Ísafold - 15.07.1882, Blaðsíða 1

Argangurinn kostar 3 kr.
innanlands, en 4 kr. er-
lendis. Borgist í júlímán.
ÍSAFOLD.
Pöntun er bindandi fynr
ár. Uppsögn til áraskipta
með tveggja mán. fyrirvara.
Auglýsingar í blaðinu kosta 10 aura fyrir hverja línu með meginmálsletri, en 8 aura með smáletri.
IX 16.
Reykjavík, laugardaginn 15. julimán.
18 8 2.
Óskil á óskilafje.
Eins og sjá má af hinum mörgu og
miklu auglýsingum, er birzt hafa í blöð-
unum, um sölu á óskilakindum næstl.
haust, eru óskil á afrjettarfje farin að
keyra fram úr hófi. Af því jeg hefi
fengizt við fjárhirðing og ann öllum
skilum, get jeg ekki leitt hjá mjer að
fara um þetta atriði nokkrum orðum.
þ>að er eptirtektarvert að þessi fjen-
aðar-óskil hafa aukizt hin síðast liðnu
ár, eptir fjölda hins selda fjenaðar að
dæma. Hver orsökin til þess er, get
jeg ekki með vissu sagt, en jeg efast
um, að sveitarstjórnirnar gjöri sjernægi-
legt far um að greiða fyrir fjárskilum
á haustum, eða ræki nógu vel skyldur
sínar í því efni. þar að auki á jeg
bágt með að skilja sambandið milli
rjettar hins einstaka og hins almenna í
meðferð óskilafjenaðarins, eins og það
kemur fram í flestum óskilafjár-auglýs-
sje rjett eða sanngjarnt að sveitarstjórn-
irnar eða hreppstjórinn einn, ákveði
tímatakmark fyrir eignarheimild eig
anda til fjármuna sinna, og fyrir sveit-
arsjóðina að eignast andvirði hins selda
óskilafjenaðar. En þetta virðist mjer
þó eiga sjer stað; og til þess að sýna
hve óheppileg sum þessi ákvæði eru,
vil jeg taka dæmi af nokkurum aug-
lýsingum, er birzt hafa í ísafold og
fjóðólfi nýlega.
í ísaf. sem út kom 24. sept. 1881
birtist „lýsing á óskilafje er selt var
í Strandasýslu haustið 1880, og geta
þeir sem sanna eignarrjett sinn á því
fje, vitjað andvirðis þess fyrir næstkom
andi októberm. loka til oddvitanna“.
En eptir póstferða-áætluninni í fyrra,
getur blaðið með lýsingunni ekki kom-
izt um Strandasýslu og nærsýslurnar
fyr en eptir hið ákveðna tímabil. þetta
er óheppilegt, hverjar svo sem orsak-
irnar eru. Lýsing á óskilafje seldu
haustið 1881 hefi jeg sjeð:
ingunum. Jeg get ekki skilið að það
Úr Rangárvallasýslu:
í einu lagi augl. 20. marz þ. á., fyrirvari til fardaga.
Úr Arnessýslu:
Ur Biskupstungum augl. 31. des. f. á., fyrirvari til fardaga.
Grímsnesi
Gnúpverjahr.
'þingvallahr.
Villingaholtshr.
Selvogshr.
Biskupstungum
Olvesi
16. jan. þ. á.,
6. febr. - -
7. — - -
14. marz - -
14. — - -
25. — - -
8. apríl - -
— — óákveðinn.
veturnótta.
----— fardaga.
Úr Gullbringu- og Kjósarsýslu:
Kjós augl. 16. jan. þ. á., fyrirvari •
Mosfellssveit — 6. febr. - ---------
Kjalarneshr. — 6. — - ------------
Úr Borgarfjarðarsyslu:
Syðra-Reykjad. augl. 14. marz- - —
sumarmála.
— fardaga.
Andakýlum —
Strandarhr. —
J>verárhlíð —
Stafholtstungum —
Alptaneshr.1 —
Hraunhrepp —
Borgarhrepp —
Borgarhrepp —
25. — - -
2. maf. - -
Úr Mýrasýslu:
7. febr. þ. á.
14. marz - -
14. — - -
14. — - -
25. — - -
19. apríl - -
— september loka.
— júním. loka.
— júním. byrjun.
— fardaga.
— ágústm. loka.
IJetta er nóg til að sýna ósamkvæmnina. Flestur þessi fjenaður mun
hafa verið seldur um sama leyti, líklega fyrir veturnætur; en auglýsingarnar
fara fyrst að birtast um árslokin, og svo smátt og smátt til þessa tíma. Tíma-
takmarkið fyrir eiganda að helga sjer eign sína, og fyrir sveitarsjóðina að
eignast fje annara, er svo misjafnt að furðu gegnir; því munar frá sumarmál-
um til veturnótta eða frá 6. mán. til 12. mán. frá því fjeð var selt, en frá
tæpum mán. til 872 mán. frá því að auglýsingin birtist á prenti, svo að sumar
auglýsingarnar birtast ekki fyr en um það leyti að eignarrjetturinn er ógiltur,
1) Mýrasýslu eða Gullbringusýslu ?
en sumar hafa nærri 3/t árs fyrirvara.
J>etta sýnir regluleysi, sem hlýtur að
vera skaðlegt, og er órjettlátt bæði
með tilliti til eignarrjettar hins einstaka
og rjettar sveitarsjóðanna til andvirðis
hins selda og óútgengna fjenaðar. Ef
jeg á tvær kindur í óskilum, sem hafa
verið seldar sín í hverri nábúasveitinni
J>ingvallasveit og Kjalarnesi, báðar á
sama tíma um veturnætur, þá vil jeg
að eignarrjettur minn sje jafnmætur í
báðum þessum sveitum, en eptir aug-
lýsingunni gildir hann ekki eptir söl-
una nema missiri á Kjalarnesi en ár-
langt í þúngvallasveit. þó er líklegt
að sveitarsjóður þingvellinga gæti kraf-
izt sama rjettar sem sveitarsjóður Kjal-
nesinga til andvirðis hins selda.— Sum-
ar þessar óskilafjárlýsingar eru ekki
vel úr garði gjörðar; er því óhægt að
sanna eignarrjett sinn eptir þeim. í
Þjóð. 1. bl. þ. á. er listi yfir „seldar ó-
skilakindur í Kjósarhrepp haustið 1881“.
J>ar hafa verið seldar 41 kindur, en
lýsingin á J/4 af þeim er bersýnilega
röng; þó hefi jeg ekki sjeð neina leið-
rjetting á því; kindurnar eru sumar
með 2 yfirmörkum á sama eyra, og
ein er „lambhrútur tvæv.“ (?!!). Eptir
þeirri lýsing eiga menn að sanna eign-
arrjett sinn, og fá þó einungis það
sem afgangs verður „að frádregnum
áföllnum kostnaði til fardaga 1882, ef
þeir vitja þess beinlínis á heimili“ hrepp-
stjórans. Slíka óvandvirkni og mynd-
ugleika munu nú ekki allir hreppstjór-
ar leyfa sjer, þó fleiri kunni að vera
miður nákvæmir í gjörðum sínum; en
líklega verður þeim það síður fyrirgefið
eptirleiðis vegna launanna. Óvand-
virkni hreppstjóra eða sveitarstjórna í
meðferð óskilafjenaðar get jeg ekki
afsakað ; það er annara fje sem þeim
er trúað fyrir að hirffa og halda til
skila. En þessi hirðing kann stundum
að vera innifalin í að selja á haust-
hreppskilaþingum eða annan vissan
dag; allan þann fjenað, sem ekki er
útgenginn sjálfkrafa fyrir þann dag,
ýmist sjenan eða ósjenan eptir fram-
burði þess bónda, er skepnan er hjá,
og er ekki ómögulegra, að á kindinni
þá kynni að verða eyrnavíxl í höfði
bóndans á leiðinni til uppboðsstaðarins,
en að yfirmörkin verði 2 á sama eyr-
anu í gjörðabók hreppstjórans. J>vílík
aðferð getur orðið til að auka óskil í
sveitinni með því hún gefur óhlutvönd-
um mönnum hvöt til að halda ókunnu
fje í högum sínum, til þess síðar að