Atuagagdliutit - 17.04.1989, Page 15

NR. 42 1989
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
15
OQALLINNEQ - 1 DEBAT
ISUMMATSAQQUMMIUGUK- SKRIV DIN MENING TILAG
Naammatsileqaat
All.: Aggu Enoksen, Nuussuaq, Nuuk
Aprilip 9-ni unnukkut radio
tusamaarlugu allafftmmiu-
nut tunngasoq assut taper-
sersornarpoq. Taakku inuit
pingsut suliniaqatigiit ka-
laallit, illersorlugit uanga
ajorinngilara pissutigalugu
tamakku tikisitanik taane-
qartartut ilinniårs imanatik
allaffinnut pigaangamik sal-
liutinneqarpallaartaqimma-
ta. Imanngikkaluarpoq ajo-
ralugit, kisianni sulisinnaa-
sut suliassaat annertuut ta-
makku tigusarpaat qallu-
naatut o qallo rikkam ik naak
sulianik aallussisinnaaner-
mik piginnaaneqarpal-
laanngikkaluarlutik.
S.I.P-llu aggertissimasaa-
nut oqaatigerusuppara, siu-
littaasuat ukiut 11-it sulisi-
manerarluni angusaqame-
rarlunilu annertuumik, isu-
maqarpunga nammineq tu-
saqqusaarpallaartoq. Siu-
lersuisuunernut S.I.K.-mi
ilaasortaanikuugunarpoq
Pablo, taamalu immaqa fe-
riapengisivallaat ilagisimal-
lugit. Ukiorpassuit sulisar-
tunik sullissisimavoq sivisu-
nerpaamik kaasarfini kaal-
lugit pisimassaaq. S.I.P-mi-
lu siulersuisuunernut ilaa-
sortaasimavoq, soormi taa-
manikkulli sullissinini in-
gerlannialersimanngilaa
saqqumisumik. Aatsaat siu-
littaasunngorami pinnani,
tamanna sullitanut atomer-
luinerujussuuvoq.
Ane Sofie illersorsinnaa-
vara oqarmat aatsaat itemi-
alersoq taana inuk. Nalun-
ngilarput qanoq sulinerup
tungaatigut eqeersimaan-
ngitsigisoq, eqiasutsigisor-
lu, atorfiit pissarsiarisarpai
suujunnaarseriarlugit qi-
mattarai paasisinnaanngila-
ra sooq S.I.P.-mi aamma si-
ulittaasunngorsimanersoq.
Aammattaaq tusatsiarsima-
sorisimavara S.I.P. allaffim-
miunik sulisoqassasoq mar-
lunnik aningaasat atorluar-
niarumallugit, soorlumiaa-
siit allaffimmiut sisamango-
riikatassimasut, tamanna
aqutsilluameruva?.
Sumi inunngorsimaneq
akissaasersuinermut nuu-
laariarta, uggomaraluartu-
mik ulloq manna tikillugu
sumi inunngorsimaneq na-
joqqutaralugu akissaasersu-
isoqartuarpoq.
Ukiut 25-it matuma sior-
na akerliussutsimik takutit-
simasut suliniuteqanngip-
pata pisariaqanngilaq ullu-
mikkut tusagassiuutitigut
saqqummiutissallugit. Ua-
gut Kalaallit Nunaanni pi-
sariaqartilluinnaqqissaaler-
simavarput tikisitat paasin-
nittariaqalemerat, minne-
runngitsumik inatsisartut,
aningaasarsiat ilaallu pillu-
git, taamatummi ingerlaan-
naraluarutta ukiumut mil-
lionerpassuamik annaasa-
qartussaagatta. Maannak-
kut tikisitat paasisariaqar-
paat Kalaallit Nunaat ldsi-
artaalluni taamatut pillua-
kataartitsimmat, ilaatigullu
atornerlunneqaqqajaasaru-
narluni.
Maqaasinarpoq naalak-
kersuisut qaqugu qungu-
juunarlutik oqarsinaaler-
nissaat tassa naammaler-
poq, inuit pisariaqartinner-
paakkagut kisimik immik-
kut akissaasemeqartalis-
sapput.
Ukiut tallim am ininnguit
qaangiupput Kalaallit Nu-
narput 3/4 milliartinik ani-
ngaasaateqarmat, massak-
kullu 2 milliard sinnerlugit
akiligassaqarluta, taamatut
ingerlaannassagutta suna
tamarmi akiligassanngus-
saaq immaqa nuniaassagut
(paamat) allaat. Aningaasa-
qamermut tunngasunik su-
liaqartut tamakku eqqar-
saatigisariaqarpaat aamma-
lu tamakkuninnga siomati-
gut sulisut qujageqqusaar-
tarpallaarujussuaqaat, ilu-
qutariit naalagaafllup sulif-
fiutaani sulisut ukiumut
marloriarlutik feriartamis-
saat akilertarpaat, tamanna
eqqortuliornerussava? Ake-
qanngitsumik feriartarne-
rat aallaqqaammut peerne-
qartariaqarpoq, nammineq
aningaasarsiatik atorlugit
aallartassapput uatsitulli.
Aningaasarpassuarnik nali-
linnik umiatsiartaarsinnaa-
gunik feriamissartik akiler-
sinnaasassavaat.
Hvor bliver LP’en
af?
Af O.M., Paamiut
Vi vil gerne komme med
vores kritik til det grøn-
landske lydstudier.
Vi pladespiller ejere er
kede af, at der ikke læn-
gere udgives lp-plader. Vi
vil gerne have at vide,
hvorfor lydstudiemes
udgivelsespolitik har
»glemt« den gammeldags
pladespilleren. Den er,
rent lydmæssigt, helt i
top, når forholdende til-
lader det, og det kan van-
skeligt modsvares af det
moderne CD-spillere.
Når det drejer sig om
reproduktion af musik-
ken, bør det gøres med
naturtro måde, dvs. nu-
ancerne, detaljerne, dy-
namikken burde ikke
frafiltreres, fordi musik-
ken ellers forvrænges, si-
ges det tit. Men, det er
ikke korrekt efter vores
mening, det er tværti-
mod lydstudiernes brug
af lydkosmetik, der udvi-
sker musikkens dejlighe-
der, og vi hører musik-
ken aldrig lige ved vores
ører, der er altid en vis
dybde og bredde, tekni-
kerne ved dette godt,
men indspiller det aldrig.
Hvis der mangler en eller
anden form for oprejs-
ning af selve lydkvalite-
ten, vil vi være meget be-
hjælpelig med råd og an-
det, der betyder noget for
musikken, for det er det,
det drejer sig om, ikk?
Musikken lyder aldeles
meget bedre, når lydkva-
liteten kæles lidt, for mu-
sikken burde fremføres
som den den er, musi-
kalsk.
Modsvar af denne kri-
tik vil selvfølgelig svares
igen, med lærdom til det
såkaldte »teknikere«.
Nunaga, siunissat qanoq ippa
All.: Konrad Ananiassen, Alluitsup-Paa
Nunatsinni aalisartuuniar-
neq ilungersomartoqartar-
toq nalunngeqaarput, isu-
maqartuaannarpungali
oqinnerusumik ingerlasin-
naagaluaripput aaqqissuus-
sineq eqaannerusumik in-
gerlanneqararluarpat.
Massakkummi maani Al-
luitsup-Paani arprilip aal-
laqqaataaniit uukkat tuni-
saanerat unimmat allanillu
saariagassaqarpianngim-
mat suna tamarmi unittoor-
tutut ilivoq, naak nalunn-
gikkaluaripput isumaqati-
giinniartoqalersorooq. Kisi-
annilu ullumi arprilip 11-an-
ni suli missappallanngua-
qanngilaq. Tassa ullut qulit-
siarsuit aalisarfissat asiuti-
taapput tamannalu aalisar-
tunut ajomartorsioreeqisu-
nut mkaUunganaannann-
gitsuunngalaq.
Sooq taama eqartigisu-
mik kattufterujussuaq peri-
aaseqassava? Imaassima-
nerpa isumaqatiginninniar-
tussat aningaasarsuaqa-
ramik imaluunniit anin-
gaasarsiaqartitaagamik
isumakuluutaaruttareersi-
masut, sulissutassatillu aa-
lisartut ullut qulit maan-
gaannaq utaqqilussinnara-
luanmik soqutaanngitsoq.
Kiisalu aalis akkan ik
avammut tunisassiomermi
periaatsit iluarsisariaqarlu-
innalerput, tusartuarpa-
gummi saniligut Islandimi-
ut saarulliit niaqukun-
nguinut allaat akilersil-
luarlugit panertuerniu-
tigisaraat. Aali nunatta
nerpiliarluunniit suliaril-
luagaq tunitsivissaaleqis-
sukkaa.
Taamaattumik isumaqar-
punga aalisartut piniartullu
kattuffissuat akuliusimane-
rusariaqartoq avammut ni-
uemitsinni, nunatsixmimi
tunisani avammut ingerla-
teqqittarneri akuliussimaf-
figisariaqarpai, soorlu mak-
kunuunatigut avammut tu-
niniaasup aningaasarsiaa-
nut akuliunnikkut, imaak-
kamimi taanna ima anin-
gaasarsisartigaaq tuniniaa-
nissaq soqutaanani, sooru-
nami aningaasarsiat taavak-
ka nalunnginnakku tassaa-
sut sunut tamanut sunniu-
teqarnerpaas artut, taa-
maammat iluarsiinissamik
piaamerpaamik suliniute-
qalemiarlik.
Imaattariaqarpormi
avammut tuniniaasoq akis-
sarsiamigut appaaffigiteru-
jussuartariaqaraluartoq,
aatsaalli tunisaqaraanga-
mi tunisani nalinginik tapi-
sitinneqartarluni, taamaali-
gunimi aatsaat ilungersor-
luni tuniniaalissagaluar-
mat, massakkutuut tunisas-
sianik unerartitsinera taa-
mannarsuarlu nunatsinnut
aningaasanik naleerussaa-
nera akilersuinnarsin-
naanngilarput.
Kiisalu sooq nuna tamak-
kerlugu eqalussuit tingui
tunisaangillat, aalisagarooq
taanna nappaassuup kræf-
tip artorpaa, tinguagooq na-
korsaatissartaqarpoq, su-
naana utaqqigaat? Imma-
qaasiit nunanit allamiut si-
ulliutilaariarlugit tunisassi-
aq akilersinnaaj u nnaariar-
pat nunattalu amigartooru-
tigisinnaaleriarpagu aat-
saat.
Oqallittarluta inuulluari-
si.
KNR tusarnaarumajunnaarsiuk
All.: Jakob Amossen, Ukkusissat
Aviisi ullut tamaasa, ulloq
allortarlugu, saqqummer-
sartoq Atuagagdliutit
(taama taasarmat) saq-
qummerfii eqqorlugit ta-
ku nngisaannagarpu t eq-
qaassanngikkaanni Ka-
laallit Nun aa ta Radioa ul-
lut tamaasa nutaarsias-
sarsiffigisatuaraarput,
naalaartuagaralugulu.
Kisigatalu oqaatigisin-
naavarput radio aqqutiga-
lugu luffartuunneqamer-
put ilaanni naammaan-
nartaraluartoq pinngit-
soorsinnaanagu misigisi-
majuaratsigu, pingaartu-
mik nutaarsiassat assigi-
saallu eqqarsaatigalugit.
Ullumikkulli KNRTV-
ata talia nunaqarfippas-
suarnut inuuppoq!
Ajorneru vorli, ilami
ajornerujussuuvoq naa-
laamiamikkut pitsann-
gorsaaffigineqajuitsuu-
nerput. Ullumikkummi
radio ammaraanni, pi-
ngaartumik ullaakkut nu-
na allamiut aallakaatit-
serpalui ingiarsimaarin-
nittuusarput - taamaak-
kamilu naalaaru minaat-
taqaluni - naak radiovut
antennelersorlugit (unge-
rutissianik) sakkortusaa-
sersorsimagaluarigut.
Uffali issatsiaannann-
guaq ilisimatitsissutigine-
qarpaluttoq tusaalerialla-
ripput KNR-p Nuummi
naalaartartuni ilisimatip-
palukkai stereokkut aalla-
kaatitsivigineqalersin-
naasut. Ilumut tusaallu-
git naalaamiarnikku t taa-
ma assigiinngissitaalluni
misigisimanaqaaq.
Kialluunniimmi akile-
raartartup taama missu-
kutarineqartigisoq naam-
magiinnarsinnaanngilaa.
Immaqamiuna naalakker-
suinikkut sulialittavut
qulliunerusut siunnersor-
taallu nipilersugassiar-
suarnik ingiallortaan-
naasut (nipilersoqa-
taannaasut)??
Taamaanngippammi
Kalaallit Nunaata Radioa-
ta nunarput tamaat isiga-
lugu naalaamiamikkut
pitsanngorsaaniamera
isertuussaangippat (piu-
massuseqarpat) qanoq pi-
lersaaruteqartoqamersoq
tusarusunnarsivippoq.
Taamaanngippat qanor-
luunniit illaatigineqarti-
gissagaluaruma naalaar-
tartoqatikka kajumissaar-
niarpakka naalaarniar-
nikkut pitsanngorsaani-
arnermi sumiginnaajuar-
tuusugut 8umiuuner-
mik immikkoortitsillu-
ni pitsanngorsaaniar-
neq akerliuffigalugu
KNR tusarnaaruma-
junnaaqqullugu!
TaamaaliUutami aam-
ma taku tis sagaluar par-
put KNR-p tusagassiortui
teknikeriilu piumallerlu-
tillu suliaminnik unitsit-
siuaannartut taperserso-
rigut??? ...minnerunngit-
sumik kalaallit kalaalhsu-
innaq oqalunnialeraanga-
ta sioorasaapiluttalerma-
tigit???