Ísafold - 29.06.1876, Blaðsíða 2

62
með lögum — og taka í þeirra stað
upp eitt skattgjald, er leggist jafnt
á jarðir og tíundbært lausafje. Mun
nefndin hafu ætlað svo á, að eigi
muni þurfa að leggja nema eina alin
á hvert hundrað í hvoru um sig,
fasteign og lausafje, til þess að þetta
hið nýja skattgjald jafngildi því, sem
áðurgreindar tekjugreinir (manntals-
bókargjöldin) hafa af sjer gefið að
öllu samantöldu.
2. Nefndin hefir stungið upp á tekju-
skatti af öllum embættismönnum,
verzlunarmönnum, iðnaðarmönnum
o. fl., sem hafa svo og svo mikið
í tekjur um árið (ekki minna en 1000
kr.). Mun skattur þessi eiga að
verða frá 1 til 5 af hverju hundraði
króna, eptir því, hvað miklar tekj-
urnar eru (þ. e. fara vaxandi eptir
því sem tekjurnar hækka, progressiv
Indkomstskat). Jarðeigendur og
peningamenn og aðrir á þeirra reki
eiga að greiða í tekjuskatt 5 af hverj-
um hundrað krónum, sem þeirhafa
í tekjur, þegar það nær ákveðinni
upphæð (100 kr.).
3. skatturinn, sem nefndin heQr stung-
ið upp á, er húsaskattur af öllum
múr- og timburhúsum í verzlunar-
stöðum landsins, þeim sem ekki eru
þjóðeign, og mun sá skattur eiga
að verða 2 af hverjum 1000 krón-
um af virðingarverði hússins.
Enn fremur mun nefndin hafa lagt
það til,
að allt tíundarfrelsi verði af numið,
hvort sem það erheldur bundið við
vissar fasteignir eða vissar stjettir;
að sýslumenn verði sem allra fyrst sett-
ir á föst laun, og tekjur þær, sem
þeir hafa nú, látnar renna beinlín-
is í landssjóð;
að jarðamatið verði sem fyrst endur-
skoðað og lagfært, til þess að það
menn i herberginu. Hann reyndi til
að losa sig, en það stoðaði ekki. Hann
kallaði á hjálp, en þeir gerðu ekki nema
gys að hrópum hans.
• Hafðu hægt um þig, kunningi»,
mælti einn þeirra. «Heldurðu að hinn
heilagi rannsóknarrjettur verði hrædd-
ur, þótt þú kallir á hjálp? Burt með
hann, fjelagar».
Þeir tóku nú bækur hans og skjöl,
hvað sem hann sagði, sömdu einhverja
uppskript á því, sem í herberginu var,
og fóru með hann burt svo sem
fanga.
Inez hafði setið ein inni hjá sjer,
allt kvöidið, í þungu skapi út af hvarfi
unnusta síns. Allt í einu hrökk hún
upp við mannamál, og heyrir að vörmu
spori fótatak nokkurra manna ofan
stigann. Hún skildi ekkart ( þessu,
fyr en vinnukonan kemur hlaupandi
inn með öndina í hálsinum og segir,
að faðir hennar hafi verið færður burt
af vopnuðum mönnum.
Meiru beið Inez ekki eptir, heldur
flýtti sjer ofan til þess að ná í menn-
ina. Óðara en hún var komin út
fyrir þröskuldinn, fann hún, að þrifið
geti orðið rjettlát undirstaða undir
þeim hluta skattgjaldsins, er á jörð-
unum á að hvíla.
Lesendur vorir verða þá að láta
sjer lynda þetta stutta ágrip að sinni,
f þeirri von að vjer munum síðar geta
fært þeim fullkomnara yfirlit yfir störf
nefndarinnar, þegar hún hefir lokið við
þau og skilað þeim frá sjer.
liandsyíirrjettarflómar
187«. XXIII., uppkv. •%. - Hið
opinbera gegn Halldóri yfirkennara
Friðrikssyni. — Með dómi uppkveðn-
um á lögregluþingi Reykjavíkur 18. f.
m. af hinum setta lögreglustjóra í fjár-
kláðamálinu, Jóni iandshöfðingjaritara
Jónssyni, er Halldór yfirkennari Frið-
rikss. dæmdur samkvæmt tilsk. 5. jan-
úarmán. 1866 í 3 króna sekt til fá-
tækrasjóðs Reykjavíkur og til að greiða
allan löglegan kostnað af málinu; en
þessum dómi er áfrýjað af hálfu hins
opinbera til yfirdómsins.
Með landshöfðingjabrjefum 9. sept.
og 13. oktbr. f. á. er landshöfðingja-
ritari Jón Jónsson skipaður til að gegna
það haust og næsta vetur með eigin
ábyrgð störfum þeim viðvfkjandi upp-
ræting fjárkláðans í Gullbringu- og
Iíjósarsýslu, Reykjavíkurkaupstað og Ár-
nessýslu vestan Hvítár, sem hlutaðeig-
andi sýslumenn annars ættu að hafa
á hendi, og f landshöfðingjabrjefi 20.
janúar þ. á. eru þessar skipanir authen-
tice skýrðar á þann veg, að landshöfð-
inginn hafi ætlað með tjeðum löggild-
ingum að veita hinum setta embættis-
manni vald til að gegna dómarastörf-
um f málum þeim, á tímabili þvi og í
þinghám þeim, sem löggildíngarnar ná
yfir. En til þess að taka af allan vafa
um, hve langt löggildingarnar nái, er
Jóni landshöfðiagjaritara Jónssyni í síð-
astnefndu brjefi landshöfðingjans veitt
var til sín. — «Burt! burt!» kallaði
hún, sem hálftryiit væri; «verið þið
ekki að tefja mig — lofið mjer að
fara með honum föður mínum!»
«Við komum til að fylgja yður
þangað sem hann er, virðulega mær»,
mælti einn hinna ókunnu manna, er
höfðu höndlað hana.
«Hvar er hann þá?»
«Hann er farinn til Granada» svar-
aði maðurinn; «það lá á honum þang-
að núna snögglega; en hann er í vina
húsum* *. «Við eigum enga vini í
Granada», mæíti Inez og hrökk við;
en þá datt henni Antonio allt í einu í
hug, og ímyndaði hún sjer, að það
væri eitthvað hans vegna, sem föður
hennar hafði legið svo á þangað. «Er
herra Antonio de Castros þar?« spurði
hún.
«Jeg veit ekki, virðulega mær»,
svaraði maðurinn. «|>að getur vel
verið. Jeg veit að eins, að faðir yðar
er meðal vina sinna, og er mjög annt
um að þjer komið».
«Förum þá» mælti hún og flýtti
sjer af stað. Mennirnir leiddu hana
spölkorn, þangað sem múlasni beið
löggilding til sem dómara að fara með
og dæma á «reglulegum lögregluþing-
um» öll opinber lögreglumál, sem á
timabili því og í þinghám þeim, sem
löggildingarnar geta um, kynnu að verða
höfðuð út af ráðstöfunum yfirvaldsins
til útrýmingar fjárkláðans. Loks er
tjeður embættismaður 15. aprílmán.
skipaður af landshöfðingja til fyrst um
sinn sem «lögreglustjóri með dóms-og
framkvæmdarvaldi» á svæðinu milli Hvít-
ánna í Borgarfirði og Árnessýslu að
gegna öllum þeim störfum til uppræt-
ingar fjárkláðans, sem hlutaðeigandi
sýslumenn og bæjarfógetinn í Reykja-
vík annars ættu að hafa á hendi.
Þó að dómsvald þaðt sem Jóni
landshöfðingjaritara Jónssyni samkvæmt
ofannefndum «authentiskum skýringum»
átti að hafa verið veitt með hinum fyrstu
skipunum landshöfðingjans, nú að eins
nái til að fara með og dæma þau op-
inber lögreglumál, sem höfðuð kynnu
að verða á hinu tiltekna svæði út af
ráðstöfunum yfirvaldsins til uppræting-
ar fjárkláðans, fær yfirdómurinn ekki
sjeð, aö landshöfðingjanum í ákvörð-
unum þeim um verksvið hans, sem
settar eru samkvæmt 2. grein stjórnar-
skrárinnar með konungsúrskurði 20.
febrúarmán. f. á., og birtar eru með
ráðherra-auglýsingu 22. s.m., sje veitt
næg heimild til að gjöra fyrirskipanir
þær, sem hjer eru gjörðar. Samkvæmt
4. grein f nefndri auglýsingu, þar sem
mælt er fyrir um vald landshöfðingja
yfir embættismönnum landsins, og um
vald hans tii að setja embættismenn
og víkja þeim frá, á landshöfðingi að
sjá um, að embættum, sem laus eru,
sje þjónað, með því að setja menn i
þau um tíma, og hefir þar að auki heimild
til að víkja frá um stundarsakir öllum
embættismönnum, sem skipaðir eru á
íslandi; en með skipunarbrjefum þeim,
hennar, hjálpuðu henni á bak, og
hjeldu síðan með hægð til borgarinnar.
þetta kvöld var glaumur mikill á
ferðum í Granada. J>að var ein af
hátíðum aðalsmannafjelags þess, er
Maestranza hjet, og stofnað var í þvf
skyni að halda uppi fornum riddara-
siðum. Á einu torginu hafði verið
leikin burtreið; í strætum borgarinnar
kvað við bumbusláttur eða lúðraþytur
öðruhverju, sem fólk var að skemmta
sjer við. Stundum mættu þau fagur-
búnum riddurum, er riðu í hóp, og
skjaldsveinar þeirra á eptir; á einum
stað fóru þau fram hjá glæsilegri höll,
Ijómandi af Ijósum; þar heyrðu þau
inni fagran hljóðfæraslátt og dansað
undir. Síðan komu þau þangað, sem
riddaraleikurinn hafði staðið. þar var
enn allt fullt af fólki, sem ruddist ut-
an um veitingatjöldin, til þess að ná
sjer f hressingu, en logandi blys Ijóm-
uðu upp setpallana, er reistir höfðu
verið handa áhorfendunum, og hinar
skrautlituðu tjaldbúðir og vopnskrúðið
og annan dýrðlegan viðbúnað. Föru-
nautar Inezar reyndu til að láta sem
minDSt á sjer bera og koma sjer f