Mánudagsblaðið - 20.07.1970, Blaðsíða 2

2
Mánudagsblaðið
Mánudagur 20. júlí 1970
ÚR SÖGU LANDS OG LÝÐS
Barnið vilta
undir
Eyjafjöllum
Undir Eyjafjölum bar svo við,
að barn hvarf einu sinni. Var þess
þá víða leitað og fanst um síðir
í gjótu einni uppi í fjalli; urðu
menn þó að víkka gjótuna, áður
en barninu var náð. svo var hún
þröng. En er menn höfðu náð
barninu, sagði það frá því, að sér
hefði sýnzt hún móðri sín fara allt-
af á undan sér og hefði það elt
hana þangað.
Kirkjusmiðurinn
á Reyni
Einu sinni bjó maður nokkur á
Reyni í Mýrdal; átti hann að byggja
kirkju, en varð naumt fyrir með
timburaðdrætti til hennar; var kom-
ið að slætti, en engir smiðir fengn-
ir, svo hann tók að ugga að sér, að
kirkjunni yrði komið upp fyrir vet-
urinn. Einn dag var hann að reika
út um tún í þungu skapi. Þá kom
maður til hans og bauð honum að
byggja kirkjuna fyrir hann. Skyldi
bóndi segja honum nafn hans, áður
en smíðinni væri Iokið, en að öðr-
um kosti skyldi bóndi láta af hendi
við hann einka son sinn á sjötta ári.
Þessu keyptu þeir; tók aðkomu-
maðurinn til verka; skipti hann sér
af engu nema smíðum sínum og
var fáorður mjög, enda vannst srmð
in undarlega fljótt, og sá bóndi, að
henni mundi IofeiS nálægt sláttu-
Iokum. Tók bóndi þá að ógleðjast
mjög, en gat ekki að gjört.
Um haustið, þegar kirkjan var
nærri fulsmíðuð, ráfaði bóndi út
fyrir tún; lagðist hann þar fyrir
útan hól nokkurn. Heyrði hann þá
kveðið í hólnum, sem móðir fevæði
við barn sitt, og var það þetta:
„Senn kemur hann Finnur
faðir þinn frá Reyn
með þinn litla leiksvein".
Var þetta kveðið upp aftur og
aftur. Bóndi hresstist nú mjög og
gekk heim til kirkju. Var sthiður-
inn þá búinn aÖ telgja hina séin-
ustu fjöl yfir altarinu og ætlaði að
fara að festa hana. Bóndi mælti:
„Senn eru búinn, Finnur rriinn."
Við þessi orð varð smiðnum svo
bilt, að hann feldi fjölina niður og
hvarf; hefur hann ekki sézt síðan.
Kötludraumur
Már hét maður; hann var höfð-
ingi mikill og bjó á Reykhólum
vestra. Hann áti konu þá, er Katla
hét; hún var af góðum ættum. Ein-
hverju sinni reið Már sem oftar til
alþingis, en Katla var eftir heima.
Meðan Már er burtu, gengur Katla
einn morgun til dyngju sinnar og
sofnar þegar. Þangað komu og aðr-
ar konur síðar, og sefur hún sem
áður. Þegar Ieið að miðdegi, vilja
þær vekja Kötlu, en þess var ekki
kostur; hugðu þær Kötlu þá dauða
og sögðu fóstra hennar til. Þegar
hann kom þar, sem Katla Iá, sagði
hann, að hún væri ekki dauð, því
önd bærðist fyrir brjósti hennar,
en hann gæti ekki vakið hana; sat
hann svo yfir henni fjögur dægur
föst og fuli. Á fimmta dægri vakn-
aði Katla og var þá harmfull mjög,
en enginn þorði að fregna hana,
hvað því olli.
Eftir það kemur Már heim af
þingi; þá hafði Katla brugðið hátt-
um sínum, því hvorki gekk hún í
móti honum né hneigði honum, er
hann kom. Hann leitar þá eftir hjá
salkonum hennar, hvað þessu valdi,
en þær kváðust ekki vita neitt um
það annað en að Katla hefði sofið
fjögur dægur, en ekki sagt neinum,
hvað fyrir sig hefði borið. Már
gekk þá á konu sína um þetta í
tómi.og spurði, hvað orðið hefði
um hana í svefnhöfga þessum, og
kvað henni ekki mundi verða mein
að mælgi sinni. Katla sagði honum
þá upp alla sögu.
„Mér þótti," segir hún, „kona
koma til mín í dyngjuna, húsfreyju
leg og orðfögur. Hún kvaðst eiga
heima á Þverá skammt héðan og
bað mig að fylgja sér á götu. Eg
gjörði svo, en hún lagði glófa sína
þar, sem ég sat, og sagði, að þeir
skyldu verja sætið. Við gengum svo
út og komum að vatni einu; þar
flaut bátur fagur. Þakkaði hún mér
þá fylgdina, en ég bað hana vel
fara. Varð ég þess þá vísari, að hún
hét Alvör; bað hún mig taka í
hönd sér, og gjörði ég svo. Vatt
hún mér þá í bátinn og reri með
mig að hólma einum; fann ég þá,
að hún réði ein öllu, en ég engu.
Hún gjörði sig þó blíða við mig
og kvað sig nauðsyn hafa knúið
til þessa, — „og skal ég," segir hún
„fylgja þér heim aftur." Við kom-
um þá til híbýla hennar í hólm-
anum; voru þau svo fögur, að ég
hef aldrei bjartari bústað litið.
Fylgdi hún mér í herbergi eitt, þar
sem konur nokkrar voru fyrir, og
var þar kerlaug búin og rekkja vel
tjölduð. Eftir það var mér borinn
víndrykkur, og Iagðist ég svo til
svefns. Eg vaknaði við það aftur,
að skikkja lá hjá mér, búin skíni
gulli, og húsfreyja bar til mín önn-
ur föt gull-saumuð; síðan kastaði
hún yfir mig kápu sinni; var hún
af guðvef og grátt skinn undir,
búin brenndu gulli. Bað hún mig
þá eiga þessar gersemar, ef ég
vildi; þar með var hringur af rauða
gulli, höfuðgull og men, fjögur fing
urgull og lindi fagur. Síðan bað
hún mig ganga inn í skála sinn, og
varð hún því öllu ein að ráða.
Gengum vér þar inn átta konur
saman; var þar glæsilega fyrirbúið;
skálaveggirnir voru (skreyttir) gull-
ofnum tjöldum, silfurker á borðurn
og gullbúin drykjarhorn og skraut-
mannalið mikið fyrir í skálanum.
í öndvegi hinu æðsta sá ég hvílu
eina; þar lá maður í silkiklæðum;
Alvör tók á honum, vakti hann og
nefndi Kára. Hann vaknaði og
spurði, hví hún hefði vakið sig
eða hvort nún bæri sér nokkur ný
tíðindi, — „eða er Katla komin
hér í skálann?" Sá hann þá, að svo
var. Vorum við Kári sett síðan
bæði á einn bekk, og bað Alvör
menn kalla Kára brúðguma; var
svo gjört; tóku menn nú til drykkju,
og var drukkið fast um daginn. En
er kvöld var komið, sagði Alvör,
að ég skyldi hvíla hjá Kára, en ég
kvað þess enga von; miklu elskaði
ég Már heitara en svo, að ég mætti
yndis njóta með öðrum manni. AI-
vör sagði ég mundi þess aldrei bæt-
ur bíða, ef ég yrði ekki við vilja
Kára. Mér varð ráðafátt við þessi
orð, því ég þóttist sem einmana í
vargaflokki. Þegar ég var gengin
til hvílu, kom þar maður til mín
og bað mig eiga allt gull sitt og
gersemar, en ég gaf honum enga
von blíðu minnar. Kári lét mig þá
drekka af hoimi, er hann hafði
áður drukkið af, og kvaðst fyrr vildi
bíða helstríð en sjá mig hrygga.
Bað hann mig þá huggast láta og
hét, að mér skyldi verða bráðum
fylgt heim aftur. Var ég svo þar
tvær nætur, hrygg í huga; enginn
vildi þar angra mig, heldur gleðja
mig. Segir þá Kári við mig, að við
munum eiga son í vændum. Bað
hann mig kalla hann Kára. Hann
tók þá belti ágætt og hníf og fékk
mér; bað hann mig fá það syni
okkar, að það fylgdi nafni. Hann
bað mig leggja skrúðklæði rnín og
gersemar allar í skjóðu, og kvaðst
hann unna mér þeirra bezt að
njóta. „Skaltu sýna það allt," segir
hann, „Már manni þínum og inna
honum satt frá öllu, þó þér þyki
það sárt og sviðamikið. Þið skuluð
byggja ykkur nýjan bústað yfir á
Þverá; muntu finna þar fuglþúfur
tvær við endann á skála mínum, c.g
verða það féþúfur ykkar Þar mun
lifna af ykkur mikill ættbogi, er
frægur mun þykja. Nú mun ég
verða að skiljast við þig og aldrei
lít: þig augum framar, enda veit
ég eigi, hvað langra lífdaga mér
verður auðið héðan af." Síðan leiddi
Alvör mig harmfull í huga út;
heyrði ég þá brest mikinn í skál-
anu, er Kári sprakk af harmi mín
vegna." — Segja sumar sagnir, að
hún flytti Kötlu á bátnum sama
yfir vatnið og fylgdi henni svo
heim að hlaðgarði og tæki aftur
glófa sína úr sætinu. Sagði hún þá
við Kötlu að skilnaði: „Farðu heil,
Katla, þó ekki hafi ég af syni mín-
um nema sorgir einar, og njóttu vel
gersema þinna." „Er nú. draúmur
minn á enda," segir Katla, „og
vænti ég, Már, þess af drengskap
þínum, að þú finnir mér vorfeunn,
er ég var alls ósjálfráð.” Már bað
hana sýna sér gersemarnar, og
gjörði hún svo. Litlu fyrir sumar
veturinn eftir fæddi Katla svein-
barn, einkar frítt, og þótti Már
sveinninn giftusamlegur. Var hann
kallaður Kári, sem faðir hans hafði
fyrir mælt, og Iét Már kalla sig föð-
ur sveinsins; og reyndist hann hon-
um í öllu betur en móðir hans, er
jafnan var fá við hann. Var nú flutt
ur bústaður þeirra Márs þangað,
sem Katla sagði fyrir, og bjuggu
þau hjón þar saman og unnu hvort
öðru mikið og áttu mikið auðnulag
saman.
Auglýsið í
Mánudagsblaðinu

Höfum fyrirliggjandi frá hinu þekhta norska fyr- Hinar vinsælu þiljur íást nú í eftirfarandi
irtæki ELGESÆTER appelsínu- og jarðaberjasafa tegundum:
á I-V2 liters plastbrusum. Mjög hentugt til ferða- Wenge Oretron Pine
laga. Palisander Alm Eik Furu Einnig spónlagt hilluefni og skilrúms-
ÁSBJÖRN ÓLAFSSON H.F. veggir.
Borgariúni 33, áSBJÖRN ÓLAFSSON H.F.
Sími: 24440. Vöruafgreiðsla Skeifunni 8.