Atuagagdliutit - 08.04.1976, Blaðsíða 9

inungmut atautsimut ukiumut
atorneKartarput 7000 kr.
perKingnigssamut ikiuinigssamutdlo
atugkanut ataKatigtgsumik nakorsaineK, atåssuteKar-
toK perKingnigssamut pissortaKarfingmut, boligstøt-
temut ikiuissarnermutdlo pissortaKarfingmut, katit-
dlune akeKartarpoK 336 miil. kr. ukiumut.
aussame 1975 svenskiussup nakor-
sap, ilaussortaussoK FN-ime si-
larssuarmut tamarmut penung-
nigssamik isumagingnigtoKarfing-
fne WHO-me ingmikut påsisima-
ssaligtåtut, angatdlavigisimavai
nunane issigtune penungnigsså-
kut ajornartorsiutit påsiniardlugit
Kalåtdlit-nunåta kitå Såtunit Na-
nortalingmut, katitdlugit inoKar-
fiussut 20.
FN ukiune kingugdlerne ang-
bertunerujartortumik suliaxaler-
simavoK nunane issigtune ingmi-
kut perKingnigssåkut ajornartor-
siutaussunik. taimailivdlune 1971-
ime 1973-imilo ilisimatutigut mi-
sigssorneKarsimåput perKingnig-
ssamut tungassut Alaskame eski-
mut akornåne taimatutdlo Cana-
dap avangnarpasigsuane perKing-
nigssamut sulivfeKarfit 1974-ime.
erKarsautigineKarpoK Ruslandime
eskimut tikerårneKåsassut 1976-
me.
Kanigtukut kalåtdlit akornåne
perKingnigssåkut pissutsinik na-
lunaerut sarKumersimavoK. atua-
gaK agsut atautsimut eKitauvoK,
OKalugtuartoK Kalåtdlit-nunåta
kitåne inuneK ingmikortortaler-
sordlugo pingårtumik sangming-
nigtunik atugkatigut pissutexar-
tumik nakorsartariaKalersarsima-
nerit ajornartorsiutaussamerat.
takivatdlåsaxaoK måne nalunae-
rusiaK tamåkerdlugo issuåsav-
dlugo, taiméitumigdlo kisisa ag-
tusavåka pingårnersiuivdlune er-
Karsautit, åmalo naitsumik taitsi-
ardlugit ingmikualugtut soKutigi-
nauteKarsinaussut.
ukiumut 7000 kr.
inungmut atautsimut
atugkanik pissuteKartunik penu-
gungnaertarnerme pissutsit nali-
lersorniarnerine inuiaKatigingnut
atassumik pissutsit ingmikortut i-
lait atorniarneKarsinaussarput:
1) méråraat (0—1 ukiugdlit to-
Kujassarnerat, tamåna måne Ka-
låtdlit-nunåne sisamariåumik
angneruvoK Danmarkimit.
2) inuit avguaKatigigsitdlugo
KanoK sivisutigissumik inussar-
nerat, kalåtdlinut tungatitdlugo
danskit inussarnerånit ukiunik
Kulinik ikingnerussartut ukioaa-
lersarnerat. canadamiut eskimui-
nut nalerKiutdlugit åssigingissu-
teKångitdlat.
3) atugkatigut pendtdlisarner-
mut aningaussatigut atortagkat
ukiumut amerdlåssusé:
perKingnigssamut i-
sumagingnigte-
Karfik: ............ 150 mili. kr.
boligstøttemit: .... 80 miil. kr.
ikiuissarfeKarfingmit 90 miil. kr.
katitdlugit: ......... 320 miil. kr
tåukununga ilånguput nåparsi-
massut Danmarkiliartitarnerånut
atomeKarsimassut 16 miil. kr. a-
nguvdluardlugit. perKingnigssa-
mut aningaussartutit taimailiv-
dlutik angissuseKarput Danmark-
ip aningaussatigut tapissutigissar-
tagaisa %-é migssiliordlugit. ani-
ngaussartutit inuiaKatigit amer-
dlåssusiånut nalerKiutdlugit naut-
sorssorneKarsinåuput ukiumut i-
nungmut atautsimut atomeKar-
tarsimassut 7.000 kr. migssilior-
dlugit.
4) ikit avKutigalugit tunitdlang-
neKartamerit amerdlåssusé, Ca-
nadame Alaskavdlo eskimuine pi-
ssartut nautsorssutigssatut atorsi-
naussut påsineKarsimavoK atug-
katigut evKiluisårnerup KanoK i-
tuneranut. tamatumane pineKar-
put nåpautit sordlo tuberkulose,
siutit marniliutarnere, anersårtu-
tit avKutaisigut. tunitdlagtitarne-
rit åmalo kinguågssiutitigut nå-
pautit. Alaskame, tåssane sunik
nåpautinik påsivfiusimassut ag-
dlagtorneKartaramik angerdlarsi-
måinaraluardlutik nakorsaliar-
dlutik katsorsagaussartune, påsi-
sineKarsimavoK eskimut akornåne
mérKat akornåne nåpautaussartut
atorneKarnerssarigåt siuserissar-
neK mamiliunertalik. perKigsår-
nerussumik misigssuinertigut på-
sineKarsimavoK, inuit tamarmik
avgornerisa %-é mérautitdlutik
sivisumik siutimikut marniliuner-
nik nåpauteKartarsimassut nag-
satånik tutsardlugsinertalingmik.
inuit avgornerisa iU-é ardlaleri-
ardlutik siutimikut mamiliuner-
mik atugaKartarsimassut. eskimut
atuartut mérKat Vio-é (1970) ki-
ngunipiloKartitsissarsimåput tu-
sitdlangnermik. tamatuma pissor-
tat ingmikut ilioriauseKartisima-
vai.
10 procente kinguåg-
ssiutitigut nåpautit
nalunaerusiortup takusimavå,
måne Kalåtdlit-nunåne nåparsi-
massut angerdlarsimagaluardlutik
nakorsiardlutik suliarititartut su-
nik nåpauteKarnere agdlagtorne-
KarneK ajortut, måssa tamåna ki-
tåta sineriåne perKingnigssamik
sulissunut suliaKUtaunerpaugalu-
artoK. igdloKarfingne sordlo, K’a-
Kortume, Ilulissane åma Omåna-
me nakorsiartarfiliartartut inuK
atauseK ukiumut 4—5-eriartarsi-
mavoK, Nungmile amerdlaneru-
ssunik inuk atauseK nakorsiartar-
simavdlune. taimatut nakorsiar-
tartut 10 procenté kinguågssiuti-
mikut nåpauteKartuput, nalunae-
rume nåpaut tåuna taineKarsi-
mavdlune Kalåtdlit-nunåne nå-
pautit tunitdlåussortut ilungersu-
namerssåtut taissariaKartoK. 1972-
ime agdlagtorneKarsimåput go-
norrertut 11.000 sivnigdlit åmalo
syfilisertut 200 migssiliortut må-
ne Kalåtdlit-nunåne.
ukiune kingugdlerpåne Kåumå-
mut syfilisimik tunitdlagaussartut
mardloriautingorsimåput. måne
syfilisertartut Danmarkime syfili-
sertartunit 100-riåumik akuliki-
neruput, tåssa Danmarkime taima
amerdlatigissaraluarunik Kåumå-
mut inuit 5000 syfilisimik tunit-
dlagaussåsagaluardlutik.
tamatuma tungågut nunavtine
ingerdlauseK agsut nikatdlunga-
narpoK. imatut issigerKajånarpoK
sordlo kinguågssiutitigut nåpauti-
nik nékutigdlivdlune tunitdlåu-
ssuisitsinavérsåmeK nåkutigine-
Karnera ajornarsisimassoK.
nakorsaissamikut kisitsisinik
påsissutigssanik suliaKartamerup
ajornarungnaersisimavå inugtau-
ssut KanoK inerat pingåmerussu-
tigut erssiutitigut. nalunaerume
issuagkame agdlagtup malugisi-
mavå ersserKivigsumik mérKat i-
nussartut ikileriarsimanerat spi-
ralip nårtunavérsautip atuleme-
rata kingomagut. tåuna titartag-
kavkut takussutigssiorneKarpoK
titartagkame 1-me. tåssane taku-
neKarsinauvoK ukiumut inungor-
tartut ukiune 15-ine kingugdlerne
%-nik ikileriarsimassut. titartag-
kame 2-me, takussutigssiame u-
kiune kingugdlerne 25-ne nunav-
tine najugagdlit danskit kalåtdlit-
dlo Kavsiussarsimanerånik, Kulå-
ne talerpiatungåne takuneKarsi-
nauvdlune, kalåtdlit amerdliartor-
simanerat kigaitdlagsimassoK. ta-
matuma saniatigut titartagkame
tåssane takuneKarsinauvoK ka-
låtdlit ukiune kingugdlerne 25-ne
mardloriåumik amerdlisimassut,
danskitdlo måne najugaKartut ku-
leriautingajangmingnik amerdle-
riarsimavdlutik. 70-ikut nalånile
ingerdlauseK imåisimavoK danskit
kalåtdlitdlo måne najugaKartut
amerdlåssutsimikut åssigingissu-
tåt migdliartuinarsimavdlune. ta-
måna pissutigalugo aperissoKarsi-
nauvoK KaKugo kalåtdlit danski-
nit ikingnerulerumårnersut måne
Kalåtdlit-nunåne ingerdlaneK tai-
maiginåsagpat.
måne nunavtine nakorsat pi-
ssugssautitåungingmata nakor-
sautinik tunisserKussinigssamut
agdlåtdlume nakorsausiortartunik
aulajangersimassumik atorfinig-
titaussoKarsimanane, måssa inuit
amerdlåssusiat tamatumunga tu-
ngavigssaKartitsigaluartoK, nalu-
naerume taineKarsimångilaK na-
korsautit atugkat KanoK angner-
tutigisimanersut, måssa Canada-
mit Alaskamitdlo tamåko nalu-
naerume takuneKarsinaugaluit.
nunane amerdlaneme tamatuma
agdlagtorKigsårsimanigsså inatsi-
sitigut perKUssutaussarpoK. tamå-
na suliagssauvoK perKingnigssa-
mik isumagingnigteKarfingme pi-
ssortartaivisa piårnerpåmik er-
KarsautigilersariaKagåt.
nalunaerut misigssordlugo ag-
sut soKutiginarpoK. kisitsisitigut
påsissutigssarpagssuit piviussut i-
marinerisa saniatigut kalåtdlit
perKingnigssåkut isumagineKar-
nerånut tungassutigut, nalenciu-
neKarput tamåkua åssingisigut
Alaskame Canadamilo pissutsit.
åssilivfigissaK: Evaluation of
health services in Greenland. Re-
port on a field study June-July
1975 by Sixten S. R. Haraldson,
Scandinavian Scool of Public
Health, Gøteborg, Sverige.
Niels P. Broberg,
Nuk.
o/
//°° -4*ul/y><uCtui
Iruui-
Knud Rasmussenip
Højskolia
illniartugssarsiorpoK
Knud Rasmussenip Højskoliane ukiunerane 1976/77-ime atua-
Kataujumassunik KinuteKartoKarsinauvoK. atuarneK ingerdlå-
saoK 1. november — 15. maj.
atuarnermut akiliutigssaK 1. september 1976 nagdlertinago
akilerneKartugssaK 650 kruniuvoK.
atuaKataujumassut 15. august 1976 tikitinago nalunaerér-
simåsåput.
atuaKataujumavdlutik nalunaertut 15. maj 1977 nagdler-
tinago 18-inik ukioKalerérsimåsåput. ukiut Kumut' kigdle-
Kångitdlat.
nalunaerfigssaK tåssauvoK:
KNUD RASMUSSENIP HØJSKOLIA
Postbox 82 . 3911 Sisimiut
Telefon 1 40 32
AG-me annonce
akeKarpoK kr. 750, -
Kalipautilik
åma kr. 1,75 mm-mut
9