Tíminn - 18.11.1978, Qupperneq 6

6
Laugardagur 18. nóvember 1978
'Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og .Jón Sigurðsson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og- auglýsingar Siðumúla 15. Simi
86300. , ' i
Kvöldsfmar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verö ilausasölu kr. 110.00. Áskriftargjald kr. 2.200 á'
mánuði. ^ Blaðaprent h.f.
Hættum að
slá úr og í
Á það hefur margsinnis verið bent að núverandi
rikisstjórn var mynduð á elleftu stundu, vegna
þess að vitað var að allt myndi fara úr böndum i
byrjun septembermánaðar s.l. ef ekkert yrði að-
hafst i efnahags- og kjaramálum. Þá var og á það
lögð þung áhersla að rikisstjórnin myndi móta sér
frambúðarstefnu fyrir lok nóvember, en þá sáu
menn aftur fram á holskeflu vegna visitöluákvæða
i almennum kjarasamningum.
Nú er að þessu komið. Nú er það fyrirsjáanlegt
að skrúfan heldur áfram óheillasnúningi sinum og
herðir enn að kjörum þjóðarinnar við næstu
mánaðamót ef ekki verður gripið i taumana.
Það hlýtur að verða mönnum umhugsunar- og
áhyggjuefni að við skulum nú aftur standa i
svipuðum sporum og á s.l. hausti. Umræðurnar nú
minna einnig að ýmsu leyti á þær umræður sem
áttu sér stað i ágústmánuði. Vissulega ber að
fagna þvi að áhrifamönnum i forystusveit verka-
lýðsfélaganna hefur orðið það ljóst, a.m.k. sumum
hver jum, að við svo búið má ekki lengur standa.
Ef full visitala gengur út i kaupgjaldið um næstu
mánaðamót, rúmlega 14% hvorki meira né minna,
geta menn hæglega séð fyrir framvinduna fram að
næslu eyktamörkum i öfugþróun islenskra efna-
hagsmála, en þau verða i upphafi marsmánaðar.
Hinir hrollvekjandi helgisiðir visitölukerfisins
munu leiknir enn einu sinni, með hækkun
búsafurða, nýju fiskverði, ógöngum i gengis- og
gjaldeyrismálum, skriðu almennra verðhækkana,
óróa á vinnumarkaði og mikilli óánægju og van-
trausti almennings.
Þetta er rétt að allur almenningur ihugi nú. Það
er ekki seinna vænna. Ef skrúfan verður ekki
stöðvuð, að einhverju leyti a.m.k., nú fyrir næstu
mánaðamót, stöndum við i sömu sporunum sem
fyrr. Okkur mun hafa rekið af leið ef eitthvað
verður, vegna þess að þær vonir sem vaknað höfðu
um róttækar umbætur vinstriflokkanna munu
koma til litils.
Hér skal engum hrakspám hreyft, en ef þetta
verður nú munu fáir festa nokkurn trúnað á það að
úr verði bætt fyrir upphaf marsmánaðar.
Nú verða menn að hætta að slá úr og i. Það þýðir
ekkert að fjölyrða, eins og sumir hyllast þvi miður
til, um einhverjar langsóttar hugmyndir um fram-
tiðarþjóðfélagið og óskalandið sitt. Hér er um það
að ræða að leysa eitthvert mikilvægasta hags-
munamál allrar þjóðarinnar, og einkum láglauna-
fólksins, nú á næstu tveimur vikum. Það er ein-
faldlega ekkert ráðrúm til þess að ástunda heim-
spekilegar vangaveltur um veröldina, það sem
máli skiptir er nú að breyta ástandinu.
Á sama hátt er það ógæfulegt að fara nú að
leggja áherslu á sérhagsmuni einstakra atvinnu-
stétta eða hagsmunasamtaka. Nú verður að lita á
heildarhag um fram allt annað. Nú verða vinstri-
flokkarnir að standa saman um róttækar breyt-
ingar. Það þarf að bylta þessu alvitlausa visitölu-
skrúfukerfi sem liggur eins og herfjötur á þjóðinni.
Það eru tæpar tvær vikur til stefnu.
JS
Erlent yfirlit
Carey fékk störf sín
Tiðurkennd að lokum
Skoðanakannanir spáðu falli hans
ÞAU úrslit, sem komu einna
mest á óvart i kosningunum i
Bandarlkjunum 7. þ.m. var
mikill sigur Careys rikisstjóra i
New York-rlki. Skoðana-
kannanir höfðu gefið til kynna,
aö hann myndi ekki ná endur-
kosningu, þó að hagur hans
hefði heldur batnaö eftir þvi,
sem nær dró kosningunum.
Niöurstaðan varö sú, aö hann
vann öruggan sigur.
Þegar Carey var fyrst kosinn
rikisstjóri 1974, var meirihluti
hans meiri en áöur var dæmi
um I rikisstjórakjöri i New
York-riki. Þá var fariö aö ræöa
um hann sem hugsanlegt for-
setaefni demókrata. Þetta
breyttist hins vegar fljótlega.
Hann þótti ekki sýna samstarfs-
mönnum sinum nægilega tillits-
semi og sniöganga þá úr hófi
fram. Hann kom litiö fram á
mannamótum og þótti óalþýö-
legur I framgöngu. Þetta átti
sinn þátt i þvi, aö vararikis-
stjórinn, Mary Anne Krupsak,
snerist á móti honum, þvi aö
hún taldi hann hafa haldið sér
utan viö stjórnkerfiö. Hún bauö
sig þvi fram gegn honum i próf-
kjörinuhjá demókrötum. Carey
bar sigur úr býtum, en prófkjör-
iö þótti samt veikja hann. Þaö
gaf til kynna, aö hann heföi ekki
flokkinn nægilega á bak viö sig
og nyti ekki teljandi almanna-
hylli. Eftir prófkjöriö breytti
hannnokkuö um starfcaöferöir,
og þótti þá standa sig betur en
áöur. Þaö hjálpaöi einnig til, aö
Perry B. Duryea, frambjóöandi
repúblikana, tókst ekki aö vinna
sér verulegt fylgi meðal kjós-
enda.
ÞAÐ mun þó sennilega hafa
ráöiö mestu, aö menn komust aö
raun um, þegar þeir fóru aö i-
huga betur störf Careys sem
rikisstjóra, aö hann heföi á
margan hátt reynzt vel. Út-
gjöldin höfbu hækkaö hlutfalls-
lega minna hjá honum en fyrir-
rennara hans, sem var Nelson
Rockefeller. Carey haföi þvi
getaö lækkab skatta i stjórnar-
tib sinni. Fjármálastjórn hans
var ótvirætt traust og heiöarleg.
Hann haföi lika átt drjúgan þátt
i þvi ab rétta vib fjárhag New
York-borgar, sem mátti heita
gjaldþrota um þab leyti, sem
hann varö rikisstjóri. Hann
haföi á þennan og annan hátt
reynzt óaöfinnanlegur stjórn-
andi, þótt hann heföi ekki aö
ööru leyti veriö vib alþýöuskap.
Þaö jókeinnig álit hans meöal
óháöra kjósenda, aö hann haföi
sýnt kjark til aö taka ákvarö-
Carey og Anne Ford Uzlelli.
anir, sem gátu aflaö honum
óvinsælda. Þannig haföi hann
tekiö ákveöna afstööu gegn
dauöarefsingum og lýst yfir
þvi, aö hann myndi neita aö
undirrita lög, sem heimiluöu
þær aö nýju. Meöal almennings
viröist þaö eiga mikinn hljóm-
grunn, aö dauöaref singar veröi
aftur teknar ilög og geröi Duryea
þaö þvi aö einu helzta kosninga-
máli sinu. Þaö haföi ekki nein
áhrif á Carey, sem kvaö þaö
brjóta gegn samvizku sinni aö
leyfa dauöarefsingu.
Carey hefur einnig tekiö
ákveöna afstööu meö fóstureyö-
ingum, sem hafa veriö og eru
enn mikiö deilumál. Hann hefur
beitt sér fyrir þvi, aö efnalitlar
konur fengju styrk til fóstureyö-
inga.
FERILL Careys rikisstjóra
sýnir, ab i lifi stjórnmálamanns
geta skipzt á skin og skúrir.
Eftir kosningasigur hans nú er
abstaba hans oröin önnur en
áöur. Hann hefur staöiö af sér
alla gagnrýni fyrir aö vera
ósamvinnuþýður, óalþýölegur
og einráöur. Þegar til kom, mat
fólk þab meira aö hann haföi
reynzt dugandi stjórnandi og
látiö þab ganga fyrir öbru.
Takist honum ab halda áfram á
þeirri braut, getur hæglega
komiö til mála ab fariö veröi aö
ræöa um hann aö nýju sem for-
setaefni eöa varaforsetaefni
demókrata.
Hugh Leo Carey er fæddur ll.
april 1919 I Brooklyn, sonar-
sonur irsks innflytjanda. Fabir
hans starfaöi viö ollusölu, sem
eldri bróöir hans, Edward M.
Carey, hefir gert aö einu stærsta
einkafyrirtæki i Bandarikj-
unum. Talið er aö þaö hafi veitt
Hugh Carey rifleg fjárframlög I
kosningabaráttu hans. Þegar
siöari heimsstyrjöldin hófst,
haföi Carey hafiö laganám, en
varö aö hætta þvi, þegar hann
var kvaddur i herinn. Hann gat
sér gott orö sem hermaöur og
hlaut bæöi liðsforingjatign og
heiöursmerki fyrir framgöngu
sina. Eftir styrjöldina lauk
Carey laganáminu og gegndi
slöan ýmsum lögfræbistörfum,
unz hann náöi kosningu til full-
trúadeildar Bandarlkjaþings
1960. Hann var endurkosinn
fimm sinnum eöa þangab til
hann bauö sig fram I rlkis-
stjórakosningunum 1974. Hann
þótti starfsamur þingmaöur og I
hópi frjálslyndari þingmanna.
Carey varö fyrir þvi áfalli
1974, rétt eftir aö hann var kos-
inn rikisstjóri, ab missa konu
slna frá tólf börnum þeirra.
Þetta mun hafa oröiö mikiö
áfall fyrir Carey, þvi ab hjóna-
bandib haföi veriö gott. 1 seinni
tiö hefur Anne Ford Uzielli,
dóttir Henrys Ford bilakóngs,
veriö oft i fylgd meb Carey, en
hún skildi vib mann sinn fyrir
þremur árum. Þegar Carey
þakkabi fulgismönnum stuön-
inginn eftir kosningasigur hans
nú, stób hún viö hliö hans og gaf
Careym.a. tilkynna.aö sá timi
gæti veriöbrátt áenda, aö hann
væri einsamall.
Þ.Þ.
Carey kemur á kjörstað með hluta af barnahópnum.