Ísafold - 16.08.1875, Blaðsíða 2

123
124
ríkissjóðnum hefír verið svikinn, ef til vill, meiri hluti þeirra
tolla, er lögboðið er að greiða skuli af áfengum drykkjum, er
bruggaðir eru i landinn. Hefir það sannast, að fjöldi lögreglu-
stjóra, sem um greiðslu þessa tollgjalds eiga að sjá, hefir þegið
mútur af greiðeudum fyrir það, að hylma yfir stórkosticgau
undandrátt. þótt eigi sje þetta gott í sjálfu sjer og beri vott
um mikla spilling meðal almennings þess, er opinber störf
hat'a á hendi, er það þó bót í máli, að því fleira af slíku, er
upp kemst, því fremur hafa þeir, er við embjettum taka af
sakadólgunum, ástæðu til að vera hræddir um sig, að eigi falli
þeir í sönm gröfina.
Allmikið tjón hefir orðið hjer vestra I vor af eldsbrunum.
Seinast í aprílmánuði brann mikill hluti btejar þess, er Oshkosh
heilir i Wisconsin, til kaldra kola. Sá bær brann i fyrra 14.
júlí, og þar á undan hefir hann þrisvar sinnum brunnið stór-
kostlega. Tjón það, er þessi hinn siðasti bruni í bæ þessum
olli, var metið til 2 milljóna dollara. í fyrra brunnu þar 600
hús. 27. maí brann kirkja ein kaþólsk í Ilolyoke í Massachu-
setts. t*ar biðu 71 menn bráðan bana og 27 særðust hættu-
lega. Slys þetta kont af því, að Ijósin á altarinu kveyktu i
blómsmíði nokkru, er þar var nærri. Messugjörð stó'ð yfir, og
kirkjan fnll af fólki, er eldnrinn funaði upp. Auk þessa hafa
víða brunnið rniklar eignir víðs vegar eyslra; meðal annars
vorti miklir skógarbrunar seint í maímánuði í vesturiiluta Penn-
sytvaníu og á einum stað gjöreyddist þar 100 ferhyruingsmíina
stórt skóglendi af þeim völdum.
Farizt hefir og í þessum mánuði, rjett nýlega, gufuskip
fcitt, að nafni «Wicksburg». Skipið var eign hins svo nefnda
nDominion»-fjelags (Dominion line), fermt hveiti, baunum og
92 nantkindum. Að samtöldum farþegjum og hásetum voru
eitthvað um 50 rnanns á því; af þeim týndust nálægt 40; hinir
komust af á 2 skipsbátum. Skip þetta var á leið frá Montreal
i Canada til Liverpool á Englandi, og rakst á einn hinna ægi-
legu hafísjaka, er berst með norðurslraumnum suður að INý-
fundualandi og tengra frá Grænlandsóbyggðum eða öðrum ís-
löndnm i ginnungagapinu þar fyrir vestan. Sökk skipið að fá-
um stundum liðnum.
Frá Suður-Amerfku hefir nýlega frjetzt um jarðskjálfta voða-
legan 18. maí í Nýja Granada, er kvað hafa orðið 16 þúsund-
nm manna að bana. Dalur sá, er Cucula kallast, er nefndur
sem það hjerað, er fyrir mestu tjóni hafi orðið. Fjöldi bæja
er tilnefndur, er ógurleg örlög liafa hlotið við þetta tækifæri.
Eldgígur kvað hafa myndazt í nánd við bæ einn að nafni Sant
lago, og spúði hraunleðju lalsverðri. Segja menn sveit þá, er
eydd er af þessum völdum, frjósamasta hluta landsins. í höf-
uðstaðnum Bogota varð og jarðskjálfta þessa vart, er stóð yfir
þrjá fjórðunga úr klukkustund. Getið er þess og, að hann hafi
náð tíl Venezuela, sem er næsta land fyrir austan Nýja Granada.
Frjetzt hefir og um jarðskjálfta á eyju einni í Ástralíu, er eytt
hafi þrem þorpum og valdið miklu eignatjóni, en það var löngn
fyr í vor: 29. marz. Frá Fidjv-eyjum í sömu álfu hefir ogný-
lega frjetzt, að þar geysi landfarsótt ein mikil, að drepið hafi
hinn innfædda landslýð svo stórkostlega, að undrum sæti.
það þótti miklum tiðindum sæta i fvrra, er kvennþjóð
Bandamanna reis npp víðsvegar um landið með öfiugum sam-
töknm bæði í orði og verki ofdrykkjunni til hnekkis. Hreifing
sú er nú mjög hægfara, en málefni það, er fyrir var barizt,
ef svo mætti að orði komast, er eigi verr komið fyrir það.
Viða eru bindindisfjelög i gangi og kváðu starfa ötuilega. 20
maí hjeldu konur úr ríkinu Missouri, er myndað hal'a reglubundið
fjelag bindindismálinu lil eflingar, fund í St. Louis. Varjung-
frú sú, er Ida Burckingham heitir, forseti fundarins. Önnurjung-
frú að nafni Mary Cleary hjelt snjalla ræðu um árangurinn af
«krosslciðangri» kvenna í landi þessu. Svo hefir bindindis-
hreifingin sú í fyrra opt verið nefnd i háði. Barátta kvenna
r gegn ofdrykkjunni í fyrra, sagði hún, hefði átt rót sína í guð-
legum innblæstri og miðaði til þess að varðveila og lífga sið-
gæði þjóðarinnar. Árangurinn væri þegar orðinn sá, að 9
brennivínsgjörðarhús og 597 drykkjnstofur hefði hætt starfa
sinum að eins í nokkrum hluta ríkisins Ohio (f>ar var það
að bindindishreifingin hófst og varð áköfust). Auk þessa höfðu
stofnuð verið 100 bindindisfjelög víðsvegar um landið Mál
þetta væri þannig á góðnm vegi. I ræðn sinni komst hún svo
að orði, að svo sem það hefði verið efasemi og vantrú kon-
unnar, sem því hefði valdið, að mannkynið varð landfiótta úr
Paradís, svo væri það staðfesta og trú konunnar, sem ætlað
væri að ná aptur því, sem misstværi. — Bætt var og á fundi
þessunt um atkvæðisrjett kvenna í almennum málum og skýrt
tekið fram, við hver rök sú krafa hefir að styðjast.
Bandariki Vesturheims hafa á þessu vori orðið svo fræg,
að páfinn frá hásæti st'nu í Róm hefir litið hingað sínum náð-
araugum, þar sem hann hefir sæmt einn af sínum trúu kirkjn-
þjónum hjer i landi, með kardínálstign. Sá heitir Mac Closkey,
er fyrir þeim sóma varð, erkibiskup í New York (Nýjti Jórvík).
27. apríl var hinn rauði hattur, sem er einkenni þessara æðstu
erindsreka kirkjunnar katólsku, settur á höfuð manni þessum í
dómkirkju liins helga Patreks í New York. Var þar við stadd-
ttr mesti múgnr og margmenni, þar á meðal 5 kaþólskir erki-
biskupar, 16 biskupar og 250 preslar, enda var mikið um dýrð-
ir f messugjörð þeirri, er samfara var þessari kardínálsvígslu.
kessi atburður þykir voltur þess, að hinn katólski klerklýður
Bandaríkja muni í engu standa á baki bræðrunum í Nordurálfu
að því er snertir dygga þjónustu undir merkjtim páfa, enda
segja menn, að kaþólska sje hjer meira í uppgangi nú sem
stendur en nokkur önnur kirkjudeild. Aldrei hafa heldur heyrzt
eins hátalandi raddir fyr en á þessu ári frá klerknm kaþólskra
hjer vestra gegn alþýðu upplýsing þeirri, er ríkið veitir, og
er auðsjeð, að fullkomin andleg yfirráð yfir einstaklingnum er
mark og mið fólks þessa, rjett eins og á tnyrkustu miðöldum.
Hjer með er frjeltabálkur vor úti í þetta siun. Óskirheilla
og hamingju lesendunum til handa fylgja honum heim yfir hafið.
Decorah, lowa, 19. júní 1875.
Jón Bjurnason.
Ueykjavík 16. ágiíst 1875.
— Alflingi, IV. Vjer seljum hjer ávörpin lil konungs,
er vjer gáturn í siðasta blaði, neðri deildarinnar á undan.
Herra konungur!
Jtegar vjer, alþingismenn Islands, komum í fyrsta sinn saman á alls-
herjarþingi þjóðar vorrat', er Yðar Hátign allramildilegast hefur veitt
löggjafarvald, eptir að landið hafði svo öldum skipti farið á mis við þessi
dýrmætu rjottindi, þá hlýtur þakklætistilfinning að gagntaka hjörtu vor
fyrir það, er Yðar Hátign, fyrstur allra konunga vorrra, heimsótti fóstur-
jörð vora á næstliðnu ári og veitti henni á 1000 ára afmæli hennar lengi
eptirþreyða stjórnarbót. Mun slíkt jafnan verða talið með hinum merk-
ustu atburðum í sögu þessa hins forna heimkynnis sögunnar, og að von
vorri bera blessunarríka ávexti fyrir oss og niðja vora.
þó svo fiti út um tíma, sem stórkostlegar umbyltingar í náttúrunni
aldrei noldtur fegri sá;
geislum í kann röðull rita
rún, sem enginn lesa má.
8. Ungur sá jeg opt á kveldi
aptansólu roða ský
gullinrúna geisla-feldi,
gladdist liugur minn af jiví,
og á vængjum aptanroða
önd mín fló á skýji’ um geim
í undra-gandreið allt að skoða
alvítt rúm og jiennan lieim.
9. Barns sem önd á bláu skýi
berst um víðan liimingeim,
lítur svo frá ijettu vígi
ljósra geisla yfir heim —
svo í ský sjer hrátt nam hreyta
hjargið traust, er sat jeg á,
og í geiminn ljett upp leita
leið um himinvegu hlá.
10. Önd til fornra flýgur alda
(löðri svitinn hógum á)
yfir jicssa hakka hreiða. —
Bíddu! — Hvað er hjer að sjá?
Lít jeg festa línu veika
landa millum hyls of gráð. —
Hjer nam Blondín lipurt leika
ljettum fæti’ um veikan jiráð.
6. Jeg lief og hætt mjer opt í æði
út á sollinn lífsins straum
vitlauslega’ á veikum jiræði
og vaknað upp við slæman draum,
reynt, að missa fóta og falla,
en fcst j)ó hönd og hjargað mjer.
Slíkur dans er ei fyrir alla —
eg hef reynt jiað, hvað jiað er!
7. Sezt. jeg hjer á hergið hláa,
hifar klöppin undir mjer;
röðull skín á skúmið gráa
skýjahólstra sveipað her.
Auðlcgð fríðra undra-lita