Ísafold - 06.05.1878, Síða 2

42
ÍSAFOLD
«/578
bola-ati, en það er bezta þjóðskemmt-
un Spánverja, þó þeir leikir hafi opt í
för með sjer Ijót atvik og hryllileg af-
drif bæði fyrir mennina og skepnurn-
ar.—Á Ítalíu hafa orðið ráðherraskipti.
Stjórnarforsetinn heitir Cairoli, og hefir
verið talinn með þjóðvaldsmönnum, en
hefir almennings lof á sjer fyrir vits-
muni og aðra góða mannkosti.—Páfinn
nýi (Leó 13.) hefir sent frá sjer fyrsta
„hirðisbrjefið“, sem svo er kallað, og
hagað þar, sem í ávarpinu til kardínál-
anna, hóflegar orðunum, en hinn var
vanur. Hann minnist reyndar á, að
páfastóllinn eigi við þung kjör að búa,
og verði mikinn órjett að þola, en skýt-
ur því til forsjónarinnar, hverja mála-
rjetting hún vilji veita, og biður heilaga
kirkju að vera öruggrar vonar um sig-
urinn. — Á þýzkalandi hefir keisarinn
tekið sjer til varakansellera Stollberg-
wernigrode, að ráði Bismarks, sem seg-
ist vera heldur farinn að heilsu, og geta
ekki afkastað svo miklu nú sem að
undanförnu.—Á Frakklandi fer nú allt
skaplega, og þó nokkur ágreiningur
yrði milli þingdeildanna um fjárveizlu-
lögin, dró til sátta og samkomulags,
með því móti, að fulltrúadeildin íjellst á
einstöku breytingar, sem gjörðar voru
í öldungastofunni. Nú verður innan
skamms lokið upp sýningarhöllinni
miklu, því þó ófriðlega hafi horfzt til,
þá hafa Frakkar unnið kappsamlega
að öllum undirbúningi þessa friðarfyrir-
tækis, og nú sækja menn til Parísar í
þúsundatali frá öllum löndum. — Á ír-
landi voru fyrir skömmu morð framin,
og þóttu þau því meiri tíðindasaga, sem
illræðið kom fram við lávarð einn,
Leitrim að nafni, skrifara hans og vagn-
mann. Lávarðurinn var stóreignamað-
ur, og átti landskuldir að taka af 3000
landseta, en kom sjer afarilla hjá öll-
um, sem á hans vegum bjuggu, sökum
drambs og óþýðleika, en var þó góður
hjálpvættur í viðlögum manna. Morð-
ingjarnir voru ekki uppgötvaðir, er síð-
ast fijettist, en atburðurinn þykir benda
á leyndarfjelög til meinræða við þá
menn af ensku kyni, sem landsbúum
verður illa við.—í Danmörku og vfðar
hjer nyrðra virðist nú muni vora skjótt
og vel. þingdeilan langa fjekk núþær
lyktir, sem til stóð, og stjóminni urðu
vel að líka. Bandalag vinstrimanna
slitnaði til fulls, og úr því gekk Berg
með sína liða, 26 að tölu. Hinir hurfu
til samþykkis við hægrimenn, hvað
fjárlögin snerti, og slökuðu til um auk-
in útgjöld til flestra framlaga við þriðju
umræðu laganna. Nú eru fundir byrj-
aðir f hjeruðum, og hafa þeir sem und-
an ljetu fengið víða dijúgar átölur fyr-
ir grunnhyggni sína og einarðarleysi.
þegar póstskipið lagði af stað frá
Skotlandi, 23. f. m., var nýkomin þang-
að sú fregn, að Bismarck hefði lagt
það til í friðarskyni, að Englendingar
hjeldi þegar flota sínum burt úr Marm-
arahafi, með þvi móti, að Rússar færði
landher sinn fjær Miklagarði, og var
talið vist, að hvorirtveggju mundu þýð-
ast það; þyrfti þá siður að ugga, að
herunum lenti saman fyrir óvarkárni,
er þeir væru eigi í námunda hvor við
annan. Var talið eigi ólíklegt, að við
þetta yrði greiðara um friðarmálin á
rikjafundinum, ef af honum yrði.
Um áfenga drykki.
„Yarðar mest til allra orða
að undirstaðan rjett sje fundin“.
III.
(Niðurl.).
Vjer höfum að framan leitt rök að
því, að vínandinn komi hvergi fyrir í
náttúrunni, að hann sje ekki líkaman-
um til næringar, heldur sje hann ólyfjan
og eyðilegging fyrir líkamann, og höf-
um af því ályktað, að hann sje ekki
ætlaður mönnunum til nautnar fremur
en hvert annað banvænt eitur. Og þar
eð nú vínandinn er sú eiturtegund, sem
einkum truflar og eyðileggur heilann,
sem er aðseturstaður skynseminnar, og
sífelld og óhindruð starfsemi hans er
aðalskilyrðið fyrir að maðurinn geti
rækt skyldur sinar við heimili sitt, við
mannfjelagið og við Guð,—þá er hann
skæðara eitur en flestar eða allaraðrar
eiturtegundir. Er þá ekki því meiri á-
stæða fyrir hvern einstakan og fyrir
alla sameiginlega, fyrir hin frjálsu sam-
tök og fyrir löggjafarvaldið, að leggj-
ast á eitt til að gjöra þetta eitur útlagt
úr húsum manna, eins og aðrar eitur-
tegundir, sem bannað er að brúka, og
þó eru jafnvel minna skaðlegar.
pað er engin ný bóla, að menn
hafi talað um að byggja áfengum drykkj-
um út úr húsum og af heimilum manna,
sem daglegum drykk. það er langt
síðan margir fundu tilþeirrar spillingar
og eyðileggingar, sem þeir valda í mann-
fjelaginu; fundu, að þeir voru í raun
og veru alveg gagnslausir sem drykk-
ur, en jafnframt skaðlegir og drepandi
ef þeir væru ógætilega brúkaðir; og
að þeir væru svo tælandi. að mjög fáir
gætu sneitt hjá að drekka þá sjer til
tjóns, ef þeir annars bergðu nokkuð á
þeim. Vjer höfum nú ekki ætlað oss
að sýna hjer framáhinar hryllilegu af-
leiðingar ofdrykkjunnar, nje heldur að
mála hennar viðbjóðslegu mynd, því
flestir kannast við, að ofdrykkjan sje
bæði viðbjóðsleg og hafi hryllilegar af-
leiðingar. En af því að skoðanir manna
eru mjög mismunandi og mjög á reyki í
tilliti til þess, hvað sje ofdrykkja, þá
höfum vjer hjer að framan tekið fram
vora skoðun, og leitt rök að því, að
það sje alveg rangt, að brúka nokkurn
áfengan drykk til nautnar, og að það
sje ekkert hóf til í þeirri brúkun. Vjer
tölum ekki um þá brúkun, sem stund-
um kann að vera nauðsynleg í sjúk-
dómstilfellum. það eru margar eitur-
tegundir brúkaðar til lækninga, og þær
geta verið nauðsynlegar, ómissandi og
rjettbærar til þess, þó skaðlegt og rangt
sje fyrir heilbrigða menn að brúka þær,
— heilir þurfa ekki læknis við. — það
er hin daglega brúkun áfengra drykkja,
er menn tíðka, annaðhvort í því skyni
að skemmta sjer eða öðrum, eða næra
og styrkja líkamann sem með hverri
annari fæðu.—þ>að er þessi brúkun, sem
bindindið neitar, það er hún, hversu
lítil sem hún er, sem er óhóf, sem stríð-
ir móti lögum náttúrunnar og á móti
Guðs orði, og hlýtur því að stríða á
móti góðri samvizku allra, sem nákvæm-
lega hugsa út í, hvað þeir gjöra, er
þeir drekka áfenga drykki eða veita
þá öðrum. Á móti Guðs orði stríðir
hún, því fyrst og fremst er að taka á
því, að hinir sterku áfengu drykkir sem
vjer brúkum, svo sem brennivín, romm,
portvín, madeira, o. s. frv., voru ekki
þekktir á dögum Ritningarinnar; og svo
talar ritningin um tvenns konar vín,
annað gott, á nokkrum stöðum, er hún
leyfir að brúka, hitt vont, á mörgum
stöðum, sem hún bannar og fordæmir
og brennimerkir sem skaðlegt fyrir
manninn, og þetta verður ekki rjett
skilið öðruvísi en svo, að það sje
hinn óáfengi, nýi vínberjalögur, sem
engin vínólga er komin í og enginn
vínandi myndaður í, sem Ritningin heim-
ilar til nautnar, en að það sje aptur
hið tilbúna vin með vínandaí sjer (vín-
berjalögurinn eptir að hann hefir ólgað
og vínandinn myndazt i honum), sem
Ritningin fordæmir og bannar. Nú mun
það ekki verða sannað, að Ritningin
leyfi áfengt vínþrúgnavín til nautnar,
heldur einungis óáfengt eða vínberja-
safann nýjan, og þó er það ekki nærri
því eins skaðlegt og eyðileggjandi eins
og þær víntegundir og þau ölföng, sem
til vor flytjast, er öll hafa í sjer ýms
fjarska-skaðvæn efni, auk vínandans.—
Hvernig getur þá nokkur aðgætinn og
samvizkusamur maður staðið upp til að
verja nautn slíkra drykkja, sem þeir
hjer á ofan daglega sjá að færa eymd
ogvolæðiyfir þjóðina. og eyðileggingu
°g glötun yfir einstaka menn, jafnvel
mikilhæfa og góða menn. það var ekki
ásetningur vor að sýna með dæmum
og gildum rökum, hvert tjón og sví-
virðingu þjóð vor hefir af nautn áfengra
drykkja; vjer ímyndum oss að, þó að
hugsunarháttur þjóðarinnar sje fjarska-
lega spilltur í þessu efni, svo spilltur,
að það þyki, ef ekki fagurt, þá samt
lítil svívirða fyrir menntaða menn að
láta sjá sig ölvaða, ogmeira og minna
viti firrta, jafnvel á mannamótum ; fyr-
ir hina uppvaxandi, menntuðu kynslóð
að ganga næstum sem einn maður und-
ir merkjum Bakkusar; fyrir heiðvirða
bændur að slaga hálfvita i kaupstaðn-
um og við önnur tækifæri, og hanga
volandi við búðarborðið til að snýkja
sjer út staup og pela;—þó að almenn-
ingi þyki enn þá ekkert af þessu til-