Ísafold - 06.05.1879, Blaðsíða 3

5X
andi leitt hjá mjer, af þvi hún er ein
af þeim, sem, að ætlun minni, ættu að
gegn um ganga hreinsunareld hrepps-
og sýslunefnda. þ>að er 107. gr. hjá
meiri hl., 92. hjá minni hluta. Meiri
hlutinn skipar svo fyrir:
Hver maður, sem geldan pening d —
—, skal reka hann á afrjetti, nema
pað sje heimilað með almennri sveit-
arsamþykkt, að sá peningur gangi í
heimahögum, eða allir peir, er lönd
peirra liggja saman, verði á pað sátt-
ir------o. s. frv.
Minni hlutinn: Nú rekur maður pening
sinn á aðra afrjetti eða almenning, eða
hann hefir hann í heimahögum, og
skal hann eins fyrir pvígjalda fjall-
toll afrjettarbónda-----; en laus er
maður við að lúka fjallatoll, ef hann
býr í eyjum úti, eða löggirðing er um
land hans, eða og engar samgöngur
eru á millum fjenaðar hans og ann-
ara m^anna. — —
þ>að er hægt að sjá, hver greinin
er eðlilegri og sanngjarnari. Meiri hl.
tekur ekkert tillit til hinna gildu und-
antekninga frá upprekstarskyldunni, að
menn búa í eyjum, eða á öðrum jörð-
um, sem afskekktar eru annaðhvort af
náttúrunni eða manna verkum.
Aptur hefir minni hluta frumvarp
eina grein inni að halda, sem er eitt-
hvað af því djarfasta, sem jeg hefi sjeð
í lögum. þ>að er 81. gr., þar sem svo
er fyrirmælt, að sje einhver hluti lands,
sem annar^maður á, svo illa ræktaður,
að hann mætti verða fimmfalt arðsam-
ari (hvorki meira nje minna), — pá má
hver sem vill fá sjer pennan landshluta
útmceldan til ábúðar og yrkingar, að mjer
skilst, hvort sem landseiganda er pað
Ijúft eða leitt, og án nokkurs endurgjalds
til nokkurs manns, nema 4 kr. til sýslu-
manns. 'þetta er kenning, sem Lassalle
heitnum hefði líkað, en sjálfum Gröch-
unum hefði þótt nóg um. Enda geng-
ur hún eignarrjettinum of nærri. (þá
er á stundum ekki rjett orðað hjá minni
hl., t. d. þar sem hann segir í 32. gr.,
að það sje „flutningur, er maður flytur
utanborðs“. Eru þá seilar af þorski,
eða hákall á tampi flutningur? Sum-
ar ákvarðanir hjá hvorumtveggja eru
bæði óþarfar og óviðfeldnar. |>að er
óþarft, eins og meiri hl. gjörir í 32. gr.,
minni hl. í 67. gr., að skylda menn til
að hýsa vegfarendur; það er hvort-
tveggja, að það mun dæmafátt, að
nokkrum ferðamanni sje úthýst hjer á
landi í nauðsyn hans, enda ætti ekki
að skylda neinn til að láta gistingu í
tje, nema þá eina, sem búa í þjóðbraut.
þ>að er óþarft og næstum kátlegt, að
lögheimila fundarhöld í landi manns
(33- gr. hjá meiri hl., 66. gr. hjá minni
hl.). Oss er hjer á landi ekki svo sárt
um hvert holtið og hverja mýrina, að
hætt sje við því, að vjer, einsogjótski
bóndinn um árið, bönnum allt þvaður
(Vrövl) í vorri landareign.
Margt fleira mætti til týna því til
sönnunar, að frumvorpin ættu, áður en
þau eru lögð fyrir alþing, að sendast
hreppsnefndum, sýslunefndum og amts-
ráðúm til íhugunar. Hjer á sjer í fyllsta
máta stað, að það er allt nógu fljótt
gjört, sem er nógu vel gjört. Má vel
una við Jónsbók tvö ár enn.
í febrúar 1879.
Alþingismaðnr.
Útlendar frjettir.
Khöfn, 18. apríl 1879.
Um þessar mundiír eru mestar frjett-
ir sagðar frá Rússlandi. þar þykir nú
ekki gott að vera ríkismönnum og höfð-
ingjum; þeir munu fæstir óhræddir um
líf sitt innan landamæra, og er það eigi
vorkunnarlaust. það eru dagstæð tíð-
indi, að slíkum mönnum berast sendi-
brjef, engínn veit hvaðan, þess efnis, að
þeir sjeu dauða verðir, fyrir einhverjar
sakir, er þar eru til nefndar, og því
heitið, að þeir skuli eigi þurfa að kvíða
elli. Undir brjefum þessum stendur:
„Hin leynilega byltínganefnd,“ eða ann-
að því um líkt. Er þá sjaldnast langt að
bíða þess, að heitið er efnt, og mann-
inum veitt banatilræði, og límdur á líkið
seðill með þessum orðum á: „Dæmdur
til dauða og líflátinn af byltinganefnd-
inni,“ fyrir þær og þær sakir. Morð-
ingjarnir nást sjaldan eða aldrei, og það
þótt verkið sje unnið á almannafæri.—
Sá, sem Drentelen hershöfðingja veitti
banatilræðið í Pjetursborg 25. f. m., reið
samsíða vagni hans góðan spöl, eptir
fjölförnu stræti í borginni, skaut þremur
skotum hvað eptir annað inn í vagninn,
reið síðan leiðar sinnar, datt af baki á
götuhorni og hljóp inn í sporvagn, svo
sem ekkert hefði í skorizt. Meira veit
enginn um hann enn. þessu líkt ber
opt við. Stundum eru hótanirnar prent-
aðar, enginn veit hvar, og festar upp
á götuhornum. Frá hinum leynilegu
prentsmiðjum kemur og sægur af blöð-
um og ritiingum, með svæsnustu bylt-
ingakenningum og ýmsum ósóma. Fyr-
ir skömmu fundu lögreglumenn í Pjet-
ursborg eina þess konar leyni-prent-
smiðju einhvers staðar þar í borginni
neðanjarðar, með miklum ritsöfnum, og
þóttust þar hafa himinn höndum tekið.
En óðara kom út auglýsing um, að sú
væri að eins ein aí' 100, eða meir, af
sama tagi, og þykir það alltrúlegt, því
eigi hefir minna byrzt á prenti eptir en
áður.
Um síðustu mánaðamót mátti lesa
svo látandi auglýsingu prentaða á flest-
um götuhornum í Pjetursborg, þrjá
morgna, hvern eptir annan:
„Til herra Alexanders Nikulássonar
[þ. e. keisarans]. — Viðvörunarbrjef þau
og hótanir, svo og dómarþeir, er vjer,
hin ósýnilegu yfirvöld hinnar níðþjáðu
rússnesku þjóðar, höfum látið út ganga
í gegn uppihaldsmönnum harðstjórnar
þeirrar, er nú er drottnandi í Rússlandi,
er ásamt fleiru undirbúningur vor und-
ir annað meira, ogþví er þjer og þínu
fólki alls engin hætta búin af þeirra
hendi, er vorn vilja framkvæma. Vjer
ætlum fyrst að hreinsa neðstu forar-
rennur harðstjórnarinnar, frelsa fólkið
frá þrælahöfðingjunum, er hneppa það
í dýflissur fyrir engar sakir, hýða það
þar með böðullegri grimmd, svelta það
og kvelja það í þorsta, og leiða það síð-
an út í gálgann eða senda það til þrælk-
unar í málmnámunum í Síberíu, þar sem
allt er ísi þakið og aldrei sjer sól. Vjer
sitjum í dómi og munum reka embætti
vort vægðarlaust, og eigi skirrast við
neitt það, er hrinda má áleiðis að því
hinu háleita marki og miði, er vjer
stefnum að. Vjer munum eyða með
báli og brandi eiturormum hinnar blóð-
ugu harðstjórnar. Bandingjarnir ávarpa
þá, sem á þeim vinna, þessum alkunnu
orðum: Morituri te salutant! [þig kveðja
hinir feigu]. Og vita skalt þú, Alex-
ander Nikulásson, að viljirþú eigi gefa
gaum viðvörunar röddu vorri um, að
stöðva harðstjórnaræðið, þá skal þar
koma, áður lýkur, að þig þrýtur böðla
til að reka erindi stjórnargæðinga þinna.
Og viljir þú eigi gefa gaum röddu vorri,
þá hlýð þú máli lögmætra fulltrúa þjóð-
arinnar, máli hjeraðafulltrúanna ; þeir
fara að eins fram á frjálslegri lög. Hvar
eigum vjer að lenda hin rússneska þjóð ?
Allur hinn menntaði heimur smáir oss
og fyrirlítur, og kallar oss eigi með
mönnum teljandi. Að efnahag til, er
Rússland á heljarþröm. Hinar miklu
auðsuppsprettur landsins eru þrotnar að
mestu. Fræðslu lýðsins er þannig hag-
að, að hann verður hálfu vitlausari en
áður. pjónar þínir eru grimmir böðlar
og óseðjandi þjófar. Dómararnir smá
rjettvísina. Landshöfðingjar þínir, lög-
reglustjórar og hershöfðingjar eru sann-
kallaðir þrælahöfðingjar, jafnokarþeirra,
er þjónuðu Xerxesi og Daríusi. Hvar,
sem auganu er litið ber eigi annað fyr-
ir en heimsku, samfara þrælmennsku,
munaðarlífi og óhóf, samfara botnlausri
kúgan. Herinn einn saman nýtur föð-
urlegrar umönnunar og góðvildar frá
þinni hálfu. Hugsaðu um það, Alex-
ander Nikulásson, hvar þetta muni lenda
allt saman. f>ú stefnir beint fram á barm
glötunarinnar, og því munum vjer þyrma
lífi þínu. — Byltinganefndin“.
Hálfum mánuði eptir það byltinga-
nefndin hafði heitið að þyrma lífi keis-
arans, var honum einmitt veitt banatil-
ræði, núna á annan í páskum. Hjer
náðist þó morðinginn undir eins. Hann
nefnist Alexander Solowjeff, maður um
þrítugt, hefir áður verið barnakennari.
f>etta er í þriðja sinn, er Alexand-
er keisara hefir verið veitt banatilræði:
hið fyrsta í Pjetursborg 1866, annað í
París vorið eptir. [>að þykir þó mjög
ómaklega koma niður á honum, er hann
hefir veitt þegnum sínum miklu meiri
rjettarbætur en fyrirrennarar hans allir.
Bretar biðu nýjan ósigur fyrir Zúlú-