Atuagagdliutit - 09.01.1997, Side 15

Nr. 02 • 1997
15
a^a^'c/é/u £/£
GRØNLANDSPOSTEN
Nammineq illuliat ikiorsiutitut
All. Jørn Berglund Nielsen, Mag.art., Ilisimatusarfimmi immikkut ilisimatusartoq
Inissarsiortut illoqarfinnilu i-
sumaginninnikkut atugarlior-
nerit namminneq illuliomis-
saat pillugu Benedikte Thor-
steinsson-ip isumaa taperser-
someqartari aqarpoq.
Qanorooq-mi 11. december
96 Isumaginninnermut Naa-
lakkersuisoq Benedikte Thor-
steinsson oqaloqatigineqar-
nermini oqarpoq, illoqarfim-
miut nammineq illuliomissa-
nut aalajangersagaareersuit
iluini nammineq illuliortin-
nissaannut neqeroorfigisari-
aqartut. Peqqutit naatsumik
eqqartugassakka tamatumun-
nga pitsaaqutaapput. Ukiuni
kingullerni Ilisimatusarfimmi
ineriartortitsinermut suliara
aallaqqaasiutigilaassavara.
Ineriartortitsinermi atorto-
rissaarutit elektroniskiusut
atornerisa ilisimatusarfigine-
rini, ilaatigut A/S Inissiaati-
leqatigiit INI, inuillu immik-
kut ilisimasallit soorlu illussa-
nik titartaasartoq Inge Bis-
gaard aamma ingeniør An-
ders Kristensen nunaqarfinni-
lu Atammimmi, Niaqomani,
Ukkusissani aamma Uum-
mannami namminneq illuli-
ortut, namminerlu illuliomer-
mut ilitsersuisut suleqatigalu-
git nammineq illuliornermut
atortunik ilitsersuinermut vi-
deo-liorpugut, siunertarine-
qarluni ilitsersuutit allagan-
ngorlugit pigineqareersut pit-
sanngorsamiarlugit ilaartomi-
arlugillu. Video-kkut ilitser-
suutit ullumikkut A/S INI-mi
piareeqqapput nammineq il-
luliortunut 20-nut, sananerup
ingerlanerani pitsanngorsaa-
nermut il.il. atomeqarsinnaal-
lutik aantmalu video-t iluar-
saanneqarnissaannut pisaria-
qartitsisoqarpat uppemarsar-
neqarsinnaallutik. Video-lior-
neq, qarasaasiakkut aaqqis-
suussineq kiisalu qarasaasiak-
kut titartaanerit Inuk Media
Aps. suleqatigalugu suliaap-
put. Video-kkut ilitsersuutit
imusanut sisamanut aggua-
taagaapput, illuliomerup su-
mut killinnera tunngavigalu-
gu kiisalu imusat aallakaatin-
nerat sapinngisamik sivikit-
sinniarlugu. Kalaallisut oqaa-
sertaqarput qallunaatut alla-
gartalersugaallutik.
Benedikte Thorsteinsson-ip
illoqarfimmiut nammineq il-
luliortinnissaannut eqqarsaa-
tersuutaani pitsaasumik siu-
nertaqarpoq, tassa inuit nam-
minneq illuliomermikkut ini-
gisaminnut akisussaassuse-
qamerulernissaat. Thorsteins-
son-ip aamma naatsorsuuti-
gaa nammineq illuliorlut 5
procentimik aallarniutissatut
aningaasaliissasut, ukiunilu
30-ni taarsersugassanik taar-
sigassarsinikkut illu nammi-
neq pigineqalertussaasoq.
Isumaqarpungalu illut pigili-
vinnissaannut aaqqissuussi-
nerit maannamut atuuttunit
pitsaanerulersinnaanissaat eq-
qarsaatigineqartariaqartoq, si-
unissaq ungasinnerusoq eq-
qarsaatigalugu taamak nam-
mineq illuliortamerit siuarsar-
niarlugit.
Kommunit ilaanni suliassa-
qartitsiniarnermut atatillugu
nammineq illuliassat toqqa-
vissaat illoqarfinni ilinniarsi-
masunit suliaritinneqartarput.
Pingaartorujussuuvoq toqqa-
vissat eqqorluartumik pitsaa-
sumillu suliarineqartamissaat,
tassanimi kukkusoqassagalu-
arpat kukkuneq illup sinnera-
ta sananerani malinnaasus-
saammat. Imaan-ngilaq aaq-
qiineq taanna isomartorsiori-
ga. Malugeqquinnarpara vi-
deo-kkut ilitsersuutit nutaat
atorlugit ilinniarsimanngitsut
aamma toqqaviliornissamut
periarfissaqarluarnerulissam-
mata. Neriuutigaaralu nam-
mineq illuliornermi naam-
massinninnissaq sivikillisin-
naasoq kiisalu pitsaassutsip
qaffassarsinnaanera kiisalu
maangaannartitsisamerit an-
nikillineqarsinnaammata.
Taarusupparattaaq video-kkut
ilitsersuutit inuiaqatigiinni
pissutsini allani atomeqarsin-
naasut kiisalu inuussutissarsi-
omemi allani ilinniartitsiner-
ni, ilinniartitseqqinnemi ima-
luunniit pitsanngorsaanerni
atomeqarsinnaammata. Nalu-
neqanngitsutut assilissat o-
qaaserpassuarnit paasiumi-
namerusarput. Kiisalu 1994-
imi inuunermut atugassariti-
taasut misissorneqarneranni
takutimmassuk Kalaallit Nu-
naanni illut sisamararterutit
pingasoriaataat video-qarma-
ta.
1991-intili Namminersor-
nerullutik Oqartussanut, Ka-
laallit Nunaanni Ilisimatusar-
nikkut Misissuinermut Ataat-
simiitilaliamut aningaasaate-
qarfinnullu allanut qinnute-
qartaminni pisariaqartitsineq
maluginiaqqusarpara, suliniu-
tillu »Nammineq illuliome-
rup isiginnaagassiomera« aal-
lartinnera killigalugu iluari-
nartumik nunaqarfinni illuli-
ortarnerit amerlisimapput.
Nunali tamaat eqqarsaatigalu-
gu ajoraluartumik suli inis-
saaleqisoqaqaaq, nutarterinis-
samillu pisariqartitsineq an-
nertungaatsiarluni, soorlu ta-
manna ilaatigut inatsisartut
ataatsimiinneranni kinguller-
mi uppernarsineqartoq. Ta-
mannalu eqqarsaatigalugu
Thorsteinsson-ip eqqarsaater-
suutai soqutiginarput.
Kiisalu nunaqarfinni nam-
mineq illuliortamerit pitsan-
ngorsamiarlugit amerlisami-
arlugillu suliaqaminni upper-
narsarpara, ilaatigut inissiat
amerlassusaat naapertorlugu
ineqarnernut inissaaleqiner-
nullu kisitsisit Kalaallit Nu-
naanni Kisitseqqissaartarfim-
meersut misissoqqissaameri-
sigut, kiisalu nunatsinni na-
korsaaneqarfimmit sakiallun-
nerit amerlassusaat pillugit
paasissutissat tunngavigalu-
git, tunngavissaqarluartumik
ilimagineqarsinnaavoq Sisi-
miut, Kangaatsiap, Upemavi-
up, Nanortallip, Avanersuup
aamma Tasiilap kommuniini
sakiallunnerit amerlisinnaa-
nerat. Takussutissat tamakku
ukiaq manna saqqummiunne-
qarput ataatsimeersuamermi
lOth. Inuit Studies Conferen-
ce, Memorial University of
Newfoundland, Canada.
Kalaallit Nunaanni
ilisimatusameq
Allattoq, ilisimatusarnermik ataqatigiissaarisoq Mogens
Holm, Peqqinnissamut, Avatangiisinut
Ilisimatusarnermullu Pisortaqarfik
Ilaasortanik ajoqusiisinnaaneq
All: KNAPK-p siulittaasuata tullia Kaaleeraq Heilmann,
Qasigiannguit
Kalaallit ilisimatusarnerat
kipitinneqartoq pillugu ilisi-
matusarnermik ataqatigiis-
saarisoq Mogens Holm Nam-
minersornerullutik Oqartus-
sat ilisimatusamerlu pillugit
imatut oqaluttuarpoq:
AG nr. 96-imi, 17. december
1996-imeersumi dr. med Finn
Becker-Christensen-ip ilan-
ngussamini, »Kalaallit Nu-
naanni ilisimatusameq soqu-
tiginartuuvoq«-mik taasamini
peqqinnissamik ilisimatusar-
neq nalinginnaasoq aamma
peqqinnissaq pillugu immik-
kut isumasioqatigiinnissaq
NUNA MED ’97 pillugu
isummaminik saqqummius-
suivoq. Peqqinnissamut, Ava-
tangiisinut Ilisimatusarner-
mullu Pisortaqarfik ukiut
arlerlugit Kalaallit Nunaanni
peqqinnissamik ilisimatusar-
nermut annertuumik akuusi-
mavoq aammalu NUNA
MED ’97-ip ingerlanneqar-
nissaanut tapersersuilluni.
Kalaallit Nunaanni ilisima-
tusameq piffissami sivisuumi
avataanit nukinnik atuiffiusi-
mavoq, taamaammallu Finn
Becker-Christensen ilumoor-
poq sammisassat annertune-
msumik Kalaallit Nunaanni
aalajangersameqartariaqartut
oqarami. Anguniakkat tamak-
ku Peqqinnissamut, Avatan-
giisinut Ilisimatusarnermullu
Pisortaqarfimmit annertuu-
mik eqqumaffiginiarneqar-
put, aammalu ilaatigut NU-
NA MED ’97-ip tapersiiffigi-
neratigut ilisimatusarnermik,
kalaallit soqutigisaannik aal-
laaveqartumik nukittorsaanis-
sarput aallartitsinissarpullu
kissaatigaarput, tassanilu a-
nguniameqarpoq misissuine-
ril inernerisa nunap iluani
atorneqarsinnaalernissaat.
Pisortaqarfik suliniutinik
nunap iluani ilisimatusamer-
mik siuarsaataasussanik nu-
kittorsaataasussanillu aallami-
isimavoq, tassanilu kalaallit
ilisimatusarnissamut soquti-
ginninnerat innuttanut nuan-
naarutissatut ineriartortinne-
qarsinnaapput annertusarne-
qarsinnaallutillu. Suliniutini
taakkunani pingaartumik ajor-
nartorsiutit Kalaallit Nu-
naanni ullumikkut atugaasut
aallunneqassapput. Tamanna
eqqarsaatigalugu NUNA MED
’97-ip - aammattaaq 1993-imi
1995-imilu Pisortaqarfiup
tapiiffigisaata - ingerlanneqar-
nissaanut tapersiinerput tuller-
iiaarinitsinnut assersuutissaal-
luarpoq. Tamannali kisintiin-
ngilaq, maannalu 1997-imut
isemitsinni ilisimatusarfissat,
ukiuni tullemi marlunni-pin-
gasuni aallussivigineqartussat
toqqartulemttorpagut. Ilisima-
tusarnermik soqutigisallit
1997-imi qaammatini siullemi
pingasuni sammisassat pillu-
git oqallitsinniarlugit qaaqqu-
neqassapput.
1997-imi kalaallit ilisima-
tusameranni pingaartinneqar-
tut malunnartinniarlugit Pi-
sortaqarfiup ilisimatusamer-
mut suliniutai erseqqissassal-
lugit pingaaruteqarpoq. Nu-
nap iluani suliniutissanut
aningaasaliivugut, qinnute-
qartullu ilisimatusarnissamut
isumassarsiaminnut ilitsersor-
neqarsinnaapput piviusun-
ngortitsinissaminnullu ani-
ngaasanik tapiiffigineqarsin-
naallutik.
Kisianni kalaallit ilisima-
tusarnerat - taamannattaaq
nunanut allanut atuuppoq - ki-
simiissinnaanngilaq, ilisima-
tusamerullu nukittorsameqar-
nissaanut pingaamtilik ataasi-
uvoq, tassaavorlu nunani alla-
ni ilisimatusarfinnik allanik
suleqateqarnissaq. Taamaam-
mat eqiterisarfinnik ineriar-
tortisinissaq aallunneqarpoq,
taamaalillutillu nunatsinni ili-
simatusartut nunani allani ili-
simatusartunik suleqateqar-
sinnaalissapput. Ilisimatusar-
nerit nukittorsarnissaannut
piviusunngortinnissaannullu
atortorineqartut sapinngisa-
mik pitsaanerpaamik pimoo-
russiffiunerpaamillu atorne-
qassapput. Taamaammat pi-
ngaartomjussuuvoq »ukioq 0-
imit« aallartinnginnissarput,
kisiannili nunani allani ilisi-
matusarfiit suleqatigilernis-
saat, ajomartinnagulu misilit-
tagareriigaasa ineriartortin-
nissaat anguniassavarput.
Nunani issittuni nakorsaatit
pillugit Peqqinnissamut, Ava-
tangiisinut Ilisimatusarner-
mullu Pisortaqarfiup immik-
koortortaata qallunaat peq-
qinnissamik ilisimatusarfiat
ataaseq peqatigalugu iluatsit-
silluarfiusumik ilisimatusar-
nermini I. januar 1997-imi
ukioq ataasinngorpaa. Qallu-
naat suliffeqarfiutaannik sule-
qateqarneq ima iluatsilluarsi-
matigivoq illuatungeriit im-
minnut isumassarsiorfigisin-
naalersimallutik, aammalu
suleqatigiinnermikkut inger-
latsinermut sunniuteqarsin-
naalersimallutik.
Periaaseq taanna suliassa-
qarfinni allani atorneqarsin-
naavoq, Pisortaqarfiullu
maannakkorpiaq periaatsinik
taamaattunik suliassaqarfinni
allani atuisoqalemissaa suli-
niutigaa.
Akuliuffigisassarinngisanut
akuliunnerit Kattuffiup i-
laasortaanut ajoqusiisin-
naapput.
Ukiuni makkunani aaqqis-
suussinerit assigiinngitsut ki-
nguleriiaatiinnarlutik suliari-
neqarput, ilaatigut Kattuffim-
mut K.N.A.P.K.-mut toq-
qaannartumik isumasiuutaa-
sarlutik ilaallu suleqatigiiffili-
omikkut suliarineqartarlutik.
Ukioq manna 1996-ip naaler-
nerani suleqatigiiffiliortoqar-
poq »Kvoteandelsudvalg«-
imik taaguuserlugu, tamatu-
mani sinerissamut qanittumi
kutterit pisassaat agguataar-
neqartussaallutik. Ataatsimii-
titaliami Royal Greenland,
APK aalisamermullu pisor-
taqarfik kiisalu KNAPK pe-
qataatitaqarput. Soorunami
Naalakkersuisut peqqussusia-
at malinniameqartussaamma-
ta tamanna qularutigisaria-
qanngilaq, taamaakkaluartoq
ataatsimiititaliornermi sule-
qatigiissinniakkat sukkut sun-
niuteqarsimanerat tunngavi-
galugu ilusiliisoqartarnissaa
pisariaqarluinnarpoq. Isuma-
ga naapertorlugu suliami ki-
ngullermi susassaqanngitsut
akuliunnerisigut KNAPK-p
ilaasortaminik sullissinera
qulaani taagomeqartut pissu-
taallutik aserorterneqartutut
isigisariaqarpoq. Tamatuma
kingunerisaanik Kattuffik
akisussaatinniarneqassappat
ilisimatitsissutigereertariaqar-
poq Kattuffiup ikinnerussute-
qaqattaamermigut anguniak-
kani angusinnaasimanngim-
magit.
Suliassaq tullinnguuttoq
eqqarsaatigalugu pisariaqar-
luinnassooq aalisamemiut pi-
sortaqarfiup KNAPK-llu a-
kornanni taamaallaat ingerlat-
sisoqarnissaa. Takorloome-
qarsinnaavormi SIK-p ilaa-
sortaminik sullissiniamermini
anguniagai qulaani taagome-
qartunit aserorterniarneqas-
sappata qanoq qisuariartoqar-
sinnaanera.
Tamannalu tunngavigalugu
suliassarlu tulliuttoq eqqar-
saatigalugu matumuuna aali-
sarnermut naalakkersuisoq
qinnuigisariaqarpoq KNAPK-p
ilaasortaminik qanimut ilisa-
risimanninnini tunngavigalu-
gu sullissiniassappat tamatu-
mani akornusersorneqarani
sulisinnaanissaa isumagine-
qartariaqartoq, suliassarmi
tullinnguuttoq unaasussaam-
mat kikkut raajamiamenniit
tunuamissaannut neqeroorfi-
gineqassanersut. Suliassami
imaannaanngitsumi siuliani-
suut susassaqanngitsuniit i-
summat akuersaarneqarsin-
naanngitsut saqqummius-
suunneqalissappata Kattuffi-
up suliniutaanut qanoq anner-
tutigisumik aseruisoqarsin-
naanera ilimagineqareersin-
naammat.
Tamakku tunngavigalugit
siusinnerusukkullu aalisar-
nermut naalakkersuisumut a-
ngalanissamik qanimullu atu-
isunik isumasiuinissamik
kaammattuutaasut innersuus-
sutigalugit, kalaallillu sineri-
assuatsinni raajamiat eqqis-
sisimasumik pissusilersomis-
saat tunngavigalugu Naalak-
kersuisut aalajangiinerini
isummat ersarissut isummi-
unneqarsinnaanerat periarfis-
seqqunaraluaqaat.
Matumuuna nalunaarutigineqassaaq ulloq 14. januar
1997 aallaavigalugu nassiussanut akit allanngortinne-
qassammata. Nassiussanut akit nutaat allakkerivimmi
pineqarsinnaapput.
Det meddeles hermed, at portoen ændres pr. 14. januar
1997. De nye posttakster kan rekvireres på posthuset.