Tíminn - 22.08.1978, Blaðsíða 8

8
ÞriOjudagur 22. ágúst 1978
á víðavangi
Samúðin með Tékkum
i þremur pörtum
Á þremur útifundum I gær
var innrásar Varsjárbanda-
iagsins i Tékkóslóvakiu fyrir
10 árum minnst. Slfkt hlýtur
að vekja menn ofurlitift til um-
hugsunar, ekki aðeins um hag
Tékka, heidur ekki siftur um
eftli tslendinga. Hvort er
samúftin með Tékkum þreföld
eða eftli tstendinga aft standa
sundraftir og samúftin meft
Tékkum blandin súrri pólitik?
Atburftirnir I Tékkóslóvakiu
fyrir 10 árum eru vissulega
enn I dag verftugt umhUsunar-
efni.og tslendingar sem aldrei
þola aft gengift sé á
ákvörftunarrétt þeirra efta at-
hafnafrelsi, ættu allir aö geta
gengift saman til aft mótmæla
þvi sem þá gerftist —og Tékk-
ar og Slóvakar búa enn vift.
Þess i staft gerftist þaft I gær,
að þrir útifundir i hjarta
Reykjavlkur endurspegluftu
hlægilega ósátt og þó sorg-
lega, þar sem sundurlyndi
frelsisvina stuðlar ekki aft
betri heimi.
Lúðvík og Nató
21. ágúst hreyfingin á ts-
landi og Lýftræftissinnuö æska
héldu fundi I gær slnhvoru-
megin á Lækjartorgi, og I stað
þess aft gera mótmæli vift inn-
rás Rússa I Tékkóslóvaklu
fyrir 10 árum aft meginmáli
fundanna, snerust þeir aft
hluta uppi heitingar vift NATO
og varnarliftift hér á landi af>
hálfu 21. ágúst hreyfingarinn-
ar. Fulltrúi ungra sjálfstæftis-
manna á fundi lýðræðissinn-
aftrar æsku svaraði meö þvl aft
rugla hugsanlegri forsætis-
ráftherrastöftu Lúftvlks Jósefs-
sonar inn i þetta mál.
Framkoma af þessu tagi er
ekki traustvekjandi, enda var
þátttaka I mótmælaaftgerftum
þessum ekki ýkja mikil. Allir
leikurinn um Stallntimann I
Sovétrikjunum, innrásin i
Ungverjaland árift 1956 og
fleiri dæmi um harkalega
valdniftslu Sovétríkjanna,
hafði haft litil áhrif á, urftu nú
aft viðurkenna, aft eitthvaö
væri rotift austan við járn-
tjaldiðekkisiftur en um álfuna
vestanhallt. En almennings-
álit hefur aldrei staftift stór-
veldum fyrir þrifum. Pólitfk
þeirra byggistá alltöftru en aft
þóknast sem flestum sem vift-
ast. Almenningsálitift innan-
lands er langtum meira vert.
Þaft sannaftist I Bandarikjun-
um þegar Vletnamstriöift stóft.
Almenningsálitið úti um vifta
veröld skipti Bandarikjamenn
litlu, en þegar hugur heima-
manna snérist gegn styrjöld-
inni var stutt til þess aft rlkis-
stjórnin yröi aft breyta stefnu
sinni. Sama máli gegnir um
Sovétrlkin. Þar skiptir mestu
hvaö sovétþjóðirnar álita, og
hvernig áróður rikisins nær til
þeirra. Hvaft erlendir menn
álíta skiptir litlu sem engu
máli. Andóf heima fyrir er
hættulegt vegna þess, aft þaft
ber þvf vitni aft ekki séu allir
ánægöir, og þar af leiðandi
verftur aft hreinsa burt hift illa
og hættulega. Heima I Sovét-
rikjunum er Solsenitsyn
hættulegur, erlendis skiptir
engu máli hvaft hann segir, —
úr þvi aft rikisvaldift getur
ráftift þvl hvaft fólk fær aft
heyra og hvaö ekki.”
KEJ
Þetta var ein uppákoman þegar innrásarinnar I Tékkóslóvaklu var
minnst I fordæmingarskyni. Timamynd: Róbert.
Almenningsálitið
t Tlmanum á sunnudaginn
fjallar Haraldur ólafsson á
skýran hátt um innrásina I
Tékkóslóvaklu, aðdraganda
rikjunum, þeirra á meðal hin-
ir stærstu i Vestur-Evrópu,
hinn ítalski og hinn franski.
Vinstri menn hvarvetna i
heiminum voru furðu slegnir,
og fjölmargir, sem sann-
tslendingar geta sameinast I
fordæmingu á innrásinni I
Tékkóslóvakiu, og einmitt
meft þvf að standa allir saman
stöndum vift vörð um frelsift.
Vift þurfum ekki súra pólitik-
usa.sem jafnvel gera mál sem
þetta aft innbyrftis ádeiluefni.
og áhrif og um Dubcek. 1 mjög
athyglisverftri hugleiftingu
segir hann m.a.:
„Fyrstu viftbrögft vift inn-
rásinni voru Sovétrikjunum
ákaflega neikvæð.
Komrnúnistaf lokkar Evrópu
snérust nær allir gegn Sovét-
Bragi Kristjánsson skrifar um heimsmeistaraeinvígið:
Góð helgi hjá
Karpov
S.l. laugardag tefldu Karpov
og Kortsnoj 14. skákina. Hún
var jafnteflisleg, þegar Korts-
noj gaf heimsmeistaranum færi
á skiptamunsfórn, sem leiddi til
vonlausrar stöftu fyrir áskor-
andann. Skákin fór I bið I stöftu,
sem var auftunnin fyrir Karpov.
A sunnudagsmorgunn var
biftskákin úr 13. umferft tefld
áfram. Fljótlega kom i ljós aft
heimavinna Kortsnojs og aft-
stoftarmanna hans var ekki
nægilega góft. Smám saman
missti Kortsnoj tökin á skák-
inni, enda átti hann afteins 20
mlnútur fyrir 15 leiki. 1 siftasta
leiknum fyrir timamörkin lék
Kortsnoj illilega af sér og varft
aft gefast upp 5 leikjum slftar.
Þessi úrslit komu öllum á óvart,
þvl Kortsnoj stóft betur i bift-
stöftinni. Hann varft aft gjalda þá
heimsku sina aft hugsa biftleik-
inn I 40 minútur dýru verfti.
Heimavinna hans og aöstoftar-
manna hans hefur heldur ekki
verift góft, þvl þegar tefldir
höfftu verift 4 leikir af biftskák-
inni, varft Kortsnoj aft eyfta dýr-
mætum minútum af um-
hugsunartlma sinum. Þetta er
mjög undarlegt, þvl Kortsnoj
tók sér frídag til aft rannsaka
biftstöftuna.
Strax aft lokinni biftskákinni
úr 13. umferft var 14. skákin
tefld áfram. Henni lauk eftir 9
leiki meft sigri Karpovs.
Karpovhefur þvitekiö forystu
I einvlginu meft 3 v. gegn 1, en
jafnteflin 10 eru ekki talin meft.
Þessi forysta heimsmeistarans
er óvænt, þvl hann tefldi 9.-13.
skákirnar mjög máttleysislega,
en liklega hefur frldagur sá, er
Kortsnoj baft um, hresst hann
mikift.
Þegar hér var komift, þurfti
Kortsnoj aft eyfta dýrmætum
minútum til umhugsunar.
45. Be4 Dg5+ 46. Kfl Bd647. Bd5
He7 48. Bf3 —
Hvltur á erfitt meft aft finna
gófta leift I timahrakinu. Áætlun
sú, sem hann velur gefur eftir
völdin á skálinunni hl-a8 og
skilur peftift á h3 eftir óvaldaft.
48. —h5 49. Bdl? Df5 50. Ke2 He4
51. Dc3+ Df6 52. Db3 —
Kortsnoj átti nú eftir tæpar 5
minútur á siftustu 4 leikina.
Eftir drottningakaup má hvitur
þakka fyrir jafntefli.
52. — Df5 53. Db7+ He7 54.
Db2+ Kh7 55. Dd4 Bc7.
Staftan hér aft ofan er bift-
staftan f 13. skákinni. Framhald
skákarinnar varft:
41. Ha7—
Biftleikurinn dýrkeypti. Þaft er
furftulegt, aft jafnreyndur skák-
maftur og Kortsnoj skuli eyfta 40
mlnútum til aft leika þennan
biftleik.
41. — Hdf6 42. Hxf7 —
Ekki gengur 42. Re5? Dxf2+ 43.
Kh2 (43. Khl Del+ 44. Kh2
Dxe3) Dxe3 44. Rxf7 Df4+ 45.
Khl Hxf7 meft jafnteflisstöftu.
42. — Hxf7 43. d5 —
Meft þessum leik vinnur
Kortsnoj peftift á c6, en pefta-
keftja hvits slitnar i sundur. I
framhaldi skákarinnar á Karp-
ov auövelt meft aft stöftva hvitu
peftin. Ef til vill gaf 43. Bxc6
meiri vinningsmöguleika, en
ætla má, aft Kortsnoj viti hvaft
hann er aft gera eftir aft hafa
tekiö sér fri til aft rannsaka bift-
skákina.
43. — Be5 44. dxc6 —
Kortsnoj vill ekki skipta á Rd3
og Be5, þvl þá verftur f2-reitur-
inn veikur.
44. — Kg7
Hvltur hótaöi 45. Bd5
56. Dh4? ? —
Ljótur afleikur I tlmaþröng.
Hvltur er I vandræftum meft aft
valda peftiö á h3, en þaft er
afleifting fálmkenndrar tafl-
mennsku i biftskákinni
(B-e4-d5-f3-dl).
Þaft er erfitt aft benda á góftan
leik fyrir hvit í stöftunni og má
hann þakka fyrir jafntefli. Til
greina kom aft leika 56. Dc5 efta
56. Db4.
56. — He4 57. f4 —
111 nauftsyn. Kortsnoj gat eldd
leikift 57. Rf4 vegna 57. — Bxf4.
57 — Bb6 58. Bc2 Hxe3+ 59. Kd2
Da5+ 60. Kdl Dal+ 61. Kd2 He4
og Kortsnoj gafst upp, þvi hann
getur ekkert gert vift hót-
ununum 62. — Ba5+ og 62. —
Be3+
14. skákin.
Hvítt: Karpov
Svart: Kortsnoj
Spænskur ieikur (opna afbrigft-
iö)
1. e4 e5 2. Rf3 Rc6 3.Bb5 a6 4.Ba4
Rf6 5.0-0 Rxe4.
Einvigiöer aft verfta ágætt nám-
skeift í opna afbrigöi Spænska
leiksins.
6.d4 b5 7.Bb3 d5 8.dxe5 Be6 9.C3
Karpov velur aftur þennan
leik, þótt hann fengi álitlegar
stöftur í 8., 10. og 12. skákunum
meft 9. Rbd2.
9. — Bc5 10.Rbd2 0-0 ll.Bc2 Bf5
12. Rb3 Bg4 13.h3.
I 2. og 4. skákunum lék Karpov
hér 13. Rxc5.
13. — Bh5 14. g4 Bg6.
Þessa stöftu taldi Kortsnoj
óljósa 1 alfræftibók um skák-
byrjanir, sem út kom 1974.
15. Bxe4 dxe4 16. Rxc5 exf3
17. Bf4 Dxdl.
Eftir 17. — De7 18. Dd5 Ra5 19.
b4 Rc4 20. Hfel fær svartur
varla nægilegt mótspil fyrir
peftift, sem hann missir á f3.
18. Haxdl Rd8
Kortsnoj stefnir aft riddara-
kaupum á e6, en eftir þaft ætti
hann aft halda jafntefli, þótt
stafta hans verfti óvirk.
19. Hd7 Re6 20.Rxe6 fxe6 21.Be3
Hac8.
Hvftur stendur betur vegna
yfirráfta yfir d-linunni, en hann
kemst ekkert áfram, ef svartur
teflir vel.
22. Hfdl Be4 23. Bc5 Hfe8 24.
H7d4 Bd5 25. b3 a5.?
Best var aft bífta rólegur meft 25.
— Bc6, en sllk taflmennska er
ekki Kortsnoj aö skapi.
26.Kh2 Ha8 27.Kg3 Ha6? 28.h4
Hc6?
Erfitt er aft imynda sér, um
hvaft Kortsnoj hefur veriö aö
hugsa, en hann heföi ekki þurft
aft sökkva sér djúpt niftur I stöft-
una til aft sjá afleiöingar skipta-
munsfórnar hvits i næsta leik.
Nauftsynlegt var aft leika 28. —
Bc6.
29. Hxd5. —
Einfalt og afgerandi. Hvltur fær
biskup og peö fyrir hrókinn, en
peftift á f3 er dauöans matur og
auk þess eru svörtu peftin á
drottningarvæng veik.
29. — exd5 30.Hxd5 Hce6 31.Bd4
C6 32.Hc5 Hf8
Svartur er gjörsamlega
hjálparvana I þessu endatafli.
Hann getur ekki beöiö eftir
Kxf3, Ke4, f4 og f5 o.s.frv. Nú
tapar hann hins vegar a-peftinu.
33.a4 bxa4 34.bxa4 g6 35.Hxa8
Hee8 36.Ha7 Hf7.
Eftir 36. — Ha8 37.a5 vinnur
hvltur einnig örugglega.
37. Ha6 Hc7
Svartur biftur dauftans I algjör-
lega óvirkri stöftu.
38. Bc5 —
Hvi'tur bætir stöftu biskupsins,
þvi 38. — Hxe5 væri svaraft meft
39. Bd6 o.s.frv.
38. — Hcc8 39.Bd6 Ha8 40.Hxc6
Hxa4 41.Kxf3 h5.
I þessari stöftu fór skákin I biö.
Vinningurinn er afteins tækni-
legt atriöi fyrir hvit
42.gxh5 gxh5 43.C4 Ha2 44.Hb6 —
Nú getur ekkert stöftvaft fram-
rás hvítu peftanna á c-, e- og
f-línunum.
44. — Kf7 45.c5 Ha4 46.C6 Ke6
47.C7 Kd7 48.Hb8 Hc8 49.Ke3
Hxh4
Annars gerir framrás hvita f-
peftsins út um skákina.
50.e6 +
og Kortsnoj gafst upp. Eftir 50.
— Kxe6(50. —Kxd651.Hxc8 Hc4
52.Hd8+ Kxc7 53.e7 og hvitur
vinnur) 51.Bg3 vinnur hvitur
auftveldlega.