Ísafold - 15.07.1882, Blaðsíða 4

66
vorloptinu seint í maímánuði!.. . „ Oh
du skenne, skenne Maj/“
Riddarinn byrjar á því að kalla
grein mína í „Skuld“ (nr. 150) „fjarska-
legt bull“. Má vera, þá er riddarinn
á tal við sína jafningja, að þá sje þetta
orðtak þeirra innbyrðis, og dettur
mjer ekki í hug að bera neinar brigð-
ur á, að það geti þá átt mjög vel við,
þótt aldrei sje það nú kurteist. En
þótt nú riddarinn hafi ekki fundið upp
púðrið, þá þykir mjer næsta merkilegt
að hann skuli ekki hafa haft neitt
veður af því, að það muni sitja dálítið
skringilega á honum, að segja þetta
við mig, að minnsta kosti í augum
allra þeirra lesenda, sem þekkja til
þess, hversu hvorum okkar um sig er
lagið að hugsa ljóst og skipulega og
klæða hugsun sína í viðeigandi búning.
Riddarinn ber mjer á brýn, að jeg
hafi ekki talað um þetta mál „með
sannleiksást og gáskalaust11, og bygg-
ir hann þetta á því, að jeg hef getið
um í enda greinarinnar, hverjar á-
stæður kappstœkir menn kynnu að
eigna ráðgjafanum, en jafnframt tekið
fram, að jeg vildi ekki eigna honum
í alvöru slíkar hvatir, en hef jafnframt
tekið fram, að aðferð ráðgjafans sje
jafnskaðsamleg íslandi, hverjar sem
hvatirnar sjeu. Er það mjer að kenna,
þó að riddarinn sje svo einfaldur að
skilja ekki mælt mál ? Hver meðal-
greindur íslenzkur alþýðumaður mun
skilja, að jeg hef ritað alvarlega um
málið ; öll hin langa grein riddarans
hefði og verið óþörf, ef engin alvara
hefði verið í grein minni. Og hvað
sannleiksástina snertir, þá hefði ridd-
arinn helzt ekki átt að beita slíkum
orðum við mig. Hve mikið af eigin
hagsmunum hefir hann lagt í sölurnar
fyrir sannfæring sína (sannleikann) ?
Og hvenær hef jeg lagt sannfæring
mína (sannleikann) í sölurnar fyrir
eigin hagsmuni ? þessum spurningum
hefði riddarinn átt að svara sjálfum
sjer samvvzkusamlega og ýtarlega, áður
en hann dirfðist að tala við mig um
skort á sannleiksást. Er það ekki sá
eini vissi mælikvarði fyrir því, hve
heitt vjer elskum sannleikann, að líta
á það, hve mikið vjer leggjum í söl-
urnar fyrir hann? — Vafalaust sannari
en riddakross!
Riddarinn segir þar næst, að „allir
skilji, að brjef ráðgjafans snerti alls
ekki þá Norðmenn, er sje reglulega
búsettir á íslandi og reglulegir ís-
lenzkir borgarar11. — Ja svo ! Hvernig
fer herra riddarinn að lesa ? Herra
Nellemann segir það hafi „alls enga
þýðingu í þessu tilliti, að hlutaðeig-
andi hafi leyst borgarabrjef“ (og þá
náttúrlega svarið konungi vorum þegn-
skapareið—því að það verður hver út-
lendingur að gjöra, sem vill fá borg-'
ararjett hjer1). Að því er það snertir,
að þeir, sem fiska vilja í landhelgi,
eigi að vera hjer búsettir, þá hefir
enginn efazt um að svo ætti að vera
eða haft á móti því. J>að er brýnt
fleirum sinnum fyrir sýslumönnum að
gæta þess skilyrðis2. þ>að er því
eitthvað nýtt, sem Nellemann vill.
Riddarinn hefir (eða læzt hafa) skil-
ið svo grein mína, að jeg vilji að vjer
íslendingar fleygjum frá oss landhelgis-
rjettinum og leyfum útlendum þjóðum
að fiska inni á fjörðum vorum, og vill
hann siga á mig öllum sjómönnum,
eins og væri jeg eitthvert skaðvænlegt
óargadýr, er vilji vinna mein atvinnu-
vegum landsmanna. þ>etta er svo ill-
yrmislega gjört, þar sem lesendur „ísa-
foldar11 margir hverjir hafa ekki lesið
grein mína og mættu því ætla, að ridd-
arinn segði satt um það, sem hann
eignar mjer. J>að er yfir höfuð ódreng-
leg aðferð og ber ekki vott um mikla
sannleiksást, að sneiða hjá lesendum
„Skuldar11, þegar riddarinn er þó að
svara grein, sem í henni hafði staðið,
en aldrei í „ísafold11; þeir sem ætluðu
honum meðallagi gott, hefðu ástæðu
til að drótta því að honum, að hann
hafi haft þessa aðferð, til þess, að les-
endur yrði eigi varir við ósannindi
hans. — En af þessu leiðir, að þar sem
jeg hefi aldrei farið fram á að leyfa
utanrikisþegnum að veiða í landhelgi,
þá berst riddarinn í allri grein sinni
við sínar eigin vindmyllur. Hefir hann
nokkru sinni lesið Don Quixote? Don
Quixote var líka riddari, en honum
glöptust stundum sjónir, og þannig rjeðst
hann með ógurlegum vígamóði á vind-
myllur nokkrar eina nótt, og hugði að
vindmyllurnar væru óvinaflokkur .Eins fer
Nellemannsriddaranum hjer; hann berst
við tómar vindmyllur.—Riddarinn álít-
ur það mjög hagkvæmt, að allir, sem
skip nota til síldveiði, sje skyldaðir
til að gjöra þau að danskri eign. En
jeg ætla að það væri óhagur oss, ef
Danir yrðu einir um síldveiðina. þ>eir
þurfa ekki að búsetja sig hjer, og
sleppa því við öll opinber gjöld hjer á
landi (alveg eins og Færeyingar nú).
Hann segir þetta sje lög, og að lögum
verði eigi breytt nema með nýjum lög-
um. Svo eru lög sem hafa tog, svara
jeg. Sum lög deyja þegjandi út, af
því að hætt er að beita þeim. J>að er
það, sem Monrad byskup kallar „den
stille magt11, sem drepur þau. J>egar
Havstein amtmaður ljet höfða mál móti
Einari í Nesi fyrir það, að hann hefði
ljeð Baudoin, hinumf ranska presti húsa-
skjól og náttstað, og vildi láta dæma
Baudoin prest til dauða fyrir það, að
dvelja hjer f landi, þá hafði Havstein
lög að mæla. D. L. 6—1—3 var þá
1) Sbr. landshöfð.brjef 3. maí 1880 og 3. júni s.
á. (Stj.tíð. 1880, B, bls. 103—104. og 110.).
2) Sjá áðurnefnd landsh.brjef.
enn i gildi hjer, en eptir því var það
dauðasök fyrir Baudoin að dvelja hjer
og þungrar hegningar vert fyrir Einar
að hýsa hann. D. L. 6—1—3 var ekki
úr lögum numið fyrri en 25. júní 1869,
en þó vildi stjórnin eigi beita þessum
lagastað gegn Baudoin og Einari, þótt
hann að nafninu til væri í gildi. Tíð-
arandinn — hugsunarháttur aldarinnar—-
„den stille magt11—var þar sterkari en
lögin. Og þessum lögum, sem Nelle-
mann og riddarinn hans hafa lagt svo
mikið ástfóstur á, hefir nú um mörg ár
eigibeitt verið. Og er það Norðmönn-
um í óhag, að íslenzkur dugnaðarmað-
ur eins og Einar á Hraunum er ofsótt-
ur með opinberri málsókn fyrir það,
að hann hefir verið svo framtakssam-
ur, að leigja sjer hafskip frá Noregi til
veiða? Nei! þ>að eru íslendingar, sem
óhaginn bíða.
(Niðurl. í n. bl.).
Hið enska gufuskip »Camoens kom hing-
að hinn 10. þ. m. með ýmsar vörur og kol.
—það lagði af stað aptur hjeðan í gær með
yfir 200 hesta.— Með því fóru áleiðis til
Ameríku um 50 manns til Dakota, og nokkr-
ir mormónar til Utah.
Auglýsingar.
Frá 11. júní 1882 fara fram inn- og
útborganir til samlagsmanna f spari-
sjóði Reykjavfkur á hverjum :
miðvikudegi kl. 4—5 e. m.
laugardegi kl. 4—5 e. m.
eða tvisvar í viku.
Gjaldkeri tekur eigi við innlögum
eða borgar samlagsmönnum fé út
nema á sparisjóðsstofunni og á hinum
ákveðna tíma.
A. Thorsteinson.
Hús til kaups og íbúðar hjer í
bænum fæst á næsta vori, alinnrjettað
með útihúsi og ræktaðri lóð. Sigm.
prentari Guðmundsson vísar á seljanda.
M. Snæbjörnsson á Geirseyri hefir
sent oss svolátandi auglýsing : Síðan
í haust hefir verið hjá mjer óskilapoki
og eru í honum vatnsstígvjel, treyja,
hattur og nokkrar álnir af striga m. fl.
Brálii taa ít: Nokkur orð
um almennar heilbrigðisreglur
mÉlopeWaWkiiii
Og 1
um miltisbrand og bráðapest
eptir síra 3a4io% jon.
ýERD: Ki^o.38 Sigm. Wmimdsson.
Útgefandi: Björn Jónsson, cand. pbil.
;Ritstjóri: Eiríkur Briem.
Prentuð i Isafoldar prentsmiðju.