Tíminn - 14.10.1979, Qupperneq 27

Sunnudagur 14. október 1979
27
I
I
I
I
Sagt frá nýrri kvikmynd
Terrence Malick
I fyrra var gerð kvikmynd í Bandaríkjunum sem
heitirá frummáli Daysof Heaven (Sæludagar). Þessi
mynd hefur verið sýnd víða á meginlandi Evrópu í
sumar og fengið mjög góða dóma. Undirritaður sá
hana fyrir nokkru og skal fúslega játað að hér er á
ferð ein af athyglisverðustu kvikmyndunum sem
hann hefur séð þetta árið.
Sæludagð
í Texas
Brooke Adams (Abby) og Richard Gere (Bill)
Days of Heaveneöa Sæludag-
ar eins og ef til vill mætti kalla
hana á Islensku, er gerö af
Bandarikjamanninum Terrence
Sæludaga er einnig skrifaö af
Terrence Malick. Kvikmyndin
gerist 1916 og segir frá tvitugum
strák, Bill, yngri systur hans,
þá hugmynd, en samþykkir aö
lokum. Þau eru gefin saman og
Bill til mikils hugarangurs virö-
ist bóndinn hressast meö hverj-
Linda (Linda Manez) litla systirin er sögumaöurinn Imyndinni.
Malick. Ekki er hægt aö segja,
aö hann sé I röö afkastamikilla
kvikmyndaleikstjóra vegna
þess, aö hann hefur einungis
sent frá sér eina aöra mynd.
Þaö er kvikmyndin' Badlands
frá árinu 1974 sem vakti griöar-
lega mikla athygli. Hún gerist
seint á 6. áratugnum og fjallar
um gjörsamlega ástæöulaus
manndráp táninga og flótta
þeirra undan vöröum laga og
réttár. Þaö sem myndin hefur
einkum veriö lofuö fyrir er ó-
venjulega góö lýsing á þjóöfé-
lagsaöstæöum I Bandarlkjunum
og einstök persónusköpun.
Stjörnuleikur Sissy Spacek og
Martin Sheen, sem viö fáum
vonandi aö sjá bráölega I
Apocalypse Now, dró ekki úr
hólinu. Leikstjórinn Terrence
Malick skrifaöi handritiö.
Sæludagar
Handrit nýju myndarinnar
Lindu, og unnustu, Abby. Þau
búa I Chicago og þrælar Bill
nótt sem nýtan dag til aö afla
fjár fyrir brýnustu nauöþurftum
þeirra I verksmiöju þar sem
vinnuaðstaöan er tæplega
mönnum bjóöandi. Enda fer svo
aö þau kveöja þaö vlti sem
verksmiöjuvinna á þessum tlma
reyndist verkamönnum stór-
borganna og slást I hóp farand-
verkamanna sem eru á leið til
Texas í leit aö vinnu viö korn-
uppskeruna. í þvl skyni aö forö-
ast umtal segir Bill aö Abby sé
systir hans.
Þegar til Texas kemur fá þau
vinnu á búgarði I eigu einhleyps
bónda. Hann er haldinn ólækn-
andi sjúkdómi sem sagt er aö
dragi hann til dauöa innan árs.
Bóndinn veröur ástfanginn af
Abby, Bill, sem eygir möguleika
á aö ná tangarhaldi á miklum
eignum, hvetur hana til að gift-
ast honum. Hún tekur dræmt I
um degi sem líður. Spennan á
búgarðinum eykst og leggur Bill
drög að því aö myröa bónda, en
fær sig ekki til þess þegar á
herðir.
Hann veröur þess brátt á-
skynja aö Abby gerist honum
afhuga og ákveöur aö fara burtu
meö fjölleikahópi. Ari seinna
snýr hann til baka. Grunsemdir
taka aö grafa um sig hjá bónda
um aö ekki sé allt meö felldu
meö skyldleika Abbyar og Bill
þegar hann sér þau I innilegum
faömlögum. Eftir nokkra á-
rekstra notar Bill fyrsta tæki-
færiö sem gefstog banar bónd-
anum. Hann, Abby og Linda
flýja frá búgaröinum, en eru elt
af lögreglunni. Bill er skotinn á
flóttanum, en Abby sleppur og
kemur Lindu fyrir á heimavist-
arskóla, Myndinni lýkur á þvl,
aö hún hoppar upp I járnbrauta-
lest sem full er af hermönnum á
leiö til vigvallanna I Evrópu.
Það besta úramerískri og
evrópskri kvikmynda-
gerð
Söguþráöurinn er I sjálfu sér
einfaldur. Uppistaöan er þrl-
hyrningurinn sigildi. Þaö sem
hefur vakiö aðdáun bandariskra
áhorfenda er framsetningar-
mátinn. t rauninni fylgir hann
mjög evrópskum heföum.
Malick gefur áhorfendum tlma
til aö kynnast persónum mynd-
arinnar. Ekki meö samræöum
fullum af merkingarlausu orö-
skrúöi, heldur meö þvi aö sýna
atferli, leggja áherslu á svip-
brigöi og sérstaklega augnatil-
lit.
Systir Bills, Linda, er sögu-
maður myndarinnar. Hún hefur
greinilega ekki tekiö eftir þeirri
spennu sem er á milli bróöur
hennar, Abby og bóndans. At-
hugasemdir hennar virðast ekki
vera I neinum tengslum viö þaö
sem er aö gerast á tjaldinu.
Meöan Bill berst hetjulegri bar-
áttu viö aö hemja afbrýöi-
semina I garð' bóndans, talar
Linda um veöriö, uppskeruna og
hvaö þau hafi þaö gott. Þetta
séu sæludagar fyrir þau.
Evrópskur leikstjóri heföi
sennilega sleppt athugasemd-
um Lindu og látiö þagnirnar
tala, en Malick hefur ekki viljaö
leggja þaö á bandariska áhorf-
endur sem eru óvanir löngum
þögnum I kvikmyndum.
Ameriska hliö myndarinnar
er tæknivinnan, sérstaklega
kvikmyndatakan, sem er hreint
afbragð. Um hana segir kvik-
myndatökumaðurinn Nestor Al-
mendros I viötali: „Flest atriöin
voru kvikmynduö á þeim tlma
sem Bandaríkjamenn kalla
„The Magic Hour”. Þaö er sá
timi dagsins þegar sólin er
gengin til viöar en þó enn bjart á
himni. Á allra siöustu árum
hafa komið á markaöinn nýjar
ljósnæmari filmur sem hafa
gertkleift aö kvikmynda á þess-
um tima dags án ljósa. Kvik-
myndataka viö þessar aöstæöur
er mjög tímafrek, en ég er
þeirrar skoöunar, aö fyrirhöfnin
hafi borgað sig margfaldlega.
Fyrir bragöiö hefur kvikmyndin
einhvern töfrablæ sem skapar
henni sérstööu”.
Viö þetta má bæta, aö sum
atriöi Sæludaga sem eru af
verkamönnum viö störf sln á
viöáttumiklum hveitiekrum
llkjast einna helst ótrúlega fal-
legum landslagsmálverkum.
GK
Brooke Adams I hlutverki Abby I kvikmyndinni Sæludagar (Days of Heaven). 1 bakgrunni sjást verka-
menn aö störfum á vlöáttumiklum hveitiekrum Texas.