Ísafold - 13.10.1876, Blaðsíða 1

niro.
3 é a f o I
III 24* Föstudaginn 13. olctóbermánaðar.
Útlendar frjetiir
frá 15. ágúst til 26. septembermán.
T y r k 1 a n d: soldánaskipti; ófriðurinn; vopn-
iivíld; íriðarkröfur Tyrkja; lier Serba kveður
Milan til konungs í Serbíu. F r á F r ö k k-
um: ferð Mac Mahons. F. David látinn.
Frá Austurríki: Antastasius Griin
látinn.
Ekki sat Murad fimmti lengi að
völdum. Eins og jeg skrifaði seinast
var veiki hans svo mögnuð, að ráð-
gjafar hans voru í hinum mestu vand-
ræðum. Það var líka kominn all-illur
kurr í Tyrki yfir höfuð, yör því að
hafa vitskertann mann í soldáns sæti,
er ríkið var í voða fyrir «hinum
kristnu hundum». Var nú tekið það
ráð, að soldáni var vikið úr sessi og
bróðir hans tekinn til soldáns. Hann
nefnist Abd-ul Hamid annar. I’elta
gekk allt mikið rólega; Murad 5. var
fluttur f kyrþey burt úr soldánshöllinni
og færður til smáhallar einnar, en vel
var farið með hann og honum öll
virðing sýnd. Af hinum nýja soldán
fara litlar sögur, enda mundu menn
lítinn trúnað leggja á lof um hann ó-
reyndan, úr því að allt grunið um
Murad 5. reyndist lygi. — Af ófriðn-
um er það að segja, að Tyrkir rjeðust
að Serbum núna um mánaðamótin
ágúst og september; unnu Tyrkir þar
sigur, en svo voru þeir sárt leiknir i
bardaganum, að engin gátu þeir haft
not sigurs síns. Tyrkir höfðu eins og
að líkindum lætur allmiklu fleira lið í
orustu þessari. En nú kemur nýtt
atriði til austrænu sögunnar. Þegar
grimmdarverk Tyrkja spurðust um
England, urðu Bretar æflr mjög; kváðu
það flrrn mikla, að Bretastjórn skyldi
styrkja Tyrki til þess að svala heipt
sinni á kristnum mönnum. Sáu þeir
Disraeli (sem nú hefir fengið lávarðs
nafnbót og er kenndur við Beacons-
field) eigi annað vænna, ef þeir ættu
að geta haldið völdunum, en breyta
dálítið stefnu sinni í austræna málinu.
Gengust þeir nú fyrir því í broddi
slórveldanna, að vopnahlje komst á
um miðjan ágúst, er standa skyldi til
25. þ. m. Var nú þegar farið að
ræða um að koma friði á. Tyrkir
þóttust unnið hafa styrjöidina og
komu nú fram með kröfur all-harðar,
er skyldu vera undirstöðuatriði í frið-
samningnum. Vildu þeir hafa setulið
í helztu kastölum Serba, minnka lið
Serba, svo að eigi væri nema 10 þús-
undir; of fjár vildu þeir hafa í hern-
aðarkostnað. Enn álti Milan jarl að
takast auðmýkingarför á hendur á
fund soldáns. Stórveldin Ijetu Tyrki
á sjer skiija, að slíkir skilmálar væru
ekki takandi í mál og tóku nú sjálf
að koma sjer saman um undirstöðu-
atriði, svo að friður gæti komizt á.
Seinustu frjettir segja, að þau sjeu
búin að koma sjer saman um þessi
atriði: 1. Serbía og Montenegró
halda stöðu þeirri er þau höfðu fyrir
ófriðinn (status qvo anle bellum). 2.
Serbía greiðir engan hernaðarkoslnað.
3. Bæta skal stjórn f Hersegowina,
Bosníu og Bulgaríu.— j>ótt stórveldin
hafi nú komið sjer saman um þetta,
er nú eptir að ræða það nákvæmar,
og sumir spá eigi betur en svo, að
þá muni fjelagsskap stórveldanna Ijúka.
— Nú víkur sögunni lil hers Serba.
TsjernajefT sat með aðalstjórn liðs síns
í borg þeirri, er Deligrad heitir, f Ser-
bíu, en Milan jarl var farinn heim til
Belgrad, því að kona hans hefir nýlega
alið honum son, og var hún lasin
fyrst eptir barnsburðinn. Til Deligrad
streymdi nú ög streymir enn liinn
mesti fjöldi rússneskra liðsmanna; eru
margir eða flestir þeirra foringjar og
sumir af hinum tignustu ættum í
Rússiandi; má nærri geta, að Serbum
vex hugur við slíka hjálp. Þegar nú
fregnirnar um kröfur Tyrkja frjettust
til Deligrad, varð herinn óður og upp-
vægur; var nú ekki talað um annað
en berjast til þess enginn stæði uppi,
og kröfum Tyrkja svarað með því, að
herinn í einu hljóði kvaddi Milan jarl
til konungs með nafninu «Milan 1.
Obrenovits, konungur í Serbíu». Varð
nú allt á tjá og tundri í herbúðunum;
guðsþjónusta var haldin hátíðlega og
liðsmenn sóru hinum nýja konungi
hollustueið með hinni mestu viðhöfn.
Brann nú ailur herinn af hinum mesta
vígmóð, og mun vopnhvíldin eigi hafa
verið haldin sem trúlegast þá dagana.
Kvörtuðu Tyrkir sáran og sögðu að
Serbar hjeldu hvorki orð nje eiða. En
Serbar svöruðu með því að bera
Tyrkjum það sama á brýn. Eptir við-
burðinn í Deligrad sendi Tsjernajeff
hraðfrjett til Milans um tiltæki liðsins.
í’etta kom eins og steypiskúr í sólskini,
því að nú voru stjórnfræðingarnir að
sveitast við að koma friði á. Milan
kvaðst eigi geta tekið nafnbótinni, en
sagt er að Ristic, aðalmanninum í
ráðaneyli Milans, hafi eigi verið þetta
með öllu ókunnugt áður, og landslýð-
ur allur tók tíðindunum frá Deligrad
með miklum fögnuði. Seinustu frjett-
ir segja jafnvel, að þingið hafi sent
Tsjernajeíf þakklætisskrá fyrir ötulleik
93
hans og drengskap. Sje þetta satt,
er sízt að fortaka, að Milan neyðist
til að láta undan og taka við konungs
nafni, og mun það ekki flýta fyrir
friðnum. Sumir láta sjer nú um
munn fara, að Rússar rói þar að öll-
um árum, að vandræðin verði sem
mest, því að þeim sje nú fyllilega í
hug, að ganga miili bols og höfuðs á
Tyrkjanum, þ. e. flæma hann alveg
brott úr Norðurálfunni. Sagt er og
að þeir hafi átt fullan þátt í því, að
Milan jarli var konungs nafn gefið.
J>að er bágt að vita, hverju trúa skal
í þeim efnum, en víst er um það, að
aldrei hefir slíkur vígahugur verið í
Rússum, sem nú, jafnvel ekki á dög-
um Krim-styrjaldarinnar. Þegar jeg
skrifa næst, verður að líkindum annað
hvort friður kominn á, eða styrjöldin
orðin stórkostlegri en nú. f>ó segja
hraðfrjettir, sem hingað komu í dag,
að vopnahljeð sje lengt til 2. októbers.
Núna undanfarandi hefir Mac Ma-
hon verið á ferð um Suður-Frakkland;
hefir honum verið vel fagnað, en sum-
slaðar voru menn ekki kurteisari en
svo, að þeir kölluðu: «lifi Thiers». Á
öðrum stöðum báðu menn um uppgjöf
á hegningum fyrir þá menn, er tekið
höfðu þátt í Parísar-uppreistinni eptir
styrjöldina við Þjóðverja. En þetta er
óvíða, því að á flestum stöðum tóku
menn honum með mestu virktum. —
Frakkar hafa nú orðið að sjá á bak
einum af hinum frægustu íþróttamönn-
um sínum; það var F. David, hið
heimsfræga sönglagaskáld.
Austurríki hefir misst eitthvert hið
merkasta skáld sitt á þessari öld, An-
tastasius Griin; það var Auersperg
greifi, er leyndist undir dulnefni þessu.
Hann var rúmlega 70 ára, er hann Ijezt,
í miðjum september. Ljóð hans eru
höfð í hinum mestu metum í Austur-
ríki, enda lýsa þau fagurlega brennandi
frelsisást, og hinni mestu fyrirlitning á
krýndum vesælingum, harðstjórn þeirra
og ofríki; en jafnframt þessu lýsa kvæði
hans hinni slerkustu sannfæringu um
sigur frelsisins yfir kúgun og ánauð.
I’að var því eigi að undra, þó að Met-
ternick og fylgifiskum hans þætti nóg
um hann forðum.
Kaupmannahöfn 26. sept. 1876.
G. P.
í síðasta nr. ísafoldar hefir ein-
hver «spurull» orðið» til að fræða alþýðu
manna um, hvernig standi á 56 krón-
um, er vantaði á póstsendingu frá skrif-
stofu biskupsins til prófastsins í Barða-