Tíminn - 14.02.1979, Blaðsíða 9

MiOvikudagur 14. febrúar 1979
9
Alexander Stefánsson alþingismaður:
sveitarfélögin og landsveitan.
1 þriðja lagi: Orkustofnun
veröi rikisstjórninni til ráöu-
neytis um orkumál og annist
upplýsingasöfnun hvers konar
um orkulindir þjóöarinnar, ger-
ir áætlanir um nýtingu þeirra og
annist frumrannsóknir fyrir
virkjanir. Orkustofnun veiti
Landsveitunni og landshluta-
veitunum nauösynlega þjón-
ustu”.
Ég vænti þess aö núverandi
rikisstjórn dragi ekki lengi aö
leggja fram stjórnarfrumvarp
um þetta mál, sem veröur I
samræmi viö stefnu okkar
framsóknarmanna. Raunar
Framhald á bls. 19.
/,Hvað segðu þingmenn Reykjavíkursvæðisins
ef byggðarlögin úti um landið, sem framleiða
meirihluta af útflutningsvörum þjóðarinnar,
gerðu þá kröfu að ráðstafa stórum hluta gjald-
eyristekna sem þau afla, að eigin geðþótta, til
sérþarfa byggðarlaganna, og láta önnur
byggðarlög, er ekki afla gjaldeyris, greiða sér-
staklega fyrir að fá að nota gjaldeyrinn?"
Viðleitni í rétta átt
Ég vil lýsa stuöningi minum
viö þaö frumvarp sem hér ligg-
ur fyrir, þar sem þaö stuölar aö
vissu marki aö veröjöfnun á raf-
orku til heimilisnota, þó aö á þvi
séu augljósir gallar, eins og
margofthefur veriöum rætt. Ég
vil vekja athygli á þvi aö eins og
nú er háttaö í fjármálum, þá er
þaö bryn nauösyn aö RARIK og
Orkubú Vestfjaröa fái þessar
tekjur nú og þaö veröi ekki
skilist viö þetta mál þannig hér
á Alþingi, aö þaö fái ekki af-
greiöslu. Ég vil leggja áherslu á
brýna nauösyn þess aö ráö-
stafanir veröi geröar til aö jafna
þann óviöunandi mismun á raf-
orkuveröi i landinu, sem er nú
aö skapa vissa hættu á byggöa -
röskun til tjóns fyrir alla, ef ekki
hillir undir úrbætur. Þær ráö-
stafanir sem þetta frumvarp
felur I sér jafna þennan aöstööu-
mun aö litlu leyti, en er þó viö-
leitni i rétta átt og hamlar gegn
Frumvarp
ríkisstjórnarinnar:
frekari hækkun og er þaö form
sem áöur hefur tiðkast. Hins
vegar get ég fallist á þau rök aö
e.t.v. sé réttara aö leysa fjár-
hagsvanda RARIK á annan
hátt. Þaö þarf aö skoöa meö
framtiöarlausn I huga og er
hlutverk Alþingis. Kemur þar til
greina orkuskattur á stóriöju.
Mikilsvert atriði í sam-
starfsyfirlýsingunni
Ég minni á eitt mikilsvert
atriöi I samstarfsyfirlýsingu
rikisstjórnarflokkanna, sem
fram kemur i athugasemd meö
þessu lagafrumvarpi: Aö
mörkuö veröi ný stefna i orku-
málum meö þaö aö markmiöi aö
tryggja öllum landsmönnum
næga og örugga raforku á sam-
bærilegu veröi. Viö dreifbýlis-
fólk bindum miklar vonir viö
þetta atriöi. Framsóknar-
flokkurinn hefur barist fyrir
þessu máli og vil ég visa þar til
þingsályktunartillögu þing-
manna flokksins frá siöasta
þingi um skipulag orkumála
sem undirstrikar stefnu flokks-
ins, en þar segir:
Alexander Stefánsson.
„Alþingi ályktar aö stefnt
skuli aö jöfnun orkukostnaöar
um land allt. 1 þvi skyni skal
lögö áhersla á aö tengja saman
raforkukerfi einstakra lands-
hluta og tryggja þannig sem
hagkvæmastar framkvæmdir
og rekstur meö samkeyrslu
allra orkuvera og dreifikerfa. 1
þessum tilgangi skal stefnt aö
eftirgreindu skipulagi orku-
mála:
t fyrsta lagi: unniö veröi aö
þvi aö koma á fót einu fyrirtæki,
sem annist alla meginorku-
vinnslu og flutning raforku á
milli landshluta. Rikisstjórnin
taki I þessu skyni upp samninga
viö Landsvirkjun, Laxár-
virkjun, Andakilsárvirkjun,
Rafveitu Vestmannaeyja, Raf-
veitu Siglufjarðar og aörar raf-
veitur, sem eiga og reka orku-
ver, um sameiningu sllks
reksturs I einni landsveitu. Aö-
ilar aö þessu fyrirtæki og stjórn
þess veröi rlkissjóöur og lands-
hlutaveitur. Eignarhluti rlkis-
sjóös skal aldrei vera minni en
50%. Fyrirtækiö undirbýr virkj-
anir og lætur virkja.
I ööru lagi: unniö veröi aö þvi
aö koma á fót landshlutaveitum,
sem annist alla dreifingu og sölu
á raforku I viökomandi lands-
hluta. Landshlutaveitur þessar
geti einnig annast rekstur hita-
veitna. Þær sjá um fram-
kvæmdir sem nauösynlegar eru
vegna viökomandi rekstrar. Aö-
ilar aö slikum landshlutaveitum
og stjórnum þeirra veröi
alþingi
Varamenn
á þing
SS — Eirlkur Sigurðsson
mjólkurfræöingur hefur tekiö
sæti á Alþingi I fjarveru Helga
F. Seljan sem veröur frá þing-
störfum um 3-4 vikna skeiö aö
læknisráði. Eirlkur hefur ekki
áður tekiö sæti á Alþingi, en
hann er 2. varaþingmaður
Alþýöubandalagsins I Austur-
landskjördæmi.
ólafur Björnsson, útgeröar-
maöur I Keflavlk hefur tekiö
sæti á Alþingi I staö Kjartans
Jóhannssonar sjávarútvegsráö-
herra, sem er erlendis I opin-
berum erindagjöröum.
Guömundur J. Guömundsson
formaöur Verkamannasam-
bands tslands hefur tekiö sæti á
Alþingi i fjarveru Svövu
Jakobsdóttur.
Hætta á byggðaröskun vegna
óviðunandi
mismunar á
raforkuverði
Getur rústað atvinnu-
líf á Suðurnesjum
— Plagsiður varnarmálanefndar að taka
ævinlega málstað Amerikana
— Gunnlaugur i Alþýðuflokknum vegna
kompásskekkju
Fríðindi
ráðherra
verði
afnumin
— varðandi
bifreiðakaup
„Rikisstjórnin telur óeölilegt
aö ráöherrar fái bifreiðar, er
veröa einkaeign þeirra, meö
öörum kjörum en aimennt
gilda' i landinu. Er þvi meö
frumvarpiþessulagt til aölaga-
heimild til veitingar slikra friö-
inda verðifelld úr gildi”, segir I
athugasemdum viö lagafrum-
varp, er rikisstjórnin lagöi fram
á Alþingi i gær um breytingu á
iögum um tollskrá o.fl.
Ennfremur segir I athuga-
semdum:
„lallmörgárhafaveriði gildi
sérstakar reglur um tollmeö-
ferö bifreiða er ráðherrar hafa
til afnota. Meö lögum nr. 1/1970
um tollskrá o.fl. var veitt heim-
ild til þess aö veita undanþágu
frá greiöslu aöflutningsgjalda
af bifreiöum ráöherra I sam-
ræmi viðreglur um bifreiöamál
rEkisins.”
Olíumengun frá
Keflavíkur-
flugvelli:
SS — í gær var tekin til umræöu
I sameinuðu þingi þingsályktun-
artQlaga Gunnlaugs Stefáns-
sonar (A) um varnir gegn olíu-
mengun I nágrenni Keflavikur-
flugvallar. Utanrikismálanefnd
Alþingis veröi faliö aö láta
rannsaka m.a. „hversu mikil
mengun hefur nú þegar hlotist
af ollu I jarövegi umhverfis
Keflavikurflugvöll. Athugað
veröi sérstaklega hversu mikil
hætta stafar af ollumengun
gagnvart vatnsbólum byggöar-
laga á Suðurnesjum”.
Benedikt Gröndal utanrikis-
ráöherra kvaö engan efast um,
aö mengunarhætta frá Kefla-
vikurflugvelli væri stóralvar-
legt mál. Fyrir tiltölulega
skömmu síöan heföu ráöamenn
og almenningur tekiö aö hugsa
um möguleika á sllkri hættu.
Benedikt sagöi aö þegar
mengunarmáiiö kom upp á slö-
astliðnu hausti heföu
Bandarlkjamenn kallað til svo
sörfræðinga i megnunarinálurrii
og ásamt Þóroddi Th. Sigurös-
syni samiö skýrslu um þaö
vandamál, sem þarna væri viö
aö etja.
Þá sagöi hann, að sett heföi
verið á laggirnar 3ja sérfróöra
manna nefnd til að fylgjast meö
hættunni á og viö Keflavikur-
flugvöll og gera tillögur til úr-
bóta.
Einar Agústsson (F)kvaöhér
vissulega ekki um nýtt
vandamál aö ræöa. Þó væri
ástæöa til aö vekja athygli á
málinu aö nýju, þar sem vax-
andi þætta væri á feröinni.
Einar sagöi aö fyrir nokkrum
árum heföi starfað nefnd I þessu
máli. M.a. kom fram viö athug-
anir nefndarinnar, aö ekki ein-
ungis væri þarna um ollumeng-
un aö ræða, vatnið heföi einnig
reynst sjómengað. ef svo ’mætti
aö oröi komast.
Einar kvaöst fyllilega sam-
mála ráöstöfunum
utanrlkisráöherra til aö leita
eftir nýju vatni og sagði sem
hann, að við værum tiltölulega
nývaknaöir um mengunarhættu
hér á landi. Minnti Einar á, aö
eitt af þvi sem taliö var að gæti
mengaö vatnsból Suöurnesja-
manna voru sorphaugar. Við
þvi heföi verið brugöist meö
þeim hætti, aö reisa sorp-
brennslustöö, sem hann vonaöi
aö eyddi þeirri hættu.
Ab lokum sagöi Einar, aö
kanna þyrfti, hvert valdsvið
nefndar eins og utanríkismála-
nefndar væri, en I tillögu
Gunnlaugs væri gert ráö fyrir
þvl, aö hún beitti sér fyrir
þessari könnun.
Jónas Arnason (Ab) lýsti yfir
stut'ningi við tillöguna. Sagöi
hann þaö iiggja fyrir, aö um svo
alvarlega mengun væri aö ræöa,
aö svo kynni aö fara, aö stór
hluti atvinnullfs á Suöurnesjum
færi endanlega I rúst. Sagði
Jónas aö ástæöa þessa væri ekki
oliumengun heldur herstööin,
sem sogaö heföi til sin vinnuafl
og drepiö niöur atvinnugreinar.
Jónas sagði aö þaö væri um-
hugsunarvert, aö svokölluö
varnarmálanefnd heföi ekkert
gert I þessu máli, þrátt fyrir
tilmæli. „Þaö er plagsiður
þeirrar nefndaraö taka málstaö
Amerlkana, þegar ágreiningur
hefur komið upp milli þeirra og
Islendinga.” Undirlægjuháttur-
inn fyrir Amerlkönum væri
hvergi á ööru eins stigi og þar.
Kvaö Jónas auöveltaö koma I
vegfyrir sllka mengun meö þvi
einfaldlega aö láta herinn fara.
Þar virtist Gunnlaugur Stefáns-
son vera sammála sér „þótt
hann hafi fyrir einhverja
kompásskekkju lent I Alþýöu-
flokknum”.
Páll Pétursson (F) kvað ijótt
að iieyra þaö, aö Bandarikja- |
menn skyldu hafa eitraö fyrir
Suðurnesjamönnum „og þaö i
bókstaflegri merkingu".
Hélt Páll áhrifarikasta ráðiö
til aö kippa þessu máli I lag, aö
láta þennan her einfaldlega
fara.