Atuagagdliutit - 24.08.1992, Page 3

Brink C<#j
- Ilinniartitsisutperorsaariaatsiminni tunngaviisigutisumaqatiginngilavut. Meeqqat aqun- - Vi er uenige i lærernes pædagoiske principper. Børnene skal ikke trynes. De skal hjælpes
neqassanngillat. Ikiorneqassapput siunneriilerlugillu. Ulluni pingasuinnarni kalaallisut og motiveres. De kan ikke lære grønlandsk på tre dage, siger forældrene til to børn i den
ilikkarsinnaanngillat, meeqqat marluk USKimikattussamik klassemiatuartut angajoqqaa- integrerede klasse på USK. (Foto: Knud Josefsen).
vi oqarput.
■ Kalaallisut assut
- Saperputit! Kattussamik klasseni ilinniartitsisut
qallunaavaqqat ulluni pingasuni kalaallisut
ilinniarsinnaanngippata taama oqarfigisarpaat
NUUK(EH) - Anders Marti-
nili kattussamik klassemi
Ukalisami (USK) Nuummi
ataasinngormat siuliani aal-
lartipput. Anders qallunaa-
juvoq. Martin kalaaliulluni.
Marluullutik annermik qal-
lunaatut oqaluttarput, kat-
tussamilli klassemi sap.
akuneranut 20 tiimit kalaal-
lisut ilinniassallutik. Ar-
laannaalluunniit suli kalaal-
lisut oqalulluarsinnaanngil-
lat.
Ullormi atuarflusumi
siullermi klassemi ilinniar-
titsisut atuartunut kalaalli-
sut oqalupput, aqqilu taa-
gorneqarlutik. Andersimut
killimmat akivoq: »Det er
mig« - uanga Ilinniartitsi-
sut tupaallappasittutut isik-
koqarput Andersillu nujai
qaamasut isigalugit: Qallu-
naavaraq. Kingusinneru-
sukkut ilinniartitsisoq An-
dersip arnaanut, Marie No-
ropimut, saaffiginnippoq.
»Anders kalaallisut oqalul-
luarsinnaanngilaq, ataguli
sap. akunnera naassiilaaral-
lartigu qanoq ingerlanissaa
takuniarlugu. Ajortisaarne-
qartassappat klassemut qal-
lunaatut oqaluttunut nuuk-
kumaarpoq.«
Tiimi naammat angajoq-
qaat meeqqallu angerlaler-
mata Martinip anaanaata
Ane Labansenip, Marie No-
rop oqaluttuarfigaa meeq-
qat qanoq peqquneqarsima-
nersut: Meeqqat madpakke-
nik isersimmatinillu nassa-
rumaarput. Marie Norop
Anne Labansenilu eqqaa-
mioriipput ernerilu pinngu-
aqatigiittarlutik.
Qallunaatuulersinnaa-
voq
USKimi kattussamik klasse
Nuummi klasset pingasut
ilagaat 1994ip tungaanut
misiliutaasumik ingerlan-
neqartut, taamanikkussa-
mut klasset tamarmik kat-
tussamik ingerlanneqalis-
sallutik. Siunertarineqar-
poq maannangaaq misiiit-
takkanik katersiniarneq
paasiniarlugu atuartitsineq
qanoq pitsaanerpaamik in-
gerlanneqarsinnaanersoq.
Kattussamik klasseni qallu-
naavaqqat kalaaliaqqallu
klassemi ataatsimiittus-
saapput. Isumagineqarluni
klasseni minnerni atuartit-
sineq annermik kalaallisut
ingerlanneqartassasoq.
Atuartut annermik qallu-
naatut oqaasillit kalaallisut
atuartinneqarnermik sania-
tigut sap. akunneranut 3 tii-
mit qallunaatut atuartinne-
qartassapput.
Tassa meeqqat skemaan-
ni allassimavoq kalaallisut
atuartassasut sap.ak. 20 tii-
mit. Pappiaqqamili kattus-
samik klasse pillugu ilisima-
titsiniarluni ataatsimiin-
nermi agguaanneqartumi
aprilimi erseqqivissumik
atuarfeqarfik nassuiaavoq
atuartitsineq qanoq aaqqis-
suunneqassanersoq:
atuartitsinermi sap. ak. 20
tiimit atorneqartassapput
marlunnik ilinniartitsiso-
qarlutik. Atuartitsinerni
taakkunani kalaallit oqaasii
atorneqassapput. Pisaria-
qarsorinartillugu atuartut
kalaallisut pisinnaanerat
naapertorlugit gruppik-
kaarlugit avinneqartassap-
put. Siunertarineqarpoq
qallunaatut ilinniartitsineq
killilimmik taamaallaat
atorneqartassasoq paasin-
ninnissamut inisiliutitut
aammalu ajornartorsiorne-
qartillugu assigisaanillu«.
Apeqqutit
paasinngilaat
Tamatumuunalu akornutis-
saqanngilaq ilinniartitsisoq
qallunaatuumut ilaannik-
kut nuusinnaaneranut me-
eqqallu nassuiaallugit, ka-
laallisuumut nooqqinngin-
nermini. Ilinniartitsisut
taakku aamma meeqqat
gruppenut marlunnut avis-
sinnaavaat. Meeqqat kalaal-
lisut pikkorissut ilaanneeri-
arlugit immikkoortillugit
atuartittarlugit. Meeqqallu
kalaallit oqaasiinik nassui-
aattarissat gruppet arlaanni
sulisinnaapput.
- Uiga uangalu Anders
kattussamik klassemut na-
lunaarukkatsigu siunerta-
raarput emitta kalaallisut
ilinniarnissaa. Kissaatigi-
gatsigu kalaallit inuiaqati-
giianut kattutitinneqarnis-
sarput. Uagut nammineq
kalaallisut illnniarnissaq sa-
persimavarput kissaatigalu-
guli Andersip ilikkassagai,
Marie Norop oqarpoq.
Ane Labansenip aamma
Martin misiliinermut nalu-
naaruppaa kissaatigiga-
miuk kalaallisut ilinniarnis-
saa. Ukiorpassuarni Dan-
markimiisimapput Ane La-
bansen ilinniartuulluni suli-
simallunilu.
Anders Martinilu maan-
nakkut kattussamik klasse-
mi sap. ak. ataaseq atuare-
erput, arlaannaataluunniit
nuannarivallaanngilaat.
Qanoq ingerlasoralutik an-
gajoqqaamik apeqqutaat
akiumanagit.
- Sisamanngormat un-
nukkut kiisami Anders atu-
arfimmi qanoq ingerlasora-
lugu oqaluttuartillugu ilu-
atsippara Assut ajuusaaru-
tigaa oqarlunilu qanoq oqa-
luttoqarnersoq paasisinnaa-
nagu. Allat ilaarlugit assani
qullartarpaa aperineqaruni-
lu kukkusumik akisarluni,
apeqqut paasisimannginna-
miuk. Tassanngaannaq ape-
reriataarpoq: »Anaana, su-
naana fiasko? (saperneq)
Oqarput uanga fiasko-usun-
ga atuarfimmi«. Assorsuaq
tupaatorpunga ilinniartitsi-
sut meeqqanut taamatut
oqarsinnaammata, Marie
Norop oqarpoq.
Nallinnaq
Tallimanngormat Ane La-
bansenip Anders Martinilu
atuarfimmit aasussaavai.
Klassemi ilinniartitsisumut
saaffiginnippoq taakku
marluk atuarfimmi qanoq
ingerlasoralugit apeqqutigi-
niarlugu: »Martin qallunaa-
tuinnaq akisarpoq. Andersi-
lu nallinnartoq, paasisa-
qanngivippoq«, ilinniartitsi-
soq akivoq.
- Aperaara kalaallisuinna-
vik oqaluttarnersut, akivor-
lu: »Aap, Kalaallit Nunaan-
niippugut, meeqqallu ka-
laallisut ilinniassapput«.
Tamatumunnga akivunga
taamaattumimmiuna kat-
tussamik klassemiittut, ki-
siannili suut tamarluinnar-
mik ataatsikkut takkussin-
naanngitsut. Meeqqat ullu-
ni pingasuinnarni kalaalli-
sut ilikkarsinnaanngillat,
Ane Labansen oqaluttuar-
poq.
- Eqqaavara allaanngilaq
taamanikkut uanga nammi-
neq 50’isikkunni atuaralla-
rama. Taamani paasisa-
qanngivittarpunga tassami
suut tamarmik qallunaatut
oqaatigineqartarmata. Al-
laanngilaq meeqqat qjortu-
mik atuarnissaannik nam-
minneq pisimanermissut
piumagaat. Uanga meerara
taamatut misigitikkumann-
gilara. Soorunami meeqqat
kalaallisut ilinniassapput,
taakkuli piumasaat tunnga-
vigalugit. Taamaattumik
oqallisigisariaqalerparput
qanoq pitsaanerpaamik pi-
sinnaanersoq tassami ukioq
ataaseq qaangiuppat kingu-
sinaariissaaq, tassa meeq-
.qat sapilereersimassamma-
ta, Ane Labansen oqarpoq.
Ingasaannagit
- Misiliinermut peqataaju-
malluta nalunaarsimavugut
tamatumunnga sunneeqa-
taajumalluta. Ilinniartitsi-
sut perorsaariaatsikkut
tunngavigisaannik isuma-
qatiginngilavut paasisin-
naanagulu sooq qallunaa-
tuumut sivikitsunnguamil-
luunniit nuuttarsinnaann-
ginnersut apeqqutillu suu-
nerinik nassuiaallutik. Alla-
tut meeqqat oqaatsinik ilin-
niarsinnaanngUlat. Meeq-
qat ingasattajaartumik ilun-
gersortinneqassanngillat.
Ikiorneqassapput siunnerfl-
lerneqarlutillu. Ajussaqaaq-
piumassuseeruppata soquti-
gisaqarunnaarlutillu, Marie
Norop oqarpoq.
Marie Norop Ane Laban-
senilu maanna USKimi in-
spektørimut saaffiginnip-
put. Assut saafflgiuminarsi-
mavoq oqarlunilu tamatu-
munnga taakku saqqum-
miussaat naapertorlugu tas-
saagunartoq klassemi ilinni-
artitsisut paatsoorluinnar-
simagaat suliassap tamatu-
ma qanoq aallartinneqar-
nissaanik. Marie Norop na-
lunaarsimavoq Anders kat-
tussamik klassemit anisik-
kumallugu nalunaarutigini-
arlugu ilinniartitsineq me-
eqqanik asattuussinerusu-
mik pisinnaanngippat. Aqa-
gu marlunngornermi illua
tungeriit tamarmik atuar-
fimmi naapittussaapput.