Ísafold - 29.10.1874, Side 3

15
janúar 1857, 7. gr., að enginn sje rjettkjörinn alþingismaður
eða varaþingmaður, nema liann hafl hlotið meira en helming
allra peirra atkvceða sem greidd eru á kjörþinginu; nú hafi llall-
dór yfirkennari Friðriksson eigi fengið nema 40 atkvæði afþeim
81 atkvæðum, er greidd voru; þess vegna sje hann ekki rjett
kjörinn alþingismaðnr. Að ytra áliti er nú þetta rjett ályktun,
en jeg efast þó mjðg um, að hún sje á rjettum röknm byggð,
þvi auk þess, sem ómögulega mátti ski/ja petta boðorð í til-
skipuninni eptir orðunum, þar hver kjósandi átti að gefu tvö
atkvæði, svo atkvæðafjöldinn varð tvöfallt meiri, en þeirra er at-
kvæðin gáfu, svo getur öll þessi 7. grein eigi staðizt við hlið-
ína á stjórnarskránni og hlýtur því með öllu að vera fallin úr
gildi. Stjórnarskráin býður semsje, að í mörgum kjördæmum
skuli kjósa tvo alþingismenn, en hvernig er unnt að hvor af
þeim fái meir en helming allra peirra atkvœða er gefin eru
á pinginu? j>að er vita ómögulegt, nerna ef menn kysu fyrst
annan alþingismanninn, eptir reglunum, sem gefnar eru
í greininni, og síðan að því búnu settu nýjan fund til að kjósa
hinn, en til þess að haga kosningunni þannig hafa menn enga
heimild hvorki í greininni nje annarstaðar. þessi ófrjálsa á-
kvörðun í tilskipuninni 6. janúar 1857, 7. gr. hlýturþannig nú
að vera fallin burtu við stjórnarskrána, og þeir að vera rjett
kosnir alþingismenn, eins og stendur í alþingistilskipuninni 8.
marz 1843, 34. gr., sem flest atkvæði fá, án alls tillits til þess,
hve stór partur það er af öllum atkvæðunum, sem gefin eru á
þinginu, það sem þeir fá. Eptir ástæðum stjórnarinnar fyrir
7. greininni, þá var fyrtjeð ákvörðun gefiun eptir ósk alþingis,
til að kreppa að frelsi kosninganna, uin leið og hætt var að
binda kjörgengina við fasteign, og það er virkilega undarlegt
að heyra menn sakna hennar. x -j- y.
— Alþingiskosningu í Dalasýslu liefir hlotið Guðmundur
Einarsson prestur á Breiðabólsstað á Skógaströnd.
— Póstskipið lagði af stað hjeðan 21. þ. m. kl. 10 f. m., 3 dög-
um seinna en það átti að fara eptir ferða-áætlun pess. Með því fór
Torfi Bjarnason jarðyrkjumaður til Englands og kand. Oddur Gíslason
til Skotlands, en til Khafnar Moritz stúdent Halldórsson (Friðrikssonar)
og cand. mag. Kaalund, sá er dvalið hefir hjer á landi tveggja ára tíma
tll að kynna sjer landið, einkum örnefni úr fornsögum vorum.—Af peim,
sem komu með póstskipinu hingað frá Höfn síðast, gleymdist oss um
daginn að geta Aagaards sýslumanns frá Vestmannaeyjum. Hann fór
hjeðan með júníferðinni, kom síðan með ágústferðinni og ætlaði á land
í Vestmannaeyjum, en skipið komst þar eigi að. Síðan ætlaði hann til
Vestmannaeyja með ferðinni hjeðan í september, en pað íór á sömu leið
og áður, og fór hann alla leið til Hafnar. Loks varð hann enn að fara
fram hjá eyjunum á leiðinni hingað aptur, og fór nú loks landveg hjeð-
an heim á leið fyrir nokkrum dögum.
— Póstgöngur. Vestanpósturinn lagði af stað mánud. 19. þ. m.,
norðanpóstur hinn 22., austanpóstur 23.
— Slysför. Aðfaranótt fimmtudags 22. þ. m. varð maður úti, á
leið hjeðan úr bænum inn að Kleppi í Seltjarneshrepp. Hann hjet Ey-
ólfur Sigurðsson, bóndi frá Hvítstöðum í Álptaneshreppi á Mýrum. Hafði
hann dottið og meiðzt á höfðinu, en kuldinn unnið honum síðan að fullu,
enda kvað hann elrki hafa verið með öllu gáður.
— Fj árskaðar hafa orðið allmiklir víða í illviðrum þeim, sem
gengið hafa lengst af, það sem af er haustinu. Mánudaginn í 23. viku
sumars (28. sept.) lögðu 12 menn af stað með 240 kinda rekstur úr
Reykholtsdal í Borgarfirði suður Ok-leið til Reykjavíkur. Á miðju fjall-
inu gerði á þá ofviðri svo mikið, með myrkviðrisfjúki, að þeir urðu að
yfirgefa þar fjeð og forða sjer norður af aptur til byggða. Af rekstri
þessum fundust síðar 70—80 kindur lifandi, en 40 dauðar, í fönn eða
rotaðar. llitt er ófundið enn, og talið af allt saman. — í sama bylnum
varð Eggert bóndi Eggertsson á Skógtjörn á Álptauesi til á Kaldadal
með 200 kinda rekstur norðan úr Húnavatnssýslu, og missti fjöldann af
því út í veðrið. Samt hefir það fundizt flestallt aptur. — Að vestan
hefir frjetzt, að Indriði Gíslason, fyrrum alþingismaður, á Hvoli, hafi misst
á annað hundrað fjár í fönn um rjettirnar í haust.
— Skipafregn. Hingað til Reykjavíkur kom 17. þ. m.
IDA, 108 tons, skipstj. Petersen, frá Liverpool með lcol og salt til konsul
E. Siemsens. 23. s. m. MATHILDE, gufuskip283 t., skipstj. Orbeta, eptir
6 daga ferð frá Liverpool, með salt, steinolíu o. fi. til Knudtzons verzlunar
hjer og í Hafnarfirði. Til Hafnarfjarðar 12. þ. m. MARIE, 91
tons, skipsj. Bidstrup, frá Hull með kol til Knudtzons verzlunat. — 17.
þ. m. fór hjeðan úr Reykjavík IDA (97, H. C. Hansen) tilKhafnar. 20.
s. m. ANNA (89, Kramer) með fisk til Spánar frá konsúl E. Siemsen.
Sama dag NANCY (116, Frederiksen) með fisk til Spánar frá Fischer.
28. s. m. VEGA (97, Aadlund) til Borgen frá norsku verzluninni. Frá
einungis í Noregi og Svíþjóð, heldur og meðal allra þjóða af
germönskum ættstofni. Og Danmörk á ekki svo mikið undir
sjer, að henni sje eigi betra að gefa gaum að sliku.
Hafnarfirði 20. þ. m. CONCORDIA (gufusldp, 400 tons, Svendsen)
með fisk frá ýmsum kaupmönnnum þar og í Reykjavík til Björgvinar.
25. s. m. DRAXHOLM (40, Dam) til írlands með fisk frá Knudtzons
verzlun.
— V e i 11 b r a u ð. 21. þ. m. Bjamanes í Hornafirði kand. theol. Jóni
JAnssyni frá Melum í Hrútafirði.
— Andvari, tímarit hins íslenzka þjóðvinafjelags (ekki íslend-
inga í Khöfn, sem þjóðólfur segir), 1. ár, kom út hingað með síðasta
póstskipi. Efni: I. Stjómarskrá íslands, eptir Jón Sigurðsson, bls. 1—138.
II. Um þúfnasljettan, eptir Guðnrand Ölafsson, bls. 139—164. III. Kvæði
bls. 165—171. IV. Nokkur brjef Eggerts Ólafssonar 1760—1767, bls. 172
—193. V. Titlingskvæði bls. 194—196. VI. Hæstarjettardómar, bls. 197
—210._________________________________________________________________
Útlendar frjettir.
2. Frá frjettaritara vorum f Edinborg, 29. sept. 1874.
það var almennt látið í veðri vaka, að Norðurfylkin í Bandaríkjun-
um hefði hafið ófrið á hendur Suðurfylkjunum í þeim aðaltilgangi, að
frel8a svertingja úr ánauð. Nú vita menn, að þotta var eigi svo, heldur
var það til að hindra Suðurfylkin frá að hverfa úr sambandinu og stofna
ríki sjer. En er ófriðinum var lokið, nutu svertingjar af, og fengu lausn.
Má vera að Norðurfylkjunum hafi einkum gengið það, að með því þótt-
ust norðanmenn vissir um, að sunnanmenn mundu eigi bráðlega verða
sambandinu hættulegir með því skipulagi. Sunnanmenn urðu reyndar að
láta sjer lynda, að svertingjar yrðu frjálsir, enhittvar þó verra, að þeir
urðu einnig að láta sjer lynda, að þeir fengi borgararjcttindi til jafns
við þá. En allt fyrir það hefir eigi minnkað fyrirlitning hvítra sunnan-
manna á svertingjum og hatur við þá, heldur hefir það, ef nokkuð
er, farið í vöxt. pó una sunnanmenn því verst, að umhleypingar hafa
komið norðan að, og náð undir sig völdum með atkvæðum og fylgi svert-
ingja. Kalla þeir þessa menn „töskubaka“ (carpet baggers), því að þeir
haft komið alls lausir með töskur tómar að norðan, en hafi svælt undir
sig og rakað saman fje þar suður frá á allan annan hátt cn löglegan.
peir ljetu svertingja velja sig fylkisstjóra, og skipuðu síðan embætti öll
sínum kumpánum. Gátu hvítir sunnanmenn eigi reist rönd við þeim
sakir fylgis svertingja og hins, að her Bandaríkjanna kæfði niður allan
mótþróa móti töskubökum þessum. Yfirgáfu margir sunnanmenn eignir
bæði sakir lagaleysis og þess, að svertingjar fengust ekki til vinnu. Hefir
því landið mjög gengið úr sjer á hinum síðustu árum, og fer æ versn-
andi. Hatur hvítra manna og svertingja harðnar ár frá ári og horfir til
vandræða.
Fyrir svo sem tveim árum voru fylkisstjórakosningar í fylkinu Louis-
iana. Voru tveir í kjöri, Kellogg, töskubakur að norðan; honúm fylgdu
svertiugjar; og M’Enery, honumfylgdu hvítir monní Louisiana. Stjórn-
in sem þá var, kvað M’Enery rjett kjörinn með atkvæðafjölda. En
Ivelloggs menn höfðu haldið fund og talið atkvæðin annarsstaðar, og
kváðu Kellogg haí'a fengið miklu fleiri atkvæði, og settu hann inn með
liðsafla, móti öllum lögum. Scm von var, sárnaði hvítum mönnum, að
þessi skyldi verða málalok, og vildu reyna til að bola Kellogg frá með
sömu meðulum og hann hafði komizt að. En þá skarst forseti Banda-
rikjanna í leikinn og ijet lierin styðja Iíellogg. Síðan hefir eigi á öðru
gengið en smá uppþotum, og í f. mán. kom bvo langt, að hvítir menn
gátu rekið Kellogg frá með liðsafla, og varð mannfall nokkuð, og settu
þeir þá án tafar sína menn í stjómina. En svo skarst förseti enn í
leikinn, og varð þá að samningum, að Iíellogg skyldi vera við, þangað
til tími hans væri útrunninn; en enginn ætlar þetta meira en stundar-
frið. Víðar hefir brytt á þessum óeirðum en í Louisiana, t, a. m. í fylk-
inu Tennesee. par tóku hvítir mennn 16 svertingja út úr fangelsi og
drápu 14 af þeim, og höfðu þeir lítið eða ekki til saka. Um meiri hluta
suðurfylkjanna ganga hvítir menn í fjelög til að verjast sem þeir kalla
ágangi svertingja, en því fylgja heimreiðir, manndráp og önnur spill-
virki. Svertingjar æsast á móti, og or mjög hætt við að lendi í al-
mennum ófriði milli svertingja og hvítra manna. [)að er heimska
hvítra manna, að reyna ekki að fá í lið með sjer hina betri menn
af svertingjum til að sjá um, að lög og rjettur haldizt í landinu, og
gjöra sig eigi ánægða með annað, en að þeir ráði einir öllu, eins
og forðum. En sú tíð er nú útrunnin og kemur eigi aptur, að þeir fái
Svertingjum í áþján komið. Aptur eru Svertingjar of fylgisamir hvítum
mönnum að norðan, er að eins hugsa um að raka fje saman, en hirða
alls eigi um gagn svertingja. En af öllu þessu hnignar Suðurfylkjunum
óðum. Menn tínast burt, og menn úr öðrum héruðum vilja ekki og þora
ekki að hætta fje síni og fjörvi þangað. Ef Grant forseti hugsar um,
að verða forseti þriðja sinn, svo sem sagt er að hann gjöri, verður hann
að taka hjer duglega í taumana, og sjá um að lagaleysi þetta viðgang-
ist eigi.
Bæði hjer í blöðum og eins í blöðum í Vesturheimi hefir verið mik-
ið talað um Vesturheimsferðir í sumar, og hefir hjá flestum orðið sú
niðurstaðan, að sem stendur væri fremur viðsjált að flytja sig vestur um
haf, hvort heldur væri til Bandaríkjanna eða Canada. Og það er eptir-
tektarvert, að frá Liverpool hafa 49,357 manns færri farið þetta missiri
vestur um haf, en undanfarin ár, og hið sama er hlutfallið frá öðrum
höfnumí þessu ríki; enþóer hitt eptirtektarverðara, að margar þúsundir
hafa í ár komið aptur til Norðurálfunnar, þar som áður að eins fáeinir
hafa komið. Blaðið New York Times segir: „það er sjálfsagt mikið
skemmtilegt og ábatasamt fyrir hr. Arch (— sá er mest hefir gengist fyrir
að hvetja akuryrkjumenn til Vesturheimsferða —) að ráða enskum verk-
mönnum að fara vestur í óbyggðir Canada. En ef dæma skal af bijef-
um þeirra, er fylgt hafa ráðum hans og farið, hefir þeim eigi orðið svo