Atuagagdliutit - 17.12.1990, Qupperneq 7

NR. 146 1990
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
7
Sullissiviit namminersortunut
Firmat namminersortut pisortat suliassaataat tigusariaqaraluarpaat
NUUK(KR) - Innimiip-
pallaartutut isigineqar-
sinnaavoq oqartoqarpat
pisortat suliassaataat
firmanit namminersor-
tunit tiguneqarpata pit-
saassuseq pitsaanerulis-
sasoq, sullissilluarneru-
sinnaavugulli, sulisut
anginerusumik akissar-
siaqartissinnaallugit,
aammalu annikillileri-
nermut pikkorissuseqar-
luta. Tamanna inuit
ilaas suliffissaarunne-
rannik kinguneqassaaq,
allanili suliffissarsisin-
naassapput. Taamatut
oqarpoq Vagn Andersen,
sullissivittut firmami
namminersorluni inger-
lanneqartumi, Arctic
Contractors A/S’imi, adi-
ministrerede direktøriu-
soq.
Pisortat sullissiivisa nam-
minersortunit tiguneqar-
sinnaasut ilaattut Vagn An-
dersenip taavaa peqqinnisa-
mut oqartussaqarfik. Isu-
maqarpoq kantinamik, er-
rorsisarfimmik eqqiaaner-
millu ingerlatsiviit firmanit
namminersortunit inger-
lanneqartunit tigussallugit
piukkunarluartuusut. Isu-
maqarpoq pisortanut sipaa-
rutaassaqisoq nukiit ilaasa,
soorlu Dronning Ingrid’ip
napparsimavissuani Nuum-
miittumi sullissivissuaq pi-
sortanit ingerlanneqanngip-
pat, atorunnaarnerisigut.
Firma nutaaq
Arctic Contractors A/S Ka-
Iaallit Nunaanni firmaavoq
nutaarluinnaq, ukioq ataa-
siinnangajak pisoqaassusi-
lik. Firmat siunertara nuna-
ni allani Firmanut sullissi-
vinnut, Kalaallit Nunaanni
aatsitassarsiornermut ata-
sumik maannarumasinnaa-
sutut isigineqartunut, illua-
tungiuttuunissaq. Manna
tikillugu firmap suliaasa an-
ginersaraat Utoqqarmiut
Kangerluarsunnguannut
tunngasoq, tassanimi suli-
sut sulissunneqarnerat, eq-
qiaaneq aammalu niuertar-
feeqqamik ingerlatsineq fir-
map isumagimmagit. Taak-
ku tamarmik katillutik suli-
aapput 30 millioner koruu-
ninik akillit.
1993-ip naalernerani
Utoqqarmiut Kangerluar-
sunnguanni suliat naam-
massippata Arctic Contrac-
tors A/S’ip pilersaarutigaa
canadamiut selskabiata,
Platinova’p, suleqatigine-
qarnerata assingatulli sule-
qatiginnilernissaq, taassu-
mami aUafTeqarfimmi angi-
nersaat Kangerlussuarmi
aatsitassarsiornermut ata-
sumik Nuummut nuuttus-
sanngormagu.
Firmap qaammatini arfi-
neq pingasuni ingerlareer-
nerani Vagn Andersen’ip
naatsorsuutigaa firma
ukiup nikinnerani seks
aamma syv millioner koruu-
nit kaajalukaartereerlugit
hundrede tusintinik mar-
lussunnik sinneqartoorute-
qarnissaa, tamannalu
naammaginartutut isigalu-
gu. Ukiup tulliani firmap
naatsorsuutigaa 15 million-
er koruuninut kaajalukaar-
titaqarumaarluni.
Arctic Contractors A/S
aallartippoq Vagn Andersen
Glace’mi, Grønlandfly’p sel-
skabiutaani, direktøritut tu-
nuarmat. Firma ullumikkut
70’inik sulisoqarpoq, massa
amerlanersaat piffissap
ilaannaa sulisaraluartut.
Utoqqarmiut Kangerlu-
arsunnguanni sullissinermi
saniatigut firma illoqarfim-
mi hoteleni, aningaaseriviit
marluusut aappaani, kom-
munimi namminersorneru-
sunilu sullissinernik inger-
lataqarpoq.
Firmamik ingerlatsiner-
mini tunuliaqutani pillugit
Vagn Andersen oqaluttuar-
poq;
- SuUissinermut tunnga-
sunik suliaqarsimavunga,
eqqiaanermulli assigisaan-
nullu tunngasunik pisaria-
qartunik ilisimasaqarnan-
ga. Taamaattumik danskit
firmaannik attaveqarpun-
ga, aallarteqqaarninni siun-
nersuisorisimasannik ilit-
sersuiserisimasannillu. Ta-
matuma saniatigut inspek-
tørimik atorfinitsitsisima-
vunga, ilinniagaqarsimasu-
mik, taannalu firmami toq-
qaviit ilagaat.
Sullissiviit
ineriartorput
Arctic Contractors A/S’imi
sulisut soorlu assersuutiga-
lugu eqqiaanermut pikko-
rissarneqar tussaappu t,
Vagn Andersen’ilu, suliffis-
sarsiuussisarfik suleqatiga-
lugu, eqqiaanermut pikko-
rissartitsinissamik pilersaa-
rusiorpoq.
- Tamatigut imaattarsi-
mannguatsiarpoq allamik
suliffissarsisinnaanngik-
kaanni taava eqqiaasun-
ngortoqarsinnaalluni. Suli-
sutta eqqiaanermut pikko-
rissartinnissaat kissaati-
gaarput, aammami taamaa-
liortutta suliap »suliaviune-
ra« malugineqassammat.
Aamma taamaaliornitsigut
sulisut, immaqa isummeq-
qajaasut eqqiaaneq subat
»nikanarnerit« ilagigaat, so-
raarartarnerat pinngitsoor-
tissinnaagatsigu. Suliffiu-
lersikkusupparput pitsaa-
soq, isumaqaramami sullis-
sinermik subaqarneq siu-
nissami ineriartorluartus-
saasoq, Vagn Andersen siu-
littuivoq.
Arctic Contractors A/S’ip
kalaallit sulisinnaasut aal-
lutariniarpai.
- Nunaqavissunik suliso-
qarniarpugut, siunertarin-
ngilarpummi danskinik tiki-
sitanik sulisoqarnissaq,
ikaarsaariarnermili akule-
riisitsineq ajussanngilaq,
adminstrerende direktøri
oqarpoq.
Soraarartut
- Akissaqaratalu nukissa-
qanngilagut firmami sulisut
nikerarujussuarnissaannut.
Taamaattumik akissarsiat
qiimmassaatitut atorpavut,
Vagn Andersen oqarpoq.
Arctic Contractors A/S’i-
mi sulisut nalunaaquttap
akunnermusiaqarput, ullor-
lu naallugu sulisartoq
qaammammut 12.500 ko-
ruunik missaannik aningaa-
sarsiaqarpoq, Vagn Ander-
senillu assersuutigalugu
oqaatigaa peqqinnissamut
ikiorti qaammammut
10.000 koruunit missaannik
aningaasarsiaqartoq.
- Firmat namminersortut
ilaat qularnanngitsumik
uatsinnit anginerusumik
aningaasarsiaqartitsipput,
sulisorisavulli pigiinnaru-
mallugit suliffinnut allanut
naapertuuttumik akissarsi-
at angissusilertariaqarpa-
vut. Akissarsiat maanna-
mormit appasinnerusaria-
qanngillat, Vagn Andersen
oqarpoq.
- Isumaqarpunga pisortat
suliffiutaanni akissarsiat
appasinnerat pissutigalugu
sulisut nikerartorujussuu-
sut, pisariaqarluinnassaar-
lu taakkua akissarsianik
qafiaanissaat, Vagn Ander-
sen isumaqarpoq.
Pisortanik sullissineq fir-
manit namminersortunit ti-
guneqartariaqartoq Vagn
Andersen isumaqarpoq:
Tamanna misilittariaqar-
poq, misilinneqarsiman-
ngimmammi. Takusinnaan-
ngilara sukkut ajornartor-
siutitaqassasoq. Pisortanut
iluaqutaasariaqarpoq, taku-
sinnaasakkali malillugit nu-
kiit atorluarsinnaalissavaat.
Ajornar torsiu taasu ssaavoq
pisortani sulisorpassuit fir-
manut namminersortunut
noorartinneqarnissaat, pi-
sortanili taama amerlatigi-
sunik sulisoqaannarnissaa
ingerlaannarsinnaanngilaq.
Annikillilerinikkut sulisut
tikisitat taarserneqarsin-
naassapput, aammalu sulif-
finnut allanut ilinniartitsi-
soqartariaqarluni. Isuma-
qartuarpunga kikkut ta-
marmik suliffissarsisinnaa-
sut, sulisunilliuna tikerar-
titsineq unitsinneqartaria-
qartoq. Suliassanummi
oqitsunnguanut allaat inun-
nik sulisussanik tikerartit-
sisoqarpoq, Vagn Andersen
oqarpoq.
Qalerallit nutaat
Canadamut
Qalerallit tonsit marluk sapaatit
akunneri tamaasa Ilulissaniit
timmisartuunneqartarput
NUUK(KR) • Sisamann-
gornerit tamaasa qale-
rallit tonsit marluk Ilu-
lissaniit nassiimneqar-
tarput arfininngorne-
russutissaani unnuak-
kut Montrealimut
apuussimassallutik. Niu-
eqatigiinneq tamanna
Royal Greenlandip,
Nuummi Aalisakkanik
Suliffissuup Grønlands-
flyllu suleqatigiinnerisi-
gut piviusunngorsinnaa-
lersimavoq.
- Brugsenip suliffissuaa-
taani Sarfaannguaniittumi
1984-imi sulisimavunga,
tassanilu qaleralippassuit
pisiarisarsimavagut. First
Air, sapaatip akunneranut
ataasiarluni nioqqutissanik
nutaanik Canadamiit ag-
giussisartuusoq atassute-
qarfigisimavara aperisimal-
lugulu uternerminni qalera-
linik usisalersinnaanngin-
nersut. Maanna Nuup eq-
qaa qaleraleerussimalerpoq,
paasisimavarpullu Grøn-
landsfly Ilulissaniit Nuuli-
arnermini qaleralinnik usi-
sarsinnaalluartoq. Royal
Greenlandip aalis akkat
nioqqutissiarisarpai GFI-llu
nioqqutigisarpai, GFIp niu-
erfiani pisortaasoq Karsten
Petersen nassuiaavoq.
Aalisakkanik nioqqute-
qameq juullilernerani anni-
killeriarsimavoq, ukiortaa-
reersimalerpalli qalerallit
nutaat 2.000 kiilut sapaatit
akunneri tamaasa Montrea-
limut nassiunneqartalissap-
put. Tamanna GFIp sapaa-
tip akunneranut 80.000 kro-
ninik isertitsissutigisarpaa.
Iluatserujussuartoq
Oktober-novemberimiit
aprilip tungaanut Canada-
mi qaleralinniartoqarsin-
naasanngilaq, taamaattu-
millu canadamiut kalaallit
qaleralittaannik pisiumallu-
alersarput.
- Canadami atassuteqar-
tarfeqarpunga qaleralinik
tigusisartumik tasamanilu
niuertarfinnut neriniartar-
finnullu agguaasseqqittar-
tumik Aalisakkat sisa-
manngomermi ualikkut
Ilulissaniit nassiunneqarsi-
magaluarlutik aammalu tal-
lim anngornerup arfininn-
gornerullu akornanni un-
nuisimagaluarlutik suli nu-
taajulluinnartarput. Pisi-
sartullu oqartarput, nilla-
taartinneqartartuugunik
ullut qulit tikillugit ajortit-
tarnavianngikkaluartut,
GFI-meersoq Karsten Pe-
tersen oqarpoq.
Qalerallit Ilulissani nerpileriarisinnarlugit timmisartukkut Hellefisken fileteres i Ilulissat, inden den sendes med fly til
Canadamut nassiunneqartarput. Canada (Foto: Knud Josefsen).
Hellefisk på flyrejse
Canadierne får fisk fra Ilulissat via
Nuuk
NUUK(KR) - Hver tors-
dag sendes to tons fersk
hellefisk afsted fra Ilulis-
sat for at havne i Mon-
treal natten til lørdag.
Eksporten er kommet i
stand i et samarbejde
mellem Royal Green-
land, Godthåb Fiskein-
dustri og Grønlandsfly.
- Jeg arbejdede på Brug-
sens fabrikscenter i Nord-
havnen i 1984, hvor vi fik en
masse hellefisk ind. Jeg kon-
taktede First Air, som flyver
her over fra Canada en gang
om ugen med friskvarer, og
spurgte, om de kunne have
hellefisk med retur. Nu er
hellefisken forsvundet her
fra området, men det viste
sig, at Grønlandsfly havde
kapacitet til at flyve hellefi-
sken fra Ilulissat til Nuuk.
Det er Royal Greenland,
som producerer fisken og
GFI sælger den, forklarer
Karsten Petersen, driftschef
i detailafdelingen hos GFI.
Salget af fisk er gået ned i
forbindelse med julen, men
fra det nye års begyndelse er
det meningen, at der hver
uge skal sendes 2.000 kilo-
gram fersk hellefisk afsted
til Montreal. Det indbringer
GFI 80.000 kroner hver uge.
Sæson-succes
Fra oktober-november og
frem til april kan der ikke
fiskes hellefisk i Canada, og
derfor er den grønlandske
hellefisk blevet attraktiv for
canadierne. Eksporten er
således en sæson-succes.
- Jeg har en kontakt i Ca-
nada, som aftager hellefi-
sken og fordeler den videre
til forretninger og restau-
ranter der ovre. Selv om fi-
sken er undervejs fra Ilulis-
sat fra torsdag eftermiddag
til natten mellem fredag og
lørdag, kan fisken sagtens
holde sig til mandag. Vores
kunde siger, at hvis den er
opbevaret på køl, kan den
sagtens holde sig i op til ti
dage, siger Karsten Peter-
sen, GFI.