Ísafold - 09.07.1879, Blaðsíða 3

75
Tilboð frá óðalsbónda ogjarðyrkju-
manni Torfa Bjarnasyni í Olafsdal um
að koma á fót hjá sjer kennslu í jarð-
yrkju og búfrœði, gegn styrk af almenn-
ingsfje : iooo kr. til undirbúnings stofn-
uninni, iookr. á ári til viðhalds á verk-
færum, og 300 kr. meðgjafarstyrkur
með hverjum kennslupilt í 2 ár, 200 kr.
fyrra árið, 100 hið síðara, en þeiryrðu
3 — ályktaði amtsráðið að styðja svo
sem unnt væri, og lagði til að undir-
búningskostnaðurinn yrði mestallur
greiddur úr landssjóði, af fje því, sem
ætlað er til eflingar landbúnaði, að eins
67 kr. úr búnaðarsj. vesturamtsins, en
hann (bún.sj.) skyldi síðan greiða 200
kr. af árlega styrknum, og landssjóður
hitt. Kennslan skyldi vera undir um-
sjón amtsráðsins. — Sýslunefndirnar í
Strandas., Dalas., og í Snæf. og Hnappa-
dalss. höfðu mælt með hinni fyrirhug-
uðu stofnun.
Verðlaun úr búnaðarsj. vesturamts-
ins veitti amtsráðið þessum mönnum:
Guðna hreppstjóra Jónssyni á Dunkur-
bakka 100 kr., og Jóni Jónssyni í Dæld-
arkoti, Snorra Jónssyni í Teigi og Jóni
Einárssyni á Hóium 25 kr. hverjum.
Díana, strandsiglingaslcipið, lagði af
stað hjeðan 4. þ. m. um kvöldið kl. 12
umhverfis landið sólarsinnis á leið til
Khafnar, með 17 farþega, en lítinn flutn-
ing.
Lungnabólgan hefir til þessa verið
að stinga sjer niður hingað og þangað
hjer sunnanlands, og optast býsna-skæð.
Landlæknirinn leggur þessar var-
úðarreglur við henni, í síðasta blaði
Heilbrigðistíðindanna:
„Lungnabólga getur opt verið í
mönnum, þótt þeir finni eigi til neins
stingjar í brjóstinu, en að eins þyngsla,
mæði og örðugs andardráttar“. J>eir í-
myndi sjer þá að þetta sje hættulaust,
eigi annað en þungt kvef, og hirði þá
eigi að leita læknishjálpar í tíma. Menn
haldi opt veikir áfram ferðum sínum í
kveftíð og gegni eigi lækni til þess að
fara undir eins í rúmið og halda kyrru
fyrir; þeir þykist eigi mega vera að
því. En svo fijetti læknirinn opt og
tíðum, að þeir hafi lagzt og dáið á næstu
bæjum, Á þennan hátt muni þeir Jón
Vídalín og Hannes Einnsson Skálholts-
biskupar hafa farið báðir tveir. — I
tjöldum sje hættulegt að liggja með tak-
sótt og lungnabólgu, einkum þegar
mikil skerpa er í loptinu. J>egar svo
stendur á, sje nauðsynlegt að leita næstu
bæja og halda alveg kyrru fyrir, unz
veikinda-aðkenningin er um garð geng-
in. J>egar slíkar sóttir ganga og bólga
er að byrja í lungnasekknum eða lung-
unum sjálfum, sje ómissandi að hafa
gott næði og reyna ekkert á sig. J>á
geti jafnvel orðið hættulegt að tala mik-
ið. Skerpunni í loptinu í húsum inni
megi alveg eyða með heitri vatnsgufu,
og sje það nauðsynlegt þar, sem menn
liggja í lungnabólgu. Kalda drykki
skal varast sem heitan eld; drekka al-
drei nema volgt.
Mannalát. Meðal nafnkenndramanna,
er nýlega hafa dáið úr lungnabólgu
hjer syðra, er sira Jón Högnason, upp-
gjafaprestur í Hrepphólum, vígður 1832.
Hann andaðist 23. f. m.
Synodus var haldin að hjer í Reyk-
javík 4. þ. m. Dómkirkjuprestur síra
Hallgr. Sveinsson stje í stólinn. Aðal-
starfi fundarins var að vanda að skipta
niður styrktarfje handa uppgjafaprest-
um og prestsekkjum, eptir tillögum
stiptsyfirvaldanna. Biskup skýrði frá,
að prestsekknasjóðurinn væri nú orðinn
um 14,000 kr. J>órarinn prófastur Böð-
varsson kom fram með tillögu um að
aukið væri vald og verkahringur syn-
odus, og var hann og síra Helgi Hálf-
dánarson prestaskólakennari og síra
Hallgrímur Sveinsson dómkirkjuprestur
kosnir í nefnd til þess að semja ákveðn-
ar tillögur í þá stefnu.
ALpINGI.
1. í fjárlagafrumvarpi stjórnarinn-
ar er gjört ráð fyrir, að tekjur íslands
árin 1880 og 1881 verði samtals 791,923
kr. 20 a., en útgjöldin 717,399 kr. 94
a.; afgangur 74,523 kr. 26 a.
Helztu tekjurnar verða: aðflutnings-
gjald af áfengum drykkjum og tóbaki,
98,000 kr. hvortárið; tillag úr ríkissjóði
um 92,000 hvort árið; ábúðar- og lausa-
fjárskattur um 52,000 kr. hvort árið;
lestagjald um 37,000 kr. á ári; tekjur
af umboðs- og klaustrajörðum rúmar
30,000 kr. á ári; tekjur er snerta við-
lagasjóðinn rúmar 26,000 á ári; tekju-
skattur 14,000 á ári; aukatekjur 14,000
áári; tekjur af póstferðum 10,500 áári;
spítalagjald 6,500 á ári; vitagjald 5000
á ári.
í fjárlögunum um árin 1878 og 1879
var gjört ráð fyrir 638,161 kr. 26 a. í
tekjur, þ. e. rúmum 50,000 minna
en nú.
Útgjöldin eru þessi hin helztu: til
hinnar æðstu innlendu stjórnar og full-
trúa stjórnarinnar á alþingi 26800kr.(eins
ogáður, þ. e. fyrir árin 1878 og 1879); til
kostnaðarvið alþingi 1881 35,400 kr.(áður
32,000kr.); til útgjalda við umboðsstjóm-
ina, gjaldheimtur og reikningsmál, dóm-
gæzlu og lögreglustj. rúml. 300,000 kr.(áð-
ur rúml. 194,000 kr.); til læknaskipun-
ar 80,000 (eins og áður); til póststjórn-
arinnar rúml. 31,000 (áður 29,000); til
kirkju og kennslumála rúml. 175,000 kr.
(áður 170,000); til eptirlauna og styrkt-
arfjár rúml. 47,000 kr. (eins og áður);
til vegabóta 30,000 kr., til gufuskips-
ferða 30,000 kr., styrkur til jarðræktar
og eflingar sjávarútvegi 10,000 kr., —
þetta allt eins og áður.
Hækkunin á kostnaðinum til um-
boðsstjórnar, gjaldh. o. s. frv. er mest
því að kenna, að allir sýslumenn og
bæjarfógetar fá nú laun sín úr lands-
sjóði.
Stungið er upp á að veita Jóni
Jónssyni landshöfðingjaritara 2000 kr.
þóknun sem settum lögreglustjóra út
af fjárkláðamálinu, og Vilhjálmi Finsen
hæstarjettardómara 800 kr. á ári í 3—4
ár til þess að gefa út vísindalega text-
útgáfu af Jónsbók.
Til Reykjanesvitans eru ætlaðar
2780 kr. á ári.
2. Fjáraukalagafrumvarþið 1876—
1877 fer fram á rúml. 5000 kr. fjárveit-
ingu til heimildar fyrir ýmsum útgjöld-
um ógreiddum á þeim árum..
3. Fjáraukalagafrumvarpið 1878-r
1879 fer fram á tæpl. 27,000 kr. fjár-
veiting til heimildar ýmsum útgjöldum
ógreiddum á þeim árum, þar á með-
al rúml. 8000 kr. til gufuskipsferða og
rúml. 9000 kr. til vitabyggingar.
í fjárlögin var sett nefnd 3. þ. m.,
þeir Grímur Thomsen (formaður), Ein-
ar Ásmundsson, Tryggvi Gunnarsson,
H. Kr. Friðriksson (skrifari), ísleifur
Gíslason, Guðm. Einarsson og Eggert
Gunnarsson. Til þeirrar nefndar var
og vísað málinu nr. 3.
4. Presta- og kirknamálið. Frum-
varp stjórnarinnar er alveg samhljóða
frumvarpi utanþingsnefndarinnar, sem
birzt hefir í Kirkjutíðindunum og blöð-
unum, nema hvað ætlazt er til, að til-
lög frá einu brauði til annars sjeu eigi
greidd beinlínis brauðinu sjálfu, heldur
í landssjóð, sem aptur lætur úti jafn-
mikinn styrk, — og að lögin öðlist
gildi i fardögum 1881. — Nefnd 3. þ.
m.: Páll Pálss. prestur (skrif.), J>órarinn
Böðvarsson (form.), Hjálmur Pjetursson,
Friðrik Stefánsson, J>orl. Guðmundss.,
Arnljótur Olafsson, H. Kr. Friðriksson.
5. Kirkjugjald af húsum, sem eigi
fylgja jörð, metinni til dýrleika, skal
húsráðandi greiða presti eða kirkjuráð-
anda, 5 aura af hverjum 100 kr. í virð-
ingarverði húsanna. Kirkjutíundarlög
Reykjavíkur a7/2 78 skulu úr gildi num-
in. J>etta er aðalefnið i stjómarfrum-
varpinu, sem var samþykkt í neðri d. 7.
þ. m. óbreytt að kalla.
6. Tekjur presta og kirkna. Fyrir
barnsskfrn fái prestur 5 álnir, fyrir ferm-
ing 15 áln., fyrir hjónavfgslu 15 álnir,
fyrir að jarðsetja 10 áln., fyrir kirkju-
leiðslu kvenna enga borgun. Legkaup
5 áln. fyrir börn yngri en 2 v., 10 áln-
ir fyrir eldri. Sveitarsjóður greiðir
gjöld til prests og kirkju fyrir sveitar-
limi og öreiga. Málinu vísað 3. þ. m.
til kirkna- og prestamálsnefndarinnar.
7. Sœtisfisksgjald, 1/2 alin í fiski eða
peningum, vildi stjómin að hver utan-
sóknar-vermaður skyldi greiða sóknar-
kirkjunni þar, sem hann rær fyrst á al-
manaksárinu, stundi hann sjóróðra 6 vik-
ur samfleytt eða lengur, en kirkjuráð-
andi sjái aptur á móti um, að kirkjan
rúmi utansóknar-vermenn, þá er sætis-
fisk greiða henni. Kgsbr. Y12 1752 um
sætisfisk til kirknanna á Hvalsnesi og