Atuagagdliutit - 04.08.1998, Blaðsíða 13

GRØNLANDSPOSTEN
MARLUNNGORNEQ 4. AUGUST 1998 • 13
Ullorissap anaa
Tunorput 1994-imi
Savissiviup eqqaani
nassaarineqarpoq.
Ullorissap anaa kater-
sugaasivimmi pisorta-
mit Emil Rosing-imit
takutinneqartoq
Nunatta Katersugaasi-
viani Nuummiittumi
takuneqarsinnaavoq,
taassumalu ilaa Qaa-
naami katersugaasi-
vimmi takuneqarsin-
naalluni.
Meteoritten Tunorput
blev fundet ved byg-
den Savissivik i 1994.
Meteoritten, der her
vises frem af museum -
leder Emil Rosing,
kan ses på Grønlands
Nationalmuseum i
Nuuk, mens et andet
fragment kan ses på
det lokale museum i
Qaanaaq.
Ullorissap anaa saviminiusoq
annerpaaq nunatsinni nassaaq
Nunarsuarmi ullorissap anaanit nassaarineqarsimasunit 900-ngajannik
amerlatigisunit marluk Kalaallit Nunaanni nassaarineqarsimapput -
ilaatigut ullorissap anaa Kap York-imeersoq, nunarsuarmi ullorissat anaasa
saviminiusut annersaat
Aalisameq
oqallisigissavaat
NUUK - Naalakkersuisu-
nut ilaasortaq Paaviaaraq
Heilmann naalakkersuisut
aalisameq pillugu isumasi-
oqatigiisitsinissaannut,
septemberip arfineq aap-
paanit qulingiluaanut
Nuummi pisussamut qaaq-
qusissutinik nassiussueq-
qammerpoq.
- Assut ajuusaarutigalu-
gu paasitinneqarsimavu-
nga maannakkut Aalisar-
neq pillugu Siunnersuiso-
qatigiit aalisameq pillugu
isumasioqatigiinnissamut
aaqqissuussisutut suliassaq
suliarissallugu kissaatigin-
ngikkaat, kisiannili taama-
tut isummertoqarsimanera-
ta isumasioqatigiittoqar-
nissaa isumaga malillugq
pinngitsoortittariaqanngi-
laa, Paaviaaraq Heilmann
oqarpoq.
- Uanga tuninniit Aali-
sameq pillugu Siunnersui-
soqatiigiinnut »isumasio-
qatigiinnermut ilusilersui-
sooqqullugit« qaaqqusis-
sut ikiuukkusunnertut isu-
maqartinneqarpoq, taa-
maalilluni Aalisameq pil-
lugu Siunnersuisoqatigiit
ajornartorsiutaasinnaasu-
nik, siunnersuisoqatigiit
isumaat malillugu nukingi-
uttariaqarnerpaasunik,
sammisaqartitsisinnaam-
mata. Maannakkulli pisor-
taqarfik uangalu aammaar-
luta suliassat tamakku su-
lissutigisariqalerpagut,
Paaviaaraq Heilmann o-
qarpoq.
Isumasioqatigiinnermis-
saaq ilaatigut aalisarner-
mut tapiissuteqartarnissa-
mik pisariaqartitat, Kalaal-
lit Nunaata EU-mut siunis-
sami suleqatigiissutissai,
aalisarnermik nakkutillii-
neq aamma aalisarnermi
ineriartortitsinissamut pe-
riarfissat oqallisiginissaan-
nut periarfissaqartitsiso-
qarpoq.
Fiskeri på
dagsordenen
NUUK - Landsstyremedlem
Paaviaaraq Heilmann har
netop udsendt invitation til
landsstyrets seminar om
fiskeri, som skal afholdes fra
7. til 9. september i Nuuk.
- Det er med stor bekla-
gelse, jeg har taget til
efterretning, at det sidden-
de Fiskeriråd ikke ønsker
at løfte den opgave, det er
at stå som arrangør af
fiskeriseminariet. Men
denne holdning skal efter
min mening ikke forhin-
dre, at seminaret bliver
afholdt, siger Paaviaaraq
Heilmann.
- Fra min side var invita-
tionen til Fiskerirådet om at
være »arkitekt på seminari-
et« ment som en hånds-
rækning, således at Fiskeri-
rådet kunne sætte focus på
de problemstillinger, der
efter rådets mening er mest
påtrængende, Nu bliver det
imidlertid atter min forvalt-
ning og mig, der kommer
til at løfte opgaven, siger
Paaviaaraq Heilmann.
På seminaret bliver der
blandt andet mulighed for
at drøfte tilskudsbehovet i
fiskeriet, Grønlands frem-
tidige relationer til EU,
kontrol med fiskeriet og
fiskeriets potentielle ud-
viklingsmuligheder.
NUUK (TK) - Ullorissap
anai ujaqqat nunarsuatsinnut
nakkartartut qaqutigoorput,
ullorissalli anai saviminiusut
suli qaqutigoornerupput.
llisimatuut ukiut 200-t sin-
nilaarlugit matuma siorna ul-
lorissat anaannik nakkartu-
nik nalunaarsuilemerata ki-
ngorna, ullorissaat anaat
ujaqqat 850-it missaannik
amerlassusillit aamma ullo-
rissat anaat angisuut savi-
mernit 32-t nunarsuaq ta-
makkerlugu nalunaarsorne-
qarsimapput.
Manna tikillugu ullorissat
anaat marluk Kalaallit Nu-
naanni nassaarineqarsimap-
put. Ullorissap anaa savimi-
niusoq - Kap York-imik
taagorneqartoq - 58 tonsinik
oqimaassuseqamermigut nu-
narsuarmi annerpaasoq.
Aamma ullorissap anaa a-
kunnattumik angissuseqar-
toq, taagorneqartoq Ella-
mik.
Qilammit tunissut
Ullorissap anaa Kap York
qanga nakkarsimanersoq ili-
simaneqanngilaq, avanersu-
armiulli kinguaariippassuar-
ni atortarsimavaat. Immaqalu
oqaluttuassartaa ukiunik
2000-inik pisoqaassuseqar-
poq.
Nakkariartomermini qaar-
simavoq. Taamaalilluni ullo-
rissap anaa saviminiusoq
atorfissaqarluartoq siammar-
simavoq, ullutsinnilu sinni-
kui nassaarineqarsinnaapput
Qeqertarsuup Tunuani, El-
lesmere Island-imi, Simmer-
set Island-imi aamma Che-
sterfield Inlet-imi Canada-
miittuni.
Taamaalilluni ullorissap
anaa inuit kinguaariit arlalis-
suit inuuneranni inuunermut
sunniuteqarluarsimavoq, Qi-
musseriarsuarmi Smith
Sund-imilu angalasarneran-
ni.
Sakkutut atorneqartoq
Ukiut tusintit matuma siorna
inuit ullorissap anaata aseq-
quinik qaqqortarissatut angi-
tigisunik katersillutik ator-
toqartalerput. Kaattarneqa-
reerluni, qillersarneqareerlu-
ni silineqareerlunilu savittut,
qarsut naqquattut tuukkatullu
atomeqartarpoq.
Atortut taamaattut qanga-
nisarsiuut misissuineranni
nassaarineqartarput, Kap
York-imiit 2.400 km-erisut
ungasitsigisumi, pisoqaane-
rillu Dorset-kulturimeer-
suupput Kristusip inunngor-
neranit ukiut 1000-it qaangi-
unneraneerlutik.
Ukiut untritillit matuma
siorna aseqqut annerit ator-
neqartalerput. Inuiaqatigiinni
savinimermik ilisimasaqan-
ngitsuni savimineq silaan-
narsuarmeersoq qilammit tu-
nissutitut ippoq.
Peary ullorissallu anaa
1800-ukkut naalemerani uki-
uni kingullemi qulini Robert
E. Peary Thulep eqqaaniittar-
poq, Qalasersuarmut Avan-
narlermut angalanissani pia-
reersarlugu. Taamanikkut ul-
lorissap anaanit Kap York-
imit aseqqunik pisunik pi-
ngasunik paasitinneqarpoq,
takullugillu majimi 1894-
imi.
Tamatuma kingoma aseq-
qut atserpai Ahnigitho, Wo-
man aamma Dog. Woman 3
tonsinik oqimaassusilik aam-
ma Dog 400 kilonik oqi-
maassusilik 1985-imi New
York-imut aallarunneqarput.
Annersaat - Ahnigitho, isu-
maqarfigisaa 100 tonsinik o-
qimaassuseqartoq - 1897-imi
New York-imut aallarunne-
qarpoq. Oqimaalutaavimmil-
li malussarissumik uuttome-
qarami paasinarsimavoq
»taamaallaat« 30,9 tonsinik
oqimaassuseqartoq.
1913-imilu Knud Rasmus-
sen aseqqumik aamma taku-
titsivigineqarpoq - ullorissap
anaanik Savik 1-imik 3.402
kilonik oqimaassusilimmik,
taannalu maannakkut Kø-
benhavn-imi Geologisk Mu-
seum-ip silataaniippoq. Ta-
matuma kingorna ullorissap
anaanik ujarlerneq annikit-
suinnarmik soqutigineqaler-
poq - 1963 tikillugu, taama-
nikkut ullorissap anaa Ag-
palilik 20.140 kilonik oqi-
maassusilik nassaarineqar-
mat.
Qimmeq sinittoq
September 1984-imi Grøn-
lands Geologiske Undersø-
gelser (GGU) nalunaarfigin-
eqarpoq piniartoq Jeremias
Petersen ullorissap anaanik
saviminermik qeqertami Sa-
vissiviup inissisimaffigisaani
nassaartoq.
Savissivimmi piniartut pi-
ngasut ikiortigalugit ulloris-
sap anaata aseqqua atseme-
qartoq »qimmeq sinittoq« u-
miatsiaaqqamut ikillugu nu-
naqarfimmukaanneqarpoq.
Tassanngaanniit 1985-imi
misissugassanngorlugu Kø-
benhavn-imut nassiunneqar-
poq.
Tamatuma kingoma »qim-
meq sinittoq« atsemeqarpoq
Tunorput-mik, qaqqaq nas-
saarfiusoq atsiullugu. Kø-
benhavn-imi qupineqarpoq,
kingomagullu Kalaallit Nu-
naannut utertinneqarluni. Ul-
lumikkut »qimmeq sinittoq«
Kalaallit Nunaata Katersu-
gaasiviani takuneqarsinnaa-
voq 100 kilonik oqimaassu-
seqartoq, ilaalu Qaanaap ka-
tersugaasiviani takuneqarsin-
naalluni. Sinnera Køben-
havn-imi Geologisk Muse-
um-imiippoq.
Ella Island
Ullorissap anaa ujarak Ka-
laallit Nunaanni nassaarine-
qartutuaq 1971-imi amerik-
armiut ujarassiuuinit Ella
Island-imi nassaarineqarpoq.
Taanna Tunup Avannaarpi-
arsuaniippoq, Kong Oscar
Fjord-ip aamma Kejser
Franz Josephs Fjord-ip naa-
piffianni.
Ullorissap anaata ujaraa-
sup qeqertannguami ukiuni
kingullemi 40-ni ujarassiuut
Tunumi sulinerminni pinga-
arnertut tammaarsimaarfigi-
sartagaanni nassaarineqame-
rata takutippaa, ullorissat
anaat ujaraasut qanoq im-
mikkoortikkuminaatsigisut,
nunami ujaqqanit allaanerus-
suteqarpianngimmata.
Soqutiginninneq
Ullorissap anaanik nakkar-
toqamera nunani assigiinngi-
tsuni soqutigineqarluartar-
poq. Aamma taama pisoqar-
poq siorna 9. december taa-
ma pisoqarmat, minnerun-
ngitsumik - nalaatsomikkut
pisoqarneratigut - nakkartoq
videomut immiunneqarsi-
mammat pissutigalugu.
Tycho Brahe-miit ujarleri-
artortitat maannakkut Paa-
miut eqqaani Sioqqap eqqaa-
ni ujarlersut ullorissap anaa-
nik nassaassappata, Kalaallit
Nunaat aammaloorluni nuna-
ni assigiinngitsuni soqutigi-
neqarluaqqilissaaq.
Ulorissat anaasa oqaluttu-
assartaat soqutiginartomjus-
suuvoq. Uagullu - sinnikui-
nik nassaartoqassappat - siu-
nissami katersugaasivimmi
katersaasut isiginnaarlugillu
maluginiarsinnaassavavut,
silaannaqanngitsorsuarmi u-
kiuni millionilikkuutaani -
immaqalu milliardini arlalin-
ni - kaavissimasut, tassan-
ngaannarlu Nunarsuatta si-
laannartaanut appakaassi-
. mallutik. Ujarak 4,6 mil-
liardinik pisoqaassuseqarsin-
naasoq, Seqineqarfitta ullu-
mikkut ilisimasatsitut isik-
koqaleriartornerata nalaa-
neersoq.
Qalerallinut
tunngasoq
NUUK - Royal Greenland
aamma KNAPK sivisungaa-
tsiartumik isumaqatigiinnia-
reerlutik qalerallit pillugit
isumaqatigiissuteqarput.
Isumaqatigiissummi pi-
ngaamemsutigut allanngu-
isoqarpoq, tassami qalera-
linnut ningittakkanik pisa-
nut primanut angisuunut
tunisinermi 9 koruuninik
akitsuisoqarmat, sekunda-
tullu pitsaassusilinnut qas-
sutinillu pisanut akit ileq-
quusut naapertorlugit ilu-
arsiivineqartassallutik.
Allannguut pingaarutilik
alla unaavvoq, qaleralin-
nut angisuunut oqimaassu-
tsikkut killisaritaq 3,3 kii-
lumiit 3,0 kiilumut appar-
tinneqarmat.
Isumaqatigiissut augus-
tip aallaqqaataa aallamer-
figalugu atuutilerpoq.
Aftale om hellefisk
NUUK - Efter længere tids
foriiandlinger mellem Royal
Greenland og KNAPK er det
nu lykkedes parterne at indgå
en aftale vedrørende hellefisk.
Den indgåede aftale har
medført væsentlige ændrin-
ger, idet indhandlingspri-
sen for prima store linefan-
get hellefisk er forhøjet til
ni kroner, mens prisen for
sekundakvalitet og garn-
fanget fisk reguleres efter
sædvanlige principper.
En anden væsentlig
ændring er, at vægtgrænsen
for store hellefisk nu sættes
ned fra 3,3 kilo til 3 kilo.
Aftalen træder i kraft fra
1. august.
HOTEL
9 SMÅ HJEM
En uge i Kobenhavn med eget
bad og toilet, TV, bar, køleskab
og telefon, fælles moderne
kokken og vaskeri. Alt indret-
tet i herskabsejendom. Bo luk-
sus til lavpris ved Østerport st.
Vi er baseret på langtidsudlej-
ning.
Kontoret er åbent hverdag 9-17.
Priser på værelser:
Enkelt pr. uge .Xr. 2.415,-
Enkelt for 1 nat ... Kr. 395,-
Dobbelt pr. uge ... Kr. 3.115,-
Dobbelt for 1 nat . Kr. 495,-
Alle priser er ind. morgenmad.
Hotel-lejligheder:
Med eget kokken, bad og
toilet med adgang til maskin-
vaskeri.
1 -værelses beregnet for
1 person, pr. uge .Kr. 2.415,-
1- værelses beregnet for
2 personer, pr. uge Kr. 3.115,-
Spisekøkken beregnet for
2 personer, pr. uge Kr. 3.304,-
2- værelses pr. uge Kr. 3.626,-
Hotel-lejlighed beregnet for
4 personer, pr. uge Kr. 3.990,-
Alle priser er exd. morgenmad.
I vort annex:
Tagensvej 43, Thorsgade 99-
103, 2200 København N.
2- værelses hotel-lejlighed
beregnet for 3 personer med
brusekabine pr. uge Kr. 2.415,-
3- værelses hotel-lejlighed
beregnet for 6 personer
pr. uge..........Kr. 3.990,-
Brochure tilsendes.
HOTEL 9 SMÅ HJEM
Classensgade 40
DK-2100 København 0
Tlf. 35 26 16 47
Fax 35 43 17 84
Internet www.9smaahjem.dk
E-mail salg@smaahjem.dk