Ísafold - 13.09.1881, Page 1

r
VIII 23.
Reykjavík, þriðjudaginn 13. septembermán.
1881.
Alþingi
er nú á enda. Margt talað, lítið afrekað.
Að fjárlögin komust 1 kring í brúkanlegu
formi, var — í fyrsta sinni, síðan alþingi fjekk
hlutdeild í löggjafarvaldinu — efri deildinni
að þakka. Til hennar urðu helztu fjárlaga-
nefndarmenn neðri deildar, formaðurinn
(Tryggvi Gunnarsson) og framsögumaður-
inn (Arnlj. Ólafsson) að flýja, til þess að
þeim nauðsynlegu breytingum á fjárlögun-
um yrði komið að, sem aðrir fjárlaganefnd-
armenn, svo sem Jón Ólafsson og hans á-
hangendur, síra þórarinn Böðvarsson o. fl.
höfðu fellt við eina umræðu í neðri deild-
inni. það sannaðist við þetta tækifæri, að
þau samtök, sem eru af öðrum rótum runn-
in, en samhljóða skoðun ámálavöxtum, rjúf-
ast fljótt; skjóta ríkið (því það væri rangt,
að kalla það Norðlingaríkið), varð í sjálfu
sjer sundurþykkt, og hin mislita lest slitn-
aði um Jón Ólafsson; á eptir honum löbb-
uðu í halarófu síra þórarinn, Friðrik Ste-
fánsson, Benedikt Sveinsson, Jón ritari og
aptastur Bgilsson. Síra Arnljótur stóð uppi
með einvalaliðið, Tryggva, þorstein frá
Vestmannaeyjum og fáeina aðra. Svona
fer, þegar minna er um fasta stefnu, en um
hvumpni og kippi. Einn af þeim þingmönn-
um, sem slitu (síra jpórarinn) gjörði t. d. þá
dýrmætu játningu, að hann í einu máli
(skiptingu Kjósar- og Gullbringusýslu í tvö
sýslufjelög), hefði á tvehn þingum samfleytt
(1877 og 1879), talað d múti sinni sannfær-
ingu. þó sagði sami þingmaður við annað
tækifæri, «að sannleikurinn gjörði sig frjáls-
an». Gefur þá sannleikurinn einnig frelsi
til þess, að hafna sannfæringunni ? Svona
frjálsir og samvizkusamir þingmenn reynast
heldur stopulir, þegar á herðir. Síra Arn-
ljótur hafði framan af þingi verið fullur af
sætindum, sem hann sjer í lagi hellti út yfir
landshöfðingjann. Bn — þegar á leið, fór
að minnka um sykurinn, því þó hann hefði
stundum síróp á vörunum, þá sýndi það sig
undir þinglok, að hjartað var fullt af pipar,
jafnvel landshöfðingjanum til handa.
TIL KJÓSENDA MINNA.
Af þeim málefnum, sem mjer var falið að
bera fram eður styðja á þingi, hafa þessi
náð fram að ganga :
1. Kosning presta,
2. Laun hrejipstjóra,
3. Heimild til lækninga fyrir leikmenn,
4. Fjárkláðakostnaðarskuld Borgfirðinga
endurgjaldist laudssjóði með 6j° í 28 ár
(hjer um 57 kr. á ári).
5. TiL búnaðarskúla veitast lán úr lands-
sjóði (100000 kr. öllum ömtum).
Aptur var:
1. Lagafrumvarp um stofnun lœknishjeraðs í
suðurparti Borgarfjarðars. ekki útrætt, og
2. Tillaga um fjárstyrk af landssjóði til að
koma á gufubátsferðum á Faxaflóa var
felld undir umrœðunum um fjárlögin.
Kom þetta sjer í lagi af því, að nægar
skýringar vantaði um fyrirkomulagið, og
kostnaðinn við ferðir þessar. Vissi þó for-
maður fjárlaganefndarinnar (Tryggvi Gunn-
arsson), hvernig því var varið, að skjölin
þessu máli viðvíkjandi höfðu glatazt. Hefði
spurningin verið um gufubát á Eyjafirði eða
Seyðisfirði, þá hefði, ef til vill, ekki verið
heimtaðar skýrslur jafn stranglega, eins og
nú átti sjer stað. Skora eg því á kjósend-
ur mína, að undirbúa málið vel til næsta
þings, vaka og biðja og falla ekki í freistni.
Bessastöðum, 2. sept. 1881.
Grímur Thomsen.
Utlentíar frjettir.
Khöfn, 22. ágúst 1881.
Gladstone hefir haft fram á þingi land-
búnaðarlagafrumvarp sitt handaírum, eptir
nokkurn hrakning milli deildanna, en ó-
skemmt hjer um bil; lávarðarnir slökuðu
til, þegar á tók að herða. Hefir Gladstone
unnið sjer mjög til ágætis í því máli, að
dómi þeirra, er bezt geta um borið.
Garfield er all-þungt haldinn enn af sár-
um sínum. Honum hnignaði skjótlega enn
á ný fyrir fám dögum svo mjög, að læknar
ætluðu honum varla líf. Sú hríð leið þó
frá aptur. En síðan óttast margir, að bata-
vonin muni vera valtari en látið hefir
verið.
I gær fóru fram þingkosningar á Frakk-
landi. Málalok eigi kunn orðin enn; en
enginn efi á því talinn, að þjóðvaldsmönn-
um hafi þar orðið mikils sigurs auðið, eink-
um þeim Gamhetta og hans fylgismönnum.
þá er búizt við Gambetta muni taka sjálfur
að sjer stjórnarformennsku, en þar til sjer
almenningur engan jafn vel fallinn sem
hann.
Ríkisþingið hjer situr nú yfir fjárlögunum
í þriðja skipti þetta ár. f>au eru komin
leið sína gegnum fólksþingið, en voru sniðin
þar upp eptir höfði vinstrimanna, er nú
fylla allir einn flokk í því máli, 75 að tölu,
með forustu Bergs, enda þykist hann dú
eiga eigi lítið undir sjer, og hefir lesið ó-
mjúka þulu yfir hausamótum ráðherranna.
Hann hóf svo mál sitt, að hann kvað sig
furða stórlega, að þeir dirfðust að láta sjá
sig á þingi enn af nýju, eptir slíkar ófarir,
sem þeir hefðu farið í kosningunum síðustu.
Estrup hafði sömu svör fyrir sjer og áður:
að sín köllun og skylda væri að verja stjórn-
arlögin við vanþyrmslum þeim, er vinstri-
menn vildu í frammi hafa þeim til handa.
Konungur og drottning eru austur í
Pjetursborg, í orlofi hjá dóttur sinni og
tengdasyni.
Kliöfn, 28. ágúst 1881.
Nú er svo komið, að þrotin þykir vera
öll von um að Garfield verði lífs auðið eptir
áverkann. Sóttin hefir dregið úr honum
nær allan mátt og öll viðleitni lækna að
færa fjör í hann árangurslaus. Hann hefir
ljetzt í legunni um meira en þriðjung, um
8 fjórðunga af 21.
I gær andaðist Hans A. Krúger, hinn
nafnkenndi þingmaður Norður-Sljesvíkinga,
mjög einarður formælandi þeirra á ríkis-
þinginu þýzka, höfuð-flutningsmaður þess,
að þeir næðu að komast aptur í löguneyti
við Dani, svo sem til stóðu eiðar og einka-
mál, að því er þeim þykir verið hafa. Hann
varð hálf-sjötugur.
Búizt við þingslitum hjer á fárra daga
fresti, á nýjan leik, við sömu málalok og
áður. Hvorug þingdeildin slakar nú hót til.
Vinstriflokkarnir alveg á einu bandi og því
ósigrandi. I öndverðum október tekur þing-
ið aptur til starfa; þá byrjar hin reglulega
þingseta, eptir stjórnarlögunum. |>á á
þingið að taka til meðferðar fjárlagafrum-
varpið fyrir fjárhagsárið 1882—1883. f>. e.
að óbúnum fjárlögunum fyrir árið á undan,
sem nú er að líða og byrjaði 1. aprll þ. á.
Hlaupið yfir þau ! Hvað sem þá tekur við.
Útlitið engan veginn álitlegt.
þingkosningar á Frakklandi 21. þ. m.
gengu prýðilega. Mótgöngumenn stjórnar-
innar fjellu unnvörpum. Keisarasinnar t.
d. fækkuðu um helming, úr 80 ofan í 40.
Byltingamenn höfðu engu betra gengi.
Fundur með málfræðingum frá öllum
norðurlöndum í Kristianíu snemma í þess-
um mánuði. Maðvíg forseti. Lögfræðinga-
fundur frá öllum norðurlöndum hjer í Kaup-
mannahöfn dagana 25.—27. þ. m. Krieger
forseti.
Álit
nefndar þeirrar í neðri deild, er se/t
var i málinu um ítarlega rannsókn við-
víkjandi hinu konunglega umboði, er nú
er veitt jóni landritara Jónssyni til að
meðhöndla og dæma í Elliðaármálum.
(Framhald frá bls. 88).
Utdráttur úr vörn í málinu :
Hið opinbera
gegn Kristni Magnússyni o. fl.
I 298. grein hegningarlaganna stend-
ur beinum orðum, að opinbera málsókn
skuli því að eins höfða út af því broti,
er þar ræðir um, og sem hinir ákærðu
hafa verið dæmdir fyrir, að almennum
friði hafi verið raskað eða brotið á móti
almennum ákvörðunum um lögreglu.
þ>að getur nú ekki komið til tals, að
brotið hafi verið á móti lögregluákvörð-
unum með þeirri athöfn, er gefin er hin-
um ákærðu að sök, og það er heldur