nerissardlugit, tåssa Åkånåt Kimå-
ngikune åma nerissåusangmat, ilaisa
inåpåt KimåniarKuvdlugo ilagissami-
nut.
ilåne Igimarasugssuk angalaoriar-
mat Åkånåt piarérsarame ilaminut Ki-
måvdlune autdlarpoK, nunåinåkume
ingerdlassugssaugame. Åkånåt puala-
nermit arpangnerdlunit sapilersima-
game tumai sanileriåramik Kimåga-
luardlune kigaitsoralånguamik kisiåne
ingerdlasinauvoK.
uverssuarme angerdlardlune tikiku-
ne, Åkånåt peKéngikune ujéngitsuså-
ngingmane, tumine atuardlugif ujå-
sangmane, malingnaunigsså nåpertu-
leramiuk unulermat, sumut torKorfig-
ssaminik ajorssamgtulerdlune, nuna-
me orpigssuaK ordluinarsimassoK ti-
kikamiuk, atå KangatsiumaneKånging-
mat Kasuvdluinaramilo avdlatut ajor-
narmat serralerpoK ima:
KissugssuaK Kupit, sipit.
taima oKausertalerdlugit serraler-
mat, KissugssuaK nutitaleriénguardlu-
ne KupileKaoK. Kupileriatdlarmat ku-
pånut pulavoK. kisiåne ikutdluarame,
åma serralerpoK: mamit, utit! taima
serralermat Kissugssup Kugpå. uter-
dlune tugpoK mamitdlunilo.
(nr. tugdl. nangisaoK)
- let og liflig ...
perKingnardlunilo puatdlarnarloK.
ASSON6 T+fE
MAMARTAK’AOK’
åma pdrtugkat iluine mérKanut frimær'
kinik navssågssaKarpo«
— EN NYDELSE
og der er indlagt frimærker til børnene
i pakken
for manden med harmonikaen!
Der står cn blæst af livsglæde og humør om-
kring ham! Spil selv — d<d er let. Køb en
klangfuld harmonika — den er nem at få!
Vi har alle modeller, små og store, nye eller
brugte. Skriv efter vort store, gratis katalog.
MUSIKHUSET

fan
U Frei

Frederiksborggade 7
København K.
26