Ísafold - 04.12.1876, Blaðsíða 1

$ « a f o ! ft.
III 37» Mánudaginn 4. desembermánaðar. 1970»
UÉlr' Póstskipið kom 25. f. m., fór
aptur í gær.
Útlendar frjettir
frá 26. septemb. til 7. nóvembm. 1876.
Frá Dönum: af pingi. Frá þjóðverjum:
mál Arnims greifa dæmt. Öfriðurinn í
Tyrkjalöndum: höfuð-ósigur Serba-
vopnhlje; samsæri í Miklagarði; Svartfell;
ingar. Spánn: uppreisn heima; ófriðurinn
á Cuha. Frá Yesturheimi.
1> a n i r settu þing sitt í byrjun októ-
bermán., eins og lög gjöra ráð fyrir.
Hefur þar lftið sögulegt gjörzt, nema
að Yinstrimenn hafa verið drjúgir að
slátra frumvörpum stjórnarinnar, hald-
ið vel saman og eigi geflð Hægrimönn-
um neinn höggstað á sjer. J>að má og
geta þess, að við fyrstu umræðu fjár-
laganna hjelt Berg langt erindi og
snjalll, sem honum er lagið. Rakti
hann þar deilur flokkanna frá rótum og
svndi með Ijósum rökum, hve hryggi-
leg afdrif slikt hlyti að hafa fyrir land
og lýð, er stjórnin gæfi eigi áliti þings-
ins hinn minnsta gaum, þar sem hún
hefði einskis virt vantrausts-yfirlýsingar
í lok þingsins f sumar. Ekki gæfi hún
heldur rödd þjóðarinnar meiri gaum,
sem sjá mætti á þvf, að engin áhrif
hefðu afdrif kosninganna í vor gjört á
hana. Sagði hann að svo búið mætti
eigi lengur standa. Enti hann ræðu
sfna með þessnm orðum til ráðgjafanna:
oVíkið úr sessi, og gefið þeim mönn-
um sæti, er bera traust þjóðarinnar».
En lítil eru Ifkindi til þess, að stjórnin
gefi orðum þessum meiri gaum, en hún
hefir áður gefið slíknm ræðum. — Ge-
org Grikkjakonungur er nú kominn
hjeðan heim, enda var sagt, að hans
væri þörf, því að vígmóður er mikill í
Grikkjum mól hinum forna fjanda þeirra,
Tyrkjum.
Frá þjóðverjum er fátt að frjetta,
nema að um þessar mundir hefir verið
dæmt mál Arnims greifa fyrir rit það,
»pro nihiIo•>, er hann hefir gefið út.
þótti hann þar allharðyrtur um Bis-
marck og stjórn hans. Er hann nú
dæmdur til þess að vinna 5 ára betr-
unarhúsvinnn. Hann var ásínumtíma,
eins og alkunnugt er, einhver hinn
mesti og jafnvel skæðasti andvfgismað-
ur Bismarcks. Var hann um tfma er-
indsreki Prússa við hirð Napoleons III.
og þótti mikið að honum kveða fyrir
gáfur og skarpleik hans í stjórnarmál-
um, en það var honnm ofurefli að etja
kappi við Bismarck, eins og nú gaf raun
á. Hann var eigi við er mál hans var
dæmt; situr hann i útlegð suður I Sviss,
og bar sjúkleik fyrir að hann gæti
eigi komið til þess að standa fyrir
máli sínu.
Ófriðurinn með Serbum og
Tyrkjum hófst á;ný eptir vopnhvíldina,
sem og gat um seinast. Stóðu nú
smábardagar fram eptir októbermán.,
og töldu hvorirtveggju sjer sigurinn.
Tyrkir drógu lið að hvaðanæfa, svo að
liðsmunur varð ærið mikill, þótt títt
streymdu sjálfboðaliðar frá Rússum til
Serba. Helztu stöðvar Serba vorn
Alexinaz, Deligrad og Krusevats. Yar
það auðvitað, að Tyrkir mundu gjöra
allt sem unnt var til þess að ná þeim
fyrir veturinn, og hafa þar vetursetn,
því að aðbúnaðtir Tyrkja var slæmur,
og samgöngur við heimalandlð örðngar
og óvissar. Þegar mönnum fór nú að
verða það full-ljóst, að Serbar mundu
eigi af eigin rammleik fá staðist mót
Tyrkjum, tóku Rússar með mesta skyndi
að búa lið sitt. Hið sama gjörði Rú-
menfa og Grikkland. Yar því jafnvel
sleppt, að Rúmenía hefði gjört sam-
band við Rússland, og lofað járnbruut-
um sínum til þess að ílytja her Rússa
mót Tyrkjtim. Nú var komið undir
mánaðamótin október og nóvember.
Þóttnst Tyrkir nú vera fulibúnir til þess
að ná stöðvum Serba, og hófu þeir nú
hina hörðustu aðsókn. Orustan stóð f
marga daga, og var barizt með hinni
mestu grimmd. Sjálfboðaliðarnir hinir
rússnesku börðust með mikílli hug-
prýði, Ijetu þeir heldur drepast, en hopa
fet, enda Ijellu þeir unnvörpum þessa
dagana, og er drengskap þeirra við
brugðið. Hið reglulega lið Serba barð-
ist og hraustlega, en varnarskyldnliðið
reyndist ver, og sýndi lítinn dreng-
skap seinasta daginn, þegar mest reið
á. Tsjernajeff skipaði vel og viturlega
fyrir um vörnina og hlífði sjálfum sjer
hvergi, en það kom fyrir ekkert. Ser-
bar nrðu 29. októbermáu. að láta stöðv-
ar sinar fyrir Tyrkjum. J>essi bardagi
er hinn langmestí f öllum ófriðnum,
enda var mannfallið ógurlegt af hvor-
umtveggjnm, en þó langmest meðal
hinna rússnasku sjálfboðaliða. Nú var
svo komið, að Serbar voru með öllu
brotnir á bak aptur, og leiðin til Belg-
rad, höfuðborgarinnar, svo að segja op-
in. Sendi nú Milan hraðskeyli til Alex-
anders Rússakeisara, og sagði, sem var,
að nú væri vörn Serba þrotin, og hag-
ur þeirra með öllu frá, nema þeir nvtn
hans fulltingis við. Alexander sendi
þegar hraðskeyti til Miklagarðs, og
bauð erindreka sínnm, Ignatjeff hers-
höföingja, að skora á Tyrki að semja
105
vopnahlje og bætti þvf við, að þetta
væri sitt seinasta boð (ultimatum).
Nú voru Tyrkir í illri úlfakreppu; Iið
þeirra hafði unnið mikinn sigur, og full
vissa var fyrir hinum glæsilegustu af-
drifum sigursins, en hins vegar hjekk
sverð Rússa yfir höfði þeim. J>ó sáu
þeir eigi annað vænna, en láta undan;
var nú samið vopnahlje, en byrja skyldi
með nóvember og standa til ársloka.
Um þessar mundir er verið að ákveða
línu þá, er hvorugir mega yfir stíga
meðan vopnahljeð stendur. Nú ætla
stórveldin að nota vopnahlje þetta til
þess að reyna til að koma friði á, hve
vel sem þeim tekst það; þvf er eigi
að leyna, að útlitið er hið versta. J>ví
hætt er við, að Tyrkir verði harðir f
horn að taka, þar sem þeir hafa nú
unnið fullan sigur. En hins vegar munu
Rússar illa þola, að Serbum verði settir
harðir kostir. Sumar spár eru nú eigi
betri en svo, að stjórnvitringarnir sveit-
ist til einskis í allan vetur til þess að
koma friði á, en þegar vorar verði allt
f báli og brandi, og gott ef stórófriður
dregst þangað til. — Skömmu fyrir
sigurinn mikla var stjórn soldáns hætt
stödd heima fyrir. Uöfðu Forntyrkir
gjört samsæri til þess að hrinda Ný-
tyrkjum frá stjórn, einkum Midhad,
sem nú er orðinn stórvezír. Sumir af
samsærismönnum voru einhverjir hinir
elztu og lignustu embættismenn Tyrkja.
Það sem þeim þykir að stjórn Nýtyrkja,
er bæði það, að Nýtyrkir vilja reyna til
að laga stjórnarskipun Tyrkja eptir
sniði Norðurálfumanna, og einknm
þykir þeim, að þeir hafi látið Norður-
álfumenn allt of mjög ráða með sjer í
ófriðnum. J»eir vilja eneum ráðum taka.
Telja þeir eina ráðið það,að hefja græna
fánann (hinn helga fána Mahómets spá-
manns), kveðja alla rjetttrúaða til vopna
mót hinum kristnu hundum og bjóða
svo allri Norðurálfunni byrgin, ef á þarf
að halda. Samsærismönnum var harð-
lega refsað, að Tyrkja sið, sumir
drepnir, aðrir reknir í útlegð, og enn
aðrir voru sviptir höfuðdjásninu alkunna,
túrbaninum, en sú þykir svfvirðingin
mest.
Svartfellingum hefir gengið miklu bet-
urenSerbum, endahafaTyrkir beittmeg-
inafla llðs síns móti þeim. Svartfelling-
ar hafarekið Tyrki hvað eptir annað af
höndum sjer, og Tyrkir hafa ekkert veru-
legt unnnið á, en margan ósignr beðið.
En nú er vopnahlje einnig komið milli
þeirra og Tvrkja, með sömu skilmál-
um og það við Serba.
Ekki er allt tryggt á Spáni enn, og