Tíminn - 06.07.1976, Side 8

8
TÍMINN
Þriðjudagur 6. júli 1976
Skjaldhamrar á ensku
Hlegið á sömu
stöðum.......
The Shieldhead Company
presents:
„SHIELDHEAD"
(Skjaldhamrar)
by Jónas Árnason
Translated from the lce-
landic by
Alan Boucher
Directed and adapted by
Anthony Matheson
Scenery
Steinþór Sigurösson
Lighighting
Daniel Williamsson
Leikendur:
Major Stone: Jestyn
Phiilips
Corporal Claxton: Gra-
ham Swanell
Lt. Stanton: Jónína
ólafsdóttir
Kormákur vitavörður:
Gunnar H. Eyjólfsson
Muller, njósnari: Árni
Ibsen
Birna: Ingibjörg Ásgeirs-
dóttir
Skjaldhamrar á ensku
A þessa leið hófst plagg, sem
rétt var að mönnum sem komu
til aö sjá Skjaldhamra á ensku,
eða the Shieldhead, eins og
leikurinn heitir nú, og manni
kemur i hug Völuspá á
hebresku. Til hvers var þetta
allt, voru Bretar ekki búnir að
fá nóg, að minnsta kosti allt sem
hægt var, þótt við færum nú ekki
að senda þeim leikrit lika, en
hvað um það, verið var aö frum-
sýna ensku útgáfuna af hinu
vi'nsæiáiéiKriti Jónasar Arnason-
ar, en hún hafði verið leikin á ír-
landi fyrr i vor.
Það hélt áfram að fjölga i
salnum i Iðnó og áhorfendur
voru sannarlega ekki af hinni
venjulegu sort.
Auövitað voru mörg gamal-
kunn andlit þarna, en mikið af
nýjum þó.dómtúlkum , mönnum
úr Angliu oj» diplómötum, og
svo auðvitað slangur af öörum
stórmennum lika eins og alltaf
þegar frumsýnt er i IÐNO.
Iðnó er litið hús, en stendur
samt fyrir sinu og við kviöum
fyrir þegar hið steinsteypta
blóm mun ljúka um það köldum
blöðum sinum og sökkva með
þaö i svarta moldina upp i
Kringlumýri. Iðnó er undarlegt
hús, minnir á litla gamla
timburkirkju úti á landi, eða
uppi i sveit, rúmar litið af fólki
en mikið af guði, meira en
musterin miklu, sem þeir reisa
fyrir sunnan og úti i löndum.
Mér datt þetta i hug meðan
viö biðum eftir ensku þýðing-
unni af Skjaldhömrum. Var til
nokkurs að setja svona nokkuð
yfir á stórtungur heimsins? Var
sannleikur þessa verks ekki of
bundinn þeirri einangrun, sem
rikir i hamraborgum, ljósvitum
og svo að segja hvar sem er i
litla landinu sem er öfugu
megin við linu hins byggilega
heims i svo mörgu. Voru lát-
brigði þessa lands ekki of ein-
stök, gat þjóð sem ekki þekkti
þýfi og álfa yfirleitt skilið svona
verk?
írar eru þó einna likastir Is-
lendingum. Það hefur verið
sannað með blóðrannsóknum og
áhugi á andatrú og sálarrann
sóknum er gifurlegur þar eins
og hér. Ekki myndi ég þó vilja
gefa þessu verki alþjóðlegt
vegabréf, þótt fleiri þjóðir kunni
að finnast, þar sem svipað
ástand er I andlegum efnum. —
Myrkrið datt á i salnum, — á
listdómara, dómtúlka og
sýningin hófst.
Það var Alan Boucher, sem
þýddi Skjaldhamra á ensku, og
við fáum ekki betur séð (eftir
minni) en að verkið hafi tekið
smávægilegum breytingum i
þýðingu, og þær virðast til bóta.
Framgangur þess er allur
hraðari og eðlilegri.
Alan Boucher er fyrrverandi
dagskrármaður við brezka út-
varpið BBC (former proudcer),
en er nú sendikennari i ensku
við Háskóla tslands. Alan
Boucher var hér á landi i leyni-
þjónustunni á striðsárunum en
þá var höfundurinn skógar-
höggsmaður I Kanada, auk
annars.
Verður ekki betur séð, en að
skógarhöggsmaðurinn og
agentinn hafi skilið hvorn annan
fyllilega rétt, þegar þeir settust
niður aö verki eftir fjögur
þorskastrið og fleira.
Þvi er ekki að leyna sem fyrr
sagöi að maður óttaöist að
ýmsir þættir þessa verks væru
of mikið innansveitarmál til
þess að útlendingar nytu þess.
Auðvitað vissum við að nokkrir
sjómenn, hafnsögumenn ög vítá
verðir eiga, ef vel er leitað,
brezkar orður, svo ábúðarfullar
og merkilegar, að svara myndi
metorðafýsn þúsunda manna af
'ácki svb lágum stigum i Bret-
landi, en vita menn svona
nokkuð á Bretlandseyjum? Til
eru lika, eða voru til menn, sem
höfðu rit eins og Encyclopedia
Britanica á hraðbergi, þótt
flestir geti ekki einu sinni
skrifað bókarheitiö án handbók-
ar. Vissu menn um þetta i út-
löndum?
Það kom fljótlega i ljós, að
dómtúlkar og diplómatar hlógu
á nákvæmlega sömu stöðum og
við með áhyggjurnar út af skila-
boðum þessa verks og þá fór
manni að liða ögn betur.
Annað var það, sem áhyggj-
um olli en það var tungumálið.
Auðvitað vissum við að islenzku
leikararnir voru vel menntað
fólk sem hafði reynslu i ensku
tungumáli, en þaö er annað. Það
erannaðaðpantasérkönnuaf öli
og rabba vio náungann um dag-
inn og veginn, en að leika upp á
sviði. Sumir geta það ekki einu
sinniá Islenzku heldur og eru þó
ekki allir taldir stirðmæltir. En
lika það fór fljótleg á bezta veg
og dómtúlkar og diplómatar
kinkuðu kolli virðulega og vin-
samlega eftir fyrstu atriöin.
Helzti gallinn við að fá þessa
sýningu núna er — að minu viti
— sá, að hún kemur of fljótt.
Auðvitað er samanburður
hentugri en væri til dæmis, ef
áratugir hefðu liðið milli Skjald-
hamra og Shieldhead. Það er á
hinn bóginn svo, að sumum
finnst vont að sjá myndir og
leikrit tvisvar I röö. Það er eins
og að verið sé að senda gömul
dagblöð innum rifuna hjá manni
snemma morguns.
Ég vona, að það verði ekki
litið á það sem sérstakan
þjóðernisrembing, eða stuðning
við íra, þótt ég telji að islenzku
leikendurnir hafi staðið sig
mjög vel 1 þessu verki. Gunnar
Eyjólfsson hefur liklega ekki
oft verið betri. Honum lætur
enskan vel, hann mótar orðin —
fer út I oröin — og skilur fram
lagið i textanum og látbragðs-
leikur hans var i samræmi viö
tungutakið.
Jónina ólafsdóttirer lika leik-
kona sem stendur fyrir sinu,
örugg og sviðsvön. Hana hafði
ég séð i verki noröur á Akureyri
og vissi að hún kunni til verka á
sviði.
Arni Ibsen var góður mjög
mátulega vitlaus á köflum, en
ekki minnist ég þess að hafa séð
hann áður i leik, en mun hafa
tekíð þátt i háskólasýningum á
Hamlet.
Ingibjörg Asgeirsdóttir var
viöfelldin þótt hún segi ekkert i
leiknum. Hún hefur stundað
leiklistarnám i London eins og
Jónina og er gift brezkum
leikara eins og hún.
Brezku leikararnir Jestyn
Philipp og Graham Swannell
eru fagmenn, enda sjóaðir vel á
fjölum brezkra leikhúsa og
kvikmyndavera. Þeir lögðu
sýningunni til hernámsára blæ
og þær einkennilegu andstæður,
sem skapast þegar framfylgja á
herlögum i fuglabjargi. Ég held,
að allt þetta fólk og aðrir sem að
sýningunni stóðu, hafi aukið
hróður sinn fremur en hitt.
Leikstjórinn Anthony
Matheson hefur meðal annars
starfað sem leikstjóri við St.
Andrews. Hann er lika rithöf-
undur og hefur skrifað fyrir
sjónvarp. Leikstjórn hans fór
nokkuð svipaðan veg og i
SkjaldhömrumL.R. Hraði var
þó öllu meiri, og dregið var úr
yfirleik og vissri rómantik, —
eða leikendur gerðu það.
Það er i fyllsta máta ósann-
gjarnt að bera islenzku sýning-
una saman við þá ensku, þvi að
auðvitað á sú siðari rætur i hinni
fyrri. Sömu leiktjöld voru lika
notuð i þeim báðum, en þau eru
eftir Steinþór Sigurðssonog hef-
ur ágæti þeirra þegar verið lýst.
Þegar upp er staöið höfum við
séð svolitið nýtt. Séö, að mögu-
leikar okkar til útflutnings eru
ekki i fiskiðnaðinum einum.
Ekkert virðist þvi til fyrirstöðu
lengur að setja megi upp islenzk
verk á heimstungunum, ef við
baia viljum það, og þá getum
við flutt einangrunarmenningu
okkar út i leikverkum eins og
þykka sósu á allar okkar
sjávarafurðir. Margir islenzkir
leikarar eru sjóaðir vel i
norðurlandamálunum og ættu
að duga valin verk.
Jónas Guötnundsson
Fenixballettinn:
Sýnir „Gunnar á Hlíðarenda"
og „Þjóðtrú á Norðurlöndum"
Unnur Guðjónsdóttir, ballett-
meistari, stofnaði Fenixballettinn
i Stokkhólmi 1970. Dansflokkur-
inn hefur um 100 sýningar á ári I
Sviþjóö og sýnir m .a. i leikhúsum,
samkomustöðum, fangelsum,
elliheimilum, skólum og sjúkra-
húsum. Fenixballettinn er nú i
sýningarferð um Island. Sýndir
verða ballettarnir „Gunnar á
Hliðarenda” og „Þjóðtrú á
Norðurlöndum”. I flokknum eru
að þessu sinni 5 dansarar og 1
tæknimaður. Ferðin er farin fyrir
tilstilli menningarsjóðs Norður-
landa. Deildir norrænu félaganna
úti á landi og menningarsjóður
félagsheimila veita flokKnum
fyrirgreiðslu á sýningarierðalag-
inu.
Fyrsta sýningin var I Hótelinu i
Hveragerði á sunnudagskvöld. A
mánudag var sýnt i Félags-
heimilinu Hvoli, Hvolsvelli og slð-
an verður sýnt I Sindrabæ, Höfn I
Hornafirði, Egilsbúð, Neskaup-
stað, Valaskjálf, Egilsstöðum,
Herðubreið,Seyðisfirði,Leikfimis-
salnum, Húsavik, Samkomuhús-
inu á Akureyri, Félagsheimilinu i
Kópavogi og siðasta sýningin
verðuri Norræna húsinu, Reykja-
vik.
/nnsBr?UCKnr6
V\«" • ,
ip Jfj
ii . Á Jp'~ \ I vv J£ 1 Æ. Æm
Æí 1 "■ik ^■i*m,i- - -x, i

t
Unnur Guöjónsdóttir (fremst til hægri) og dansflokkurinn.
Atriði úr sýningu dansflokksins
Margar gerðir mæla
í bifreiðir, báta
og vinnuvélar
h ilLOSSB—
Skipholti 35 - Simar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 verkstæði • 8-13-52 skrifstola
------- --------------
Permobel
Blöndum
bílalökk
y HLOSSI?—
Skipholti 35 Simar:
8-13-50 verzlun 8-13-51 verkstæAi • 8-13-52 skrilstola
3
J