Ísafold - 08.06.1882, Blaðsíða 2

sitt og fá það eigi aptur, nema því að
eins að ullin sje látin kólna mjög
hægt og hægt. En nú er ullar-
þvottinum hjá oss venjulega hagað
svo, að ullin er fyrst þvætt í bráðheitum
lög og síðan er hún jafnskjótt látin
í kalt vatn; við þetta hlýtur ullin að
missa fjaðurmagn sitt, og verið getur
að hún við þessa meðferð verði lakari
þvegin en óþvegin. Á hinn bóginn er
eðlilegt að af þeirri ull sem þannig er,
þyki þó skárst að kaupa þá ullina,
sem hreinust er og sem búast má því
við, að ljettist minnst við þvottinn á
verkstöðunum.
Vjer gátum þess í ísafold 9. bl. þ.
á., sem áreiðanlegt er, að óvalin, ó-
þvegin sunnlenzk haustull seldist í Kaup-
mannahöfn í apr.m. viðstöðulaust fyrir 63
a. pundið; nú mun það eigi fjarri fara,
að vel þvegin haustull ljettist um allt að
fjórð.; við þvottinn, eða með öðrum orð-
um hver 4 pund óþvegin eru 3 pund
þvegin; þótt fyrirhöfnin við þvottinn
væri eigi talin að neinu, þá hefðu þó
orðið að fást 84 a. fyrir hvert haust-
ullarpund þvegið, til þess að skaðlaust
hefði verið að þvo ullina, og mundi
hafa verið fjarstæða að ætlast til slíks.
(Um lok febrúarmánaðar þegar verð á
óþveginni haustull var 60 a. var verðið
á þveginni haustull 65 aura eða rúmlega
það, en hvort hún hefir verið á boð-
stólum í aprílmánuði er oss ókunnugt).
Á hinn bóginn var þvegin sunnlenzk
vorull um sama leyti á boðstólum í
Khöfn og seldist eigi fyrir 70 a.; vera
kann að sú ull hafi verið í lakara lagi,
en vjer höfum enga ástæðu til að ætla
að hún hafi verið neitt úrkast, og get-
ur þá munurinn á henni og meðal ull
eigi hafa verið mikill. Nú er vorullin
í öllu tilliti betri en haustullin, eins og
líka raun ber vitni um, að hún er i
hærra verði; fyrir því þykir oss á-
stæða til að ætla, að hefði jafnframt
þeirri haustull, sem seldist óþvegin fyr-
ir 63 a., óþvegin vorull verið á boð-
stólum, þá mundi hún hafa getað selst
nokkuð meira t. d. allt að 7 aurum
betur eða næstum 70 a.; þetta er með
öðrum orðum, að vorullin óþvegin mundi
hafa getað selst fyrir sama verð sem
vorullin þvegin; en hvað sem þessu
líður, þá er þó varla efa undirorpið,
að vorullin óþvegin mundi eigi hafa
selst fyrir minna verð en haustullin ó-
þvegin. Nú ætlum vjer að óhættmegi
gjöra ráð fyrir að vorull ljettist yfir
höfuð við þvottinn hjá mönnum um
fullan þriðjung, eða með öðrum orðum
að hver 3 pd. af óþveginni vorull sjeu
eigi meir en 2 pd. af henni þveginni;
hefði nú í aprílmánuði mátt er-
lendis fá 63 a. fyrir pundið af óþveg-
inni vorull, sem naumast getur verið
nokkurum vafa undirorpið, þá hefði að
sama skapi orðið að fást 94 V2 a- fyr-
ir pundið af henni þveginni, svo að
menn væru skaðlausir af þvottinum, í
staðinn fyrir að hún seldist eigi fyrir
70 a.
Af þessu virðist oss, að það geti
eigi verið efa undirorpið, að meiri
hagnaður mundi vera, að selja ullina
óþvegna en þvegna ; þótt verðið fyrir
hvert pund af ullinni óþveginni kynni
að vera nokkurum aurum minna en af
hinni þveginni, þá mundi sá verðmun-
ur að ætlun vorri aldrei muna því, sem
ullin ljettist í þvottinum.
Eins og sjálfsagt er, þá meinum vjer
eigi, þegar vjer ræðum um óþvegna
ull sem verzlunarvöru, þá ull, sem
kleprar eru í eða óhroði, sandur og mold,
sem hrista má úr, án þess að ullin sje
þvegin.
Væri ullin eigi þvegin, þá væri síð-
ur ástæða til að hún væri miður þur
en vera skyldi, en það er og nauðsyn-
legt, að ullin sje ávallt svo þur að eigi
geti í henni hitnað ; efnisbreyting sú,
sem hitanum veldur og sem leiðir af
vætunni, skemmir ullina meir eða minna
og getur jafnvel eyðilagt hana alveg,
þótt hún eigi brenni. Að hafa salt í
löginn, sem ullin er þvegin úr, er því
hið mesta óráð, því saltið dregur eptir
á til sín raka úr loptinu, ef það er eigi
vel þvegið úr.
Væri svo, sem vjer ætlum, að engan-
vegin sje ómögulegt, að fá mætti, þeg-
ar lag væri komið á verzlun með ó-
þvegna ull, jafnmikið eða því nær fyr-
ir pundið af henni, eins og fæst fyrir
pundið af henni þveginni, þá mundi
það á ári hverju muna landið um verð
fyrir mörg hundruð þúsund ullarpund,
og þetta mundu menn græða eingöngu
með því að spara sjer þá fyrirhöfn og
kostnað, sem ullarþvotturinn hefir í för
með sjer. Hjer er að minnsta kosti um
mikils vert mál að ræða.
Frá fiskisýningunni í Edinborg
eptir
G. Lambertsen.
(Framhald).
Veiðarfæri voru þar ýmisleg, og er helzt,
fyrir utan hin ofangreindu slæðunet, sem
voru þar af ýmsum stærðum og gæðum, að
geta síldametanna, sem riðin eru á vjel,
og fæst slangan úr baðmullarþræði, hjer á
2—3 krónur pundið, eptir því hve stór eða
smáriðin netin eru; baðmullarþráður er
tahnn hjer beztur til síldarneta, og hygg
jeg hann sje og góður í laxa- og silunganet,
en bezt mun vera hann sje barkaður eða
litaður á annan hátt. Frá bræðrum Kraas-
by Slyngefabrik í Alasundi í Noregi voru á
sýningunni góðir lóðartaumar, og brugðnar
línur, sem mjer virtust einkar hentugar í
lóðarása, því þær eru snúðlausar, en það er
undir verðinu á þeim komið, hvort nokkur
hagur getur verið að brúka þær.
Af fiskitegundum á sýningunni hvað
mest að þeim niðursoðnu; frá Svíaríki var
mikið af Anchiovis, frá Noregi einnig;
reykt og söltuð síld var mjög mikil, helzt
frá Englandi og Skotlandi; íslenzk söltuð
síld var til sýnis frá Leith og var hún hin
stærsta; saltfiskur og saltlanga var frá Skot-
landi í meðallagi af gæðum; niðursaltaður
fiskur í tunnum var mjög fallegur; lítið
söltuð og reykt ísa var frá fleiri stöðum á
Skotlandi, og þykir hún ágæti, og er það
líka; einn reyktur lax hryggflattur var og
til sýnis; reykt fiskihrogn sá jeg líka, og
brúkast þau dálítið til sælgætis; það er í
stuttu máh að segja, að niðursoðið fiskæti
víðsvegar að, var yfirgnæfandi, nær því af
flestu fiskakyni, svo sem lax, áll, sardínur,
síld, makrel, stör, o. fl. o. fl. Harðfiskur
helmingaður og sem bútungur, ásamt
reyktri ísu og saltaðri síld, var hjer frá
Noregi; frá Orkneyjum var þar flattur og
hertur háfur, en ekki hef jeg enn þá getað
komist að, hvort hann sje þar brúkaður til
manneldis eða öðruvísi. Eins og kunnugt
er, var þar ekkert sýnishorn af fiski frá
Islandi, og er það nærri því betra að þegja
um en frá að segja, því jeg er sannfærður
um, að íslenzkar fiskitegundir hefðu unnið
sjer áht með því að vera þar til sýnis, og
ekki staðið á baki annara landa hvað fiski-
verkun snertir, þegar sá bezti hefði verið
úr valinn.
Fyrirmyndir af björgunarbátum voru
þar margar afbragðsgóðar, og er stöðugt
lögð mikil stund á að efla björgunarmeðul á
allan hátt, og verðlaun veitt fyrir nýjar
endurbætur á því. Eegnkápur, prjónuð vesti
og fleira þess konar, var þar með þeim
útbúningi, að sá, sem í þetta er klæddur,
getur blásið upp vindbelgi fóðra milli, svo
hann getur flotið í sjó og vötnum ; líka var
þar og loptfylltur útbúningur sá, er »Pedo-
motive# var kallaður, og mátti sá, er í var
klæddur, ganga í sjó, og sökk ekki dýpra
en í mitti; voru eins konar blöðkur á fót-
unum, sem lögðust aptur með, þegar fótur-
inn var færður fram, en gjörði viðspyrnu
annars; ekki er ólíklegt, að notandi væri
þessi útbúningur við silungsveiðar í vötnum
til að koma netum betur við, þar sem
óhægt er, sakir vegalengdar, að hafa
báta.
Málning, sem í dagsbirtu er hvít á lit,
var til sýnis, og hafði þann eiginlegleika,
að hún sást líkt og maurildi í myrkri; var
hún ætluð til þess, að þegar björgunará-
höldum er fleygt út í myrkri, að menn þá
megi sjá þau; líka má mála netadufl með
henni og það með marki, svo að fiskimenn
mætti auðvelt finna dufl sín í myrkri; sjeu
stafir málaðir með henni, eru þeir læsilegir
í myrkri; sagði sá, er sýndi, að sumir af
sýnisgripunum væru málaðir fyrir ári síðan
eða lengur, og hvað þessa málningu vera
endingargóða.
Lýsi var víðsvegar að sent, einkum af-
bragðsgóðar tegundir af þorskalýsi til lækn-
inga, svokallað meðalalýsi, og fengu fleiri
þeirra verðlaun. Hjálmar Johnsen, kaup-
maður frá Flateyri, sem sendur var af
Danastjórn á sýninguna, kom þar hina síð-
ustu daga, og var með sýnishorn af lýsi og
diín, samt niðursoðnu sauða- og rjúpna-
kjöti og silungi frá Islandi, og þótti þetta
ágætt.
(Framhald síðar).