Atuagagdliutit - 13.02.1989, Blaðsíða 15

NR. 17 1989
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
IG ■ OQ/ il LI N N EQ
SKRIV DIN MENING TIL AG’S DEBATSIDER
Pilerisaarineq kusanaatsoq
All.: Søren Møller, Maniitsoq
Ukiut tamaasa ukiortaap ki-
ngorna inuusuttunut ilinni-
agaqarusuttunut atuagassi-
atigut isiginnaarutikkullu
pilerisaarutinik saqqummi-
ussisoqartarpoq, ilinniaga-
qamiaraanni immersugas-
sat sumik pineqarsinnaasut
qanorlu immersomeqassa-
sut ilitsersuussisoqartarlu-
ni. Tamanna ulluni makku-
nani atukkatsinni iluarisi-
maamartuuvoq, naak qin-
nuteqartut tamarmik tigu-
neqartarunanngikkaluar-
tut.
Januarip ingerlanerani
isiginnaarutikkut akunniu-
liunneqartartut filmit naat-
surmguit sinerissami ta-
marmi takuneqartarput,
tassa ilinniagaqarniaraanni
qanoq iliornissamut ilitser-
suutit. Inuppassuilli ilinnia-
gaqamiartunu t taamatut
pilerisaaraluni takorliineq
nuannarinagu oqaluuse ri-
saraat nalunngilara. Ua-
ngattaarlumi pilerisaarutit
taamaattut torrallataasutut
ka. Ullut tamaasa naalaaru-
tikkut avaanngunartunik
tusarlemeqartuarpugut
maanna tusamaassallugit
sungiutiinnakkatsinnik.
Atuagassiat atuarlugit pi-
nerlunniamerpassuit atu-
artarpavut, ilaat saqqummi-
utissallugit pisariaqartaru-
nanngikkaluit. Kalaaliusu-
gummi ileqqoriinnalerunar-
parput pissutsit ajortut ino-
qatinnguagullu pinerlun-
nermik nalaanneqarsima-
sut oqaluuserissallugit, im-
mitsinnut puigorluta.
Uparuamiakkakka aa-
kua. Sutorniartarfimmi
angut eqqissilluni nerivoq
terlinganiilli nerriviup qalia
nasunneqarpoq nerisai ta-
maasa nakkartillugit. Aam-
ma angut innarpoq sinniar-
luni. Matu matuersaatit
atornagit ammameqarpoq
sinittorlu itersariarlugu
imermik seqemeqarluni.
Ulluni atukkatsinni inuu-
suttunut ilinniagaqarusut-
tunut pissutsit taamak ku-
sanaatsigisut atorlugit pile-
risaarineq kiap inuup ner-
sualaassavaa. Nalunngilara
kialuunniit pissuseq taa-
mak kusanaatsigisoq akuer-
saarsinnaanngikkaa.
Pilerisaarisoqartarli
inuppalaartumik inuusut-
tunik oqaloqateqarluni ilin-
niagaqarniartunullu kusa-
nartumik ilitsersuilluni. Ul-
lut tamaasa tusartuakkat-
sinnut ajortunut ilinniaga-
qarniartunut pilerisaarutit
ajortut ilapittuusiunnagit
kusanartumilli kajuminnar-
tunik assiliartalerlugit isi-
ginnaagassiarineqarlit.
Neriuppunga ukiumi tul-
lermi pilerisaarutinik taa-
maattunik takoqqissana-
nga.
Nunarput siunissami
All.: Jørgen Bech, Nuuk
Qulartutut nalornisoortu-
tullu pissusilersortamerput
ima oqarluta: qanoq oqas-
sanerpunga aamma qaa-
ngemiartussaavarput. Taa-
matut pissusil er so rtarneq
takomartaanngilaq. Sooru-
nami silarsuaq inuuffigisar-
put nalomisoortitsiuartar-
poq inuulli silarsuaq akior-
niartussaavaa, inuk alla
utaqqinagu.
Taava aperisariaqalerpu-
gut qanoq ililluta qaangissa-
varput? Tamanna sisimior-
miut timersorneq pillugu
erinarsuutaanni imatut aki-
neqarpoq: Inuiaat all at
sapinngisaat aamma illit
sapinngilatit.
Maannakkut inuiaat ka-
laallit s uli oqimaatsorsior-
put. Ataasiukkaarluta taa-
maattuartussaavugut. Si-
larsuarput akiugassaralugu
paasinngikkutsigu aasiit
aperisariaqalerpugut qanoq
ilillugu akiorniassanerip-
put.
Siulitsinniit oqaluttuaa-
terpassuaqarpugut sorleq
atussallugu allaat ujartuin-
nassallugu uangalu ujartus-
savara qanga siulitta ikioqa-
tigiittarnerat allaat uagut
angumerisarput. Oqarsin-
naagutta tulluusimaarluta -
aap. Uanga siulinniit ki-
ngornussaqarpunga ikioqa-
tigiinnermik. Qanorluun-
niimmi-una tulluusimaarti-
gigaluarutta nammineq ti-
mitalerlugu atornianngik-
kutsigu oqaasiinnarmik
kingornussimassagipput.
Qaa uagullu annikitsun-
nguugaluamilluunniit ator-
fissaatigut atorniarisigu.
Isumalluarpugut pisa-
reersut naatsorsuutigalu-
Isiginnaakkakka
W-.
All. Meeraq, anaanaalu

Inersimasunut nunatta aaq-
qissuunneranut oqaasissa-
linnut apeqquteqarusuler-
lunga isiginnaartakkavut
meeqqanoortut pillugit!
Niviarsiaraavunga atua-
lingajalersoq tallim anik
ukioqarlunga Qatanngute-
qanngilanga Ilaanni pin-
nguaqatissaaleqilertarama
fjernsyne ikittarpara na-
lunnginnakku anaana igale-
raangat fjernsyne aallartit-
tartoq meeqqanut.
KISIANNI ikikkalua-
raan gakku paasisaqarneq
ajorpunga qallunaatuinnaq
aallakaatitsisarmat. Ataa-
sinngornikkut kalaallisut
aallakaatittagaq nuannari-
sorujussuuvara.
Sooq paasisassaanngit-
sorsuamik aallakaatitsisar-
nersut anaanannut apeqqu-
tigisaraluarpara. Anaanaga-
li oqaannartarpoq immaqa
akissaqanngitsut. Kisiannili
taamaallaat qallunaatut
aallakaatitanut akissaqarsi-
manerpat?
Meeqqaniikkaangatta ka-
laaliaraannangajaasarpu-
gut, qallunaajaqqat ikittua-
raapput. Soo runa taakku ki-
simik aallakaatitsivigine-
qartartut?
Uanga usorisarpakka,
aamma qallunaatut paasi-
neq ajorama kamattaraluar-
punga. Ilaannimi nuanne-
runartaraluarput, qallunaa-
jaqqanut oqaJuttuaatigalu-
tik isiginnaagassiat. Aamma
ilaanni kamaattarpara ka-
laaliunera, qallunaajoru-
sukkaluarlunga meeqqa-
noortoq paasiniassagakku.
Ilaanni anaanama nutse-
ruttaraluarpaanga, sooru-
nami kisianni anaana aam-
ma qasusarami. Qallunaa-
jaqqat usornat ingerlaan-
naq paasisinnaagaat. Uanga
(kalaaliaraqatikkalu meeq-
qaniittartut) isumaqaralu-
arpunga t uqtsitulli kalaali-
aqqatut åtaasiaannarlutik i
qallunaajaqqat isiginnaar-
tassagaluårtut. Taava paasi-
lissagaluarpaat. Aamma kii-
sa imannak isumaqartaler-
punga, kalaaliaraaninngua-
ra nuannariunnaartalerak-
ku nal. tallamanut. Oqaa-
sersuimmi taakku (qallu-
naatuut) suli nalugakkit.
Qanormita meeraqatikka
inersimasut aqqutigalugit
isumaqarpat?
Niviarsiaraq tallamanik
ukiulik. Ilaanni isiginnaaru-
suttaraluartoq silarsuarmi
meeraqatini pillugit.
P.S. Sivisulaartumik nivi-
arsiaraatigalu oqaloqatige-
reerlugu taamatut allagan-
ngorpoq. Paasilaarsiuk, qa-
noq iliortalu.?
(Aqqa aaqq. ilisimaneqar-
poq)
Kiassarneq akitsortoq Excentrikere
All. Kurt Dam Jensen, Nuuk
git. Inuiaqatigiit kalaaliusu-
gut taama nukkiualaarner-
put qaangerumaaripput.
Inuuneq qanga inuusut-
tuulluni qiimmassaataagin-
narluni nalliuttaraluarmi-
gami. Pisamittut inuusut-
tut ima oqarfigiumavassi:
Qanortoq siunissami pisar-
tut ilinniarfigalugit pisus-
salli siumut sillimaffigalugit
siulitta qanga ikioqatigiissi-
manerat ukiut tamaasa taa-
matut nutaanngorsartuar-
tarisigu.
Siuligut eqqartoreerakkit
naggataatigut oqaluttuaa-
titsinni oqartarsimanerat-
tuut ima oqaannassaanga:
Uanga ajukooqqaarallarla-
nga.
Qanortoq ukiortaaq iser-
figisigu siulitta pissusiat nu-
taanngorsartutuut eqqaa-
mallugu.
Manna tikillugu ukiuni
marlunni Sangorissami na-
jugaqamemi uuttortaatit
tunngavigalugu kiassarner-
mut akiliisarsimavunga.
Maannali allakkatigut ilisi-
matinneqarpugut inissiap
angissusia tunngavigalugu
kiassamermut akiliisalissa-
sugut. Uanga tamanna naa-
pertuuttuusorinngilluin-
narpara.
1987-1988-imi ukiumut
6.000 kr-it inorlugit atuisi-
mavugut. Maannali ukiu-
mut 10.440 kr-inik akiliisar-
tussanngorpugut. Eqqor-
tuusinnaanngilaq allat atu-
gaat uagut akilertassagutsi-
git. Eqqortuliorneruvormi
inuit namminneq atukkatik
namminnertaaq akilertaru-
nikkit.
Neriuppunga Nuummi
kommunalbestyrelsip ta-
manna iluarsiumaaraa. Ki-
assamermut eqqunngitsu-
mik akiliisinneqartarnerput
pillugu kommuni eqqar-
tuussisutigut suliassan-
ngortittariaqalissagalua-
rukku qularutiginngilara
najugaqartut ilarpassuisa
tapersersoru maar aannga.
Forhøjede varmepriser
Af Kurt Dam Jensen, Nuuk
Jeg har nu i to år boet i
Sangoriaq og har i den tid
betalt varme efter måler.
Nu får vi pr. omdelt skrivel-
se besked på, at man overgår
til at betale varme efter lej-
lighedens m2. Det finder jeg
aldeles ikke rimeligt.
I 1987-1988 har vi ikke
forbrugt over 6.000 kr. pr.
år. Nu skal vi pludselig til at
betale 10.440 kr. pr. år. Det
kan ikke være rigtig, at vi
skal betale for andres for-
brug. Det må være det rigti-
ge, at alle betaleer deres eget
forbrug.
Jeg håber, at man i kom-
munalbestyrelsen i Nuuk vil
sørge for, at få dette bragt i
orden. Jeg er sikker på, at en
del beboere vil stå bag mig,
hvis det bliver nødvendigt at
lægge sag an mod kommu-
nen for uretmæssig ind-
krævning af varmepenge.
LONDON: Nu er det også
videnskabeligt bevist: Den
typiske britiske excentriker
lever, har det godt og er så
gal som altid.
En gruppe forskere fra
Edinburgh har fundet frem
til flere end 100 excentrike-
re, som reagerede på avisan-
noncer. Blandt dem var en
mand, der havde indsat sin
hund som direktør for sit
firma, en fredselskende sær-
ling, der boede i en bombe
lidt uden for Belfast og en
langdistance-cyklist på en
trehjulet cykel. Svage symp-
tomer på skizofreni og stor
kreativitet er excentrike-
rens kendetegn, konklude-
rer forskerne, som også me-
ner, at excentrikerne lever
længere og bliver sjældnere
syge end deres mindre origi-
nale medmennesker. (RB-
DPA)
Evighedsmus
LONDON: I december blev
den afdøde forfatter Agatha
Christies stykke »Musefæl-
den« opført for 15.000 gang i
London. Det er det spil, som
har været på plakaten i
længst tid i verden, og »Mu-
sefælden« har indtjent om-
kring 14 millioner kroner.
Siden stykket havde premie-
re i november 1952, har 7,5
millioner mennesker indløst
billetter til forestillingen -
og der er ingen tegn på, at
interessen er dalende.(RB)
Sakkut
ersinngitsut
BEUING: Akoorutissat
atorlugit sorsuutissanik ja-
panimiut kiniiserillu 1937-
miit 1945-p tungaanut atui-
lereersimagaluartut, sakku-
nik tamakkuninnga »er-
sinngiusartunik« atuineq
aatsaat taamak annertutigi-
lersimasoq kiniiserit aviisii-
sa ilaat allappoq.
Japanimiut sakkutuuisa
saassussisarnerminni 1600-
uusuni sakkut tam akku
atortareersimavaat kiniise-
rillu kommunistertaat na-
tionalistertaallu sakkutuut
50.000-it toqoreersimallu-
git.
Kina sorsunnermit ki-
ngullermit pillersagaasima-
qaaq- Kinallu avannaani
kangiani Harbinimi akooru-
tissanik taamanikkut sak-
kuliorfiusimasoq maanna
katersugaasiviliarineqarsi-
mavoq.
Japanimigooq bakteeriaa-
jaanermik ilisimatusaatitut
taaneqartunik misissuiffin-
ni kiniiserit 4000-t toqunne-
qarsimasut ilimagineqar-
poq. (RB-AFP)
Columbo-aasiit
NEW YORK: Qaatiguua
aatsaat taamak eqingasulit-
sigaaq, isikasii nukillaa-
ngarpalunnerullutik sikaa-
valu aatsaanaasiit qaminn-
galluni. Kisianni politikom-
missær Collombo taannato-
qaavoraasiit:
Angutinnguaq ilimanann-
givissoq, quiasaarisartumut
eqqaanarnerusoq, toqutsisi-
masunilli qimmisulli nara-
jullaqqitsigisoq. Ukiut aqqa-
neq marluk takku tinngill ar-
luni Columbo tassalu isigin-
naartitsisartoq Peter Falk
maanna saqqummeqqippoq.
Saqqummiisuuvorlu TV-
selskabi ABC, assullu aluto-
rineqarluni.
- Colombo pinerluttunik
ujaasisartuuvoq qatsunneq
ajomartoq, New York Ti-
mes allappoq, maannalu su-
liarineqarsimanera siulimi-
sulli ingajalluinnarpoq.
(RB-DPA)
Ajunaartut
MOSKVA: Russit nunaanni
sioma aqqusinemi ajunaar-
tut ukiuni qulingiluani Af-
ghanistanimi sorsuunnermi
toqutaasunit amerlanerusi-
mapput, russit tusaataat ul-
lormut saqqummersartoq,
Krasnaja Zvezda, taama al-
lappoq.
Generalmajor, V. G. Ishu-
tin aviisimut oqarsimavoq,
aqqusinerni ajutoomemi
272.748-iusuni inuit
47.072-it ajunaarsimasut,
akomusertullu 296.979-iu-
simallutik, ajutoomerillu
tallim ararterutaat aala-
koorluni biilemermik peq-
quteqarsimasut.
(RB-Reuter)
Grav-krænkelse
JERUSALEM: Gravstedet
for David Ben-Gurion - sta-
ten Israels grundlægger - er
blevet skændet af ukendte
vandaler.
Hagekors og anti-sionisti-
ske slagord er blevet smurt
henover graven, som ligger i
en kibbutz i den sydlige del
af Negev-ørkenen.
En illegal organisation af
super-ortodokse jøder me-
nes at stå bag aktionen. Kes-
het, som organisationen
hedder, er modstandere af
en jødisk stat før Messias
genkomst. (RB-AFP)