Ísafold - 26.05.1877, Blaðsíða 3

43
«að hann þekkti svo mikið til Þorláks-
hafnar, að hann eigi gæti haldið, að
neinn óvitlaus maður fyndi upp á því,
að byggja þar, þvi það væri einhver
versti brimrass á öllu landinu, og litlu
betri en Svörtulopt eða Lóndrangar,
en sjálfsagt mundu menn halda hvern
pann vitlaman, er vildu fá þá staði
fyrir löggild kauptún». Jeg vil nú
spyrja hann, hvort hann ætli að skip
haflst vel við undir Svörtuloptum eða
Lóndröngum, og það í ofveðri, eins og
hann í sögu sinni frá Þorlákshöfn seg-
ist hafa horft á, að þau gerðu þar?
eða til hvers er hann að likja þessum
stöðum við þorlákshöfn? og til hvers
segir hann að Þorlákshöfn sje einhvet
«versti brimrass» fyrir öllu landinu?
sem hann segir gjörsamlega ósatt. —
Að minnsta kosti ætti hann, sem hefir
verið heilan vetur á Eyrarbakka, þó að
vita það, að Eyrarbakki er mikið verri
«brimrass», heldur en Þorlókshöfn. það
sjer hver heilskyggn maður um hverja
eina vertíð, því það er æði-opt, að öll
skip f Þorlákshöfn geta róið að morgni,
verið úti á fiskimiðutn allan daginn og
lent að kveldi einmitt þá sömu daga,
sem allir sjómenn á Eyrarbakka og
Stokkseyri verða að sitja í landi ein-
mitt vegna brims, og það er eigi
sjaldan, að Eyrarbakka fiskiskip leita
lendingar ( þorlákshöfn, og ná henni
heppilega, þegar engu skipi er fært að
lenda á Eyrarbakka vegna brims; hitt
man þvert á móti enginn maður, að
forlákshafnarskip hafi vegna brims þar
hleypt til Eyrarbakka, enda er það varla
hugsandi, því að það er áreiðanlegt, að
i engri veiðistöð austanfjalls er eins
trygg lending og í þorlákshöfn. Jeg
skora á hvern einn knnnugan mann,
að mótmæla þessu með rökum, efhann
getur. Hvar eiga þá þessi fjarrmæli
Hjaltalíns við? það mættu menn i-
mynda sjer, að hann hefði líkt þor-
lákshöfn við Svörtulopt eða Lóndranga,
til þess að sanna, að bæði vjer Árnes-
ingar, sem báðum um þorlákshöfn lög-
gilta, og þeir 18 þingmenn, sem sam-
þvkktu frumvarpið í neðri deildinni,
væri vitlausir, ef ætlað yrði, að honum
væri slík sönnun lífsnauðsynleg. t*á
er hjer var komið ræðu hans, sem jeg
tilfærði að framan, liefur þingmaður
þessi að líkindnm renntgrun í, að hann
væri kominn í heldur freka mótsögn
Ilöfrimj^slilaup.
(Framh.). — «Hættan er ekki úti
enn» mælti skipstjóri; «okkur hefir
raunar gengið vel inn, en þá er þyngri
þrautin eptir, og það er að komast út
aptur». Ekki gjörði Crockston mikið
úr því; «með öðru eins skipi og
«Höfrungi» og öðrum skipstjóra og
yður, herra James Playfair, fer maður út
og inn rjett eptir vild sinni» mælti hann.
Höfrungur þræddi nú inn lónið,
eptir því sem skipstjóri sagði fyrir,
viðstöðulaust og óáreittur, utan að
virkin á Morrishólma sendu honum
fáeinar kúlur í kveðju skyni, en þær
drógu of skammt, enda komst hann í
sömu svipan f skjól við Sumters-kast-
ala og var honum óhætt úr því.
Kastali þessi, sem er mjög nafn-
kenndur úr ófriðnum Bandamanna,
liggur rúmar 3 milur enskar fram und-
an Charleston, í miðju lóninu, og er
nál. 1 milu á bæði lönd. Hann er
hlaðinn í fimmhyrning, á hóima, tii-
búnum af mannahöndum úr forngrýti
(granit) frá Massachusetts; höfðu geng-
ið til þess full níu ár og kostnaður-
við orð, sem honum höfðu áður hrotið
af munni um þorlákshöfn (sjá Alþt. II,
bls. 156), og bætir hann nú við þess-
um orðurn: «að vísu mætti liggja fyrir
«akkerum laogt undan landi, sökum
«straums þess, er kæmi úr Ölfusá', en
«þetta er langur vegur frá sjálfri Þor-
«lákshöfn». þessi orð eiga nú sjálf-
sagt að sanna það, að skip geti ekki
legíð fyrir akkerum nógu nærri þor-
lákshöfn, og samanborin við orðin á
bls. 156 í Alþ.t. jafnvel það, að skip
liggi bezt fyrir alkerum beintfram nnd-
an Ölfusárósi. En hvorttveggja er sltalckt
og ósatt. Fyrir Ölfusarósi eru sker og
kiettar í sjó fram (svokallaðir: «Há-
sleinar»), og er óvíða svo brimsamt,
sem fram undan ósnum, svo að, ef þar
væri varpað atkerum, yrði það að vera
langt út á rúmsjó; en i vikinni, sem
skerst inn f landið fyrir vestan ósinn,
og vestur að vörunum ( þorlákshöfn, er
leirbotn þjettur, og dregur jafnan úr
öllu stórsævi eptir því sem innar og
vestar kemur á vík þessa, en minnstur
er sjógangur og beztur botn einmitt
rjett við lendingar-varirnar í þorláks-
höfn. Ef Hjaltahn rengir þetta, þá vil
jeg spyrja hann : hvernig stenduráþvi,
að þau skip kaupmannsins á Eyrarbakka,
sem árlega flytja saltfarm til þorláks-
hafnar, liggja jafnan um 200 til 300
faðma frá landi, meðan skipað er upp
úr þeim farminum, og hefir engu þess-
ara skipa hlekkzt þar á nú um hjer um
bil 20 ár? og hvernig stóð á því, að
eítt Eyrarbakkaskipið lá einmitt á sjálfri
Þorlákshafnarlegunni inn við landsteina á
síðastliðnu sumri í hinu megnasta ofviðri
svo hörðu, að knnnugir áreiðanlegir
sjómenn álitu, að það hefði án alls efa
slitnað upp, hefði það verið komið inn
á ytri leguna á Eyrarbakka? Þetta
sannar meðal annars, að höfnin í Þor-
lákshöfn er góð; þess skal hjer og get,
ið, að hún hefir svo fastan leirbotn,að
skipum hefir veitt fullerfitt, að losa an-
kerisin, þá er þau hafa náð þar festu,
en af þessu flýtur aptur það, að sjeu
ankerisfestarnar að eins nógu sterkar,
og ekki allt of stuttar, þá getur engu
skipi grandað þar þó stormur komi upp
1) Ef til vill hefir hann þá ekki vitað, að
porlákshafnar-frumvarpið yrði rætt á þing-
inu, því 20 dagar liðu á milli ræðu hans
Alþ.tíð. II. bls. 156 og hinnar bls. 211.
inn farið fram úr 900,000 dollara
(nál. 3,400,000 kr.).
tJr þessum kastala var Anderson
og norðanherinn rekinn 13. apríl 1861
og á hann reið fyrsta skotið upp-
hlaupsmanna. — En eigi er auðið að
greina frá, hver ókjör af járni og blýi
fallbyssur norðanmanna Ijetu siðan
dynja á kastala þennan. Hann varðist
( 3 ár og gafst eigi upp fyr en nokkr-
um mánuðum epíir að «Höfrungur»
fór glæfraför þá, er hjer segir frá.
þegar komið var fram hjá kastal-
anum, blasti við borgin sjálf (Charle-
ston), í tungu milli ánna Asley og
Cooper. Ljet skipstjóri nú vinda upp
merkið (enska), sem færi hann frjáls
ferða sinna. Jenny stóð á þiljum uppi
og starði hugsandi á borgina þar sem
faðir hennar var ( haldi, og hrutu
henni tár af augum. Loks Ijet skip-
stjóri Höfrung hægja á sjer og varp-
aði síðan akkerum.
Sjöundi kapítuli.
Hershöfðingi Sunnanmanna.
Þegar «Höfrungur» lagðist við
á. Þetta er margsannað af reynslunni.
Enn fremur er höfnin rúmgóð og get-
ur tekið ærið mörg skip, ef á þarf að
halda, og er inn- og útsigling ekki
bundin við vissa átt sem á Eyrarbakka.
En til sannindamerkis um það, hversu
skammt hafskip Eyrarbakka-verzlunar
liggja jafnan frá lendingu þorlákshafn-
ar, leyfi jeg mjer að láta þess getið, að
hverjir 5 menn flytja að jafnaði 100
tunnur af salti á land á dag.
(Niðurl. síðar).
— Utlendar frjettir. Með
kaupskipum hafa borizt hingað dönsk
og ensk frjettablöð frá síðara hlut f.
m. og til 5. þ. m. Af þeim sjá,. að
Rússakeisari hefir ferðazt suður til
hersins i Kischeneff seint í f. m., og gefið
út ófridarboðskapinn á hendur Tyrkj-
um 24. f. m. I skjali þessu fer keis-
ari fyrst mörgum orðum um hinarmarg-
víslegu tilraunir sínar og hinna stór-
veldanna til að fá Tyrkjastjórn með
góðu til að sjá að sjer og hætta að
misþyrma kristnum þegnum sinum svo
miskunarlaust, sem hún hafi gjört. Nú
sje öll von úti um, að það lánist. Og
svo hugarhaldið sem sjer sje og hafi
jafnan verið að halda ( friðinn, takisig
og þegna slna þó svo sárt til hinna
kristnu bræðra sinna ( löndu Tyrkja-
soldáns, að hann megi með engu móti
kyrru fyrir halda lengur. Síðan lýkur
hann máli sínu á þessa leið: »Með
öruggri sannfæringu um rjettlátan mál-
stað Vorn og í auðmjúku trausti á náð
og aðstoð hins hæsta tjáum Vjer hjer
með hinum dyggvu þegnum Vorum, að
nú er sú stund komin, er Vjer gjörð-
um ráð fyrir, þá er Vjer mæltum þau
orð »[( Moskau í haust], «er gjörvallt
Rússaveldi hefir goldið einróma sam-
kvæði við. Vjer sögðum það áform
Vort, að taka til verka á eigin spýtur
undir eins og Oss virtist við þurfa og
sæmd Rússlands lægi við borð — nú
biðjum vjer blessunar guðs yfir her-
sveitir Vorar, og bjóðum peim aðhalda
inn yfir landamœri Tyrkjaveldis. —
Gefið í Kischeneff 12*/24. april ár náð-
arinnar 1877 og hið 23. stjórnar Vorr-
ar. — Alexander*.-------Samstundis
lagði herinn af stað frá Kischeneff á
leið vestur yfir Pruth, og suður undir
Dóná. Um mánaðamótin voru Rússar
búnir að setja aðalherbúðir sínar hjá
stórskipaklöppina, var þar saman kom-
inn múgur og margmenni, er fagnaði
honum með ópi og köllum. Borgin
var búin að vera svo lengi í ramm-
legum herfjötri, að staðarbúar voru
orðnir óvanir því, að sjá útlend skip á
höfninni, og gátu sfzt í því skilið,
hvernig stæði á ferðum þessa mikla
gufuknarrar, er skautaði sjer svo
rembilátlega með merki Englands. En
er þeir urðu þess áskynja, hverra er-
inda hann var þar kominn, og að hann
væri hlaðfermdur hernaðarföngum, lá
við sjálft, að feginlátunum og fagnað-
arópunum ætlaði aldrei að Ijetta.
James Playfair leitaði tafarlaust á
fund kastalaforingjans, Beauregards
hershöfðingja. Var honum þar tekíð
tveim höndum, og þótti sem var, að
hann kæmi færandi hendi. Talaðist
svo til, að skipið skyldi fara að af-
ferma þegar í stað, og kepptust bæjar-
menn við hvor um annan þveran að
hjálpa skipverjum til þess.
Jenny hafði ekki látið sjer gleym-
ast að minna skipstjóra á, áður en
hann fór í land, að muna eptir hon-