Tíminn - 18.01.1978, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 18. jamiar 1978
13
15.00 óperutdnlist: Atriði lir
„Töfraflautunni” eftir Mo-
zart Evelyn Lear, Roberta
Peters, Lisa Otto, Fritz
Wunderlich, Dietrich Fisc-
her-Dieskau og fleiri syngja
með útvarpskór og Fflhar-
moniusveit Berlinar, Karl
Böhm stjórnar.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.20 Popphorn Halldór Gunn-
arsson kynnir.
17.30 Útvarpssaga barnanna:
„Hottabych” eftir Lazar
Lagin Oddný Thorsteinsson
les þýðingu sina (17).
17.50 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Gestur I Utvarpssal:
Erling Blöndal Bentsson
sellóleikari leikur Einleiks-
svitu op. 87 eftir Benjamin
Britten.
20.00 Á vegamótum a. Sigrún
Gestsdóttir syngur lög eftir
Sigursvein D. Kristinsson.
Philip Jenkins leikur á p-
ianó. b. Manuela Wiesler,
Siguröur I. Snorrason og
Nina G. Flyer leika „Klif”
eftir Atla Heimi Sveinsson.
21.00 „Átján ára aldurinn”,
smásaga eftir Leif Panduro
HalldórS. Stefánsson þýddi.
Helma Þórðardóttir les.
21.35 Stjörnusöngvarar fyrr
og nú Guömundur Gilsson
rekur söngferil frægra
þýzkra söngvara. Annar
þáttur: Erika Köth.
22.05 Kvöldsagan: „Sagan af
Dibs litla” eftir Virginfu M.
Alexine Þórir S. Guöbergs-
son byrjar lestur þýöingar
sinnar.
22.30 Veðurfregnir. Fréttir.
22.50 Svört tónlist Umsjón:
Gerard Chinotti. Kynnir:
Jórunn Tómasdóttir.
23.35 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
Miðvikudagur
18. janúar
18.00 Daglegt lif I dýragarði.
Tékkneskur myndaflokkur.
18.10 Björninn Jóki Bandarisk
teiknimyndasyrpa. Þýöandi
Guöbrandur Gislason.
18.35 Cook skipstjóri Bresk
myndasaga. 17. og 18. þátt-
ur. Þýöandi og þulur Óskar
Ingimarsson.
19.00 On We GoEnskukennsla.
12. þáttur frumsýndur.
19.15 Hlé
20.00 Fréttir og veöur
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Vaka(L) Þáttur um list-
ir. Stjórn upptöku Egill
Eövarösson.
21.10 Til mikils að vinna (L)
(Glittering Prizes) Nýr,
breskur myndaflokkur i sex
þáttum. Handrit Frederic
Raphael. Leikstjórn Waris
Hussein og Robert Knights.
Aöalhlutverk Tom Conti,
Barbara Kellermann'
Leonard Sachs og John
Gregg. Hópur ungs fólks er
viö háskólanám i
Cambridge þegar sagan
hefst, áriö 1953, og henni
lýkur áriö 1976. Sögumaöur-
inn, Adam Morris, er af
gyöingaættum. Hann er
nýbyrjaður háskólanám, og
herbergisfélagi hans á
stúdentageröinum er af
tignum ættum.
22.25 Sekt og refsing
Heimildamynd um afbrot
og refsingu i Danmörku.
Rætt er viö lögmenn, af-
brotamenn og eiturlyfja-
neytendur um hugtakið
„sekt” og spurt m.a. hvort
afbrotamönnum sé refsaö á
réttan hátt. Þýðandi Bogi
Arnar Finnbogason. (Nord-
vision — Danska sjón-
varpið)
23.10 Dagskrárlok
SÚSANNA LENOX
ennþá minna borð/ sápuskál og ein krús. Á veggnum var
snagafjöl. Á gólfinu var gömul og furðu-óhrein ábreiða
en ofan á hana hafði verið látin hreinleg str/áábreiða er
náði alveg frá dyrunum að rúminu og þvottaborðinu.
Súsanna litaðist um — eitt augnakast var nóg. Hún sá
allt sem þarna var og sá líka hvernig það var. Hún var
komin aftur í leiguhjall. Hana hryllti við umhverf i sínu.
— Þetta er ekki sérlega glæsilegt, sagði f rú Tucker, —
en svona herbergi leigjast venjulega á fimm dali á viku.
Þakið var brennheitt í sólskininu og loftið í þessu
súðarherbergi var eins og í kjallara þar sem ofn væri
glóðkyntur. En Súsanna vissi að hún hafði verið fram-
úrskarandi heppin. — Hér er hreinlegt og þokkalegt,
sagði hún — og ég er yður mjög þakklát fyrir, hvað þér
eruð sanngjörn. Og til þess að útkljá þessa samninga,
borgaði hún strax hálfs mánaðarleigu. — Ég bæti við
þetta þegar ég er búin að vera eina viku í verzlunarhús-
inu.
— Það liggur ekkert á, sagði frú Tucker sem velti
peningunum milli f ingranna og starði á þá feginsamlegu
og þakklátu augnaráði.— Við fátæklingarnir eigum
ekki að vera harðbrjósta hverjir við aðra — þótt
hamingjan viti að sa væri ekki lengi fátækur er gæti
verið það. Þér sendið auðvitað eftir eigum yðar?
— Ég á ekki annað en þetta sagði Súsanna og benti á
töskuna á borðinu.
Það kom skelfingarsvipur á frú Tucker.
— En ég hef góða atvinnu, f lýtti Súsanna sér að segja.
— Ég fæ tíu dali á viku. Og eins og ég sagði þá flyt ég
undir eins burt ef ég get ekki staðið í skilum.
— Ég hef tapað miklu á óorðheldnum leigjendum,
sagði frú Tucker afsakandi. — Ég veit ekki hvar það
lendir. Svo birti yfir henni. — En það fer allt einhvern
veginn og sjálfsagt vel. Ég hlífi mér ekki og reyni að
forðast að beita neinn ranglæti.
— Þér gerið það ekki heldur,það er ég viss um, sagði
Súsanna sannfærandi.
Trú hennar á þær dyggðir sem henni höfðu verið inn-
rættar frá bernsku hafði oft orðið að ganga gegnum
miklar eldraunir. En hún hafði aldrei leyft sér annað
meira en að efast snöggvast um það að eina úrræðið til
þess að komast áfram í lifinu væri að vinna og erfiða.
Vegna þeirrar viðleitni sinnar að vera Spenser sem
minnst til byrði hafði hún tamið sér mjög mikla spar-
semi. Hún hafði vanið sig á að gefa sér góðan tíma til
allra kaupa. Hún hafði farið búð úr búð og borið saman
verðog vörur. Hún hafði athugað nákvæmlega notagildi
matvara og fatnaðar og þannig hafði hún komizt að raun
um, hversu gífurlegum f járhæðum fólk sóar af fávizku
einni. Hún haf ði komizt að raun um þau sannindi sem eru
undirstöðuatriði listarinnar að lifa sparlega að það er
aðeins þegar svo óvenj ulega hittist á, að góð vara er ódýr
að ódýr vara er góð. Við yfirheyrslur sínar hafði
Spenser uppgötvað hve mikla hagsýni í meðferð fjár-
muna hún var búin að tileinka sér. Og honum var
skemmt. — Timaeyðsla var hann vanur að segja. —
Borgaðu bara það, sem það vill fá og hugsaðu svo ekki
meira um það. Honum hefði ef til vill dottið í hug að bera
henni á brýn nízku ef örlæti hefði ekki verið eiginleiki
sem var einna mest áberandi í fari hennar.
Nú voru f járráð hennar orðin minni en unnt var að lifa
af á sómasamlegan hátt — því lífi sem venjulegur
borgarbúi gerir kröf ur til. Hún sneri sér undir eins að þvi
að notfæra sér hina miklu hagrænu þekkingu sína. Henni
reið á að gleyma hörmum sínum. Undir eins og f rú Tuck-
er var farin afklæddi hún sig og burstaði föt sín hengdi
þau upp á snaga og fór i þunnan slopp, sem hún hafði
tekið með sér. Hinn hræðilegi hiti i þessari litlu kytru
varð nú bærilegri og auk þess hlífði hún fötum sinum við
sliti. Hún settist við borðið og skrifaði eins konar f jár-
hagsáætlun á blað.
Fyrst af öllu varð hún að draga þrjá dali og þrjátíu
sent f rá kaupi — upp i húsaleiguna. Þá voru eftir sex dal-
ir og sjötíu sent, sem urðu að nægja fyrir öðrum
nauðsynjum: mat og fatnaði. Engin aukaútgjöld máttu
koma til greina því að hún hafði enga peninga af lögu til
þess að mæta þeim. Hún hafði ekki efni á að fara um
borgjna i sporvagni, þótt rigning væri: regnfrakki, skó-
hlífar og regnhlíf kostuðu meira í upphaf i en það varð þó
miklu ódýrara þegar til lengdar lét. Þvotta og línstrok
varð hún auðvitað að annast sjálf á kvöldin eða á sunnu-
dögum. Af því tvennu sem hún varð að borga með þess-
um sex dölum og sjötíu sentum, var maturinn megin-við-
fangsefnið. Hvað gat hún komizt af með minnst?
Ef hún deildi sjö i þessa sex dali og sjötíu sent varð út-
koman níutíu og fimm sent. Það voru peningarnir sem
hún hafði til daglegrar eyðslu. Hún varð innan skamms
að kaupa sér föt hversu vel sem hún færi með það sem
hún átti. Það var mjög lítið að ætla f immtán dali til fata-
kaupa fram í októbermánuð. En samt var það sama og
að segja að hún yrði að spara fimmtán dali þær þrjár
vikur sem eftir voru af júnimánuði, í júlimánuði, ágúst
og september — á eitt hundrað og tíu dögum. Hún varð að
leggja fyrir hér um bil fimmtán sent á dag. Og fyrir
þessa upphæð varð hún að kaupa sér sápu,tannduft,utan-
yf irföt, nærföt, kannski hatt og eina skó. Maturinn mátti
með öðrum orðum ekki kosta meira en áttatíu sent á dag
og það hrökk svo miklu skemmra af því að hún keypti
ekki nema góðan mat þar eð reynslan haf ði sannað henni
að vondur matur rænir f ólk heilsu og fegurð og meginsök
á því að f lestar verkastúlkur taka að fella af, þegar þær
eru átján ára eða rúmlega það.
Áttatíu á dag! Það var þó ekki sem verst. Einn kakó-
bolli á morgnana — heimatilbúið úr beztu tegund sem
ekki gefur hörundinu Ijótan blæ — það myndi aldrei
kosta tíu sent. Hádegismat varð hún að hafa með sér á
vinnustaðinn. Á kvöldin hugsaði hún sér að búa til rif j-
asteik eða eitthvað þess háttar á gasvél sem hún ætlaði
að kaupa. Sum a daga átti hún að geta lagt fyrir tuttugu
eða jaf nvel tuttugu og f imm sent til fatakaupa. Hún var
að minnsta kosti staðráðin í því að ganga aldrei framar
sóðaskap og tötramennsku á vald hvað svo sem það
kostaði. Aldrei framar — aldrei!
Þarna sat hún nú við borðið og hafði dregið hlerana
fyrir gluggana til þess að verjast illbærilegum sólarhita
siðdegisins. Hvilíkur ógnarhiti! Hún lét augnalokin síga
— það voru dökkir baugar umhverfis þau og hlustaði á
borgarskarkalann úti fyrir, tryllingslegan skarkala sem
minnti á sæg hungraðra villidýra. Aðeins fá þúsund af
mörgum milljónum borgarinnar lifðu í sólskini
siðmenningarinnar. Hinir, þorrinn af fólkinu — þeir
lifðu við myrkur og óþrifnað vankunnandi illa haldnir,
klæddir aumustu tötrum sem í hæsta lagi var puntað upp
á með fáránlegu og einskis verðu prjáli og gátu aldrei
gert sér vonir um að eignast betri klænað. Hún vildi ekki
vera i þeim f lokki! Hún ætlaði að berjast til sigurs ætlaði
að hopa til þess að geta sótt fram. Hún ætlaði að vinna.
En sá hiti í þessari kytru! Leyfðist fólki ekki að gera
hvað sem var — já hvað sem var — til þess að losna úr
þessu helviti?